Ka Nupepa Kuokoa, Volume V, Number 41, 13 October 1866 — Page 4
Ka Nupepa Kuokoa.
Ka Nupepa Kuokoa.
Na Ie su i hookaa. (Jesus paid it all.)
GOLDEN CENSER.
1. Aie au a aie hou,
A luuluu wale au,
Make Iesu a kaa no,
Kaa kuu aie apau.
Cho. Kaa no ia Iesu
Kuu aie apau;
Make Iesu a kaa no,
Kaa kuu aie apau.
2. Iho oia ma ke ao
No kona aloha ia'u,
Lilo kona ola ia'u,
A kaa ka aie o'u.
Cho. Kaa no ia Iesu
Kuu aie apau,
Lilo kona ola no'u
A kaa ka aie o'u.
3. Nalu au a luhi pu
I kaa ka aie o'u,
Pane mai la kuu Iesu
Ua kaa kahiko no.
Cho. Kaa no ia Iesu
Kuu aie a pau,
Pane mai la kuu Iesu,
Ua kaa kahiko no.
4. Waihoia ka pono o'u
He pono make no,
Ma ka pono o Iesu,
E kaa ka aie o'u.
Cho. Kaa no ia Iesu
Kuu aie a pau,
Ma ka pono o Iesu,
E kaa ka aie o'u.
5. Aole waiwai lawa o'u
E kaa ai kau aie,
O ke koko o Ie su
Ka waiwai e kaa ai.
Cho. Kaa no ia Iesu
Kuu aie a pau,
O ke koko o Iesu
Ka waiwai e kaa ai.
6. Pili au i kuu Iesu,
Ua kaa ka aie o'u,
A e loaa ka waiwai no'u,
Ka waiwai oia mau.
Cho. Kaa no ia Iesu
Kuu aie a pau
Ae loaa ka waiwai no'u,
Ka waiwai oia mau.
HAWAII.
He Mele.
Na pua lehua o ke kuahiwi.
1
Na lehua ula iluna,
Kuu mele e mele nei,
Ula helo ke ike aku,
Kilipohe i ka nahele.
Chorus, Lehulehu no lakou,
E ulu nei i ke kualapa,
I ka waokele oawawa,
I na wahi uliuli.
2
He lehua nee i ka papa,
E popohe mai e popohe mai,
He lehua ku makua,
Ula wena i ka laau.
Chorus, Lehulehu &c &c.
3
Ulaula no kekahi,
Puakea no kekahi,
Eleele no kekahi,
Nani wale o lakou.
Chorus, Lehulehu &c &c.
4
O lehua maka noe,
Ka;u ia e ike nei,
Lihilihi ulaula,
I ka uka li'elehua.
Chorus, Lehulehu &c &c.
5
Ola lele mai na manu,
E inu i ka wai,
Wai ono o ka Ohua,
Mele mai "Ono-ono."
Chorus, Lehulehu &c &c.
6
O kahi manu iwi polena,
Ka'u ia i ike ai,
Kikikou i ka lehua,
Mele ae fio-fio.
Chorus, A lele aku olioli,
Wahi ana "maona au,"
"I ka wai o ka lehua,"
"Wai ono kuhikuhinia."
7
Ua ike no hoi au,
He wahine kui lei oe,
Ako ae i ka lehua,
Wahi ana, i mea lei.
Chorus, "I aku au mai ako oe,"
I mai kela, "Ua lai au,"
"A he mea lei no nei"
"No onei mai mua mai."
G. WILLIE.
Ninau no ka huli Poepoe.
E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE. - Ua kupu mai ka manao hauoli, no ka'u mau ninau:
1. Owai na la elua o ka makahiki i kupono ai ka la maluna o Honolulu?
2. Owai ka la o ka makahiki i like ai ka la 25 o Ape rila?
3. I ka hora 4 o ke ahiahi o ka la 4 o Aug. ma Ladana, mahea kahi i kupono ai ka la?
4. Ehia Dege re ke kiekie o ka la ma Ladana i ka la 21 o Iune?
Owau no me ke aloha,
M. K* o K* A.
Mokuaikaua, Sep. 22, 1866.
