Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 31, 4 August 1866 — Page 1
KA NUPEPA KUOKOA:
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
BU KE V. HELU 31. HONOLULU, AUKAKE 4, 1866. NA HELU A PAU 244.
"KA NUPEPA KUOKOA,"
HOOPUKA MAU IA MA HONOLULU
I kela Poaono keia Poaono . $2.00 no na mahina he UMIKUMAMALUA,
$1.00 no na mahina eono . ME KA HOOKAA MUA MAI.
NA OLELO HOOLAHA — aole i oi mamua o 10 laina no ka hoopuka hookahi ana , $1.00; alua komo ana , he $1.50; hookahi malama, $2.00. E uku mua ia mai ke dala o na olelo hoolaha a pau e hoounaia ana mai e pai.
KANIKAU—he hapalua dala ka uku no ka aoao hookahi o ka pepa leta , oia hoi 4 keneta no ka lalani hookahi — penei : he 25 lalani , $1.00; 50 lalani , $2.00; a pela'ku .
NA UKU NO NA OLELO HOOLAHA — ka uku pepa , a me ka uku o ke Kanikau , e haawiia no ma ka lima o na Luna o ke Kuokoa , a i oleia , e hoouna mai ia Kauka Kulika .
O NA UKU PEPA A PAU E HOOKAA MUA MAI NO — aole e kauia ka inoa o kekahi haole a kanaka maoli paha , ma ka inoa o ka poe lawe pepa ke ole e hookaa e mai mamua . E pono ke hiipoiia keia mau rula , no ka mea, he emi no ka auhau no keia nupepa .
AIA KE KEENA O KA NUPEPA KUOKOA — ma ke kihi hema o ka Hale Hookipa Luina (Sailor's Home.) O na hora hana , ma ka eiwa o kakahiaka , a i ka ha o ke ahiahi . L. H. KULIKA. (Luna Hoopuka .)
KA "NUPEPA KUOKOA."
I s published in Honolulu.
EVERY SATURDAY ,
$2.00 per annum, or $1.00 per six mon ths , in advance.
A DVERTISEMENTS not exceeding 10 lines, inserted once for $1.00; twice or $1.50; and $2.00 for one month; all advertisements mu st be paid for in advance.
KANIKAU S will be charged 1.00 per page, or 4 cts . a line.
PA YMENTS FOR ADVERTISEMENTS, Subscriptions or Kanikaus , ma y be paid to any of the Agents of the Kuokoa , or may be enclosed in a letter to the Publisher.
ALL SUBSCRIPTIONS must be PREPAID. No names, either of foreigners or natives, will be inserted on the subscription li st , until paid for. This rule must be strictly adhered to, on account of the low subscription price.
THE OFFICE OF THE KUOKOA is in the South corner of the Sailors' Home. Office hours from 9 A.M. to 4 P.M. L. H. GULICK. Publisher.
Volume I, II, and III of the KUOKOA, bound, for sale, $3.50 each. Pe rsons having complete sets of the above, can have them bound by paying $2.00 each.
Olelo Hoolaha !
KE KAUOHA AKU NEI AU I NA MEA a pau i aie ia Kamuela (S. H. Dowsett ) i make, e hookaa mai mamua o ka la 30 o Iune 1866, e like me ka Manawa i haawiia e ka Aha. KIMO PELEKANE. Lunahooponopono. Honolulu, Mei 30, 1866. 235-tf
HE MOKU HOLO MAU
No Lahaina , a me Makena .
O KE KUNA KALEPA PAA maikai,
"Ka te Lee."
O Fountain ke Kapena ,
E HOLO MAU LOA ANA A HIKI WA no hoi ma na Awa i olelo ia maluna . No na ukana a me na ohua , e nina i ke Kapena ma ka moku , a i ole ia ia C. BREWER &co. (BURUA MA) 228-tf
No Hilo.
KA MOKU KUNA
"MELE HILO,"
O Pilipo ke Kapena .
