Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 26, 24 May 1862 — Page 2

Page PDF (1.70 MB)

Ka Nupepa Kuokoa

 

                Ma ke noi a K ipi, ua hooholoia e pau ke Komite ana o ka Hale.
                Aole i hooholoia ia Bila i keia la. Ma ke noi a Kipi, ua hoopaneeia ka hana. LA 14.— Mei 16. Heluheluia ka moolelo a aponoia.
                Pule a pau. Hoike mai o Hikikoke no ke Komite, no ka Mahiai, a me ka Hana Lima, no na pala-pala hoopii elua e noi ana, e aeia ke puhi ra-ma.
                Manao ke Komite, e waihoia na pala-pala hoopii ma ka papa. Ma ke noi a Rhodes, ua laweia ka hoike a ke Komite, a i ke Komite o ka Hale i keia la. Hoike mai o Kaakua no ke Komite Wae, no ka palapala hoopii a na Kahuna Hawaii. Ua hoomakaukau ke Komite, he Bila Kanawai e pili ana ia mea. Ma ke noi a Hikikoke, ua laweia ka hoike a ke Komite. Hoopuka mai o Kamalo, he Olelo Hooholo e kauohaia ka Makai o ka Hale, e hoolako mai i na Luna a pau o keia Hale, me na poo leta. Ma ke noi a Knudsen, ua waihoia ma ka papa keia Olelo Hooholo. Heluhelu mai ka Luna Hoomalu, he mau palapala na ke Kakauolelo Kaua, e hooili mai ana i kekahi mau palapala e pili ana i na papa koa pualu.
                A he Bila Kanawai no na koa hoomoe i hoomakaukauia. Haawiia i ke Komite no ka Oihana Kaua. Heluhelu mai ka Luna Hoomalu, he pala-pala na ke Kuhina o ko na Aina e, e hooili mai ana i kekahi mau palapala e pili ana, a e wehewehe ana i kona palapala hoike. Haawiia i ke Komite o ko na Aina e. Hoopuka mai o Dowsett, he Olelo Hooholo e Kauoha ana i ke Kuhina Kalai Aina, e hoike mai i na hana a kona Oihana, no na makahiki elua i hala ae nei.
                No ka mea, ua hala na la 15 me ka loaa ole mai o ka hoike, aka, ua hoomaopopoia ma ke kumu Kanawai iloko o na la ewalu. Noi mai o Dowsett, a ua hooholoia'ku ke-ia Olelo Hooholo ia ia. Heluhelu mai ka Luna Hoomalu, he pala-pala na ke Kuhina Waiwai, e hooili mai ana i kekahi papa hoike no na waiwai i hookomoia mai me ke dute. Haawiia i ke Komite Waiwai. Heluhelu mai ka Luna Hoomalu, he pala-pala mai ka Hale Alii mai, e hoike mai ana ua kohoia he mau Komite Kuka, ma ka Bila e haawi ana i na hana o ka Luna Leta, Luna Awa, a Luna Dute o Lahaina, a me Hilo, i na Makai Nui o Maui, a me Hawaii. Ma ke noi a Dowsett, ua kohoia kekahi Komite e hui aku me ke Komite o ka Hale Ahaolelo Alii. Kohoia o Knudsen, Kaauwai, Kamalo. Eia hoi, ua koho lakou i ka mea Kiekie L. Kamehameha, i Komite no na Bila i kakau poepoeia. Koho ka Luna Hoomalu, i Komite no na Bila i Kope Poepoeia, o Dowsett, Balawina, ke Komite hui me ke Komite o ka Hale Ahaolelo Alii, no na Bila i Kope Poepoeia, o Dowsett. Noi mai o Kaakua, e heluhelu mua oia i kana Bila Kanawai, e ae ana i ka lapaau o na Kahuna Hawaii. Ma ke noi a Kaakua, ua haawiia keia i ka Unuhiolelo. Hoolaha mai o Kahananui, he Kanawai e hoololi ana i ka pauku 509 o ke Kanawai Kivila. Hoopuka mai o Halasi, he Kanawai e hoomalu ana i ka waiwai o ka poe hanai bipi. Hoolaha mai o Kaauwai, he Kanawai e hoololi ana i ka pauku 1080, a he Kanawai e ukuia'i o na Lunakanawai Apana ma na Koina. Hapaiia na hana i hoopaneeia Lilo ka Hale i Komite e noonoo i ka Bila e hoopau ana i ka auhau Lio, Miula, Hoki. Noho o Kaakua ma ka noho Luna Hoomalu. Ma ke noi a Wilimana, ua hooholoia, e hoopanee loaia ka noonoo ana no keia Bila a na Komite Wae, i hoike mai nei, 14 ka poe i ae, o Balawina, Barenaba, Dowsett, Halasi, Hikikoke, Kaapa, Kaauwai, Kapihe, Kipi, Makaioulu, Manini, Rhodes, Wilimana, a me Wepa. He 11 ka poe hoole, o Alapai, Kahookano, Kahookaumaha, Kahananui, Kamalo, Kauhane, Knudsen, Moku, Nuuanu, Papaua, a me Pomaikai. Hoopauia ke Komite, a aponoia ka hoike a ke Komite o ka Hale, oia ka hoopanee loa ana o ka Bila. Manao o Kipi, e hooholo hou i keia aponoia'na.
                Ua ninauia, a ua hooholoia. Ma ke noi a Halasi.
                Ua hoopaneeia ka hana a ka la apopo, hora 10.

