Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 47, 19 November 1864 — Page 1

KA
NUPEPA KUOKOA
Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.
BUKE III. HELU 47. HONOLULU, NOVEMABA 19, 1864. NA HELU A PAU 156.

 

" KA NUPEPA KUOKOA."
HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU
I kela Poaono keia Poaono.
$2.00 no ka makahiki, ME KA HOOKAA MUA MAI.

 

NA OLELO HOOLAHA — aole i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana, $1.00 ; alua komo ana, he $1.50 ; hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia mai ana e pai.

KANIKAU — he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka pepa leta, oia hoi 4 keneta no ka lalani hookahi — penei : he 25 lalani. $1.00 ; 50 lalani, $2.00 ; a pela'ku.

KA UKU NO NA OLELO HOOLAHA — ka uku pepa, a me ka uku o ka Kanikau, e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa, a i oleia e hookomo mai no ma ka leta, a hoouna mai i ka Luna Pai.

O NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO — aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha, ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua. E pono ke hiipoiia keia mau rula, no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa. H. M. WINI, (Luna Pai.)

 

KA " NUPEPA KUOKOA."
Is published in Honolulu
EVERY SATURDAY, $2.00 per annum...........in advance,

 

ADVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00 ; twice for $1.50 ; and $2.00 for one month ; all advertisements must be paid for in advance.

KANIKAUS will be charged 1.00 per page, or 4 cts. a line. PAYMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus, may be paid to any of the Agents of the Kuokoa, or may be enclosed in a letter to the Publisher. ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of

foreigners or natives, will be inserted on the subscription list, until fully paid for. This rule must be strictly adhered to, on account of the low subscription price.

H M. WHITNEY.

Publisher.

Volume I and II of the KUOKOA, bound, for sale, $3.50 each.

Persons having complete sets of the above, can have them exchanged for bound Volumes, by paying $2.00 each.

 

Mai kanaina ka manao.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E ; Aloha oe :—

Ka makamaka o na mea a pau e kipa aku ana i kou hale, mai Hawaii, a Kauai, e ae mai oe e hookomo iho i keia wahi manao ma kahi waiho wale o kou mau aoao, ke pono ia imua o ka Luna Pai.

" Mai kanalua ka manao." Oia ka mea a ko'u manao i lana nui mai ai e kamakamailio aku imua o na makamaka a pau, e noho ana malalo o ka malu o na Kanawai o keia Aupuni, a me na Kanawai o ko kakou Haku nui ma ka lani.

No ka mea, eia kakou iloko o ka malamalama kahi i noho ai, a ua auhee aku ka pouli mai o kakou nei ; a eia kakou ke ike lea nei i ka malamalama io o ko kakou Haku Mana o Iesu Kristo, ko kakou mea nana i huki mailoko o na hewa o ke kau i nee aku nei.

Nolaila, pehea la kakou e na makamaka e kanalua ai me ka hoopanee pinepine ana : no ka mea, o ke kanaha keia o na makahiki a oi o ko kakou hoomaunauna wale ana me ka hehi malalo o ko kakou mau wawae, i na pono nui ili wale mai maluna o kakou e na makamaka.

Aole anei no kona ahonui a me kona aloha wale mai ia kakou, na pono o ko kakou mau kino e noho nei iloko o keia ola pokole ana, a me ka lako nui loa o ko kakou mau uhane ma kela ao pauole ? Ma ko'u noonoo ana me ka hoomaopopo io i na mea a pau, nona wale mai no.

Aka nae, i ka lohe ana i na leo o kekahi poe hoomaloka e olelo mau ana. " Paho! paho makehewa ke dala i ka hanai Kumu a me ka Mahinahou! e lilo ia i wahi (awa) makepono kahi hapawalu, lea ka hiamoe o ka po."

Auwe! ka pau ole o ka manao naaupo e na makamaka. Aole anei kakou e ku a haliu aku ihope, i ka wa o na kupuna o kakou i hala aku. Aia iloko oia manawa ke poluluhi o ka lokoino a me ke aloha ole, a me na hana hua ole o ka pouli a me ka lokoino loa.

A pehea kakou e na makamaka e hoomaopopo ole nei ; i keia waiwai nui i makana wale ia mai ia kakou. Wahi hoi a Paulo, " i ka wa mamua he poe kakou i aloha ole ia, a hiki mai ka olelo a ke Akua, ua aloha ia mai kakou." I ka wa mamua aohe o kakou Aupuni, a i keia manawa he Aupuni ko kakou. A

 

KE KAA O JUGGERNAUT.

