Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 43, 22 October 1864 — Page 3
| This text was transcribed by: | Diane Poche |
| This work is dedicated to: | Langues Tirees Translation |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Na Palapala.
No ka like ole o ka aui ana o na
HOKUHELE HOU ME KO
NA HOKUHELE E AE.
O na mea like ole o na Hokuhele hou me na Hokuhele e ae.
1. He nui ae ka aui ana ma o na Hokuhele hou la. He uuku ka aui ana o na Hokuhele e ae ; me nei ka aui ana o kekahi mau Hokuhele. O ko Wenuse 3 degere me 20 minute, o ko Mareta 1 degere me 15 minute, o Iubita 1 degere me 18 minute, o Sadurene 2 degere me 13 minute, o Heletela he 46 minute wale no.
Aka, o ka aui ana o Wenute 7 degere me 9 minute, o Iuno he 13 degere o Keleta 10 degere 37 minute, o Pelata 34 degere me 30 minute.
No ia mea, pa 19 ka aui ana o Palata mamua o Mareta, pa 27 ka aui ana o Palata mamua o Iubita.
2. He nui ae ka loihi o ke ala e hele ai na Hokuhele hou mamua o ko na Hokuhele e ae.
3. O ka halawai ana o na ala e hele ai kekahi, a e oki kekahi i kakahi. Eia malalo iho kahi e hoomaopopo ai i keia. O ka La, o Honua, o Mareta, o Palata, o Keleta, ma A. & P. e halawai na ala e hele ai o Peleta me Keleta, a ma ke kiko-waena o ko lakou ala e hele ai. Ma laila no e oki loa'i kekahi i kekahi, a e eha loa'i kekahi i kekahi, (no ka mea, ua huikau na ala e hele ai lakou i kahi hookahi) aneane like loa ko lakou loihi mai ka la aku a kokoke lakou kekahi i kekahi.
4. O ka loa o Iuno mai ka la aku 253,000,000 mile, o ko Keleta loihi mai ka la aku 262,903,000 mile, o ko Palata 262,001,000 mile. Aole nae pela ma Hokuhele e ae, no ka mea, he keu aku ko lakou loi hi mai kekahi a i kekahi, penei : he 50,000,000 o Mareta mile, mai ke ala e hele ai ka Honua. A he 80,000,000 mile ka loihi mai na Hokuhele hou mai. A he 270,000,000 mile ka loihi o Iubita a hiki i Palata. He 412,000,000 mile mai Iubita a hiki i Sadurena, he 900,000,000 mile mai Sadurena a hiki ia Heletela.
5. Aneane like loa ka manawa o ko lakou poai hookahi ana i ka la ; malalo iho e ikeia ai ka manawa o ko lakou poai hookahi ana i ka La. O Wetela, 3 makahiki me 66 la. O ko Iuno, 4 makahiki me 9 malama. O Keleta, 4 makahiki me 7 malama. O Palata, 4 makahiki me 7 malama. Oia ka like o na poai hookahi ana o Iuno, o Kelete, a me Palate. Aole nae pela ka like o ka poai hookahi ana o na Hokulele e ae. A eia kekahi, ua oi aku ka nui o na Hokuhele e ae mamua o ko na Hokuhele hou. Pa 7 ka nui o ko Ukali mamua o ko Keleta, pa 17 ka nui o ko Ukali mamua o ko Keleta, pa 17 ka nui o Mareta mamu o ko Keleta, pa 170,000 ka nui o Iubita mamua o Keleta.
O na Hokuhele hou i olelo ia ma keia, oia no o Wetela, o Iuno, o Keleta, a me Palata. No keia mea, i mai la ke Akua ia Aberahama, " E nana aku oe i na Huku o ka lani, pela auanei kau poe mamo. aole e pau i ka helu ia." I ka manao o ka poe Kilokilo Hoku, ina hookahi lani i kaulike ia'i na Hoku a pau, ina no la ua hiki ia lakou ke helu i na Hoku, no ka mae, o ka lani i kokoke mai ia kakou, oia hoi kahi a ka Mahina e kau nei ; he 240,000 mile mai o kakou aku a hiki i ka Mahina. Ua pau ko laila mau Hoku i ka helu ia. A mai ka La e kau nei, ua mamao ia mai o kakou aku ; he 95,000,000 mile, ua helu ia no laila Hoku, aole nae i pau, ke helu ia la no. Oia ka like ole o ke kulana o na Hoku, a ma ko lakou naauao (o ka poe Kilokilo Hoku,) ua hiki ia lakou ke nana'ku ma ka Ohenana nui i pa tausani a pa miliona ia ka ike. Me ke aloha no.