LA 15.— Mei 17.

                Heluheluia ka moolelo aponoia me ka hoololi a ka Luna Hoomalu.
                Pule a pau. Heluhe
lu mai o Kamalo, he palapala hoopii no Honolulu, he 70 inoa, e noi ana. 1. E hoonohoia i mau Makai no Honolulu. 2. E auhauia na Lio ma ka auhau waiwai. 3. E hooemiia ka uku o ka Moi, a me na Luna Aupuni a pau. 4. E aeia na Kahunapule e lapaau. 5. E hoopauia ka hoolimalima ana o na Lumi o ka Makeke. 6. Aole e aeia ke puhi rama ma Hawaii nei. 7. E hoopauia ka uku o ka poe Kalepa mawaho o ka Makeke. 8. Aole e hookuuia o A. K. Clark, mai ka uku ana i na $214.62, o ke Aupuni i aihueia mai kona waihona aku.

9. E pau ke kuai ana i na mea ai i ka la Sabati. Hoike mai ka Luna Hoomalu, he palapa la na ke Kuhina Kalaiaina. Pau na palapala hoopii, hoike mai na Komite. Heluhelu mua mai o Kahananui, ma ka ae ana o ka Hale i kana Bila Kanawai, e hoololi ana i ka pauku 446 o ke Kanawai Kivila, e hooemi ana i ka uku o na Luna Helu.
                Ma ke noi a Kaakua, ua heluhelu aluaia ma ke poo. Ma ke noi a Knudsen, ua haawia i ke Komite no na Aha Hookolokolo.

KA OLELO HOOHOLO.

                 Heluhelu mai o Pomaikai, he Olelo Hooholo e Kauohaia ke Kakauolelo, e heluhelu mai ma ka olelo Hawaii i kekahi mea i paiia ma ka Nupepa Polunesia o keia la e Kauka Rae, o Hana, Maui. Waihoia ma ka papa.
                 Heluhelu mai o Pomaikai, he Olelo Hooholo me ia ano like no.
                E unuhi ka Unuhiolelo i ka palapala a Dr. Rae, a e Kauoha'ku i e paiia ma na Nupepa Hawaii.
                 Noi mai o Hala.si, he hoololi kana e hookomo ma ia Olelo Hooholo, oia hoi e Kauohaia ka Unuhiolelo e pai i na olelo a Rev. E. Corwin.
                 Kokua mai o Kaakua i ka Olelo Hooholo. Noi mai o Kahananui, e waihoia ka Olelo Hooholo ma ka papa.
                 Kue o Nuuanu, a koi mai no e unuhia.
                 Ma ke noi a Kamalo, ua waihoia ka Ole-lo Hooholo ma ka papa.
                 Heluhelu mua mai o Kaauwai, i kana Bila Kanawai e hoololi ana i ka pauku 1080, o ke Kanawai Kivila.
                 Hoakaka mai o Wilimana i kona manao, aohe paha he makaukau kekahi Luna o keia Hale e hana i kekahi Kanawai me ka hemahema ole, nolaila, a ia na na Lunakanawai e hana ke Kanawai a apono mai, a na keia Hale hoi e noonoo no ka hooholo ana i ua Kanawai la. Ma ke noi a Rhodes, ua haawiia i ke Komite no na Aha Hookolokolo.
                 Heluhelu mua mai o Kahananui, ma ka ae ana o ka Hale i kana Bila Kanawai e hoololi ana i ka pauku 509 o ke Kanawai Kivila.
                 Ma ke noi a Knudsen, ua hooholoia e heluhelu aluaia ma ke poo.
                Noi mai o Knudsen, e haawiia i ke Komite no na Aha Hookolokoio.
                Hooholoia.
                 Ma ke noi a Kaakua, ua hapaiia na hana i hoopaneeia.
                Hoike mai ka Luna Hoomalu i  ka  mea imua o ka Hale o ka Hoike a ke Komite o ka Hale, no ka Bila Kanawai a Kaakua, e hoololi ana i ka auhau Lio, Hoki, a me ka Piula, ma ka auhau waiwai, aole ma ka uku poo. Noi mai o Halasi, e hoopaneeia ka noonoo ana no ia Bila, aia a hiki mai ka Bila Kalai Waiwai.
                Me ka hoike pu mai no hoi i kekahi olelo hooholo e hoopanee ana i ka i noonoo ana i ka Bila a Kaakua, aia a ka la mahope iho o ka hooholoia'na o ka Bila Haawina. Noi mai o Kaakua, e hoakaka mai o Halasi i ke kumu e hoopaneeia'i ka noonoo ana o kana Bila.
                 Noi mai o Kaapa e waihoia ka Bila ma ka papa.
                Ua kakau inoaia ka poe ae, a me ka poe hoole i ka waiho ana ia Bila ma ka papa.
                He 18 ma ka waiho i ka Bila ma ka papa, a he 8 ma ka hoole. Hoike mai o Dowsett o ke Komite wae no na Bila i kakau poepoeia ; a ua aponoia. Hoike mai ka Luna Hoomalu i ka olelo hoike a ke Komite no ka Mahiai, a me na Hana Lima.
                Manao ia Komite, aole pono e aeia ke puhi rama ma Hawaii nei. Ma ke noi a Kamalo, ua hooholoia e Komite ka Hale no ka noonoo ana i ka hoike a ia Komite. Komite ka Hale a pau, no ka noonoo ana i ka hoike a ke Komite. Noho o Mr. Kaakua ma ka noho Luna Hoomalu. Ku mai o Rhodse, a hoakaka mai i kona manao i ke Komite o ka Hale, e hai mai ana i ka pono loa ke puhiia ka rama ma Hawaii nei, a e pono e aeia ia mea e hoopomaikai mai ai i ke Aupuni, a me ka Lahui, e like me ka aeia'na o na haole, a me ka poe o na Aina e.
                Aole o na makemake e hanaia ka rama me ke Kanawai ole ; aka, e hana no i Kanawai nana e hooponopono i ke ano o ke puhi ana.

