Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 43, 22 October 1864 — He Kanawai no ka hooponopono ANA I KA POE HUI KUAIAINA O NA AINA I KAPAIA O ALIOMANU PAPAA, AME MOLOAA. [ARTICLE]

He Kanawai no ka hooponopono ANA I KA POE HUI KUAIAINA O NA AINA I KAPAIA O ALIOMANU PAPAA, AME MOLOAA.

Pauku 1. O makou oka poe Hui, i kuai iho nei i na aina o Aliomanu, Papaa, ame Moloaa, ke hoopaa nei makou ia makou iho, a ia makou pakahi, e malama pono i ke Kumukanawai ame na Kanawai i hooholoia e keia Hui. Pauku 2. Ona Ona nona keia mau nina, e noho no lakou me ka.malama i na pomaikai o keia mau aina no lakou iho, na hope me na hooko kauoha, a me na Luna hooponopono waiwai hooilina o iakou, oiai e malama ana i na kanawai o ka poe Hui. Pauku J3. E loaa »o i kela hoa keia hoa o kēia poe Hui ma kona kuleana iho, i ka pono e hanai i kona mau holoholona lio kpleana hookahi, oia hoi ma ka helu ano i ka bipi, lio, miula, ame ka hoki, koe na holoholona e ae, e hiki no ke hanai ia e kekahi o na Ona o keia poe Hui, no ka manawa i aeia e keia kanawai, ina nae he holoholona e poino ote ai ka aina. Aka hoi, ina ua hoopiiia mai e kekahi o keia Hui i na komite hooko i kohoia e keia Hui, 'alaila, e hooleia ka hanai ana o ka holoholona i hoopiiia mai | pela e ka poe HuK Pauku 4. Aole e aeia ka holoholona 0 hai, ame ka holoholona i hoolimnlimaia mai e kekahi o na hoa o ka poe Hui, koe nae ka makuakane, ke keiki, e holo no ko lakou mau holoholona, a pela no ka holoholona no ke kanaka paahana i noho kuamakahiki, malalo o ka mea ke kuleana, ma ka helu ana i na holoholona 1 hoakakaia ma keia kanawai.

Pauku 5. E kuni pakahi keia Ono keia Ona i ko lakou mau hao ponoi, i hihia oleai na holohoiona ma ke kuni nna i ka hai, a ina he holoholonn no ke keiki, aole e keakeaia ma ke kuni ana r ka hao o ka makuakane, a peia no hoi, i na no ke keiki ka hao, e kuni no i ka hao o ke keiki, ina no ka mokuakane na hoioholona. E ho-aia na hoiohoiona o keia Hui e like me na rula mau i hoohoioia e ka poe Hui i kela inanawa keia nianawa. E hookapuia hoi ke kuni ana o na holoholoua ma nā wahi e ae, aia wale nokahi kupono e kuni ai maloko o ka pa i aeia ai e kuni. Pauku 6. E pono ika poe mea holoholona o keia Hui, e manao ana e kuai me ka poe e kuai mai ana, e kuai la kuu nia ka ia i hookauiana ia, e kuai no nae maloko o ka pa, i ka la e ho-a mauia'i o na holoholona, aole ma kekahi ia e ae. E koho hoi keia hui i panioio, i mea nana e nana i na mea kolohe ma ka aina, a he mana hoi ko ka luna i kohoia, peia e hopu i na holohoiona komohewa maluna o keia mau aina. E ukuia hoi ka luna i kohoia pela i ke <iaia ioaa ma ka aina, a ina ua aeia e ke komite, e ukuia kekahi dala o ka mahele.hapaumi i ua luna ja ke ike.ia he mea ia e ponoai. Pauku 7. Oka poe nona ke kuieana nia keia mau aina, e hiki no ia lakou ke oki i ka wahie me na kanaka oki wahie elua no ke kuleana hookahi, aole nae e manaoia ke oki ana i ka mea nona ponoi ke kuleana, a i ole ia, o kona hope paha % e pakahi ana ka hope no ke kuleana hookahi, ke oki ole ka mea nona ke kuieana, a ina e oki ana ka mua, aole e oki wahie kona hope, oia wale no, a noho wale ka mua, oia ko ka hope manawa e oki ai. Eia hoi keia, i na he kanaka oki wahie malalo o ka mea nona ke kuleana, ua hookapuia ia lakou ke oki wale ana i ka wahie me ka poke oie ia, o lilo ia hnna i mea e keakea wale &i i ka poe e ae ; a penei ka pono, i ke oki ana, e oki i ka wahie kupono no ka paila hookahi, a hapa paila paha, a o ka poe i kue i keia kanawai, e hiki no i kela ona keia ona ke poke i ka wahie i okiia pela ; a oka ma-1 nawa e oki ai o ka wahie, oia hoi ma ka la mua o Okatoba e hiki mai ana. Pauku 8. E manaoia ka pono a kekahi ona i hanai oia waie, a he mau mea paha elua a oi aku, me ka pau pu ole mai o na ona e ae i ka hana ana ma kekahi alanui e manao ia e kau-o wahie, nona waie no ka wahie ma kahi ana i hana v », koe nae na alanui i hana'i ka luna i kohoia eka poe hui. A ina ua hana hapa kekahi poe me ua luna alanui la, ala?b, o ka wahie a pau ma ia wahi, 'nn ia poe ; wale no e oki, aole kuleana o ka poe i ae ole i ka olelo a ka luna, e hana pakahi na ona a pau ; a ina ua lohe kekahi ona i ka manawa a ka luna e olelo ai, vaiaiia, na ku i ka poei hana ole i ke aiala mea i pajmia ma keia kānawai.