KIMES KEONI.
Kapalikoolaupoko, Oct. 16, 1864.
Hoike ana o na Kula ma
WAIALUA OAHU.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA EO:---ua hoike iho nei na Kula Aupuni o Waialua nei, o G. M. Koha ke Kahu, ma ka la 3 a me ka 4 o Okatoba i hala iho nei. Ua hiki ae ilaila o S. W. Kahaumanu & Z. Kepilino no Ewa Oahu laua. I kohoia i mau Komite e G. M. Koha. 5 ka nui o na Kula, 5 no hoi ka nui o na Kumu, 2 Kumu hou. S. M. Naukana & Petero. Eia ka'u mea hai aku. Ua nui ko makou olioli ia mau la, no ka makaukau o na haumana ma kekahi mau mea a na Kumu i ao ai. Oi aku nae ko'u kaumaha i ka papa hoike no na hanau a me na make, no ka mea, ua ikeia ua nui ka make i mua o na hanau.
I ka hoike ana, ilaila o Rev. J. S. Emerson & S, N. Emerson, Rev. M. Kuaea kahi i nana ai, nui ko'u mahalo a me ko'u olioli i ke Kula a S. M. Naukana o Kawailoa, 2 malama ana i noho ao ai ia lakou, nui na Kumu i ao i keia Kula, o keia no hoi ke Kula oi aku o ka waiaau me ka malu ole o keia apana, a i ka la o ka hoike, ua ike makou i kona malu, me ka holopono o na mea ao. nani ka ikaika o ke Kumu. O ka'u palapala ao nae i mahalo loa'ku ai, o ke kakaulima, nani maoli ka maikai i ka uhai mahope o ka lakou mau hana a ke Kumu i ao ai. Ua hiki no hoi ia lakou ke kaha mai i ke kii o keia mau Mokupuni, a hoakaka mai i na mile o ka loa a me ka laula o ka aina. Ua hiki no i na haumana ke hai mai i na aina o ka honua nei, me ko lakou mau Kulanakauhale, a me na mea a pau malaila.
Ua hoakaka mai no ke Kumu i kona manawa i ao ai ia lakou, me ka palena o kana wahi i ao ai iloko o na la ana i noho ao ai.
I ka pau ana o ka hoike, na hoihoi mai o o S. M. Naukana i ke ao Kula, no kona lohe wahi ana, i ka olelo a ke Kahukula e hoopau ia ia. Ua lohe mai nae au, ua hoihoi hou aku ka ! ua Kahu la e ao hou. Nani ka hana kamalii ina pela io.
Nui ka olioli o na makua mea keiki o anei i keia Kumu. Ua lohe nae au i na ka e pau io ana ke Kumu, e hoopii no na makua mea keiki imua o ka Papa Hoonaauao.
Ua waihoia nae na Kula o keia apana a ka la mua o Nov. hoomaka. Ua lohe mai nei au ua hoopauia ka! 3 Kumu, a e hoonoho ana ka i kona kaikaina. Nani ka pono i ka hoonoho ana i ka hoahanau. O keaha la ka me i hoopauia'i o na Kumu mua ? aloha ino ka poe nana i luhi mua i ke wa pokeo. Me ka mahalo. J. W. KAWELO.
Waialua, Oct. 20, 1864.
No na Makuahine malam pono
OLE I KA LAKOU MAU KEIKI.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE:---
Ua koi ia mai au e kela mau huaolelo e kau ae la maluna! e hele aku imua ou, a nau ia e kukini mama aku ma na kapa kahakai a ma na ululaau o ko kakou mau mokupni.