Kue o Balawina, i ke puhiia o ka rama ma Hawaii nei. Hoike mai o Kaapa i kona manao e kue ana i ke puhi rama, aka, i na e olelo mai ka Luna o Honolulu e haawiia mai e kekahi i $50,000 no ke Aupuni ; alaila, e kau koke no ia i kona lima me ka ae koke aku, i na aole pela, alaila, aole ia e ae. Ma ke noi a Moku, ua hooholoia e ninau. Hooholoia e waihoia ka hoopii ma ka papa. Pau ke Komite ana o ka Hale. Ninauia ka Hale no ka hoike a ke Komite o ka Hale, a ua aponoia a hooholoia.
                Nolaila, ua waihoia ma ka papa ka palapala hoopii, e noi ana, e aeia ke puhi rama ma Hawaii nei.
                 Heluhelu mai o Kipi, he Olelo Hooholo e Kauoha ana i ka Luna Hoomalu o ke Komite Waiwai, e kikoo aku ma ka Waihona, no na lilo o ka Ahaolelo a hiki i keia la, ua hooholoia.
                Hoopaneeia ka hana.

L A 16.— Mei 19.

                He luheluia ka moolelo a aponoia.
                Pule a pau. Heluhelu mai o F. Pomaikai, he palapala hoopii no Honolulu, e noi ana.
                l 50 keneta ka auhau o na Lio ma ke poo.
                E hoopauia ka auhau ana i na keiki hele kula i 19 ma-kahiki.
                E hooukuia na keiki haalele kula, mai ka $1.00, a hiki i ka $20.00, a me na mea e ae he nui wale. Waihoia kekahi mau pauku ma ka papa.
                Haawiia kekahi mau pau ku i ke Komite. Heluhelu mai o H. A. Wilimana, he pala-pala hoopii, 223 inoa.
                E hoololi i ka auhau Lio, i $1.00 no ka auhau Alanui, a ekolu la e hana'i.
                E ukuia na Makai e ke Aupuni ma ka Lawehala.
                E hoopauia ka uku hapaumi o ka Makai Nui.
                E hoonuiia ka auhau Alanui o na haole Waiwai i $6.00 pakahi.
                E hooemiia na Loio Aupuni o Maui. Heluhelu mai o Dowsett, he palapala hoopii no Honolulu, e noi ana,
                E hoololiia ke Kanawai ona.
                Haawiia i ke Komite Wae.
                Heluhelu mai o Dowsett, he palapala hoopii no Honolulu, e noi ana.
                E hookuuia na makua o na keiki i loaa ma ka pono ole. Haawiia i ke Komite Wae.
                 Heluhelu mai o Dowsett, he palapala hoopii no Koolaupoko, 82 inoa, e noi ana.
                E hooemiia ka uku o na Luna Aupuni. E hoopauia ka auhau a na Lio Kea.
                E hoonoaia ke Awa.
                E hooponoponoia ke Kanawai hookamakama.
                Haawiia i ke Komite. Heluhelu mua mai o Halasi, i kana Bila Kanawai, i hoolaha mai ai ma ka Poaono, la 17 o Mei, e hooponopono ana i ka Loio Kuhina o ke Aupuni.
                Haawiia i ka Unuhiolelo. Heluhelu mai ka Luna Hoomalu, he pala-pala na ka mea Kiekie L. Kamehameha, me kana palapala hoike, no keia alua makahiki. Haawiia i ke Komite.
                Hoolaha mai o Moku i kona manao, e waiho mai i Bila imua o ka Hale, no ka hoololi ana i ka pauku 120, a me 121 o ke Ka-nawai Kivila. Hoolaha mai o Moku i kona manao, e hoololi ana i ka pauku 481 o ke Kanawai Kivila, ua Kapaeia na rula, a ua heluhelu muaia ia Bila, ma ka ae ana o ka Hale. Noi mai o Kaakua, e heluhelu aluaia ma ke poo, hooholoia, a ua heluhelu aluaia ma ke poo. Ala ke noi a Dowsett, ua haawiia i ke Komite Wae. Heluhelu mai o Kaakua, he Bila Kanawai, e haawi ana i ka mana i ke Kuhina Kalaiaina, e haawi aku i ka palapala ae e hookahuna i na kanaka Hawaii. Na Wilimana i heluhelu ma ka olelo haole. Ma ke noi a Kaakua, ua waihoia ia Bila na ke Komite o ka Hale i keia la. Heluhelu mua mai o Kahookano, i ka Bila ana i hoolaha mua mai ai, no ka auhau ana i ka poe mai, i lapaauia a ola ma ka Halemai o ka Moiwahine, $1.00, ma kona wa i hoi ai i kona wahi. Ma ke noi a Moku, ua heluhelu aluaia ma ke poo. Ma ke noi a Rhodes, ua waihoia ma ka papa ia Bila. Noi mai o Wilimana, e kohoia i Komite, nana e kakau aku i ka olelo aloha o keia Hale i ka Moi, no ka la hanau o kana keiki ka Haku o Hawaii.
