Ka Naʻi Aupuni, Volume III, Number 116, 16 June 1907 — Kilipohe Nolu i ka Lau Palai ! [ARTICLE]

Kilipohe Nolu i ka Lau Palai !

Kia, Moolelo Walollia 1 *>!|t |4 a i n a k o i o — KA UI PUA KA-MAK4-HALA 0 KA' WAILELE 0 HlILAWK i mokuna v. K" Wai-Kaun Mawaena o Lolieloa Ame Kuwahailo-Kalhm kai a Keaumiki mc Keauka i Kahoupoakane-KaliHoo kahi i Loaa i na Elele o Kuailielanima Haioau auli — Komohia o Keaumiki me Keauka iloko o ka Pilikia. 1 ■ la laua nei i hoea aku »i i keia hale. « »'»»» iūai )a kamaaina ia laoa i ko laoa wahi o ^ .. hha'ka. Paneakula nohoi la" nei ma ka ho.ke ana'ku la lakou, mai ke kai akn laua; a. i iml » h la"a i ko laua makamaka ma Waipio. "Owai ko olua makamaka o aei.wah,?' . n.oa ■^ai ai na kamaaina. . u^ian; "He makamaka ko maoa, he aln mai uai *ai. E kala wale kona hoea «na ma. m nei. - Woiaikaweh neokeia aina, a ua nunu. «ca P°e keiki. A na poina nae maua . kona m *>ha a kakah.aka, alaila, ike aku maua . ua m . ^aka nei o maua:" u., I keia aiiiahi a Keaumiki me Keiuka , « i Waipio, ua hoomaka ka ua. ka olapa . kh'i a ka hekili, ka pa puhil, a ka.ma «ni. .. hou hoi keia , ikei. e ko Waipio poe ma »b, ; i k.. h'ope ae. aole loa. kQPaianaha elike me ka lakou e īke nei m Heelua paha la mamua o ko Keaum.k, n.»^ »na.kn i Waipio, oa hoi mai o Kna^"a*tpoopoo ma . laua man kaikamahine a no. o 1;» hale o Owakailunaikeaouii. e in0 aw8 , Kena mai la na kamaama , ^ . [nn 6 hookomo wahi ai nohol. Ae a o a nohoi ikio 1» laua nei i ko laua mau apu awa a kama k» ai a maooa. Alaila. ooki ma, la ka oua a ka '» l»«. nei, a h.ule aku I. 1»»» kuakahi Ia laua nei no ke kokoke ^ ^ mau wahi 0 ka wanaao, o ke ala ae la no j laua k»h»ka uei a pii aku ,» oo ,.ka o Napoop- ok>: n6i e pii ana. olelo akn la o eau kaua a ua "Auhea oe, e Keauka, i "P11 qo kaua a kiamoe na kiai po o na'lii. ea a ai a. ^ ^ La Mamoe ma ko Hainakolo wahi i ^ fae o kakahiaka e hoike mai i ^ ^ wahi/. Uyi knamoo ponoi no kaoa D° Qft paQ na mea A hoea lana nei 1 ka ^ale 0 * ** 'Qei ike papalaa, apau i ka hiamoe. Man10!1 0

ua kalele pau aku la ko laua mana maluna o na'lii ame na kanaka i ka hiamoe ikaika; a mamuli nohoi o : ia mana, ua hiamoe no o Hainakolo. 0 ko laua nei komo aku la no ia iloko o ka hale. Hele akn la laua a hoea ma kahi a Hainakolo e moe ana, a ma kona mau wawae, moe iho la laua nei. He man hana hookalakupua no keia a ua mau wahi kanaka nei. He hana keia a laua e hoopapa ana i ka ike ame ka mana o ke kahuna o Aniani ame ke alii. oia o Kuaikauaakama, ka luaui makuakane o Hamakolo. , I ka hele ana a kani ka moa kualua, ala ae la o Hainakolo, a ike iho la ia i ka moe o keia mau mea ma kona mau wawae. Manao iho la no ia o kona naa kahu, nola'ia, ao!e no ia i puiwa a hikilele ae* Alaila, hanle hou iho la no ia hiamoe. Ua pili iho nohoi na lan lihilihi o kona mau maka, ia wa i hooho ae ai kekahi o na kahu o Hamakolo, a uwe kapalil ae la: "A ma — ke kuu alii — e! E,;a nei mau powa ke moe nei !" Ke hoomau nei ua kahu wahine nei o Huinakolo i ke kuhea me ka uwe aua. Ua puoho ae la na mea apau o loko o ka hale; na makua o Hainakolo. kona mau kaikaina, na kupuna, ke kahnna o Aniani ama na poe k ai apau; a uluku ae la ko lakou pioo ame ka uluaoa. Hele aku la o Kuaikauaakama a roa kahi a Keaomiki ame Keauka e moe ana. Ike iho la ia i ka moe a Dei mau elemakulo poohina. Aole i kana mai ka pii o kona inaina ame kona huhu no ka hookano lua ole o nei man elemakule. 0 kona wa no ia i lalau iho ai me ke oolea a paa kekahi elemakule ma ka opi aoao a pela nohoi kekahi elemaku!& ma kekahi opi aoao a lele ana iwaho. He na ana ka ka poe o loko o ka hale i lohe ake ai i ua mau wahi elemakule nei, o ka hooho ana ae; a pane ae la nohoi o Kuaikauaakama me ka leo nui a piha hnhu : "Owai la hoi nei mau wahi elemakule a ka hookano nui wale o ka moe ana ae nei ma na wawae o ke alii? kauwa make Ioa hoi nei mau wahi elemakule ia'u i nei la!" I nei wa i pane mai ai o Aniani ke kahuna. "Ē kaliiki'ka manao o ke alii. Alia ka make o ke kanaka a maopopo ka hewa. Malia he hana ka keia mau kanaka o ka hele ana mai uei a moe ma na wawae kapu o ke alii opio; oiai ua ike ao kakou apau, aohe a'e wale ia o ke kapu o na'lii ke ole he io ponoi no» lakou. Ke hoike mai nei ka ino o keia po, he mau alii nui eia iloko nei o ka aina. He malihini keia i&a a kakou e ike nei; a pela auanei e ku ai ke alii, a i ole, o na'lii paha no laua keia mau hoike ana ms kahi o na'lii malihini.