A eia no kau hana a'u i manao ai, o ka hai aku i na makuahine malama pono ole i ka lakou mau keiki, aole pono ia lakou ke malama ole i na keiki. No ka mea, o na keiki, he mau hua kupono no ia i haawi ia mai e ke Akua i mea e hoolaha ae ai i ka nui o na kanaka o keia lahui.
Aka, e olelo mai paha auanei kekahi mau makuahine, me ka i mai. heaha la ko makou malama pono ole i na keiki a makou ? Ae, ke ninau mai nei oe pela. Eia ka'u malaila, o kou hoomaemae pono ole i na pono kino o kau keiki a mau keiki paha. No ka mea, ma ka nana aku i na keiki e hele ana i na kula Aupuni, he hapa loa na keiki i hoomaemae pono ia na kahiko o ke kino, a o ka hapa nui o lakou, aole i hoomaemae pono ia.
Aia no lakou e hele huakai mai ana ma ke alanui hookahi me Kawailepolepo a me Kamakalepo ma no. Nolaila, ma ka nana aku o na maka a ike i ke ano o na keiki, he mea ehaeha no ia o ka naau.
E i mai paha auanei kekahi mau makuahine me ka olelo mai me ka hookano. Heaha la ko makou uku, ke hoomaemae makou i ka makou mau keiki?
Kainoa hoi o ke kaulana o kou inoa i ke akamai a me ka ike i ka malama i na keiki.
A ma ka'u hana maikai ana hoi pela, e lilo ana oe i kumu alakai na kekahi mau makuahine. A mamuli paha e hele mai lakou a ninau mai ia oe. Pehea la ke ano o kau hoomaemae ana i kau mau keki? Alaila, ua hiki loa ia oe ke hoakaka aku, penei, ina i loaa ka lole, e humuhumu a paa ko ke kaikamahine a pela no hoi ko ke keiki kane, a ina e aahu laua a i lepo, alaila, e wehe ae i ke kapa i lepo e holoi, a e hookomo hou aku i kapa hou, a e hanai aku i ka ai a maona, alaila, e hoouna aku i ke kula. E olelo hou mai no paha auanei kekahi mau makua.
Kainoa no paha, e uku maoli mai ana ke aupuni i na makuahine i malama pono i ka lakou mau keiki, aole ka! kahaha, e ka makuahine olelo naaupo, mai hana oe pela. Ina pela kou manao, ea, alaila, e hoakaka aku au ia oe. I ka wa ia Kamehameha 1 ke Aupuni o Hawaii nei, he poe ku wale no kakou a pau i ka auhau ia, ua auhau ia na kane i ka hana, ma na la koele, a ua auhau ia hoi oukou na wahine i ka ulana moena, ku-ku kapa, hi-lo aho a me ia auhau aku ia auhau aku. A ua ike no oukou e na koena makuahine i koe o ka wa o Kamehameha 1, he mau hana kaumaha a me ka luhi hewa ka oukou i ike ai ia mau la. A pela mai no i ka wa o Kamehameha II, he poe ku wale no kakou i ka auhau i kona mau la. A pela no ka mau ana mai a i ke au o Kamehameha III mau la, i ka hapa mua o kona mau la, e oia mau ana no ; a i ka hapalua hope hoi o ko Kamehameha III mau la, ua hoao ia mai oukou i ka auhau i ke dala, a he puu dala nui no ia a ke aupuni maluna o na kanaka mai hawaii a Niihau, no ka mea, ua auhau ia na wahine i ka hapalua, a o na kaikamahine i hala na makahiki umikumamaono, ua auhau ia i ka hapaha. A eia ka ninau aku ia oukou e ua mau makua nei. Heaha hoi ko oukou e ua mau makua nei. Heaha hoi ko oukou mea i auhau ole ia ai i keia manawa, e like me mamua ? eia, ua komo mai ka manao oluolu iloko o ka Moi Lokomaikai Kamehameha III, a ua hookaawale ae ia oukou mai loko ae oia auhau hapalua. A o ka uku oia hookaawale ana, oia no ka malama pono ana i na keiki a oukou me ka hoomaemae pono ole ia e na makua. Mahope aku, e kamailio hou no keia mea.