 

O ke Kaa keia o Juggernaut, kekahi Akua nui loa o Hinedu. o ka poe a pau loa e ake ana e make hemolele, ua hoolei lakou ia lakou iho malalo o ua huila kaumaha o keia Kaa, alaila, ua i iho la lakou, ua make lakou iloko o ka hemolele ame ka hiwahiwa loa o ka make Karistiano ana.

Ua hele mau loa keia Kaa i kela makahiki keia makahiki, a ua ikeia aku no hoi kela kanaka keia kanaka e hele mai ana mai kela kihi keia hihi o ka aina, ame ka lakou mau mohai pu mai no hoi, e haawi aku ai i keia Akua. Na elemakule, na luahine i kanikoo, ame na mea a pau loa, ua hele mai no ilaila e hoomana ai, a i ka wa e pau ae ai ka hele ana o keia Kaa Akua ma ke alanui, ua ikeia aku ke kipapaia ana o na alanui kahi a ua Kaa Akua nei i hele ai i na poo o kanaka, a e ikeia aku no hoi ka iho ana mai o na manu o ka lewa, a lawe aku i na kino pilau o ka poe make. Aka, ua lawe mai makou i kekahi palapala i paiia ma ka nupepa Times o Ladana, a penei ka mea i kakauia malaila :

" Ua hoomakaia na ahaaina nui loa elua o Hinedu, a o ka inoa oia mau ahaaina o Shah Taltra ame Reuth Taltra, ma ka la pule o ka la 19 o Iune, ma ka lawe ana a na Kahuna i na Akua e hoauau. A ua pau ka hana ana ma ka la 6 o Iulai, a ua hoihoiia mai ua Kaa nei e na tausani kanaka, iloko o ko lakou mau wahi ku mau. Ua papaia e ke Aupuni ka mohai ana o na kanaka ia lakou iho, aka, ua kapae ia ae keia olelo papa e ka poe manao i ua mau Akua nei, ame na Kahuna nana e malama mau nei i ka hoomana ana i ua mau Akua nei, ka inoa oia mau Kahuna, ua kapaia he mau Bramina. Ka mea Kaulana loa i keia mau la, o na Kaa nui o Juggernaut. Ke kiekie o ua Kaa nei he 60 kapuai, a ua hoonaniia me na kii o na Akua a pau loa. He eha mau anuu ke kiekie, a maluna o keia mau anuu e noho ai na Kahuna, ame ko lakou mau hoa'loha, a ua kukuluia he mau kii nui ma kela kihi keia kihi o ke Kaa, a ua hoouhiia he mau lole nui ma ke alo ponoi o ua Kaa nei ; a he eono hoi huila o ua Kaa nei, i hanaia i na laau kaumaha loa. I kela hora keia hora e ikeia aku ai kela kanaka keia kanaka e pena ana i kekahi kii, a kau ae iluna o ke Kaa.

" A i ka aneane ana aku e hiki i ka hora 4 o ka auina la, ua lohe ia ke kani koele ana mai a kekahi pahu ma kahi wekiu loa o ke Kaa, a aia hoi me ka leo nui i laweia mai la o Juggernaut i kahi e hooukaia ai. Ua nakinakiia oia i kekahi kaula, a ua hukiia ae oia iluna ma na anuu a pau e na Bramina (Kahuna)— no ka mea, o lakou wale no ka poe a ua Akua nei e hoololohe ole ai ; a i kona hiki ana iluna, ua weheia ae ka uhi, a ia wa e kulou hoomaikai like mai ai ka ahakanaka a puni ia, ma kona ano Akua. O kona ano, he ano ino loa, kupono ole i ka maka ke leha aku i kona mau onohi eleele, a ua pena keokeo ia ka lihilihi. Alaila, ua huki houia mai kekahi mau akua malalo mai, a pela e hukiia'i a piha pono na anuu a pau loa. " I ka wa i hukiia ai keia mau akua iluna, ua hoomau mai no ka ahakanaka i ke kiola ana mai i na mohai, ame na makana hoi kahi i na Bramina — o keia poe nana e kiola nei i keia mau makana, he poe kanaka ino, makalepo wale no, aohe mea e hoano e ae ai ia lakou, koe nae na wahi kaula lopi ano Bramina ma ko lakou mau poohiwi. I ka wa e pau pono ai na akua ma ko lakou mau wahi, alaila, laweia mai la elua mau lio, he lio keokeo a he lio uliuli, a hookomoia iloko o ke Kaa, a ku ae la elua mau Bramina maluna o ko laua mau kua, me ka paa i kekahi kaula ma ka lima.

