Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 25, 18 June 1884 — [?]E MOOLELO KAAO [ARTICLE]

[?]E MOOLELO KAAO

^ v A I <L> — - - m=>"i « lii o Keahlaloa, Ui/ ii| le«|ANI 1 U-..h«U.U» h/l-v ..iki/. *** Jlllt |.A I aKLIKM Aī Tl hflftlLO K.HK A II i' ī KA i/'ol .1CICICA!1 1 . l|: .!;> , t / 1 1 » ' ANA O IvA i 1UA ;,a M> ;IIJNA I KA 1 iJ i SJ O ' . „ p , iL, 1 1 0 N A M.0 K 0 U I A i 1C)Ī 0 : HULIIIONUA. i | A hiw i iiu »„a iiao no ku li«le iuii. waih,! wai l lue iiu i i naiii hou n ku, pola lui iinmiio 1 1 u n Klnle okali a w e nei, o m a o n o nutt aule Iil Uujju n-uia © kalolie hou mai Iniiui nlohu, ein it„ ka ko upu lolii ia eiai iiff no o kohi iiu'.'i eiKoa aku. A hiki i ko lakou wa i hoihoi ia ni « ko lakou imiUualime mnnu u hiki i len home o ui« iiiuu lu iki nei u hiki i ka i.k« āna mai o imi nuhuia o iid ma.u keiki nei, he elimo. laliou o kii hoea ui;ia aku i koini alo alii, ua niii ka hauoli o ku laua papa ī lea ike ana niiii tio iiui u. wahine Ini hniu /hwjie keiki. hoi na hiuu, iiii lilo isi niau la o' ko a upuni i mau la 'hauoli no ka ainn, i ko lakou noho nna me ka maikai he lani iluna a h« h/.''.. . .; ilalo, a ua hoolilo ia ua mau keiki nei i mau iiioi no ke aupuni hui o ke iiu o kn Mude. akahi o Hukilii, a aiahape mui ua lis.ina.ii inai la he keilei iiane na Mvtheii lani me kana alii kāne, a oia a ua nei lee keiki nana e na-i m» aupuni a pau o ke ao iiei, mai ka paa ihina a t ka paa ilalo, i lea. psspa i o Vfakea aia, aole he mea nana e aiai mai ka nui o koiui iliaika e ili ai, hookahi wale ko ikaika nana. e alai akuo ka mea "mana a kona makuakan* nana i imi a i®aa mai. 1 ko Mahealani lianai a.na a nui ua keiki nei3 im hoike mai la uo ia. i kona ano leoa me ka inakau ole, a»le ana, imea e makau ae ai. Ila noho o .Malookaliawe me ka. nanea e manao una aole ia e liio hou ana ua wahine nei. He miiu la iho mahop® ua ike ia kekahi mea kino e maalo ae ina raa ka lihilihi o lea la, a ua ike ia e na mea a pau oia au kahiko, a ua ike ia « ka poe nani kuhi 'kuhikuhi ouli, he kupua e hiki mat aua m* kona manao kalohe e lawe wale i ka wai wai maieamae o ke aupuui, a ua kuhi »af Poo Aupuni he waiwai io mnoli k«. -moa a keia mea e hele mai nei a law'd w»ie aku Hia.k® ano pakalia/eia ka auauei o be aiiiwahine Mahealani «a waiwai 1|. O keia me'a e maulo ae at. i k% maka o ka la o Leinakia no ia, ke Keiki Aiii o ke āupuni o Kauiokalewa, aole i hala he mau la, ua na-6wale.-h@nua. iho l'a ka wahina a Malooka* liawo oia hoi o'Mahealani,. ua ¥āo aku !i-