Aole i pau.
Kumumanao.
NO KA HOOWALEWALE ANA O NA
MAKUA I KA LAKOU MAU
KEIKI I KA INU AWA.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE :
E oluolu oe e hoolaha aku i keia mau hua e kau ae la maluna, oia hoi keia ; o ka hoowalea ana o na makua i ka lakou mau keiki i ka inu awa. He hana nui loa keia a'u i ike ai i na makua mea keiki o ua lahui nei. Penei no au i hoomaopopo ai. Ia'u e kula ana i ka'u mau haumana, a no ka paa ole o ka haawina a kekahi keiki, ninau aku la au ia ia, heaha ka mea i paa ole ai kau haawina? Pane mai la kela, i inu au i ka awa a ona ; oia ke kumu i paa ole ai. Ninau hou aku la au iaia, nawai oe i olelo e inu i ka awa ? Pane mai la kela, na ko'u mau makua no e hoowalea ia'u i ka inu awa.
Eia kekahi mea a'u i hoomaopopo loa ai. I ke ahiahi o kekahi la, ia'u i naue aku ai ma ka hale o ko'u mau makamaka, a i ko'u hiki ana malaila, e hoomakaukau ana kekahi makua e mama i ka awa, a kahea aku la ia i kana keiki uuku i kupono na makahiki 6, e hele mai e mama i ka awa, a hele mai no keia wahi keiki uuku e mama i ka awa o kona makua. A i ko'u ike ana aku i ka hana a keia makua i kana keiki, hoomaopopo loa iho la au, o na makua no ke kumu hewa o na keiki ma keia hana o ka inu awa. A no ka maa o na keiki i ka inu awa i ka wa liilii, a hiki mai i ko lakou wa e nui ai, o ke aiwaiwa loa aku la ia, aohe wahi mea a paa mai, i ao aku ka hana o ua makua nei, aole wahi mea a maliu mai. O ka hele aku la no ia, ia hale aku ia hale aku, e makilo ai i ka awa. A no ia walea i ka inu awa, hopu ia e na makai, a lawe ia e hookolokolo imua o na Lunakanawai, a ua hoopaiia. Pela ko'u ike ana, i keia mau mahina i kaahope ae, ma ko makou apana nei.
A nolaila, ke hooili aku nei au i keia wahi Episetole i ou la, ke kaula gula moku ole i na ale o Kaieiewaho. A nau no ia e kau pono iho, ke oluolu oe. Me ka mahalo. A. W. MAIOHO.
Kalahea, Kauai, Oct. 13, 1864.
KANAKA KAAWE.---Ma ka la pule nei ua make kekahi kanaka o Kalua kona inoa, he makai oia no Honolulu nei i na la i kaahope ae. I keia pule i hala ae nei, ua hoao oia e kaawe ia ia iho, no kona ike ana i ka hana lokoino ana o kona kapa maikai, (wahine.) I kekahi po iho no, ua ike ia oia e moe pu ana me ka pahi, a ua lawe ia ka pahi mai ia ia aku. I kekahi la ae, ka hoomaka no ia o kona mai, a haalele mai ia i keia ao, (ana i uluhua ai) a hele aku i kela ao, kahi e moe ana o na tausani kanaka kaawe.
MARE.
Oka. 5, ma Honolulu, mare o Hooliliamanu k, me Kalamela w, no Ewa, Oahu laua, na Rev. H. H. Pareka laua i mare,
HANAU.
Oka. 11, ma Makiki, haunau o Kaihekai w, na I me Halauwai.
Oka. 16, ma Manoa, hanau a make, he mau mahoe, na Kekino me Paalua.
Oka. 11, ma Pauoa, Oahu, hanau o S. Spencer (Kipine) k, na P. Kaaiahua me Hana.
Oka. 5, ma Kanauoue, Kona Akau, hanau o Kaiawe k, owai la ka inoa o na makua.
MAKE.
Oka. 18, ma Kamanuwai, Honolulu, make o b. Mauiloa k.