" Ia manawa, ua nui loa ka haunaele, ma ka aoao e pili koke ana i ua Kaa nei, ua kukuluia kekahi hale nahaha i piha i na wahine, a ua kieei mai lakou ma ka hakahaka o na ipuka hao, me kekahi mau wahine luahine kahiko nana e kiai ia lakou. A ma kekahi aoao he heiau no Juggernaut i piha i na wahine ; a ua hooke-ke no hoi ke alanui i ka piha kui i na kanaka, no lakou na kino olohelohe i hamoia i ka aila, a ua mai hoi na pukaihu o ka lewa a me ka lani i ka hohono o ko lakou mau kino. I ka wae kani kua mai ai na tausani pahu keleawe, a i ka wa hoi a na Bramina e kahea mai ai, alaila, hoouna aela na tausani kanaka i na hooho nui ana me ka lulumi aku e paa i ke kaula e huki ai i ko lakou akua ; aia hoi he elua haneri kanaka maluna o ke Kaa, a he hookahi tausani paha e huki ana, aka, ua hooikaika nui lakou i ka huki ana, aole nae he hiki, no ka mea, ua loihi loa ke ku ana a ke Kaa ma kahi hookahi, a ua komo loa kona mau huila iloko o ka lepo. Ua hooho nui loa na Bramina i ka ahakanaka e huki aku, aohe nae wahi mea a gs. A mahope, ua like loa ka lakou huki ana, a naue iki aku la he mau kapuai, me ka ui nui, me he mea la he kino ola holookoa. Alaila, ku iho la, haawi hou aku la na Bramina i ka hoailona e huki hou aku, aka, ma kela kaa ana keia kaa ana a ka huila, ua make iho kekahi.

" Ia wa pokole, ua apo koke ia mai ia ka ahakanaka e na ao kupikipikio o ke kahaha, a ua hakaka aku la kela ame keia kanaka i kahi e hiki aku ai i ke Kaa, i mea e ike aku ai i ke kumu o ke ku hikiwawe ana o ke Kaa. Kulou aku la lakou ilalo, a kiei aku ia malalo o ke Kaa, a ea ae la me ko lakou mau maka e hai mai ana i ka weliweli ame ka eehia o ka mea i hanaia. Hele aku la au mahope o ke kaa, a ike aku la au i kekahi luahine e moe ana maluna o ka lepo, me kona mau maka ua pepe liilii loa, a aohe ike pono ia aku he lepo paha a he kino kanaka paha. O kona wawae i paa iki wale no i ka alualu, a ua holo aku no hoi ke Kaa maluna o kona opu, a ua pahu liilii na pahuume waiho ai, aohe kekahi mea o ka ahakanaka e hoao aku e hapai ae i kona kino iluna, a hoala ae hoi i kona poo i kanikoo i na ohohina iluna, aka, nana wale aku la no lakou iaia, a pela no hoi na Bramina. A kahea ae la no hoi kekahi poe, aia hou no kahi poe malalo o ke kaa, a i ko'u nana ana aku, me he mea la ua piha u na huila i na kino make, a oia ka mea i kaa ole ai na huila ; a hele mai kekahi hope Kahuna ekolu a kipaku ae la i na kanaka ma kahi e. Ma ko'u hookokoke ana aku ma kahi o na huila, ike aku la au i kahi ua komo pu ka huila o ke kaa iloko o kona opu, a ua paa loa ka huila iloko me he apana la no kona kino, a e pili pu ana me ia kahi — aohe ona ola i koe, he puu io wale no ia. O ka nana wale mai no hoi ka na Kahuna maluna mai o ke kaa me ka manao ole, a hoomau no i ke kahea ana i na kanaka e huki aku i ke kaa ; aka, ua hukiia aku ke kaa i hope e na Makai, i mea e hemo mai ai na kino o ka poe i make mailalo mai o ke kaa.