E HOLO MAU ANA KEIA MOKU I KE Awa maluna , no na ukana ame na ohua e ninau ia
No Hana , Kaupo , a me Maliko ,
KA MOKU KUNA
'MANUOKAWAI,'
O Merchant ke Kapena .
E HOLO MAU ANA KELA MOKU I NA Awa i haiia maluna . No na ukana a me na ohua , e ninau ia C. BREWER &co. (BURUA MA)
Olelo Hoolaha
- A KA -
AHAHUI HOOHOLO MOKUAHI
- A -
MOKU MAOLI KULOKO
- O KO -
Hawaii Pae Aina .
KA MOKU KUNA MAIKAI Ala bani , 161 tona , e holo ana i Kawaihae , a me Kona , ma k Poaono, a mamua ae paha , la 10 o keia malama . O KE KUNA KALEPA O Neti Mela E holo mau ana i Lahaina , a me Maalaea . No na mea i koe , e ninau ia Kapena Mokina , a i ole ia , ia JANION GREEN & CO., A. H. M. K. H. 222- tf
Na Buke i Pai ia e ka Papa Hawaii.
Eia na buke kuai , a me ke kumukuai .
Baibala nui no na Awai o na Halepule , $4 00
" Ohana, ano nui , me na kii , 2 50
a me na Moohana , 5 00
" Ohana uuku iho, me na Moo hana , ili ulaula, 1 00
" Ohana, me na Moohana wale no, 62 ½
" Okoa, 50
Kauoha Kahiko, i paiia i ka M. H. 1838, 25
Kauoha Hou, me ka pepa lahilahi o waho, 12 ½
Kauoha Hou , hapa haole (Haw. Eng.) 25
Haiao , 25
Hele Malihini Ana, 25
Wehewehehala , 26
Li ra Ha waii, 25
No k o ke Akua Ano, 25
Li ra Kamalii, 25
Kumumua Hou, 12 ½
Moolelo Ekalesia , 50
Hoike Palapala Hemolele , 25
Himeni Hawaii me na Leo Mele , 1834, 25
Ninauhoike , 12 ½
Ui Kamalii no na Kula Sabati 12 ½
Kumu Leomele 12 ½
Eia na buke i haawi walei a.
Haawina Baibala .
Ui.
Na Dawida Malo Kumumanao .
Ko Olelo Ao Liilii .
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki .
L. H. Kulika. Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o Hawaii.
Ka Nupe pa Kuokoa.
Ka Aina o Pale setin a .
HELU 11.
NO NA HOLOHOLONA.
Eia malalo iho nei ke ano o na holohona i hanaiia a i malamaia no h oi e ka poe Iseraela i ka wa kahiko, a pela no paha i keia wa.
1. No ka Hipa. He nui wa le na ano hipa i haiia ma ka Palapala Hemolele. I keia wa, o ka hipa hanaiia, oia ka hipa huelo palahalaha, a me ka hipa kiwi keokeo. He eleele ka hulu o na papalina a me na wawae, a o na hipa eleele a puni loa, aohe he nui o lakou. Halelu 147:16. Isaia 1:18. D aniel. 7:9. Ua manao nui loa ia na hipa huelo palahalaha, no ka momona o ko lakou mau huelo. He ono loa ka io o keia ma u ano hipa ke ai ia, a o ka hulu, aohe no he makalii loa. O ka io wale iho la no o ka hipa kahi io holoholona a ko ka Hikina poe e ai ai, a no ia mea a me ka hulu a me ka waiu i manao nui ia ai ka hipa . I kekahi wa, he nui loa ka hipa a kekahi kanaka. Io b a 1:3. 1 Sam. 25:2. 1 Oihanaalii 5:21. O ka ako ana, he mea olioli nuiia ia 1 S amuela 2:4, 8. 2 Sam. 13:23. A no keia mau mea, ua houluuluia na hipa a ma kahi hookahi, iloko o kekahi wahi i hoakoakoaia'i a oia no hoi kahi i kapaia "ka pa hipa" ma ka Baibala, no ka mea, aohe mau pa hipa e ae ma ka Hikina. Nahelu 32:16, 24, 36. 2 Sam. 7:8. Zepania 2:6.