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Makaomali (w,) no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o KIHA, no Maalo, Kaupo, Mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 16 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolo he ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike la, aia ma Kumunui, Kaupo, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa mala o nei, e Thos. A. L. Wills (Komo), no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o PAUOAHU 2 (w,) no Manawainui, Kaupo, Mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 16 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike la, aia ma Kumunui, Kaupo, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kaimu (w,) no ke koho ana ia ia i Luna Hooponopono no ka waiwai o KEONI (k,) no Lanihau, Kona Akau, Hawaii, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na mea a pau, o ka Poaono, oia ka la 6 o Novemaba, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoole ia hoikeia'ku, aia ma ko'u Kena Hookolokolo, ma Onouli Nui, Kona Hema, Hawaii, kahi e hanaia ai.
C. F. HART.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu.
Onouli Nui, Kona H., Hawaii, Oka. 14, 1864. 152-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kapali (w,) no ke koho ana ia ia i Luna Hooponopono no ka waiwai o PUHI (k,) no Kaiukalu, Kona Hema, Hawaii, i make aku nei me ka palapala kauoha ole : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 5 o Novemaba, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i hoikeia, aia ma ko'u Kena Hookolokolo, ma Onouli Nui, Kona Hema, Hawaii, kahi e hana ai.
C. F. HART. 152-2t
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu.
Onouli Nui, Kona H., Hawaii, Oka. 14, 1864.
KA AHAOLELO O KA M. H. 1864.---Ma keia pule iho nei, hookahi Bila Kanawai i hooholoia, oia hoi ka Bila e hookaawale ana i na dala he eono tausani, i mea e hookaa'i i na lilo o ka Ahaolelo. He nui no na Bila i hoikeia mai imua o ka Hale. E hoomaopopo hoi oukou a pau e ka poe heluhelu i keia pepa, aole makou e pai ana i ka moolelo o na hoopaapaa o ka Hale, aka, e hoike aku ana no makou i na Bila Kanawai a pau e hooholoia ana e ia Ahaolelo ma ko lakou manawa e hooholoia'i, a oia wale iho la no.
PAU I KE AHI.---Ma ka poalua o kela pule aku nei, ua pau kekahi hale ma Kauluwela i ke ahi. Ke kumu o ka pau ana, na ke keiki no o ka mea nona ka hale, a paani me ke ahikoe, i ka wa a ka makuahine e hiamoe ana ; i ala ae ka hana, e pii ana ka ula o ke ahi, nolaila e na makua mai paulele i na keiki liilii me na ahikoe. I ka Poaha mai no pau kekahi hale ma Kunawai i ke ahi no ia ano hookahi no.
OLELO HOOLAHA.
EIA I KA PA AUPUNI NEI MA
PAUOA.
na Lio helehewa i laweia mai. Ke ano a me ka hao malalo nei :
1 Lio kane ulaula maikai, hao akau
1 Lio kane ulaula maikai kuakeokeo, hau akau PU
1 Lio kane ulaula maikai, hao manamana ano e.
1 Lio kane eleele maikai, hao akau A
1 Lio kane eleele wiwi, hao akau L
1 Lio waaine eleele maikai. hao ano e.
1 Bipi wahine eleele, hao akau ua like ka hao me ke kepa.
P. KAAIAHUA,---Luna Pa Aupuni.
Pauoa, Oahu, Oka. 20, 1864. 152-1t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI AU E
P. H. Treadway, e hooiaio i ka Palapala Kauoha a MICHAEL JAMES NOWLEIN, o Molokai, H. I. i make aku nei : Nolaila, e ike auanei ka poe a pau, ke pili, o ka Poaha, oia ka la 1 o Dekemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ai ua olelo noi la, a me na olelo kue e hoikeia mai aua.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 17, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kalioha, no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o LAHAINA, no Kiliauu, Kaupo, Mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 16 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike ia, aia ma Kumunui, Kaupo, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kekahuna, no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o KAWAHAOKAIA, no Puulani, Kaupo, Mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 16 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike ia, aia ma Kumunui, Kaupo, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kamai, no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o WAAHIA, no Makalei, Hana, Mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 18 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike ia, aia ma Puuiki, Hana, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kaululaau, no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o ALOLIO AUHEA, no Papahawahawa, Hana, Mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 18 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike ia, aia ma Puuiki, Hana, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kamai, no ke kohoia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o KUMAIAHEA, o Palemo, Hana, mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 18 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike ia, aia ma Puuiki, Hana, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kauimakaole, no ka hooiaio ana i ka palapala Kauoha o KAINAPAU, no Makalei, Hana, Mokupuni o Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia'ku nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 18 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hoolohe ia noi ana mai, a me na mea kue i hoike ia, aia ma Puuiki, Hana, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Oka. 8, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e T.A. Wills, no ke koho ia ana he Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o M. H. REUTER, no Kaupo, Hana, Maui, i make aku nei : Nolaila, ke hoikeia nei i na mea a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 16 o Novemaba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora e hooloheia no keia ana mai, a me na mea kue i hoikeia, aia ma Kumunui, Kaupo, kahi e hana ai.