" Ia wa, kahea ae la ka ahakanaka " Apse Apse" ke ano hoi oia, na lakou no lakou iho i kiola ia lakou malalo o ke kaa ; a he oiaio no hoi ia, no ka mea, ua hala loa lakou iloko ma kahi hiki ole ke kiola ia aku e kekahi mea e ae. Ua ike aku no hoi au i ka mea ana iho a kekahi mau kanaka e moe ilalo, i ka wa a ke kaa i hoomaka iho ai e ku, a i ke ku ana o ke kaa, ua ala ae la laua a hele aku ma kahi e. Ua houluuluia ae na kino make, a ua alako ia aku ; a o ko'u haliu ae la no ia a haalele aku la, aole nae au i kakali hou aku, e ike i ka houlaula houia ana o na huila o ke kaa i ke koko."

I ko makou heluhelu ana i keia palapala, me he mea la o kono o he moeuhane, a aohe he mea oiaio, no ka mea, maluna o na manao o na lahui naauao, ua pau loa keia mau ahaaina pepehi uhane i ka hoohioloia ma ka mohai ana i na kino kanaka ; aka, na keia palapala e hoopau ae ia manaoio, a waiho mai no hoi ia kakou he wahi rumi o ke kanalua, no ka holo pono ole o na hana maikai a na Misionari malaila. pehea la kakou e na makamaka e kanalua ai, i keia pono nui a kakou e ike ole nei.

Nowai mai la keia aloha ia o kakou, no Satana mai anei ? No na akua anei o na kupuna o kakou i hala aku ? Nowai mai la keia naaupo a kakou e noho nei, aole anei no ke Akua Hemolele ma ka Lani Kiekie loa, nona mai no.

Nolaila, e na makamaka, mai noho a kanalua iki kakou i keia waiwai i haawi wale ia mai me ke kumukuai ole. A nolaila, pehea ko kakou pono e na makamaka, e hoohalike anei kakou me na kupuna o kakou mamua ? Ka hana i na hana pili ole i ka pomaikai o na uhane o kakou a me na kino. " A pehea kakou e hana'i ?" Penei kakou e hana ai ; e hoohalike kakou me na makua hai ola o kakou e noho nei, no ka mea, ua hoomanawanui mai lakou i ko kakou wa keiki iluna ke alo, a lilo kakou i keia manawa i poe kanaka makua e noho nei.

A ia lakou i hiki mua mai ai maanei, aia no na kupuna o kakou iloko o ka hihi pea o ke i-e o ka naaupo, a me ka akolea o ka lokoino a me ke aloha ole ; a iloko no oia moana ino lakou kahi i au ai, aohe mea nana e huki mai ia lakou mailoko mai oia moana ino o ka hewa.

A i ka hiki ana mai o na kumu a kakou e noho nei ; ua ike mai lakou aohe wahi mea kanu iki iloko o keia mahinaai nei ; he nahelehele wale no ka ulu ana.

Alaila, ua hoomaka lakou e puhi mai i ke ahi i ka opala, o ke kihapai nei ; ke ninau mai nei paha kekahi poe, heaha ia ahi a lakou i puhi ai ? Eia, o ka olelo a ke Akua, oia ua ahi la.

Aka nae, ua hoomanawanui no lakou i ka hana ana, i ka wela o ka la a me ke anu o ka ua, a me ka luhi nui o ka hoomanawanui ana i ka hana, me ke kunukunu ole i ka hana ana i keia kihapai, me kahi hoomanalo ole. A ua kanu lakou i ka hua iloko o keia kihapai a kakou e noho nei ; ua ulu, a ua hua mai i ka hua he nui wale, pahaneri kekahi, pakausani kekahi. Heaha la ia mau hua i hua mai ai, wahi a ka mea ninau mai ? Eia no, o ke aloha io o Kristo, oia ua hua la.