                 Kohoia o Rhodes, Wilimana, a me Kaauwai, ma ia Komite e ka Luna Hoomalu. Hoike mai o Knudsen, o ke Komite no ke koho ana, he Olelo Hooholo e Kauoha ana i ka Luna Hoomalu, e Kauoha'ku i ka poe hoike o na Lunamakaainana i hoopiiia e hele mai. Kue o Kahananui, ina na ke Aupuni ka uku ana i ua poe hoike la ke kikooia'ku, wahi ana, na ka poe hoopii, a me ka poe i hoopiiia e lawe mai i ka hoike o lakou. Olelo mai o Knudsen, aole e hiki i na Komite ke hana i ka lakou mau hana, ke ole na hoike. Kokua o Kaakua, ma ke noi a Knudsen a me Kaapa.
                Kue no o Kahananui. Kokua o Dowsett ia Knudsen, me ka ole-lo hoi, aole o na lilo ka mea e makau ai keia Hale; aka, he makemake no e hana'ku i ka pololei o keia hale i ka poe a pau e hoopii mai ana imua o keia Aha Kau Kanawai. Hai mai o Kahananui, he pono ole ka hoolilo wale aku i na dala o ke Aupuni, na na aoao hoopii no e lawe mai i na hoike o lakou. Ua ninauia ka Hale, a ua hooholoia ka Olelo Hooholo a Knudsen. Noi mai o Dowsett, a ua hooholoia e kapaeia na rula, a e heluhelu mai i ka hoike a ke Komite Wae, no ka Bila Kanawai e hoololi ana i ka pauku 481 o ke Kanawai Kivila, a Moku o Kaanapali. Noi mai o Dowsett, e waihoia ma ka papa ka Bila mua.
                Hooholoia. Ua hooholoia e lilo i ka Bila a ke Komite i waiho mai ai imua o ka Hale, no ka hoololi ana i ka pauku 481 o ke Kanawai Kivila. Ma ke noi a Dowsett, ua waihoia i ke Komite o ka Hale o keia la. Ma ke noi a Kaakua, ua hapaiia na hana i hoopaneeia. Komite ka Hale no ka noonoo ana i ka Bi-la Kanawai a Kaakua, e ae ana i ke Kuhina Kalaiaina, e haawi aku i na palapala hookahuna i na Kahuna Hawaii.
                 Noho o Kapihe ma ka noho Luna Hoomalu. Heluhelu mai ke Kakauolelo i ua Bila la.
                Ua hoopaapaa loihiia, a ma ke noi a Wepa. ua ninauia ka Hale a he 14 ma ka waiho i ka Bila ma ka pepa, a he 9 ma ka ae. Pau ke Komite ana, noho ka Luna Hoomalu ma kona noho, a aponoia ka hoike a ke Komite o ka Hale. Hapaiia na hana i hoopaneeia. Noho o J. H. Kamalo ma ka noho Luna Hoomalu, Komite ka Hale no ka noonoo ana i ka Bila Kanawai, e hoololi ana i ka pauku 481 o ke Kanawai Kivila.
                E hooemi ana i ka auhau Lio, i hapalua dala no ke poo. Ma ke noi a Wepa, ua heluheluia ma ka pauku ia Bila. Noi mai o Rhodes, e hoopaneeia ka noo-noo ana o ka pauku mua a me ka Bila, aia a mahope iho o ka holo ana o ka Bila Haawina. Kue o Knudsen, i ka hoopanee o ka noo-noo ana i keia Bila. Kokua o Wepa i ka manao o ka Luna o Honolulu, i maopopo ai ka hiki ke lawe mai i na tausani dala e emi ana ma ka holo ana oia Bila.
                Nolaila, he pono ke kali a maopopo na kumu loaa, mamua o ka hooholo ana i keia Bila. Hoopaneeia ka noonoo ana oia Bila, a i ka la mahope iho o ka hoike ana mai o na Komite Waiwai i ka Bila Haawina. Pau ke Komite ana o ka Hale, a apono ka Hale i ka olelo hoike a ke Komite o ka Hale, a ua hoopaneeia ka noonoo ana o ka Bila e hoololi ana i ka pauku 48l o ke Kanawai Kivila, a ia a ka la mahope iho o ka hoike ana mai o na Komite Waiwai i ka Bila Haawina.
                 Hoike mai o Rhodes o ke Komite Wae, i na olelo aloha i hoomakaukauia e hoouna'ku i ka Moi, no ka la hanau o ka Haku o Ha-waii.
                 Noi mai o Knudsen, e lawe ka Hale i ka olelo hoike a ke Komite Wae, a na ka Hale no a pau, e lawe i ua olelo aloha la imua o ka Moi.
                Hooholoia.
                 Ma ke noi a Dowsett, ua hoopaneeia ka hana a ka Poakolu, hora 10.

