Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 27, 2 July 1884 — KA HALAWAI HOOKUEE MA PELEULA. [ARTICLE]

KA HALAWAI HOOKUEE MA PELEULA.

N A OLELO IIOOIIOLO PAKAHA. KA l'ALAl'ALA. IIOOPI 1 M AIl AOI. lVialnko o ka Lnieiumn nta ku, po Po.ionn iho nei a Keo ILuika i. hookuu ui ī ku maliu 0 konu man paipu iiminii i na Kuhina, ua akoaleoa ue maluila iu; poe haole wale no, . fx he kmiuiiolu paha mau Hnwaii muoii, .< i kauitlii:k;o i'a ko lukoui koinā ana, walii u ka lono uiiii. ,M.ii iiu halnwau 1«, m.t nleloia he ekolu huiuwi ]>nlia haole i hiki ae, (heaha no ka hewa inu he hookuhi iauwani a elua lauaani) u u a hooliolo ilio Ja he imui okīo liooholo e hoike amn i ko lakou Iiilinai ole i ko ka lVloi Ahu iuhiiM, t e noi aku inrf e kauoha ne e hoihoi ae I ko Lkou m. u !io o!<o)tu . tla koho )u lie Konīii» nain e waiho/iiku 1 na olelo liooholo imua. 'o k» M o i , mahope iho o ke kakau inoa īa nna e ku poe e makemake una e kipnku i uu K uhinu e like me ka anakemake o kīi poe naoa s houlu l(;t haiawai. Ke pakaukau ia nei kpia mau palapalu mahaoi, nie lea li'oomalimali mnoli, aku. no kahi i mt leanuka llawnii e kakau. inoa, pela ka mea i, liai iu mai iu inakou. Maanei, he minamina. ko mukou no ka līon. D. Kahanu a me W. L. Iloloka, 1 1 1 le i , S5sq., no ko lnua loiualnko iu una, e haawi i ko iuiiu kokua, ma keiu hann- hopena maikai ole; i lioala ia mamuli waie iho no o nu inanao pilikmo o keloihi j>oe e lioikeiko iiei īa lakou iho. uo ku pone ku o k® uupuni keia mau lioala leuee a lūkou. Ua muopopo no ia mnkoii. aole i apoim ko laua iiuui iunaikohala i keia 111 <u hnna, a nolailu, ua lnkī ole ia makou ke manao ae ua lokahi pu laua ine na makuu o keia mau hookuee, uka; n|i ke an no pHlui o ka w;t e hiki I mai ana o hoike mai. Ko manao nei uuikou, <> uu oielo hooholo i hooholoia ma ka po Pouono nei, he imiu o®b hopholo pakaha, oiaio maoli ia i kn po- ! no o ku lahuikauaka. A o kapalapnla hoo» pii e lawehoin iu nei e loikau moa a'waiho aku imua o ku VI oi , he palapala ho'opii ma- | maopopo waiwai ole. " . ; i Ua oleloia mu kekalii o na olelo hooholo j e. pi ] i ana i -ke Kauawai hana dala, "«namul , o ka. hoohenuahema o na Kuliin * ua poho _ ka Waihona , n ua loaa nui I nī i I eku= . h.i. kanaka." līē ino kamaiho Kamnlii '