2. No na Kao . Ua huipuia na kao ma ka inoa hookahi e like me na hipa, a oia hoi ha inoa "pua," a na hanai likeia no keia mau mea a i elua, hipa, a kao ma kahi hookahi, a pela no e hanaia nei ma Palesetina. Elua no ano kao ma Pale setina ; o ka mua, h e ano like no me ko ke kao maoli, a o kekahi hoi, ua kaulana no Ke ano maikai a nunui no hoi, a o kona mau pepeiao he loloa a luheluhe. Amosa 3:12. A no ka like o na hiohiona me ko ka hipa kane mau kiwi a me ke poo. He loloa a eleele ka hulu. O na "kao hihiu" i oleloia ma ka Baibala, oia ka I b eka (I be x ) a me ke Ke beseka (Kebsch), a ma na mauna o Palesetina e ike ia ai. Ua ike lea ia ka i bek a , a o ke kebeseka, ua manao nui ia no na hulu loloa ma ka umauma a puni ka a-i. O ka waiu o ke kao ka mea i makemake nui loa ia e na kanaka m amua o ka waiu o na holoholona e a e , (Sol. 27:27), a ua makemake nui loa ia no ka io, o ko ke kao keiki na e . Ua ulanaia ka hulu i uhi no na hale-lewa, a o ka ili hoi ua hanaia i huewai a mea e ae paha, oia na "hue ili," a maloko o laila e laweia ai ka wai. O na omole i hanaia no loko mai o na kao keiki, oia na hue hana mau ia. Ina e manao ia ana ka ili e hana i huewai, ua hoihoiia ka aoao hulu maloko; a ina hoi e mana o ia ana i hue-waina, o ka aoao hulu no mawaho.
3. No na B ipi-kaulua . Ua hoolilo loa ia ka hapa nui o keia holoholona, i mea mahiai. A ma keia mau mea, ua like iki na kupuna o ka lehulehu me na T ataria o ka Hikina (Eastern Tartars), a no ka mea hoi, he nui loa ka lakou mau bipi eleele. Kinohi 21:35. Io ba 1:3,). O na kula momona loa, oia o asana, Sarona a me Eko ra ( Bashan , Sharon and Achor); a o na bipi nui no hoi a puipui o Basana, he ikaika loa lakou, a he hihiu hae loa no hoi. Kanawailua 33:17. Halelu 22:12; 68:30. Sol. 14:4; I sai a 34:7. O na bipi kauo, ua hooliloia i mea lawe ukana i kekahi wa, a i mea nan a e huki na palau, a i mea kauo kaa no hoi. O ka io o na bipi nui, ua ai iki ia no, aka, o ka io o na bipi keiki ka mea ai nui loa ia i keia wa, a o na bipi keiki i kupaluia, o lakou na mea i pepehi mau ia ma na ahaaina. Kinohi 18:7. Luka 15; 23. O ka waiu paa, ua hanaia mai loko mai o ka waiu o na bipi. 2 Sam. 17:2 9. Aka, o ko lakou waiu e inu mau ai, o ka waiu o ke kao. Elua ano bipi kauo ma Su ri a i keia wa, he pokole na kiwi o laua a elua, aka, o kekahi, he nui iki ae, a loihi no hoi na wawae. He mau bu f alo a he bipi hihiu no hoi, ua loaa a ua ike nui ia ma na aina waoakua .