LA 17.— Mei 21.

                 Heluheluia ka moolelo a aponoia.
                Pule a pau.
                 Heluhelu mai o Papana, he palapala hoopii no Kohala, e noi ana:
                 1. E hooemiia ka uku o na Luna Aupuni mai ka Moi a hiki ilalo.
                 2. E hooemiia ka auhau Ilio i hapalua, Lio, me ka Hoki i hapalua, ka Miula hoi i hapaha. 3. E aeia ke kukulu ana i Halekuai awa, ma kela apana, keia apana, ma keia Aupuni.
                 4. E aeia na kanaka e kuai i ka awa, ma na wahi a pau, me ka palapala ole.
                5, E inu kela a me keia kanaka i ka awa me ka palapala ole.
                6. E hooemiia i ke dute ana i na waiwai paa, a lewa o ke kanaka.
                7. E auhauia na kumu kula, a me na Misionari a pau, i na auhau a pau o ke Aupuni.
                8. E aeia ka uku ana o na makua mea keiki, o kela aoao pule, a me keia aoao pule ; e uku i na kumu kula pualu, e like me ka uku ana o na makua mea keiki.
                 9. E hoopauia ke kaheaia'na o ka opea o na Lio Kea.
                 10. E hookuuia na kanaka a pau, mai ka auhau a pau o ke Aupuni, ke 50 na ma-kahiki.
                 11. E hoopauia na Luna Helu, helu anunu a paewaewa, i $50.00 no na hewa a pau.
                 12. E hoopauia na Luna Aupuni a pau, Koe na Lunakanawai o ka Ahakiekie, ke Kuhina o ko na aina e, a me ka Luna Dute Nui.
                Haawiia i na Komite. Heluhelu mai o Halasi, he palapala hoopii no Hamakua, 43 inoa e noi ana :
                 1. E hoopauia ke Kanawai Hookamakama. 2. E noa ke Kanawai no na Kolea.
                 3. Aole e hoonohoia ka poe ona mau, ma ka noho ana Aupuni. Heluhelu mai o Halasi, he palapala hoopii no Hamakua, e noi ana :
                E auhauia na holoholona a pau, ma ka auhau Waiwai i hapalua hapahaneri.
                E ukuia na auhau ma ka Waiwai ke nele ke dala maoli. Heluhelu mai o Halasi, he palapala hoopii no Hamakua, e noi ana :
                E aeia na mea a pau, e kuai aku i na waiwai o na aina e mai, me ka palapala Sila ole; ke emi iho malalo o ka $100.
                E ae houia ka Bila Kanawai maauauwa.
                E hooemiia ka uku o na pala-pala kuai awa i $10.
                E aeia ka poe i kanu a Kanaha na eke Kope, e kuai liilii me ka uku i 25 dala no ka palapala Laikini. Haawiia na pauku a pau ina Komite. Heluhelu mai o Kahookaumaha, he pala-pala hoopii no Kona Hema, e noi ana :
                E hoonohoia i elua Makai uku mahina no ke Awa o Napoopoo.
                Hoihoiia na ke Kuhina Kalaiaina. Noi mai o Kaapa, e hapaiia na hana i hoopaneeia. Ma ke noi a Wilimana.
                Ua hoopaneeia ka hana.