Nolaila, ke ulu mai nei ua laau la, ke hua nei i ke aloha, i ke ahonui, i ka lokomaikai, i ke akahai, i ka oluolu, i ka hookipa, i ka naauao, a pela aku. Aole loa e pau ka hua o ke aloha o ke ke Akua i ka helu ia e kakou, ua nui a lehulehu wale. Aole anei kakou i hoopomaikai nui ia mai e kona aloha e na makamaka ? I ko'u manao ua pane like mai na leo o ka poe e imi io ana i ke Akua hemolele o ka Iseraela. Nolaila hoi, eia kekahi poe ke mimiki hou aku nei i na akua lapuwale o na kupuna o lakou i hala aku, na akua makani a me na akua unihipili. Ilaila hoi a kau kahi welu i ka pepeiao, a puali ka hope i kahi malo, o ka mea hoomahui loa mai ia o kekahi poe o kakou e noho mai nei ; o ka malama i na akua puni (awa) o lakou. Pau ole no hoi ke kuhihewa e na makamaka la. Aole anei e hiki ia kakou ke ku a seku aku ia mau hana naaupo.

Nolaila, e hookanaka kakou e na makamaka a pau, e ike i ka makua nui ma ka lani ; o kipa hewa kakou e na makai ka hoomana ana i na akua lapuwale o keia ao. Aohe o kakou pomaikai i ka malama ana ia mau akua, o ka mea loaa mai malaila, o ka ilihune, o ka nele, o ka pelapela, a me na mea ino a pau.

E like no me ka nele o ke kino ia mau mea, pela no na uhane oia poe. Eia ko kakou pono e na makamaka, e lalau like kakou i ke kaula gula o ke aloha io o Kristo, i launua mau ai kakou ma kela ao pau ole, no ka mea, ua hoike akaka mai no ia ; " ma ka hale o kou makua he nui loa na wahi e noho ai."

Nolaila, e na makamaka, aole kakou i kau palena ia mai ka imi ana aku i ola no ko kakou mau uhane, aia wale no ko kokou palena o ka lua kupapau, malaila kakou e hele aku ai a kuai, aohe ike, aohe o kakou hana malaila.

Aka, i ka lohe mau ana i kekahi poe, " ua ike ia aku anei ia ao ! o keia ao no paha ka mea i ike ia." Pela mau ka olelo a kekahi poe e noho nei i keia wa. Pau ole no hoi ka manao kuhihewa o kanaka e noho nei, me ka ike no ka i na lako a pau i lawe ia mai e ka mana o ke Akua a ulu ia nei ; hoopuukahua no. Ma kana olelo oiaio. " Ua holopono lakou aohe o kakou mea nana i keakea," ua pau ko kakou noho kohana ana ; a me ka aahu ana i kahi welu palaholo, ua seku ia aku ia mau nu-kahiko. Heaha la ia ? He opala paha.

A eia kakou i na mea hou o Mareka e linohau nei, lawe mai ke kane a paihi, pela no hoi ka wahine, kau iluna o ka lio, alaila, pane hookano iho la, " heaha la ia ? He opala paha." Nowai mai la ia mau lako o kakou ? No na akua lapuwale paha o na kupuna o kakou ? Aole no ke Akua kiekie loa ma ka lani, nona ua mau mea la i makana wale ia mai ia kakou.

O ka palaka kekahi mea nui ia kakou e na makamaka, a me ka molowa. Penei e maopopo ai. Ina hiki mai ka la Sabati, a me na la halawai e ae. Penei ka olelo, " aohe keia e hiki aku i ka pule la ; he maimai." A hala no ka la Sabati, ke ola ae la no ia o ka molowa ; oia iho la no ka mai nui o ka molowa, a me ka palaka.

Kupanaha no hoi kakou e na makamaka ! ka pau ole o ka manao hoomalau iloko o kakou. A ina ua lohe ia mai he hula, he oli aia i kahi o mea ma. Heaha la ia ? O ka awiwi iho la no ia e ake o ka ike aku, ia ike ana no haawi no ka hapawalu, a i ole ka hapaha, a pela aku. Eia ka manao hope ia oukou e na makamaka, mai paulele kakou i na mea pau wale, aka, e paulele aku kakou i na mea maluna, kahi e pau ole ai ko kakou waiwai i ka mu a me ka popo, kahi hoi e wawahi ole mai ai na aihue e aihue ai. Ua pau me ke aloha i na hoa. Na ko oukou wahi makamaka.
IOSEPA KAHOOKANO.
Makapala, Kohala Akau, Novemaba 14, 1864

 

Ka Hope o ka Makahiki.