ABR. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Oka. 17, 1864. 152-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kaahui, no ka hooiaia i na Palapala kauoha o PANAKAHI, no Honolulu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 14 o Okatoba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ko hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me na mea hooie i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD.
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Sept. 20, 1864. 148-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI OWAU E
Uluhua w, no ka hooiaia i na palapala kauoha o E. NAIWI, a me ka hookohu ia Kapehe, i luna hooponopono waiwai o E. NAIWI, no Waimea, mokupuni o Kauai, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 1~ o Okatoba, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me keia noi mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Waimea, Kauai.
H. A. WIDEMAN,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Eha.
Nawiliwili, Sepatemaba 20, 1864. 148-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai
o KAUMAUMA, }
no Kapalama.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, NA
mea waiwai maloko o ka waiwai o KAUMAUMA, no Kapalama, i make au nei, o ka poe i aeia, o ka poe pili kino, a pili paha ma kahi auo e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia lakou iho, imua o ka Mea Hanahano G. M. Robertson, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poalima, oia ka la 4 o Novemaba, e hiki mai ana, i ka hora 10 o Kakahiaka. Ia manawa e hooponopono ia ka moo waiwai a KAEHO (w,) ame KAANAANA, na Luna Hooponopono Waiwai a ka mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kumu oiaio kona i ole e hookoia ua moo waiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua mea hooponopono waiwai.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 19, 1864. 152-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai
o KAIHUOLUA }
no Waikiki.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Hailama, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o KAIHUOLUA, no Waikiki, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 4 o Novemaba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hooie i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 19, 1864. 152-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai
o MANOA, }
no Wailua.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano R. G. DAVID Lunakanawai o ka Aha Kiekie e HINAIAELE (w,) a me KAANOA no ka hooiaio i na palapala kauoha o MAMOA (k,) no Paalaa Wailua i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 31 o Okatoba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 18, 1864. 152-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai
o MAHOE, no }
Hamakua, Maui.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Haona, no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o MAHOE (k,) no Hamakua, mokupuni oMaui, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 4 o Novemaba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 19, 1864. 152-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Paalua, i Lunakanawai o ka waiwai o KAELIWAI, no Honolulu, i make aku nei, e ae ka Aha ia ia e kuai aku i kekahi waiwai paa o ua Kaeliwai nei ; oia hoi ha 1/2 Ili aina o Kaaihee, Kailua, Koolaupoko : Nolaila, ke hoolaha aku nei keia palapala i na kanaka a pau, ke kuleana iloko o keia waiwai, ua kohoia ka la 27 o Okatoba, 1864, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka manawa e hoolohe i ua noi nei, a me na mea a pau e kue ana, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, nei.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 13, 1864. 152-2t
UA HOOPII MAI O Kapuahookahi w, KUE
i kana kane o Alama k, no Oahu mamua, e hoike i ko laua mare ana no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Alama i kana kane. e hanaia keia pii imua o ka Mea Hanohano R. G. Davis, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 28 o Okatoba, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 13, 1864. 151-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kaohe, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o KAOHE, o Ewa, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 24 o Okatoba, M. H. 1864, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD,
Kakanolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Okatoba, 14, 1864. 151-2
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI OUKOU ENA KANAKA
a apu ma keia Palapala Hoolaha, owau o ka mea nona ka inoa i kakauia malalo. Ua haule kuu Makaaniani me ka wahi p no o ua Makaaniani la, he wahi dala nae kona ano, i hoailonaia i ke C. K. mawaho o na wahi la. Ma ka la 3 o Okatoba ka haule ana, oia ka Poakahi, o kahi nae i haule ai, aia ma Kaluaokau, Waikiki ; nolaila, i na o ka mea e loaa ai ua Makaaniani la, e hoihoi pololei mai oia a loaa au ma Pohukaina, a e uku aku no wau ia ia no kona luhi.