 

                AIHUE. — Ma ka po o ka Poalima, o ka pu-le i hala iho nei, ua komoia ke kee na o ka mea Mahaloia G. M. Lopikana, ma ka Hale Hookolokolo, a ua aihueia na dala he 60.

 

                KUMU OLELO HAWA II. — Ua lohe mai nei makou, ua aneane e makaukau ke KUMU OLELO HAWAII, a Analu i hoomakaukau iho nei i na makahiki i hala no ke pai ana. Aole anei he pono i na 'lii a me ka Poeikohoia, ke huli i ka oiaio o ia mea, a e hoolawa aku hoi i ka hemahema, ina ua nele ia i kekahi mea e holo pono ai ka hana ana ia mea ?

Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU, MEI 24, 1862.

 

                MINAMINA A LII. — Ua ike iho makou i na olelo a " Oiaio " ma ka Pakipika o ka Poaha iho nei, e hai mai ana i na olelo pale ku-pono wahi a kona manao, no na mea i hoo-pukaia e makou, ma ka pepa o kela pule i hala. Ke minamina nei makou i kona poholopu ana ma ia mea ; no ka mea, ua pili ole na mea ana i olelo ai i ke ano maoli o ka makou mea i pane ai. O ke kumu nui o ko makou kamailio ana, o ka hapaiia me ke noiia ma ke ano hoomana ka mea e kupono ai i Lala no ka Papahoonaauao, e like me ka mea i hoopukaia ma ka palapala hoopii ke kumu nona keia hoopaapaa, e i ana i hookahi Katolika iloko o ka ekolu lala o ka Papahoonaauao," oia ka makou mea i kue nui ai, o ka hapai mai i na aoao hooma-na i mea e ku ai ke noho i lala no kahi i oleloia maluna.
                A o ka hoopii ana pela, ua kapa makou he hookiekie, a he mahaoi, a ke paa nei no ko makou manao pela.
                Ua hoowahawaha'ku ka poe nana i hapai ia mea i ka Moi, a me kona mau alii.
                Malia paha i na e ko keia noi a ia poe hoopii, e noi paha auanei lakou e lilo ka Moi, a me kona mau alii i poe Katolika ? O ke ano no ia ; e pono ka hoomanao ana iho i na olelo a ka poe kahiko, "He kauwa maikai ke ahi ; aka, he haku ino nae."
                 O ka Moi no ke poo o keia Lahui, oia ka makua — ke alakai, a me ke Kumuao o keia Lahui ; a ua maopopo i na mea a pau, he mamo naauao ka mamo a Kamehameha, a ua hiki no ia ia me kona mau alii ke malama, a ke hoonoho i mau Luna ma na wahi ana i manao ai, me ka hilihewa ole o ke ko-ho ana. Ke nonoi aku nei makou ia oe e " Oiaio " e halo iho, a e hoolono iho hoi i ka hawanawana a kou puuwai, a e haiia'e no oe he hookiekie a he mahaoi, ka hoopii ana e like me ka mea a makou i olelo ai ma kela pule. Aole o ko ke kanaka aoao pule ka mea e kupono ai ko noho ma na wahi hanohano, a e malama'i hoi i na pono o ke Aupuni, he oleloa no ; aka, a ia ma ke ano maoli o ke kanaka, kona hoopono a me kona pololei, ka mea e pono ai ke noho ma kekahi wahi o ke Aupuni. A o ke kumu o ko makou manao ana, he kupanaha a he keukeu o ka hookie-kie, a me ka mahaoi, o ke noi ana mai, e hanaia i Kanawai e hoolilo ana o ka aoao hoomana o ke kanaka ka mea ona e lilo ai i hoa no ka Papahoonaauao, me ka hoakaka ole mai i ka naauao a naaupo paha ; nolaila i hiki mai ai ka manao " Minamina Alii " io makou nei.

                Ua ike iho makou i ka manao lalau o " Hu t," oia hoi ka " Hupo" o ka Pakipika, ma ia pepa o ka la 22 o Mei nei.
                Aole ke-ia pepa o ke Kuokoa i kukuluia i mea hoopaapaa'ku i ka Pakipika, ma na mea lapuwale a pau a ka poe e hapai mai ana ia mea, ma ona'la ; nolaila, ua manao makou a ia iho malalo o ka ili honua a makou e keehi nei, e hiki ai la ia makou ke pane aku. Aole makou i hilahila i na mea a makou i olelo ai ma ka nupepa haole, a ka Pakipika i hoike mai nei. He poe naauao no na hoa o ka Hale Ahaolelo a na lakou no e hooholo mai ke ku io i ka hoino aku, a i ka manao ino aku paha. A aole no hoi e nele ko lakou manao like me makou i ke kupono ia " Hu " o ka inoa ana i imi ai nona o "Hupo; " he manao iho paha lakou he lealeaia ka lakou kamai-lio ana iloko oia nupepa ( Pakipika.)
                Aole anei o keia mau hoopaapaa ano ole ke kumu e haalele nei o ka poe lawe ia pepa me ka lawe i ke Kuokoa ? Pela ka manao o ka lehulehu naauao o Hawaii.