Na akua kii i oleloia iloko o ka Baibala.
HELU 1.
NO DIA, OIA HOI O IUPITA.
Ua hai ia mai ma ka mokuna 14:12, o Oihana, elua mau akua kii i hoomanaia ia wa, oia o Dia a me Hereme. Aka no ke kanalua paha o ka poe heluhelu i ka Baibala Hawaii, a e makemake ana e ike i kekahi mau mea e pili ana i keia mau akua kii, nolaila, ke hai aku nei au i kekahi mau mea e pili ana ia laua.
Ua kapa o Paulo i keia mau akua, he "mau mea lapuwale," a pela i mau mai ai ke kaheaia o ko laua mau inoa.
Mamuli o ka hai ana o ka poe kakau moolelo o ka wa kahiko, ua i ia o Dia, he keiki na Corona, ( Coronus ) ka mea ana i kipakuai a hooleiia aku i Tareso. Ua hookaulana loa ia mai ka wa a Corona i noho alii ai, e kekahi mau haku mele, e like ka me ka noho ana o ke au maikai, no ka noho maikai a hoopono hoi me ka ike ole i na kanawai a me ka hoomalu ole ia o na luna aupuni; me ka manao e pipii ae i ke ola mau loa me ka lilo ole aku i na akua e.
Aole nae i haiia mai ke kumu kupono o ko Dia hana ino ana i kona makuakane. Ua manao wale oia ( Dia,) e noho alii ma kahi o kona makuakane. He loihi loa ka hakaka ana a hala he umi makahiki i pau loa ai na akua kane a me na akua wahine i ke komo iloko o keia haunaele.
Ka Dia wahine, o kona kaikuahine ponoi no o Hera, oia hoi o Iuno, aka, aohe nae i ike pono ia kona noho maikai ana e like me ke ano mau o na kane. A no ko Dia malama pono ole, nolaila, lili iho la o Hera, a hookiekie loa ae la me ka hookano nui, a haalele wale iho la i kana kane.
Ua oleloia ua aloha o Dia ia Iuno; aka, no ko Hera hookaeoeo, hoano e iho la ia i kana wahine a hoolilo aku la e like me ke ano bipi wahine keokeo. I ka wa a Hera i noi aku ai i kana kane i ka pipi wahine keokeo, nolaila, aole ia i hoole aku i kana noi. I ka loaa ana mai o ka bipi wahine ia ia (Hera,) hikiikii mua iho la ia ma ka laau oliva, a hookekena aku la o Hera i ke akua e lele, a oia ka mea nana i hoowalania mai i ko Io manao a kipakuia aku la o Io e kuewa wale mai ke aupuni aku.
Mahope iho komo hou no i ua Dia nei ke aloha ia Danae, Semele a me Latona a me kekahi mau wahine ekolu a eha paha, e like me kana i hooioi ai ia Hera. O ke ano iho la ka ia o kekahi mea e hapai ana ia ia iho i makua o na akua a me na kanaka! Nolaila, ike pu iho la no kakou, aohe hemolele o Dia, a aohe no hoi au i manao ua noonoo mua kona poe ukali e loaa ana ka hemolele ia lakou e like me kekahi o kona mau pilikana.
Aole no ia i ike i na mea a pau, a ua ikeia kona hawawa ma ka mea i hoikeia ma kahi moolelo malalo nei.
O kekahi hoaaloha o kanaka o Polome tiu ( Prometheus,) mahele iho la ia i kahi bipi i elua mau apana, o ka aoao mua o na iwi a pau ua awili pu ia me ka momona, a o kekahi aoao hoi, o ka io ua uhiia iho i ka ili; a ninau koke aku la ia ia Dia o keaha kau e koho ai, miki koke ae la kela ma ka aoao i hele a paapu i ka momona, aka, mahope iho i ka wa i loaa ai iaia, he iwi wale no ko loko o ka momona, nui ioa iho la kona huhu, mai ia manawa mai, i ka manawa a na akua e lealea ana i ka nana i ka pakui mai o ka uwahi o na iwi a me na momona i puhiia ai i ke ahi, e ahaaina ana ko lakou poe hoomana i ka io o na holoholona i mohaiia.