4. No ke Kamelo. Eha ano Kamelo, o kekahi, hookahi no puu o ke kua, a o kekahi hoi elua . O ke kamelo nae i hai ia ma ka B ai b ala , oia no ke kamelo hookahi puu, a o ka mea hoi me na puu elua, aohe i ike lea ia e ka poe Iseraela ia wa, oiai ma Asia waena wale no e ike ia ai, aohe hoi ma Asia Komohana. O ke Da romidere (Dromedar y ), oia kekahi ano kamelo, he mama loa ia ano i ka holo me he lio la, a o ke kamelo no ia e holo mau ia ai. Isaia 40:6 ; 46; 20. Ier. 2:23. He hiki i ke kamelo ke noho hoomanawanui i ka nele a ka ai a me ka wai no kekahi wa loihi, a o na holoholona hiki ia no ke kaahele ana ma na waoakua. O na kapuai o ke kamelo, ua like me na mea i hoopihaia i ka pulu ka nolunolu, a no ia mea, he hiki ia lakou ke hele ma na wahi aa a malo a oolea. O ka holoholona malama loa ia keia e ka poe hanai holoholona, a ua nui loa ia mea i kekahi poe i keia wa. Kin. 24:10; 31:17. 1 S amuela 30:17. 1 Na 'Lii 10:2; I s aia 30:6. E zek . 25: 4. Ua ai ia ka waiu o ke kamelo, i ka wa nae ua awahia, a ua paa paha; a ua ai ia ka io e ka poe A r abia , a ua papa loa ia ka poe Iudaio aohe e ai. Oihanakahuna 11:4. O ka hulu, ua hana ia i lole komo, oia ka aahu o Ioane Bapetite i aahu a i . Mataio 3:4 . Ua hoolilo loa ia ke kamelo i mea lawe i kela a me keia aho ukana. Kin. 37:25; Lun. 9:5; 2 Na 'Lii 8:9; 1 Oihanalii 12:40; 2 Oihanalii 14:15, a i mea hooholo no hoi; Kinohi 24:61; 31:17; 1 Samuela 30:17. He noho kiihelei no ka noho ana o luna o ke kamelo e like me ko ka lio, a i kekahi wa, he noho kienenei no iluna o kekahi mea i hanaia. O na kanaka ano nui a me ka poe mai, na wahine no hoi, ua hele lakou me ka oluolu loa iloko o kekahi mea malumalu i hana ia a paa ma ke kua o ke kamelo. I kekahi wa, elua mau kanaka i like na kaumaha, ma kekahi aoao kekahi, a ma kekahi aoao kekahi, o kekahi wahi noho i hanaia a pau maluna o ke kua o ke kamelo, e like me ka hinai lawe ukana ke ano o ka hanaia ana. Ua kahiko loa ia na kamelo me na mea nani a pau, oia nae ke kamelo o na kanaka waiwai e holo ai. Lunakanawai 8:21, 2 6.
5. No na Lio. Aohe maa o ka poe Isaraela i ka holo lio, aka, ma ke kaua ana, o ka lio ka mea manao nuiia e lakou. Kanawailua 17:16. O na lio hoi o Aigupita na lio i hai mua ia ma ka B ai bala . Kinohi 47:17; a ua kaulana no ia aina no ka lio oia wahi. Kaua aku la o Io su a me na kaa-kaua a me na lio ma ka aoao akau o Palesetina. Ios. 11:4-9. Mahope iho no, ua hoolilo loa ko Pili se tia poe i ka lio i mea kokua ia lakou. Lunakanawai 1 : 19; 1 Sam. 13:5. Ua malama no hoi o Da vida i kekahi mau lio a me kekahi mau kaa-kaua i pio mai ia ia ma kana mau kaua ana. 2 Sam. 8:4. 1 Oihanalii 18:4. A ua haiia no kekahi mau mea e pili ana no na lio ma na Halelu. Kukulu iho la o Sol omona i ke kahi oihana kuai me ka poe Ai gupit a no na lio a me na kaa. 1 Na 'Lii 10:28. 2 Oihanalii 1:16, 17. A mahope iho oia wa, lilo ae la ka lio i mea kokua i na kanaka ma ke kaua. He wahi apana lole wale no ko lakou, no ka mea, aohe no hoi i ike ia ia wa, aohe no hoi he kaula keehi, aka, he kaula-waha nae i mea e kaohi ai. Helelu 32:9. Aohe no hoi he kamaa-hao o na lio ia wa, a o na lio kapuai oolea no ka mea i manao nui loa ia. I saia 5:28; Amo sa 6:1 2.