NA MEA HO U O HAWAII NEI.

                U a halawai na Lunamakaainana ma ko lakou keena, ma ka la 20, a ua kai hua-kai aku a hiki i ka Hale Alii, e hoike aku ai i ko lakou aloha hoomaikai i na Moi, no ka la hanau o ke Alii ka laua keiki. Aeia iho ka lakou olelo i ka Moi :

                " E KA M OI. — Ke hookokoke aku nei ka Poeikohoia o kou lahuikanaka imua ou e ke Alii, me ka makemake nui e hoike aku i ka nui o ko lakou aloha a me ka mahalo. Ke haawi nei lakou imua ou a me ke Alii Wahine i ko lakou hoomaikai no ka loaa ana mai i ka mea Kiekie, ka Haku o Hawaii i keia la, ka ha o ka makahiki. Ke nonoi haahaa nei lakou a me kou lahui i ke Akua Mana Loa, e alakai i keia Alii opiopio, e lilo oia he mea nani iwaena e na keiki, mamuli o kona aloha a me ka hoolohe hoi i na makua, a e loaa hoi ia ia ke ano ka-naka makua me ka noiau a me na ano mai-kai e ae a pau, a ina hoi e kaheaia oia e ke Alii Mana Loa o na lahui a pau, e noho ma ka noho Alii o kona mau makua, (e kaawale loihi loa nae ia wa,) e noho oia he keiki ku-pono o kona mau makua ; a e loihi hoi kona noho Alii ana maluna o keia lahui kuokoa lehulehu, a me ka pomaikai."
                A penei ka pane ana mai a ka Moi i ua olelo nei : " Aia iloko o ke Akua ka mana hilinai. Aia no hoi iloko o oukou a me ko ka lahuikanaka ka malama ana i ke keiki i hoolaaia'i na oukou, ko maua ake nui ana i kona pomaikai, no na la e hiki mai ana."


            LA 20 o MEI. — Ma ka Poalua iho nei, oia ka la hanau o ka Mea Kiekie, ka Haku o Hawaii, ka hooilina o ke Kalaunu o Hawaii nei.
                 Ua puka ae na Koa Pualu a pau o Honolulu nei, oia hoi ka Honolulu Rifles, a me na Koa Lio Pualu.
                Ua kani mai na pahu, a me na ohe, a me na mea e ae no he nui wale e pili ana i ka hoohauoli naau o ka poe makaainana aloha Alii o Hawaii nei. Ma ka hora 11, ua hele aku ka Puali Koa Lio Pualu ma ka Hale Alii : malaila, kahi i haawiia mai ai o kekahi Hae Hawaii Silika. mai ka lima mai o ka Moi Wahine, a menei mau olelo pu hoi ku haawi ana mai a ka Moi Wahine, penei : " E NA KOA : — O keia la no ka la hanau o ka'u keiki kane ka Haku o Hawaii.
                Nolaila, o na wahine o Honolulu, ua koho lakou i keia manawa e haawi aku ia oukou i kekahi Hae, a ua hooili mai lakou maluna o'u i ka hana oluolu e lawelawe no lakou. Nolai-la, ma ko lakou mau inoa, a ma ka inoa hoi o ka'u keiki kane, ke haawi aku nei au ia oukou e na Koa, i keia Hae. He hoailona ia no ka hui ana o na Mokupuni o keia Pae Aina malalo o ka Ohana Moi hookahi ; no-laila, e hooliloia i hoailona no ka hui ana o na manao oluolu a me na hana lokomaikai iwaena o na mea a pau e noho ana ma ia mau Mokupuni, a i mea hoi e hoomanao ai i ka mea no kona hanohano i kohoia ai i keia la. He makehewa paha ke olelo aku au ia ou-kou aole o poina i ka poe nana i haawi mai ; a no'u iho, ma kuu ano Moi a ma kuu ano makuahine hoi, e oluolu oukou e hoike aku au i kuu paulele nui, ma kahi a ma ka ma-nawa hoi i uhola ia keia Hae, e welo ana no ia maluna o na naau oiaio a me ke alaoha." I ka pau ana o ka olelo ana a ka Moi Wa-hine, pane aku o Leut. C. H. .Judd, (Kale a Kauka,) (ka Luna ia manawa, no ka mai ana o ke Kapena C. W. Vincent,) me ke aloha aku no ka makana maikai ana i haawi mai ai, a penei kana mau olelo : " E ae mai oe ia'u e ka Moi, ma ka inoa o ka Puali Koa a'u e kamailio nei.
                Oiai makou e hoihoi aku ana i ko makou aloha me ka hoomaikai aku i na Ledi, (wahine maikai) o Honolulu, no ka makana kupono a lakou i haawi mai nei. E hoike pu aku makou i ka hanohano nui i haawiia mai ia makou e oe, i ka lilo ana ma ou la e loaa mai ai ia makou nei. O ka noho hui ana o keia pae moku malalo o ke Alii hookahi i hoonani maikaiia ma ka wai hooluu o keia Hae hanohano, he mea makamae i ko makou puuwai, a e hoolilo mai ana hoi i mea e ma-lama loa ai makou me ka oiaio ; a o ko ma-kou aloha ana hoi ia oe a me kau kane Alii, a me ka hooilina Alii, nona ka la hananau a kakou o hoomanao nei ; na mea nana e wikiwiki mai i ka ike ana aku i ka pulelo haaheo i ka malamalama o ke ola mau ana o ko kakou aina aloha nei, a me kona mau Alii. I na wahine hoi nona na puuwai lokomai-kai, nana i hana i keia makana maikai, e oluolu oe e haawi aku i ko makou aloha hoo-maikai. Me ka hooia mau aku ia lakou i ka malama mauia o ia mea me ka maluhia, i hoailona no ko lakou aloha koa ; e ka lima i haawiia mai ai e malama." Ma ia hope iho, holo loa na Koa Lio i Kulaokuhua, ma ka hora 12, hele aku ka Moi a me ka Moiwahine, a me ka Haku o Ha-waii pu, i na Koa Pualu " Honolulu Rifles " ka ukali o ke Kaa Alii. Paikau na Koa Lio, a me na hana e ae no hoi e hoike ana i ka poe akamai i ka holo lio. Ua mahalo nui ka poe a pau i na mea i hanaia ilaila e na Koa Lio. Piha na alanui i na kanaka ma ia la, e like me ke ano mau o na la Kulaia.
                Ua hoolimalimaia iho nei e C. A. Williams & Co., ke kuna Odd Fellow, e holo ma kahi Okohola ma ka Akau. A o ke kuna Kalama, e holo ma na aina lepo manu.