' keia. Ina he oiaio keia, alaila, eia ka ninau: Heaha ka mea i heieole mai ai imua inn 'ke ano kunakamnkiia, a hoike āe imua _ ō ka akbaT ma ke ano hea la ka Aha Kuhiiia i hoohemahema āi, a ehia k<» nni 0 ka pukā o kela leanaka, a owai ua kanaka n&i? I j aha a-i -na haawi'.^na,- mai i ka mākaii imna. • 0 kā lehulehu me ka nelo i ka maunu • ka hoilee. oiaio i ka. mea/i m«naoiat _ laha_ ai.»to . hele nana kapakahi ana? ina he manao ko loko, kuupau mai-a pau pono, -mat hoomea" mea ano k&maUi' īhm * ī, • • Eia hou kekahi hoakaka o ua māu olelo hooholo ipahaoi hei: <4He lehulehu- wais o na H.oa p-'|£avĀb'&otelo_o'iioho nei, ®e he la, aa"1ibopti*lol:iā -lakōā'e. kēkahi māii'ininā ' | huhaia, nhlalL, -ia ' hīki ole ke- hoikē-iā ,.fca mākemake a mw km#ko o fca khuiī' '■ „' Owai keia Iloa lehulēhu - e-ka' Ahiolelo I hoopftaJpa ia. niaiifld; •© kekāhi uiaa mana i hunaia? O ka Hoii, ftōl« aneī? A d* . -ka Hon. Pilipo pahaf A o 'Hoo. Kamlka paha? Owai la? Eia hou no ua Iiaim kā1 inalii. . Owai keia maii Hoa? Heaha keia ! mauunāna 3 hunam? Oeaha kf nno o-ia '■ mau mana? Pehea i huna ia ai? A nowat keia mau mana kupanaha? LTa maopopo no ia makou ka manao o keia , mau olelo i hoomeameaT a Sā maopnpo no īa takou,- * " «v healia la ka mea o ke ku olēana mai imoa . o 'ke akea a hoike mai xoe ka oiaio i ka. oiaio a lakou i manao ai? I aha ai keia poai » liele ana'e-mawaho o ke opu wauke? . Heaha ka waiwai o ke kamuiio wale ana, aoho > nae na hooiaio? Eia iiou ua hana kamalii. Maiia paha e puA niui ana :ta waha o , lakou a olelo mui — ka he makemaka raa;kemake ko eeaiou e pin na Kuhina, a o ka ' poe e koho .ana raa ka aoao o na Kuhiaa, o •n lakou ka i kaa malalo o ua mana huna ia nei. Pela paha. Jna he mana huna ia, pe- ; hea i maopopo ai he manaio ? ua hnna , ia, peh'ea e ike ia ai ? Aka, lee inanao nei makou ua pili keia man ii-io i na H„oa o ki:e j nei i na Kuh ;ria. koe ka'lī i oEioua, " ma ās la" huna," penei ka peiolei. ; ma kahi e olelo ana i ka hoopaaia o tia Hoa, e kekahi enana ihuna""ia, e oleloihou " " He lehu leliu wale na Hoa o ka Aheoie. lo e noho nei, ua hoopaa loa ia |akoiF "e kekahi mau mana i hiki ole 'ke uunaia — oia hoi ke ake mti loa _ e vav keia Aha Kuhina, a lilo ia lākeu peai ka inana hookele i ke Aupuni, noLila, na Mki ole ke hoike ia ka inakemako a me ka lea o ka lohui." Ina e iīke me kei.i, auo poloiei, a ku 'io i kahi o ko 'oiaio. IIu kolio na inakaamano, ka u.hiī hoieokon tnai llawaii a Kauai, i ko lakou mau W }thaoielo, e noonou no k-.,kiiu, e kuka ao lakou, e knmailio no lakou, a ekoho no k« kmi. O len na walimoleio o ka Inhui e hana ai, o ka lahui no ia. Nolaila, ma ko makou n oonoo ana, eia ke noho nei lea luhui Hawmii iloko o lea Hale Ahuolelo, a o ka lakou mau mei) e hooliolo ui, o ka hooheiio ana iio la o ka lahu-i i Aka, ho tnati hanon wah no koin , ponia;.kai ke tuusan i , ln* uol 'i-.iolo w.i.e no hapanui ; a o k:i mea muui ka haiolelo alakai, oia keUnln o na ;in>!:o o !;o pae \alora kue aupuni i huuio in«> ,-ii, :i !co:no imiheo ka Ba.lota a ka Lahui ! He wahi kumu no hos ko ia uei a me ko J, U. K. inaina. Oi olo ki nniina. ua hooko pono ia r ka Lalmi i ka lukou leoho pono :tn<i i ka lakuu Balota a ka Lahui ! I'" ua iiiii kumaliia, n:mrt ia mni neia Hehe , a llannialnihu mn. Ll.e Pulap.īa iioopii ;¥1 h 1 1 ; oi i 1(0 ah> kapu,

LEE Fa liuiku iiiiii noi o F. Moe ia !u:u,nn i knnn Iku ]>ono e.nn i kokaīl inī i lionio nuū Uo alolo o K'alialeaalni w.., o .lva|MlaiiM, Mahalo i leoii mikī aiā e Moe. )j \yj- Ma ke >Snbati nei, lime 28, na nialamaia mnloko o kn liuikini ,o Kawa.ia,Jiao, ka Ilolke ILipaha o na Ku!a Sabatī e pili ana i koua niau apauō. J\la,ikai no na lia,]ia hoiko, a kekiilii Kuia E;ĪMti mnikai n mnkaukinn oia na Kula Sabati o Kakaako, lCamoiIiiiif a i)h) kekalii Kula 8abati ilio, Aole nae i loaa ia lakou he nnikana hoohoiIioi ia iakoii ; a he mea kauoiaha mawaena o ka nolio aiia 'Hoomaua ka Iioohenehene ia aua~ruai e na Hon. J. W. Kalua n me J. Nawahi , ke Konilte. N iii ka hauoli o l'alok.i n ine ko Kalnīeula, EahaLi Kakeia, nu na inoa heuoliene i lea. a ia aku maluna o kekahi mau Kula Hahal'i, Maliope o ita nwii, na heliiholii, na paipoi, a me na hoonakulu o na })nln.nehene7 ua huaw a n a mukana i na Kiiia >3abati i noho poo ia e ka Mea Kiekie ke Kama Aliiwahine ka H ooilina Moi, a ia Maiuiakiekin ae, Iio inaii wahi ilaiioiia Hou, Komo lesii i kou Innia, ■ Ku mai hoi e ua .mai? ( Makehown hoi ka liana. . . . . - 'Maeaikaī.' ' ilii lee k&kahiaka Poaono Iun« 2\, i'holo aleu ii i ihpia o kn moka ieaua Suedt« na.n Konela ka. Men, Hanohuno C„ P. Iha* k'en, i nkaii ia e Lutane|a Joliti K. Faulo ® kii Puali koa lī ias Ponoi o ka Moi, a ma ka iooa o ke Alii ka Moi, ua hooīī uku la §ii maluim o ka Mea Kiekio L ke Oseka i ke Kea ilanohano Kiekii (Papa I) o Oihana 7/oohauolmuo Alii o KalaKuua.