 

I KA NUPEPA KUOKOA - KE ALOHA : — He leo ualo halialia aloha, a hoolauna me na kini makamaka o kaua mai ka la hiki a ka la kau, mai kela pea a keia pea. Eia kakou i ka hope o ka makahiki e pau ana i Dek. 31th. E pau ana ka makahiki Mooolelo Kupanaha o Hawaii nei. A na ka opu noonoo no e ike iho ; a oiai ke kokoke aku nei e komo i ka makahiki hou A. D. 1865, a me ia no e kanuia'i, a e waiho pu ia hoi ka Buke III o ka Nupepa Kuokoa, a puka pu mai ka Buke IV. Ke ala like mai kakou a e hana pono aku i kona ola (na dala elua.) Heaha la ka mea e ola ai ? e hapai i ko kakou kukini mama nana e alo nei na kai anuanu o ka Fatipita ; ka Puuwai hoolaha Nu Hou o Hawaii nei, ke waha olelo mai ka loa a ka laula, ka moku halihali kupono i na e-e moku, me na ukana. Aole e pono ia'u e helu aku i na tausani o kana mau hana, a kakou no e hoonuu nei i ka momona o kana papaaina, i noho ae hoi malalo o kona olu.

A o na manu o ka lewa ke lawe mai nei i ka leo ; a o na mea eheu kehai mai nei ia'u. E kanu pu ia ana ka Nupepa me ia makahiki, a e waiho loa ia ana ka hoopuka Nupepa Kuokoa. Ea ? pela io nei ? Heaha na kumu ? I ke-pi o kekahi poe i ke dala, aole hookaa i ka wa kupono. Ke kahea mau nei ka Lunapai o ke Kuokoa, e hoouna'ku ia ia, " Ke pupu mai nei hoi o Kaula i Koialana." A keia ka hana e make ai.

2. Malama paha ua kahe ka niniole o na maka i ka nui o ke aiai i makole ole na maka, eaho ka waiho. E hooko io ia ana no ka paha ka olelo a ka ilikeokeo. He poe molowa wale ko ke kaei wela, a no ka hoomanawanui e kamau iki aku ai.

3. Malama paha o ka wa keia a ka enemi i manaoai e uumi i ka leo akaaka Hawaii nei ; e olu pono iho ai he wai kolalo ke oweowe ae nei.

He mea oluolu anei ia kakou e noho lohe ole i na mea hou o na aukaua weliweli o Amerika Huipuia, &c, a e ike hoi ka hope o ia aukaua, na Generala Kaulana o na aoao hoouka kaua e hu-hue lua mai nei.

Ahea la oe apa mai e Hawaii ka moku nui, ka mea nona ka Mooolelo, " Ku no ka apa ia Hawaii i ka moku nui." I ku io ka paha ia wa. Aole anei i ka wa o KA MOI KAMEHAMEHA V.

Ka mea e iini nei i ka pomaikai o ka lahui. Pehea hoi o Maui o Kamalalawalu, Oahu o Kakuhihewa, Kauai o Manokalanipo, Molokai nui a Hina, Lanai, a o Kaula, Niihau a Hanaio. E ku mai oukou ma na kuamoo, a e ninau iho, auhea ka aoao e hele ai ? E hoi hou anei ihope io o Waawaaikinaaupo, ka wa hiki ole i ka heluhelu, kakaulima. Aloha ino.

Ke loaa e nei ia'u ka lia, e kali wale ana no, no ka mea, e hanaiia'na no ko kakou elele (Nupepa.) Aia no ia kakou kona ola, ke makemame kakou e ike i na mea hou a pau, ma ka hanai koke ia ia, i kona ola i ka wa kupono, aole hoi e like me " Kaula ka hoopupu i Koialana (Ka poe lohi i ka hookaa ana.) Mai hana a paa i ka waha o ka bipi nana e hehi ana i ka Palaoa.

Mai hoomaunauna wale i ka Nupepa Kuokoa, me ka hanai pono ole ia ia. O maule auanei ma ke alanui o keia kai komo me ka ono ma kuu waha, welawela ai loko me he ahi ila e hoolele ane i na aunete a ka manao. E lakou nei, a me lakou la, e-ala ! e ohumu pu, e ku like mai me ka naau hookahi.

E koho oukou i ka oukou mea e malama'ku ai. I ka Buke IV paha o ke Kuokoa ? Ina pela : I paa a paa.

A, ke haawi nei au i ko'u aloha me ka mahalo nui aku i ka Lunahooponopono, a me na paahana o ke Kuokoa. A maanei hoi au e ko-kohi mai ai. Malama