Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 5, 31 July 1886 — HE MOOLELO KAAO NO SISA MONIA! KA MEA NONA NA KINO PUKONA KONA EWALU, KA MEA HOI NANA I HOOPAHAOHAO KE ALO ALII O KA Moiwahine MAREDINA! e malama ia Sisa o puka auanhi mailoko aku o ka pa Alii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO SISA MONIA!

KA MEA NONA NA KINO PUKONA KONA EWALU,

KA MEA HOI NANA I HOOPAHAOHAO KE ALO ALII O KA Moiwahine MAREDINA! e malama ia Sisa o puka auanhi mailoko aku o ka pa Alii.

* HELU 2t. AO KONA manao ma kek hoolaha ana ua rn£\tiao ōia e hiki hou mai ana la ua o Sis», eia lea he \va loihi mai keia wn ■ aku. 1 ke ahiahi ana ihn nae, a ua hala aku la ka poe i hiki mua mai ai, aia hoi, hiki mai la kekahi keiki opio : o ke keiki keia a knua i ike mua ie nei, ke kei«s o Potug«la. laia f hiki aku ai i ka halealii, a hui eku ia me be aliiwahine, a ninau koke mni ]a ke aliiwahine, heaha kau? Pane aku la uu keiki la, owau kekahi o na mea e huli net i kau mea i nalowāh ai, eia nāe, aole i loaa iki ia'u; a no i& loaa oie, u# hele mai nei au e hoike aku ia oe, oa Dufko'u luhi, aole nae i waiwai ka !u--hi, nolaila, ke noi aku noi au ia'oe, i'na' he mea hiki ia'u e noho aku inalalo ou, a o kwmau mea a pau e hoounauna mai ai ia'il/ua hiki loa īa'u ke hoololie, a hooko pu no hoi, P»ne «ku !a ke aiiiwahine, aohe a'u hana inii o hopkau aku ai maluna ou, no ka mea, ua makaokau mau au i na kanaka hana, a hookahi wale no a f u haiia e manao ne>, eia nae, aoH i kupono ua hana !a ia oe, oiai, aole au'i lealea īa oe, aole hai oe i hoohauoli mai ia'u, aoie no hoi au i kaniaa«a ma ka iauna ana me oe. nolaila, ua nele oe e ke kanaka ui i ka hana mai sr la'n aka. I ka lohe ana o ua keiki nei, kunou mai; la. kooa poo, me kona paue ana mai, aloha ua loaa aku la<fca o kau mau olelo ia'u, nolaila, ke hoi nei au, a hoi hou thai. , la wa. ao la ua keikHa a hot aku la*ti«3cona <sfee hanau, a ilokp o na la he 7 u« hiki aku la oia imua o kona mau ma- ' kaa, a hahai aku la i na mea a pau e pili ' &na i kana hnakai, a hai pu aku la 120 hoi' - i *»<»PfeiJlo-&u « hoi h©u aku, me he thea la, i keia ohou ana a'u lohe aej me ke kaikamahine alii; wai la knna mau makua, pehea oe! i ttm «i e mare ana oe me ia? ' .Pane hou aku la ua keiki la, mai nineu - jnfti Olua, no ka mea> ua maopopo !oa ia'u, aAe F«hj pohihihi iki, ma o na olelo la o«jjjatkamfthine la. ua hiki loa ia'u ke * k«en€ra«« «e, na*u ia, fl lohe ae olua ua ma3sH»*ua. pan »na o na oleloa ua keiki la, ua komo aku Ia oia iloko o kena īumi, iawe mai la oia i kana pila viol»j he pila e like me ke gita, »ka s he nui a loihi loa ke kup u e ke gita, a he pokole iki mtu no kela ar.o.. ■■ P«'a- ■: :. -" I 0 keia o kana hana keia i hele a j ailol*, o ka hookani ma k«ia ano pila. A i kona niakaukau aua, ua pane aku la oia i koaa mau makua) eia au la ke he- . 4e n«, k e aoho olua me ka hoouianao i ka'« mau e!efo i pane aku nei ia olua, aka, mau makua, aohe hoomaopopo mil i ka oiaio o ka olelo a ka laua keiki, no ka maa, o ka wahine a ka laua keiki e olelo īaei, aole ia he wahine no ke kulana haahaa, aka, he wahine alii maopopo ia, no ia mea, aole i hoomaopopo īa ka olelo a ia lana keiki. - Ak«, i ka hala ana aku o ka laua keiki a hala na la he 15 ok* laua keiki mai ka haalele ana aku i ko lakou mau houie, lohe aku la ua mau makua !a e mare i'o īa ka laua keiki me ua ui Ehhela la, a na hana ana a ua keiki la, i kaili ia •I *a noonf> hoohihi o ke ah'iw-' ' . ... ■ ..aiae.^v 1* koiki ]a mai Konai • ana aki|lJrpna home a hikl i ku o Makelika, a i ke ahlahi nae kona hiki a«a i ka pu al-i a o ka hou 6 ia, aia hoi ks aliiwahiue a me Uoua kttikutiane mau haia e H«nea nna maluna o k» lanai o ko iakou lialealu. * A*o-lu»Ii Hke ana ko lakoirmau a!o i kai e nana ana i na moku e holoholo aaa mnwaoo o na Kai,.a i ke k*ni ana o ka hoi'-i 7 o ka po, aia hoi, tohe ae la lakou ī kek-»-mea kaai nahenahe e kani hone aua. aole nae i maopopo ia lakou kahi e kani nei o keia mea-kani, aka, hoolohe nialie wa!e aku la no lakou, a i keU wa, keia wa a ke aheahe mak«ni e pa iho ai me ke ano ikaika, ojfeko !attou wa e lohe pono loa oku ■0 ai i ISPfSo o ke' mele e hana la ana maloko o u'a nei la. a me he mea la, eia iwaena o lakou kahi i hookani ia ai. a o ke mele a lakou i lohe aku ai, oia no ke mele a o Sepania i haku ai no ua Ehbola h, i k« loho maopopo aua o ka ui Rhb»|a, pane ae la oia i kona kaikunane. Owai la ka mea nana keia mea kaui e kani nei? P*ne aku la kona kaikunaue, aole au i ike i kekeihi mea hookani pila e like mo kei* niaikai a me ka nahenahe, a o ko'u lohe ekahi ana keia, o na poe a pau a'u i ike ai i ka hookani ana ina pila, aole au t lohe ia lakou e h«na aua ina leo mele ano pohihihi ina ka lakou pila i iike me keia, a oia ka'u e niuau »e nei. * Owai la hoi keia l*tu& hookani piia • kamai? * 1 kda w,i i hoouna ;ie ai ua ui Klil'ola v hi o kana mau kauwa e Uelte $