                AHINUI MA LAUPAHOEHOE. — I ke kakahiaka o ka Poalima, oia ka la 2 o keia mahina, ua ikeia ke ahi ma kahi o Adel Harris, a hookahi hapa hora mahope iho, o ka hale pulu, ka wili pulu, ka hale kuke, me na ukana o loko o ka hale kuke me ia mea aku. O ke poho $1000.

                HALE KUI H OU.—Ua wehe ae nei o Ake, (A. S. Cleghorn,) i ka Hale Kuai mua iho nei o J. T. Halewai, ma ka Halepohaku o Mi. Janion, Green & Co., mauka iho o ka Hale Mahoe. Malaila na waiwai o na ano a pau. E naue kino no ilaila e ike ai no oukou iho.

                PAKELE MAHUNEHU NE.— Oiai e hanaia'na kekahi Lio i ke Kamaa Hao ma ka Hale Amara o Mi. Dunakana, aia hoi puiwa aku ka lio, a paa loa ka lima o ka haole amara i ke kaula, a puiwa hele aku ua Lio nei a hiki i Monikahae, ilaila kahi i paa'i o ua Lio nei i kekahi poe lawehala e hana ana malaila. Aole no i nui ka eha o ua haole nei.

                PUAA K UPANAHA.—He palapala kai hiki mai io makou nei, na Ikemaka, no Koolau-loa, e hoike mai ana i ke ano o ua puaa nei, a penei kana mau olelo : " I ka po o ka la 9 o Mei, ua hanauia kekahi puaa i na keiki puaa.
                A o kekahi o na keiki puaa ; nona ke kupanaha i hoikeia'e la. Penei.—Elua kino, hookahi poo, elua maka, eha pepeiao, hookahi waha, ewalu wawae, elua huelo, hookahi ihu. Mai ka a-i a ka waha, he kii no ka puaa hookahi ma ka na-na ana a mai ka a-i a hope, he kii no na puaa elua.

                A o ko laua wahi iho la no ia i hui ai, a i kaawale ai, o ka a-i. Ua huli aku huli mai nae laua, he alo he alo. A ma ka a-i, hui i hoookahi, a ka waha, a malaila no hoi a hope, kaawale i elua. Ua make no keia puaa ua kapiia nae i ka paakai, a ke waiho ma Laie-wai, Koolauloa.
                A i ike oukou e ike, e hele malaila, i ka oiaio, a me ka ole : O ka mea nana keia puaa, o Nawai, e noho la ma Malaekahana, Koolauloa.