6. No ke Kekake (Piula) (A ss ). He holoholona maikai loa ke kekake ke hoolakalaka pono ia, no ka mea, he holoholona hana pono keia ke ao pono ia. Ua olelo ia kekahi mea e pili ana i keia holoholona ma Kinohi 19:14. Mamua o ko ka Ise r aela ike ana i ka lio, aka, o ka lio, ua hooliloia i mea kana wale no, a o na piula hoi, i mea lawe ukana. Ua hai ia ka holo ana o kekahi poe maluna o na hoki, pela ma Kinohi 22:3, 5; Nahelu 22:22, 30; Io s. 15:18; Lun. 1:14; 5; 10; 4:12, 14; 1 Sam. 25: 40,42; 2 S amuela 17:2, 3; 19:26; 1 Na 'Lii 2:40; 40; 13: 13; 2 Na 'Lii 4:22, 24; Ma taio 21:1-7. I ka hoi ana mai o ka poe Iudaio mai ka noho pio ana i Baburona , a maloko o ia huakai, ua like me 6720 mau kekake, a 736 lio, a o 245 hoki, a e 435 kamelo. E zera 2:66, 67. O ka piula keokeo ka mea manao nui loa ia, aka, noho nui oia ano. Lun. 5:10. Ina e holo ana kekahi kanaka hanohano, a wahine paha, e hahai ana no ke kauwa mahope ona me ka laau i mea e luli aku ai i holo aku ke kekake. Lunak. 19:3; 2 Na 'Lii 4:24; Sol. 26:3. Ua hoolilo ia ka piula i mea lawe ukana a i mea palau aina, aka, ua hookuu loa o Mo s e i ko ka piula palau ana me ke kua hookahi me ka Bipi kauo. Kan. 22:10 . O na hoki hihiu kai hai pinepineia ma ka B ai bala . Ma Mesopotamia a ma o aku e loaa ai keia poe, aka, aole i ikeia ma na waoakua o Suria. He maikai ka nanaina o keia ano piula, a he holoholona mama no hoi i ka holo, a ma na kuamauna lakou e noho ai, ma kahi kokoke ole aku o kanaka. Hele pu-a no lakou, a no ka ikaika loa o ko lakou mau ihu i ka honi ana, he hiki loa ia lakou ke honi i ka wai ma kahi loihi loa. Halelu 101:11; Isaia 32:14; Ier. 14:6. O ka piula a me ka hoki ka lio o ko Pelesetina poe e holo ai, oiai o ke ano o ko lakou holo ana, he maikai loa, a he oluolu no ka noho ana oia aina.
7. No ka Hoki. I ke au ia Da vida ka ike mua ia ana o ka hoki, aka, ua ike mua ia aku no paha, a ua hooliloia lakou i mea hooholo a i mea lawe ukana, aka, aohe no paha he nui loa. 2 Sam. 13:29; 18:9, 10; 1 Na 'Lii 1:33; 1 Oihanalii 12:40; Hal. 32:9; Ezek. 27:14. O na manele o ko Asia Komohana poe , na ka hoki no e lawe, no ka mea, aohe kamelo oia wahi. Aole i pau.
Kau Ahaolelo
O ka M. H. 1866.
POAKOLU, Iulai 18.
Halawai ka Ahaolelo ma ka ho ra mau.
Waiho mai Ka Mea Kiekie W. C . Lunalilo he olelo hooholo no Kalama, e hapai hou i ka noonoo.
Rula mai ka Hope Peresi dena , na hala mawaho o ka palena, ua pau ka Bi la Haawina i ka heluhelu akolu ia, a ua kakau ia e Ka Mo i .