E mahele mai kela ona keia ona eloiu wahie ana ke kau-o lakou i ka wahie a hiki i ke awa i ka hapaumi o na wahie i okiia noloko mai o keia mau aina, aole hoi e hiki i na ona o keia mau aina ke kuai aku i ka wahie mauka me ka poe e ae, aia wale no me na ona o keia poe hui e kuai ai, aole nae e pili keia papa ana o keia kanawai i ke kuai ana no ka wahie ke hiki i "kai ke hookaawale inuaia ika mahele o ka aina, oia hoi ka mea i loleloia ma keia kanawai.

| Pauku 9. Ona ona i hookaa ole ika ! hapa hope o ko lakou kuleana, e hlo no kona kuleana i kekahi o keia hui, a i ole ia, i ka poe hui paha, a o ka mea nana e hookaa i ka hapa hope o ke kuleana i hookaa ole ia pela, alaila, aole he kuleana o ka mea i kakau inoa i ka palapala kuai aina i kakau inoaia me ka mea mahaloia H. A. Widemann. Pauku 10. Ona ona a pau nona keia mau aina kuai ma keia kanawai, ua kapu ko lakou kuai ana i ko lakou kuleana me ka poe e aku. Aka, e kuai no ia i kona kuleana me ka poe hui, a i ole ia, me kekahi paha o lakou; a ina e hoole ka poe hui, alaila, e hoolaha oia ma ka nupepa i kona kuai ana i ua kuleana la ona, me ka noho mai no nae o ka mea e kuai mai ana malalo o ka poe hui, a ina 0 kekahi o na ona e kue i na kanawai o keia hui, a i ole i na olelo hooholo a ke komiie paha. Alaila, e hiki no i ke komite ke hookaawale aku i kona kuleana ma na kihi o ka aina e like me ka aoao ma Anahola, ame Lepeuli, e like tne ka nui o na eka 1 anaia, a aole hoi e loaa iaia ka pono ma ke oki wahie ma ia hope o ka maheie ia I ana o ke Uuleana.

Pauku 11. O kela mea keia mea e noho ana, a i o)e e hele mai ana e noho loa mniuna o keia mau aina, e pono no lakou e pa i kekahi apana aina no lakou, aole nae eoi aku i na eka elima no ke kuleanu hookahi, e pa no nae ka mea nona ke kuleana i kona pa, i ole e komo na holoholona, a ina e paa ole ka pa, a komo na hoiohoiona o kekaiii o ka poe hui, aole e hiki i ka mea na na ka mahinaai i hoopauia e ka holoholona, e koi aku i ka mea nona ka holohoiona.

Aona ohana e noho «na m&lalo t> ka poe nona ke kuleana, e aponoia no ko iakou kii ana i na mea a pau, koe wale no ko lakou kii ana me ka imi waiwai ana no lakou iho, aole no ko lakou Haku kahi a iakou i noho aku ai. 12. Ona aina e pili ana me na aina e kuaiia nei, e hiki no i ko lakou mau holoholana ke komo mai me ka hoopilikia oleia e ka poe hui ; a peia no hoi i na ua komo aku ka holoholona o ka poe hui ma ko lakou aina me ka hoopilikia oleia mai e lakou. Pauku 13. E hookapuia ke oki ana o na ona i na !aau hua a pau e iike me ka ohia, kukui, ulu, alaiīui, koe nae i na e oki ia i laau pa, a laau hale, a laau papa paha, aole e okiia no ka manao e ioaa na pepeiao ma kona ili i kona wa e molowa ai.

Pauku 14. E koho keia hui i iuna alanui no na wahi e okiia'na i ka wahie, a e hiki no i ka poe hui ke hoolohe i ka eieio a ka iuna i kohoia, a na keia luna no e kauoha i na ona a pau e hele mai i ke kanu ana i ka nmuu mahiki ke hiki mai ka munawa e kauoha aku ai i hookahi la hana ma ka pule hookahi, oia hoi ka Poaiima o ka pule e kauohaia'i e kanu i ka mauu. Pauku 15. I keia la 17 o Sepateniaba, A. D. 1864, ua kohoia na luna no keia poe hui, na iakou no e hooponopono ia lakou mamuli o ke kanawai i hooholoia i keia la i oleloia maluna, e hoakoakoa keia komite ma ka hale ma Papaa, a malaiia no hoi e akoakoa ai ka hui hokiokoa. E kohoia ke komite, i komite mau, a eia ko iakou mau inoa, o J. Hopp, D. B. Mahoe, A. S. Nuuanu, D. Nuuhiwa, E. H. Paulo, Kalaina, J. Kauakahi, Kaia, G. B. Palohau, ame Peapea, e noho no keia mau luna e like me ka makemake o ka poe hui. E koheia kekahi o na komite i luna alanui, oin hoi o D. B. Mahoe, e kohoia i elua no ke kula, o Kahele no Moloaa, a o Kahanu hoi no Anahola. E liio keia i kanawai paa, i kana la e hoolahaia'i. Kanaana—Lunahoomalu. D. B. Mahoe—Kakuuolelo. Mai pinipuu LiiLii.-—I ka hoi, aaa mai nei a kekahi mau moku okohola, ua hiki mai ka lono, ua laulaha loa ka puupuu liilii, i moku okohola, e holo nei i kai kohola.