Aohe wahi mana iki o Dia, no ka mea, i kekahi manawa, ua hoao o Hera a me kekahi poe e ae ekolu a eha paha e hoopaa ia ia i ke kulahao, a o ka mea i loaa ia lakou, o ke keakeaia mai o ka lakou mea i manao ai e holo pono ana, me ke keakeaia ana aku e kekahi Pilikua o Aegona (Aegaeon) me kona mau lima he haneri. Ke olelo mai nei o Mere, iloko o ka wa uluaoa a haunaele, he hiki ia ia ke huli ma o a maanei, no ka mea, he makau oia i ke kipakuia mai.
A hai hou ia mai no, ua make oia ma Ke rete a ua kanuia malaila, a ma kona he kupapau ua kakauia o DIA KE KEIKI A CORONA.
Nolaila, ua maopopo o Dia, aohe i oi ae kona mana mamua o kekahi mau akua kii o Hawaii nei i ka wa kahiko.
'O ko'u kino keia i haawi ia no oukou'
Ua ulu no i loko o ko'u naau ke kanalua a me ka haohao; no ke kumu a me ke ano o ka la e kapa ia nei e ka poe Ka tolika Roma, he la Hele malihini; ua olelo ia e ka poe Katolika, he la Hoano ia no ke Kino o ka Haku.
Aole no ko'u malihini ia Oihana ke kumu o ko'u kanalua a me ka haohao; aka, no ka olelo ia ana, o ke Kino a o ka io maoli no o ka Haku kai loko o ka Manele e auamo hele ia ana i ka la Hele malihini aku nei; a no ka maopopo lea, hookahi wale no la Hoano a ka Baibala e ao mai nei ia kakou, a no ia mau kumu, ka mea e haukawewe nei keia peni kila i luna ke kanana.
Ua olelo akaka lea mai ka Haku i kana poe haumana; ma ka Euanelio i kakau ia e Luka Mokuna 22:19. "O ko'u Kino keia, i haawi ia no oukou" - Ua maopopo lea ma ia olelo a ka Haku; o ka barena i wawahiia a haawi ia ia manawa i na haumana a ka Haku, o ia no ka ka Haku i olelo iho ai. "O ko'u Kino keia"; nolaila, i kohu pono ai ka manao ana, o ka barena i wawahiia a haawi ia aku la i na haumana, he Hoailona ia no ke Kino o ka mea nana e wawahi ana - oia ka Haku.
A no ka mea hoi, oiai e malama ana ka Haku a me kana poe haumana ia manawa i ka Ahaaina Barena hu ole, i kapa ia ka Moliaola; no ka mea, ua maopopo i ka Haku, aole ia e noho pu hou ana me kana poe haumana ma ia hope mai; nolaila, mamua ae o ko ka Haku kaawale ana mai kana poe haumana ae - Hokumu iho la Oia i kana Ahaaina Aloha hope; i kumu hoohalike no kana poe haumana e hana ai, mahope iho o ko ka Haku make ana; me ke kauoha iho, "E hana hoi oukou i keia, me ka hoomanao mai ia'u."
Pehea la i ulu ai ka manao iloko o Ka tolika, he Kino a he io maoli no ka Haku kela barena i wawahi ia e kona lima iho; a ke katolika e hoolewa hele nei i kela a me keia makahiki, iloko o ka la Hele malihini?
I na la paha i olelo iho ka Haku i kana poe haumana ia manawa - Penei, o ko'u Kino keia, i okiokiia na oukou; malaila ua ulu ka manao me ka ninau iho. O na io mahea o ke Kino o ua Haku la kana i okioki iho ai a waiho i luna o ke pa, a i aku la i kana poe haumana. E lawe oukou e ai, o ko'u Kino keia? I hiki ai la ke manao ae, o ke kino a o ka io maoli no o ka Haku ka ka Haku i olelo aku ai i kana poe haumana: "O ku'u kino keia."