C. KANAINA.
Pohukaina, Oka. 13, 1864. 151-3t
LIO NALOWALE!
HE $10 00 KA UKU !
E UKU AKU NO AU ME KA MAI-
KAI i na dala he UMI, i ka mea a mau mea paha nana e hoihoi pono mai ia'u i kuu Lio hulupala lae keokeo, i kuni oie ia, ma ko'u wahi ma Hilo, no ka mea, ua hookuuia ke'a Lio o "PONY" ka inoa, ma ke Kula o Keaau, Puna, Hawaii, iloko na malama hope o 1864, a ua nalowale loa, aole i ike hou io a hiki i keia la.
D. H. HITCHCOCK.
Hilo, Hawaii, Sept. 26, 1864. 149-4t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
nona ka inoa malalo nei, e Kapali (w,) no ke koho ana ia ia i Luna Hooponopono no ka waiwai o PA (k,) no Kalukalu, Kona Hema, Hawaii, i make aku nei me ka palapala kauoha ole : Nolaila, ua hoikeiai na mea a pau, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 5 o Novemaba, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe ana i ka mea i nonoi ia mai, a me ka poe hoole e hoikeia'ku ; aia ma ko'u Keena Hookolokolo ma Onouli Nui, Kona Hema, Hawaii, kahi e hana ai.
C. F. HART,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu.
Onouli Nui, Kona H., Hawaii, Oka. 14, 1864. 152-2t
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O KALAMAU KUE I
hanohano G. M. Roberston no Kipahulu, Maui mamua, e hoike i ko laua mare ana no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Alama i kana kane. e hanaia keia pii imua o ka Mea Hanohano R. G. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 31 o Okatoba, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
JNO. E. BARNARD,
Kakanolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 15, 1864. 152-27
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai
o MOKU, }
no Makiki.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA
Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Ihalau, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o MOKU, o Makiki, Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 31 o Okatoba, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
L. McCULLY,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oka. 21, 1864. 152-2t
MEA HOU!
Pulupulu ! Pulupulu !
UA LOAA MAI IA'U MALUNA O
ka moku Kiapa
'HELEN MAR,'
mai Bosetona mai, i kekahi mea
Wili Pulupulu Ana Hou !
no ka hoomaemae ana i ka Pulupulu. He mea hou keia ma Hawaii nei, mailoko mai o keia wili hou, ke hookaawale ia nei ka Pulupulu mai na hua mai---o na hua, e haule ana iloko o kekahi pahu, a o ka Pulupulu maemae, e haule ana ia iloko o kekahi pahu okoa.
Ma keia hope aku, e kuai aku au i ka Pulupulu, penei :
HELU 1,---(KI AILANA,) he 8 keneta no ka paona hookahi.
HELU 2,---(ANO GEOGIA A AIGUPITA PAHA) he 6 keneta no ka paona hookahi.
HELU 3,---(PULUPULU KAHIKO O HAWAII NEI,) he 5 keneta no ka paona hookahi.
A ina e lawe ia mai ka Pulupulu i apu ka anoano i ka waeia, a e kuai aku au, penei :
HELU 1,---(KI AILANA,) he 25 keneta no ka paona hookahi.
HELU 2,---(ANO GEOGIA A AIGUPITA PAHA) he 20 keneta no ka paona hookahi.
EIA KEKAHI.---E malama pono oukou, a e hookaawale i ka Pulupulu Helu 1, ma ka eke okoa, a o ka Pulupulu Helu 2, ma ka eke okoa. No ka mea, ina e huiia iloko o ka eke hookahi, e uku aku no au i ke kumukuai e uku mau ia nei no ka Helu 2.