Waiho mai ke Kuhina Waiwai he olelo hooholo no ka nui loa o ka hana a ka Mahele Olelo, nolaila, e koho hou i Kakauolelo.
Ma ke noi ia ana mai, ua hoomoe ia ka olelo hooholo.
Kapae ia na rula, a ua ae ia o M r . Keawehunahala e heluhelu mai i ka Bila e hoololi ai i ka pauku 51 o ke Kumukanawai.
Ma ke noi a Mr. Kealiipio, ua hooholo ia ma ka heluhelu mua ana.
Waiho mai o Mr. Kupau he olelo hooholo e noi ana i na Kuhina, e kokua mai i na Lunamakaainana no ko lakou pilikia dala ole. (Pilikia ka ka waha rama.)
Ma ke noi ia ana mai, ua hoomoe ia.
Hapai ka Hale i ka hana o ka la, oia ka hoololi i ke Kanawai i kapaia, "He Kanawai no ka heluhelu ana i na Kanawai i like ole ma ka olelo maoli a me ka olelo Enelani."
Heluhelu ia, a ua hoole ka Ahaolelo no ka hana ana ia mea.
Hoopau ia ke Komi te , a ua hoike mai ka Luna Hoomalu o ke Komi te , aole mea i laweia.
Ua kapae ia na rul a , a ua ae ia o Mr. Kupau e heluhelu mai he Bila e uku ai i na'Lii no ka noho ana i ke Kau Ahaolelo.
Ma ke noi a Mr. Keawehunahala, ua hooholoia ma ka heluhelu akahi a me ka lua.
Noi mai ke Kuhina o ko na aina e, e hoopau loa i ka noonoo ana ia B ila .
Kokua mai o Mr. Ukeke i ka Bila, a koikoi mai i kona mau hoa e hooholo.
Kue mai o Hon. Ii i ka B ila .
Ku mai o Hon. Bihopa a wehewehe mai i kona manao, aole e pono ke hoolilo ka Hale ma ia mea.
O ke noi e hoopanee loa - n inau ia, a ua haule.
Wehewehe loihi mai o Mr. Kapena Loke i ke ano o ka noho ana o na Aupuni naauao a me ka uku ia ana o kela mea keia mea i noho ma na Ahaolelo, a kauoha mai i kona mau hoa i ka lakou hana ana .
Rula mai ka Luna Hoomalu, a ole pono i na'Lii ke kau lima ma ka aoao ae.
Ma ke noi ia ana mai e nina u i ka hoopanee loa - ua haule .
O ke noi e hooholo i ka pauku mua me ka bi la , ua hooholo ia.
Ma ke noi ia ana mai, ua heluhelu ia ke poo, a ua hooholoia.
Ua hooholo loa ia ka Bila ma kona heluhelu alua ia ana, a ua kauoha ia e kakau poepoe.
Hoopanee ia ka Ahaolelo.
POAHA, Iulai 19.
Halawai ka Ahaolelo i ka ho ra mau.
Waiho ma i o Mr. Kamalo i ka olelo hoike a ka hapa uuku o ke Komi t e i waiho ia ai ka palapala hoopii e kokua ia i $1,000 00 no ka malama no ke Kilauea, a ma ka noonoo ana o ka hapa uuku o ke Komi t e , ua kupono no ke hooholo ia.
Ma ke noi a Mr. Nahaku, ua w aiho ia ka olelo hoike ma ka papa, i noonoo pu ia me ka ka hapa-nui o ke Komi t e .
Heluhelu akahi mai o Mr. Kalakaua i ka bila e hoololi ana i ka pauku 775 o ke Kanawai Ki vil a .
I mai ka Luna H oomalu , ua hoopau i a no keia pauku mamuli o ke Kumukanawai.
Waiho mai o M r . Kakani he olelo hooholo, e noi ana e ae ia ka Puuku o Ka Moi e koho ia i mea nana e kakau ka moolelo o na'Lii a me na Kaukaualii a hoolaha ae i ke akea.