1 kona ike ana mai i keia jx)C e hele aku ana, hoomanao iho la oia, ua lohe ia ka kana mea kani, nolaila, "hoopau koke īho la oia i kana hookani ana, ma ke ano maalea nae, a kali mai la oia i keia poe o ka hiki aku.

lalakou iku aku ai imua oka lima palanehe (hookani pila). ; Ninau aku la kekahi ona haia wahine. Owai oe? Pane mai la ua kanaka la, o lose Mavion.

O oe anei ka mea'n'ana ka pila i kani ae nei. Haia wahine-

Ae, owau no, wahi a ua kanaka la. Pane aku lā na haiu wahine, i hoouna mai nei ko makou alii wahine e kii mai ia oe, a e hele aku ika halealii a e hui pu m e ia, no ka mea, ua lealea loa ia oia i kona lohe ana i ke kani o kau pila.

Ia manawa, pane mai la ua kanaka ia, e hoi oukou a e hai aku iaia, aole au e hiki aku ana i kana kauoha, no ka mea, he 'lii no au no laila, ina e makemake ko oukou aliiwahine ia'u, na ke 'lii no e kii mai, nolaila, e hoi oukou a hai aku iaia aole au e hele aku.

Pane aku la kekahī ojia haia wahine, ua pololei ke kanaka, no ka mea, ke olelo mai la kela he alii no ia, nolaila, ina e i»8kemake ko kakou ahi, nana no e kii mai. I keia manawa oua hookaai pila nei, ua ku ae la oia īluna a pane aku la iiia | haia wahme, eia au la ke hoi nei, »popo e hoi loa akn ana au no ko'u aupuni, a ina o makemake ko «ukou alii o ike ia'u, e loaa no au ma ka Hot«le helu 3 o ko kulanakauhale nei. Nolaila, aloha ahiahi oukou, a hala aku la ua maalea nui la. Hoi aku la hoi ua pae hai« wahine la, a hahai aku la 1 na mea a pau e pili ana i ko lakou lnlawai ana me ua olohe hookam ala, a me na o!e--lo hoi a ua akamai la' Ika lobe ana • ke aliiwahino i keia m%u huaolelo, pane ae la oia i kona kaikunone, peh«a la kaua e ike aī i kela hoo- ] kani pila akamai, oiai, ua mukemake loa au e ike iaia a me kana hana hoi. Pane mai ia kon« kaikunane. Eia paha ka pono, a ia a kakahiaka, alaiia, holo au i kona wahi e noho la; e lime kana m»u olelo i hai mai nei i ka kaua *nau kauwa, a malia oae mai oi» e noho ika ia apopo me ka aku iaia i ke dala a me ke guia, e iike me kana mea e noi mai ai. **ane aku la ua kaikuahine la, ae maikai keia manao ou. A pau ka laua mau kamailio ana. no na mea e piii aua i ko laua makemake no ka. hookani piia, ua hoi ae la lakou ma ko la-1 kou mau rumi, a hiainoe aku la. j A i k« kakahiaka ana ae o kekalu la ai oka hora 6 pah» ia. kikeke ana ua ui E!l-, bela la Mawaho oka rumi s kojoa kaikunane. « pane aku !a oia.

E kuu kaikunane e ala oe, a hele aku no kahi o kana mea i kamailio ai i ka po nei.

Oiai ua ao; fla ae k kona kaikunane a kome iho la i kona loie a puka aku la, a pane aku U i kena kaikuahine, e noho «e, a e iho ae hoi aa.

la wa, puka aku la oia a iho aku la. a hiki aku laoia ma ka hale Hotele helu 3. akomo aku la oia iloko a ike aku U i ka mea nona ka Hotele, a ninau aku la oia.

ifi ka F*kipa Hotele, aole anei he mali hini raa kou hale nei?

Ike mai la ka Pakipa i ke alii, a pane koke mai la oia.

He nui waie na malihini ma ko'u Hotele nei, ao ka malihini hea la kau e ninau mai nei e ke alii.