Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 48, 2 December 1865 — Puni Dala o Hawaii nei. [ARTICLE]

Puni Dala o Hawaii nei.

Ua pinepine ko'u makaikai ana ma na mokupuni o Hawaii nei, a ua ike wau he puni daia na kunalea e noho nei ma ua mau pae aina nei, niai ka poe nunui a ka poe liilii, a mai na elemakule hoi a ka poe ui, he puni dala wale no. Ma keia kamailio ana nae, aole au e olelo ana no Pelekane, Maleka, Farani, a me kekahi mau aina e ae i ikeia'i nei mea he dala, oiai aole no wau i ike i ko laila noho ana, aka, no Hawaii nei no ka'u e olelo nei, no ko'u ike no i koonei noho ana, a ua kamaaina no hoi ma na mea e ike ia nei. E olelo mai paha auanei kekahi, " o ke dala ka mea e pono nei ke Aupuni, a (> ke dala no hoi ka mea e loaa ai ka ai, ka i-a a me kahi kapa." He oiaio no ia, aka, e nana iki ae hoi kakou i hope i na la o Kaumualii nia, no ka mea, aohe dala oia manawa, aka, ua loaa no ka ai a me ka i-a, a ua lako no i na mea e pono ai ka noho ana. Ia wa, aole au e kapa aku ua puni dala o Hawaii nei, aka, i keia wa, ua akaka loa ka puni dala ana o Hawaii nei. No ka puni dala i ala mai ai kekahi mau hana ino ma Hawaii nei i keia wa. Na ka puni dala i hookikinaia ai ka manao o ka elemakule, ka luahine, a me ke kanaka opiopio, e hele e aihue i ke dala a kekahi, a ike aku ai kakou e hoopaahaoia ana i Kawa, me ka hooluhiia i <yi ia nei. No ka puni dala i kuai ai ke kaikamahine papalina rose i kona kino, a lohe aku ai kakou, aia aku Ia me mea. No ka puni dala i ala mai ai kekahi hana hoohilahila, oia no hoi ka lawe ana o na wahine i ka laisini y a hookuu lakou i ko lakou jnau kino iloko o ke kiowai o ka inahaoi a me ka hilahila. No ka puni dala i puhiia'i na wai make, na wai hehena, na wai hiki ke houlala i ke kino, ke hoohilahila, ke mahaoi ; a ike aku ai kakou ia mea ma e hakaka ana ; a lohe aku ai hoi kakou, ua haunaele mai la ka pa 0 mea, a o mea ma ae la hoi, e ia aku la no 1 ka Halewai, a ua bela ia aku la i na $6. No ke aha mai keia ? No ka ona rama no. No ka puni dala i haawi aku ai na makua i ka laua kaikamahine e lilo na ke kanaka waiwai, a 4, a ola na iwi ia oe e ke keiki" wahi a ua mau makua e olelo nei. No ka puni dala i haalele ai kekahi poe wahine i ka lakou mau kane mare, a lilo aku me ke kanaka dala nui, a lohe aku ai kakou e olelo ana, "o ke aha kau e na wahi kanaka waiwai ole ? " Ua lohe ia no hoi kekahi mau makua e olelo ana, 41 e i ae no kahi haole dala o mea, ina kau a puni inai, loaa kn kakou mau wahi hapaha umekepoi nui." Ke olelo nei uo hoi kekahi poe, 4 » aia no a loaa kahi dala, o j ke ola no ia o ka noho ana." No ka puni dala i puka mai ai na hua ina*!iooi mai ka waha mai o keliahi poe e olelo ana, " E mea e, na'u hoi kahi dala, pipi ma- | oli no hoi oe ? " Ua pinepine loa no hoi l<o'u ike ana i keknhi poe wahine e hele ana ma ke alanui, a | ha\awa\ aUu Ueka\)i . mau Keonimana i /auoa mua, a o fce noi aku Ia no ia i wahi dala. He oiaio he poe puni dala loa ko Hawaii I nei. Ua hoomaka mai ka puni dala ika wa ' kamalii a hiki ika e/emah/e ana. Ua lohe oe e ka makuakalie i ke noi māi a ko wahi keiki, 44 papa, papa, i hapawalu na'u, i mea | kuai mea ono." Ke hooikaika nei no kanaka o Hawaii nei, ika imi dala. Ua loaa ke dala ii keUahi P°e ma ka ha?ia lima ana ; ua loaa hoi ka kekahi ma ka hoopunipuni-; a ke aihue nei hoi kekahi poe. Ke hoomanawanui nei kekahi poe i ka au ana i na kai nnu o Alika, no ke ake nui e loaa mai ke dala. Ke hooikaika nei ke kanaka opiopio i ka imi naauao; aka e hiki mai ana no na la o ka hoomanao ana ae i ke dala, a o ka hope aku no ka hooikaika ana i ka imi dala Nola.la ua akaka loa ka puni dalk o Hawaii nei; a ua.lilo ke dala i mea nui na Hawaii nei e hiipoi ai; a aohe i maopopo ka wa e pau ai o ka puni dala ana. Owai la ke kanaka e olelo mai, «• aohe o*u puni dala. E, ke ole ;o ka mea hookahi no īa a ko u manao e lia nei, e kuke nei hoi ikapo a mekeao. O kou hooikaika nai loa m, aia malaila kou naau a pau, a me kou makemake a pau. Ke ake nei oe e nui knu dala i komo aī oe i ka heluna o ka poe waiwau Ke makemake nei «eeiwi kau daln, i hanohano ai, i kaulana af, a i ike ia'i hoi e * e nel 5 oolaila mai olelo oe aohe ou puni dala. ua akaka loa he puni da)a oe. Ke hooki nei au, a ke waiho aku nei hoi ) kahi makana makamae a ka Baibala ihaawi mai ai, 44 0 ka puni dala ka mole oka hewa." * . M. COLIE9IATI. Kain luahine Hnt. Nov. 22, 1865.