Noi mai o Hon. Kamalo e waiho ia i ke Komi t e Wae - h ooholoia .
Waiho mai o Hon. Nahaku he olelo hooholo, e noi ana i ke Kuhina Waiwai, e koho i na Lunamakaainana a pau i m au Lunaauhau, a i mau Luna Helu, oiai ua ahonui iho nei na Lunamakaainana i keia Kau Ahaolelo loihi, a ua pau i ka pilikia.
Kue mai ka Hope Pere s idena , me ka i ana, ua lawe mai na Lunamakaainana, i mau kaumaha hou no ka lehulehu ma ka waiho ana i keia olelo hooholo imua o ka Hale.
Hoihoi hou ia ka olelo hooholo i ka mea nana ia.
Hooholoia e li lo ka Hale i Komi te , no ka noonoo ana i ka B ila e hoopau ana i ka pauku 1 o ke Kanawai Karaima , e hoonoa ana i ke kapu o ke kuai ana i ka wai ona i kanaka Hawaii.
Noi mai o Hon. Nahaku, e hooholo ia ka Bi la . Kokua mai o Mr. Aholo.
Kue o Hon. Heleluhi a me Mr. Kamalo i ka B ila .
Kokua o Hon. M r. D. Kalakaua i ka Bila.
Kue o Hon. John Ii, a me Hon. Mr. G. R . Ukeke.
Hokua o Hon. Mr. J. K. Kaunamano i ka Bila, me ka i ana e hooholo ia .
Noiia e kapae loa ia ka B ila - h ooholo ia, he 18 i ae, he 16 i hoole.
Noiia e hoala ia ke Komi te , hoike mai ka Luna Hoomal u i ke kapae loa i ka Bila e hoolilo ana i ka Pauku 1 o ka Mokuna 42 o ke Kanawai Ka raima .
Noi mai o Hon. Keawehunahala e kue ia ka olelo ike a ke Komi t e .
Ku mai o Hon. Kamalo, a noi mai e hoopanee ka Ahaolelo - H ooholoia .
POALIMA, Iulai 20.
Halawai ka Ahaolelo ma ka hora mau.
Noi mai o Hon. Kalakaua e kapae ia na rul a , i hiki ai iaia ke heluhelu akahi mai i ka Bila e noi ana e kokua ia na Lunamakaainaka i wahi puu dala, a hooholoia ka bil a ma ka heluhelu akahi ana.
Lilo ka Hale i na hana o ka la, a hooholoia e kue i ka olelo hoike a k e Komi t e no ka bila e hoololi i na Pauku 1 o ka Mokuna 42 o ke Kanawai Ka raim a .
Noi mai o Hon. Kamalo, e hooholoia ka olelo hoike.
Ku mai o Hon. Kapuniai, a kue i ka olelo hoike.
Kue o Mr. Kaainoa i ka Hon. Mr. Kapuniai.
Kue mai o Hon. Kalakaua i ka olelo hoike a k a Luna Hoomalu o ke Komi t e , me ka i ana ua kue ke Kanawai i ke Kumukanawai, a aole no hoi he mea e emi mai ai ka laweia ana mai o ka waiwai ma keia Aupuni.
Kue ke Kiaaina o Maui.
Kokua o Hon. Kakani i ke kapae ia o ka olelo hoike .
Kokua o Hon. Mr. G. B. Ukeke i ka olelo hoike.
Ninau ia ka Hale no ke kapae i ka olelo hoike a ke Komite - haule , 22 i ae , he 19 i ho ole .
Ku mai o Hon. Kapena Loke , a hoike mai i kona manao i na Lunamakaainana , aole pono ke ola ka bila .
Ku mai ke Kuhina Waiwai a i mai, o ka ninau ka i haule , a o ka olelo hoike koe no i a .
I mai o Hon. Kapena Loke, he mea kaumaha loa ia'u ka lohe ana i keia manao o ke Kuhina Waiwai, oiai aole oia i noonoo mua.