;'?ks mmhā'ki^ua:io"k«: i®ik|Ltitta;kia^^ gi).n _k»; -mam« a.:K«aiokale:Waf>o'ā:,I;i|o aka-I», aia. L ; ke anponi p 'ua .leeilei oil» i« ' hala, pow»; ; ■ hiwehi nei k« aupaoi; © lalo- .nei la -m®*" i" naloWale honua ai ke" ^aliiWahihi^ lā'heh. '.« .Maloakaliawe -e -imi, a-ol» h'e. io«ms iki,- M Ha< iilo u& Keikialil nei i ko'āu: a Eahew». . - wa, a ke iilo nei ke aupuni i ka hali «i « ua-kauoha w.-ka'poe kilokilo o ke a'Upani. n ua hele mai lakou e hoike i ko īākou mau ike- kil®Mloa pau, h#-_like "ka fakoa ihau ike ā p»u, hookahi manao ua III® i tk lawe ia e kēkahi «kanaka kupam, aia i kekahi aupuni e kahi i lawe lt ai, he ain& oi e ka paa a me ka mana, aole ho kupua e hiki e 'hele nku iīaila, aole i ka honua nei keia '" aliiwahine i lawe ia āi, aia i ke aupini Kauiokalewa. Aia I ka lewa o ke ao . kona_;ain& kahi i noho ai, a ua Iawe ia he wahine . na ua keiki la a ke.nohō nanea la me' ka manao aohe mea nana e hoohoka-ia Lainakia ka eueu a koa hoi o kona aupuniA, A pau k.a wehewehe ana a na kilo, ua hookuu ia aku la ke anaina a e hoi na Mb» e imi aku ana ua keiki alii nei pek kona manao i Loil/e ai imua 0 iakou a. me kona kaikuaana, a hoole like mai la lakou mo ka manao iokahi. ,, ; E pam ko makou manao a hai aku. imua ou. Aole e loaa ka wahine ia*. 00. no ka mea,«aohe ati mana a aole h@t he iUaika e hiki ai e huli. - E noho oe, o ko keiki k@ hele e Imi 1 ka makuahine a hoil^pī mai, oiai he mana kupua kona ma ka aoae 0 kona mama aohe kupna e hiki ke a-a mai © hoonahoa niai ana 110 kona ikaika a lae konii mana, me ka īaanao e lele kamoko mai maluna o ke koa opio, aka, he mea ole lakou :i pnu imua nuo. E hoolohe 'oe a ke alii i ku mukou olelo, i eha oie ka ili. Oa ae aku la ua aiii nei o leana keiki ke liele e imi i ka makuahine a. hoi inai. " Ma kekalii niau la mai, ua hooinaka aku la oa keiiei nei e liele mo ka ike ole ia. 0 ko sino 0 ua lcelfd nei, ho opiopin loa, ua piha nae ini insika9iiki he umi, a ua haohao iiui ia-eia no lieia nalowale honua awa, I lu / a i.iialoWiiie ai 0 11:1 keiki nei «a loun kc»l ' ihai la oia i ko -kupiiiiiikaiie 0 na mākuaknne ponoi a Malioalani, a ua lawe i« iloko o k# ao k.aaleleWii a liikl i konu. (Uipimi. ilaila kahl i aola ui 1 na huna iiiana lehuioliu a nie lea haawiia ana -11111.1 o nn mana knpua iaia nei mai -kona. kupunakaii@ mai. 0 keia iho la na palekaua nana e pale aleu 11 a poino a me na maleo a pnu • hele mai ana iiniui. o Ue keilei a Ma.Uoka.lIu we . i kona wa a nolio 110 i ma ke oneimnau & kona luauī uiuUuaiiine, hookahi ann liana niii 0 11 pu ftsia © iea. iini a 1110 lea hookolo a na uku raa 11 a meheu e loua ai 0 kona makualime a. ine km mea nsna i lawe -kolohe laia, a Ina 0 laaa an%, iliik o ka iileu lioopai iuia e kau nku iii wialoiMi ona o ka make nuiiuoino. la ia e noho noi ua nui toa- uiai la kona ' uloha i kona makunkane, * oia wale ka msa e hualele keke uku al ia aiiia,. A. pnu na liilii iaia ka niake a me k« olu, puno akn la oia i koiia, mau kupiiiīa, E haatdl« ana wuu ■ ia ohui, e imi una a« I ka mei mana. I kwe koloiie i kuu makunhine. - .1 gr Ao nuīi lu kona muu kupuna m* ka i"pro Nniii, e liele oe, aolie mea nana o kiakea 'a. lui mui hoi i kou mau kapuai wawa« inu kau huakai, a eja ime ka, ma.ua kauolia ho- - p© ia oe, i' hele 00 a loaa k* makuahine a i lelo mai auanai a: hani īa oe, mai «e 0« 0 raake mauele auanei hoi oe i k* enemi, o ko emi e luikaka ai olua, o. ka puahiohia wili au, ina e wili 111 ai au«n*i ka makaoi ia,. oe e make, mai hele oe5. 0 lil* oe i ka moa» n% leai lipoiipo1», make, n® ka ra*a oia kiuo la © ko enemi a niahope. mai' ke kino elia@tia, aole hoi una m%k« ma ia kino ona, I10 ike aku.110 oe rae kou mau maka i ke kiuao ana mai. A penei nae © make kok& ai oi« e -koelia ae oe i ka lehu o kapuahi o ka h*le © waiho la no mawaho ponoi ilio 110 o ka liale moa 0 laua, e makaala oe ma ia wahi o mako»no oe, a penei oe t hana ai i ka lehu e kapuahi: ina oe e ike i k« kino Dk o ko eneini mai loko mai 0 ka puahiohi® a lele mai « kimo, alaila e lalau. aku m .. ©« Niaehae ae i kona kino * kiola liiiii aku & «lake'Lia a i ole e uhau oa I keia pahi oi lua a ko kupuna.waiiiiii. neis, ua 01 loa kona mana i kekahi mau mea mana a na kupua 0 keia mau aina a hiki i ka papa-ku o lalo. A.pau, na weh«wehe ana a na knpuna ia ia.nei,.ua kahea hope mai laua 0 ku iiu.ua e ka. pua mai ia maua aku, ia manawa ua kii ae' la oi& iluna m« ke kaulua ole. la manawa haawi mai la na kupuna i ka omole waiela a me ka pahi kupua 0 Olepaikalewa ka inoa a me ke kapa 'peuli 0 Mtt-kau-moeheoilo kt inea. A pau na me» i

— — - — ... :■ .... ka pd& nakou&'ilimā, & kuhikuhi-ak; ;i p mea inaai o b pahi, eia kauāM L:ltlfaks,"o#: me'ka pahi i hookihi'ao &n&"ibak^lo&i-ā0le ! elua; a inā' elot: hou.āuauoi ka hoa paio, " A in&'oe ©fo!ilt ea, e kukulU Ae < kimā i k» pāhi i l&lo e ka- houu&«•"m&i KUāuei elu& feān&k&& ninau naai, kā maua, alail'a e hai aka oe i kou pd»fe."-~ me na mea like au-e makem&keaia na Iaua oo e heoko iloko o ka manawa pokoie iot. Aia ia mau kanaka kou hale, ka wāiwai, a mo k« koku^ no kahele ana ma na oihana kaua a n& lakou hoi e ala kou mau pau mak«. - - • . ' ■ - - - O ka waiwal hoi a keia kapa pouli, ,h« mea e hoonalo al ia oe a n>e k®u mau kekuat O kau mau mea n paa e makeaake ai, ua hiki i ka mana o kaia kapa pouli ke hoolawa. (Adl6 I pi#)