E lawe mai oukou i ka Pulupulu ma ka Hale Leta, a e kuai koke aku no au.
H. M. WINI.
E HOOPUKA IA ANA
---MA---
KA POALUA, AUGATE LA 2,
---KA---
HIMENI HOOLEA HAWAII!
PAI HOU IA! HOONUI IA!
---A ME---
KA HOOPONOPONO IA!
HE 400 AOAO !
UA PAI HOU IA IHO NEI KA
BUKE HIMENI HOU,
a ua hoomakaukauia e kuai koke aku.
Ua hoomahuahua ia'ku keia buke, me ka Himeni Hou he nui loa, he 400 ka nui o na aoao.
No ia mea, ua hoomahuahuaia aku ke kumukuai o ka buke hookahi, penei :
HIMENI humuhumuia me ka lole, $0 50 Keneta
HIMENI humuhumuia me ka ili, 1 00 "
Auhea oukou, e ka poe haipule, e ake ana e ao a e mele aku i na mele hou o Ziona, e hele mai, a e loaa no ia oukou keia buke, aia ma ka Hale Kuai Buke o
H. M. WINI.
Ina e makemake kekahi mea, e pai no au i kona inoa ma ka aoao o kona buke Himeni, me na hua Gula, o ka uku no ia hana ana, he HAPAHA dala, (25 keneta.)
Honolulu, Iulai, 30, 1864.
HALE PAI KII.
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa,"
Emi ka uku no ke kii. e paiia no ke kii iluna o ke
ANIANI a me ka PEPA.
E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H. L. CHASE (Keiki.)
Mea Pai Kii. 142-6m
A. W. B. NAHAKUALII,
He Loio! A he Kokua!
AIA KONA KEENA OIHANA LOIO MA
ka wale waiho Ipukukui Mahu, ma ke Alanui Maunakea, makai iho o Leberty Hall, (Lepekaholo.) Ua makaukau oia e kokua ia oukou ma na mea a pau a oukou e makemake ai e hoopii iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, ma na mea hiki ia ia ke kokua ia oukou, a ua makaukau oia e kakau i ko oukou mau Palapala, oia na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, Palapala Moraki, Palapala Aelike, Palapala Hoolilo, Palapala Hoopaa, a me na palapala o kela ano keia ano, e hema no oia i na mea a pau e like me ko oukou makemake. A ke kahea aku nei oia ia oukou a pau, e kipa mua mai oukou i ona la, a mahope i na Loio e ae. E ninau no ia ia, no ka uku oluolu.
Honolulu, Iulai 23, 1864. 140-6mt
MANUAHI! MANUAHI!
E AIA MA KA HALEKUAI O Kililika, ma Wailuku, Maui, kahi e kuaiia ai o na mea o na ano a pau, e pili ana i ka Halekuai, penei:
NA LOLE--o na ano, a me na waihooluu a pau.
NA BUKE HIMENI HAWAII--ano hou
NA BUKE PAKEKE-- hoomanao o na ano a pau.
Na Laau hoola mai kela Kauka Jayne, ame Kauka Ayers, e kupono ana i ka hoola ana i an mai o na ano a pau.
O KILILIKA ka Agena no Kakela ame Kuke ma ka mokupuni o Maui.
E hele mai oukou e na makamaka a pau e nana i ko'u Halekuai, ame na mea maikai he nui wale maloko--E kipa mai no mai hoomaka-e e na hoa o nei mau wai eha, ame keia elua hauliuli o ka he kuawa. Ko oukou makamaka.
J. D. HAVBKOST (Kililika.)
Wailuku, Maui, Oka. 4, 1864 186-3m
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O PAKONA (K.) KUE I
kana wahine o Kauwaluna no Wailua Oahu mamua, e hooki i ko laua mare aia, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Kauwaluna i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano R. G. Davis, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 29 o Okatoba, i ka hora 10 o kakahiaka, aia maka Hale Hookolokolo ma Honollu, Oahu.
JNO. E. BARNARD,
Kakanolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oct. 14, 1864. 161-3