Kue mai no ke Kuhina Waiwai , a loihi no ka hoopaapaa ana .
Hooholoia e lilo ka Hale i Komite no ka noonoo ana i ka bila e hoololi ana i ka Pauku 381 o ke Kanawai Kivila .
Heluhelu ia ka Bila a pau , a hooholo ia ma ka heluhelu alua ana .
Hooholo hou ia ka Hale o lilo i Komite no ka noonoo ana i ka bila e hool oli ana i ka Pauku 387 o ke Kanawai Kivila .
Hooholo hou ia e lilo ka Hale i Komite no ka noonoo ana i ka bil a e noi ana e aeia ke Kuhina Waiwai e hana i olelo ae like hoaie dal a no kekahi mau hana o ke Aupuni.
Noonoo ia ka bila a ua hooholoia ma ka heluhelu al ua ana.
Ku mai ke Komi te a hoopau.
Hoopanee ka Ahaolelo.
POAONO, Iulai 21.
Halawai ka Ahaolelo m a ka ho ra mau.
O ka Bila e ae ana i ke Kuhina Waiwai e aie aku i dala no na pono e ae, ua heluhelu ia ma ke poo a ua hooholoia.
O ka Bi la e hoololi ai i ka Pauku 914 o ke Kanawai Ki vil a , ua hooholo ia ma kona heluhelu akolu ia ana.
O ka Bil a e hoololi a na i ka Pauku 381 o ke Kanawai Ki vila , ua heluhelu ia, a ua hooholo loa ia ma kona heluhelu akolu ana.
Heluhelu mai o Mr. Kupau he olelo hooholo, e kipaku ia na pake kinikiu a pau (Coolie s) mai keia aupuni aku, ua hoomoe ia.
Heluhelu mai o Mr. Aholo he olelo hooholo, e noi haahaa a ku keia Ahaolelo i Ka Moi, e hai mai ia lakou, owau la ke pani hakahaka no ka Hooilina Moi, Hoomoeia.
Heluhelu mua m ai ke Kuhina Waiwai he Bila e hoomaopopo ai i na hana a ka Loio Kuhina.
A ma ke noi ia ana ma i , ua hooholo ia ma ka heluhelu mua an a .
Hapai ka Hale i ka hana o ka la, oia hoi, ka Bila e hoopau ai i ka Pauku 1 o Mok. 42 o ke Kanawai Hoopai Ka raim a .
Hoomoe ia ka olelo hoike a ka hapa nui a me ka hapa uuku, a aia no ka bi la imua o ka Hale.
Hoopii ke Kuhina Waiwai i ka olelo hooholo o ka Hope Peresi den a no na kumu ekolu.
Ua pane mai ka Hon. Hope Pe resid ena i na kumu ekolu a ke Kuhina i waiho aku ai, a ua kuliu maoli no kana mau olelo pane.
Noi mai o Hon. Keawehunahala, e ninau koke ano.
Noi mai ke Kuhina Waiwai e kakauia na ae a me na hoole.
Ua hoomaikai loa ia ka olelo hooholo a ka Hope Pe residena e ka 21, a kue 16.
Ma ke noi ia ana mai, ua komite hou ka hale no ka noonoo ana i ka hoopau ana i ka Pauku 1 o ka Mokuna 42 o ke Kanawai Hoopai Ka raima .
O Mr. Kupau ma ka noho Luna Hoomalu ia wa.
Hoopau ia ke komi te , a hoike mai, aohe nae he mea i manao nui ia.
Hoopanee ka Ahaolelo.
POAKAHI, Iulai 23.
Halawai ka Ahaolelolo ma ka ho ra mau.
Noho ka Hope Pere s idena ma ka Noho Luna Hoomalu.
Pule ke Kahunapule a pau.
Heluhelu ia mai ka moolelo i hala, a ua apono ia.
Hoike mai ka Luna Hoomalu o ke Komi te iwaiho ia aku ai o noonoo i na olelo like ole ma ka olelo Hawaii a me ka olelo