Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 63, 30 March 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki hou

Kla. MoolMo Wolohia. H a i n a k o 1 o ff|c KA UI PUA K A-M V K V- H V L ,i 0 KA M ailele 0 HIILAWE \ ™~"" " M'OKUNA V Hooaiauia. 1 Aia la ka ua 2 Lehei o Waipio . 3 Ke lulumi mai la e ka noe, 4 I ke alo 6 Hiilawe, 5 Auku ae la ka ihu o ka naulu, 6 I poiia e ke kui, 7 Moku la i ka ohe, v 8 O ka pale a ke akamai. I ka pau ana o keia mau pauku mele elima, a Leimakani i oli leo ku'i ae ai, elille anja hoi ia me kanaka lalalani, kanaha puupuu, a Ulupaalua, he iwakalua i ka akau; he jwa"kalua i ka hema, a he kanaha nohoi ia manawa a Leima kani i pa!e ai, ma ka akau he iwakalua, a ma ka hema he iwakalua, me ka nana ole i ka nui o na" mahikihiki ana o ka wawae akau ame ka wawae hema, me na olapa mahiehie ana hoi o na lima, ua hooki " iho la o Ulupaalua i kana mau ku'i ana, oiai ua malohi mai la kona mau lima., ka akau ame ka hema. Pane mai la oia ia Leimakani: "O kuu inaina nui ka hoi ia oe, e kuu hoa paio, eia ka elilo ana i mea ole. O a'u mau puupuu kaeaea kēia, na lehua mua hoi o kuu ikaika, eia ka auanei e hoopahuaia ana e kou akamai ma ka pale ana. Ua ike au, aole kahaka o Kohala nei, e hiki e pale i ka'u mau puupuu. Ke pale no ia kanaka, ua huli pu oia a oni kaanini oia iluua o ka honua, a he make nohoi kona. Aka, i kou ikaika, e Leimakani. ua lilo ka hoi ame kuu ika ika i mea paani lealea wale ia no-ka hoi e oe. A e hoike ae, nohoi au me ka hiKlhila ole, aole nohoi keia he lealea a lohe mai i ke a'o. He hana keia i ike mua ole ia ma keia. aina, a ia oe'mai nei hoi keia, e ke alii, pepe ka hoi ka wai o Niulii. A eia ka'u, e hooki keia aha' mokomoko, oiai aohe ikaika hou aku nana e hoopapa mai i kou ikaika. A o ka manawa no ia o ua Ulhpaalua nei i huli ae ai a kamailio aku la imua o ka aha kanaka: "Auhea oukou e na'lii ame na kanaka i akoakoa mai nei i keia la e ike i kuu ikaika ame ka ikaika o na keiki o na Kohala loko nei ma ia mea he oolea, ame o'u mau hoa o ua ai hoomakua nei a ka ui, e lohe oukou i ko'u manao maopopo i keia la, oia hoi, aohe mokomoko i koe e kupapa hou ia aku ai mawaena o ke alii opio nei ame kekahi o na moho o na Kohala loko nei. Lilo ae la no kuu ikaika ame

ka'u mau puupuu i mea ole iaia nei, aohe puupuu, a ikaika hou aku i koe. Ua hookoia hoi ke noi a kuu wahi kahuna nei. A ke noi aku nei hoi au iaia e hoihoi mai i ka'u mau olelo i hoopuka aku nei imua oha. E kala mai ia ia'u, a kala mai hoi ko ka iani." Ua hui ae la ka aha mai o a o. Ua hele mai la na moho e ae apau o Kohala loko e ike ia Leimakani, a oiai e lulumi aua ua poe ikaika ole nei oia mau Kohala e ike ia Leimakani ke kaeaea o Waipio, ia wa pae mai ai ka leo o kekahi kanaka i ke kahea ana mai: "E na'lii — e, ame na kanaka — E hookaawale ae oukou. Eia ka ui o Kohala i aa e hakoko a e mokomoko me ka ikaika mai Waipio mai. O W ainaia ka inoa o keia kanaka ikaika." I ka lohe ana o ka poe e lulumi ana a puni o Leimaka v ni ame ka aha kanaka holookoa hoi e hui aku ana a hui mai, i keia leo kahea no ua kanaka ikaika hou i aa mai e paio me Leimakani, ua hookaawale aela lakou ia lakou iho a kaawale mai la mai kahi e ku ana o Leimakani a hookuene pono hou ae īa hoi na kanaka me ka maikai ma ke kahua lealea. 0 keia ikaika hou a kaua, e ka -makamaka 'heluhelu, - nona ka ihoa o Wainaia. He. keiki opiopio wale no kei i. Ua like no kona opiopio me ko Leimakani, a o kona mau ano apau, ua like loa no me ko ua* alii opio la o Waipio. 1 ko Leimakani ike ana'ku i ua kanaka opio nei, ia wa oia i haawi aku ai i ke aloha. Alaila, ninau aku la oia: "O oe ka paha ke kanaka i āa mai nei e mokome' o me a'u?" Ae» aku la nohoi o Wainaia,, a pane aku la nohoi ia ia Leimakani: "Ua makemake au ma o'u nei e n'.akia iho i wahi inoa no kuu aina hanau nei, oia hoi, e hoao aku. au imua ou i ko'u wahi ikaika, a loaa ia'u ka lanakila; alaila, aole hoi e oleloia kuu aina, he 'hu wawawae no Waipīo Ua ike mai nei au i kou ikaika. He ikaika io no. Aol hoi wale no; aka, he akamai maoli oe i ke kuikui. He mat wahi puupuu nohoi ka'u. A i hai aku no nae au ia oe^ aohe au i hoopapa i ko'u ikaika me keia poe ika'ka e kuku a- e nonoho mai nei." I ua kanaka nei e kamailio aku ana imua o Leimakani, ke hakilo pono loa mai laJo Leimakani i na ano apau o ua kanaka opio nei (Wain^ia) a ike mai Ia oia, he kanaka jkaika io maoli keia.. Ke ike mai la oia, he mau aumakua ikaika a oolea ke kakoo ana i ua kauaka opio nei. He poe aumakua no ''keia i heluia ko lakou kaeaea me ko Kuwahailo. A ia wa i olelo iho ai o Leimakani iloona: "He ikaika io no oe e nei kana opio e ku mai ne. E;a ko oukou mau aumakua ke hoike mai nei ia mea. Alaila, ninau mai la ' o Leimakani i ua kanaka opio nei: "Ia wai ka pu*puu «'mua a kaua?" Pane aku lk o Wainaia, "Ia oe ka puupUu mua ka mea nona ke kahua. Aole i pau.