Me ka ike no nae o ke Katolika lalau, he Ahaaina ke kumu hana oia manawa e hana ia ana; a iloko o ua Ahaaina la, he barena a me ka waina na mea i hoolako ia no ka Ahaaina; a moliaola o ka barena ka Haku i hoohalike iho ai i ka like ana o kona kino iho me ka barena; ua like me ka waina; nolaila, i olelo pohihihi ole iho ai ka Haku i kana poe haumana penei: "O ko'u kino keia, i wawahi ia, a haawi ia no oukou."
Ke kapilipili ae nei nae ua Katolika nei, no ka mana o ka Haku; a no ka hiki ana o na mea a pau Iaia: Nolaila, ua lilo koke kela barena a me ka waina i kino a i koko no ka Haku. E ke Ka tolika akamai heluhelu Baibala; a i kaika i ka hoopaa naau i na Pauku o ua Buke Nui la, a hawawa nae a hemahema oe i ka noonoo i kona ano.
Ua ike au iloko o ka Baibala, he mana ka Haku, he hiki hoi na mea a pau Iaia; aka, ole nae oia mana a me ka hiki ana o na mea a pau i ua Haku la, na kumu i lilo ai kela apana barena me ka waina i kino a i koko no ka Haku, i ka po i malama ia ai ka ahaaina nolaila, e Iesu a me kana poe haumana.
Aole loa au e ae iki ana mamuli oia alakai lalau, a ka mea e kapa nei ia ia iho he Katolika Roma: Oiai, "o ka maka ko ke kino kukui, i na maikai kou maka, malamalama ke kino holookoa; aka, i ino kou maka, e paapu ana kou kino i ka pouli. I na e lilo ana ka malamalama iloko ou i pouli, aohe io hoi o ka nui o ua pouli la."
Aloha nui no nae au i ka makapo mahope, i ke alakai lalau ia e ka makapo mamua; a ke ike nei au, ua haule i ka lua a laua i ike ua ole ai.
Ke olelo nei o K. P., ka mea i hoopaapaa pu me ke Kala vina, ma ka Luakini Pope ma Honolulu, ma ka la hele malihini aku nei: ma ke Auokoa o ka la 25 o Iune; ninau elua a Kalawina, haina elua a Katolika penei: "Loaa mai anei ia oukou ke kino o ka Haku? Ae, loaa mai no; no ka mea, ua haawi mai no o Iesu ia ia iho i kana poe haumana e ai."
Alaila, miki koke ae la kela i na Pauku o na palapala euanelio i kakauia e na Lunaolelo; e pili ana i na pauku o ka ahaaina a ka Haku, i ano like ai me ka Luka 22: 19, i hoike ia maluna; i mau hoike e maopopo lea ai ka lalau a me ka hawawa, ea!
Ina he oiaio ka haina a Ka tolika e olelo nei ia Kalavina; ua haawi mai no o Iesu i kona kino iho e ai ia e kana poe haumana i ua manawa la; alaila, ua make e o Iesu me ka pau e o kona kino i ka ai ia e kana poe haumana; a nele iho la ka poe Kahuna nui ka poe e imi ana e pepehi ia ia: aka, aole nae pela ka oiaio, a me ka pololei. Na keia mau hana pakaawili pauhake-e, i o ia nei o ke ao ana a nei hoomana; i haalele ai o Kalawina ma, Lutera ma, a me na kanaka kaulana e ae a pau i ka poli o ka Ekalesia Roma.
E ole lakou nei e hiki mua mai a unuhi i ka Bai bala ma ka kakou olelo ponoi iho; loaa ke alakai e hiki ai ia kakou ke hoomaopopo lea i na mea nui a ke Akua i kauoha mai ai ma kana olelo. I na la paha o ka Ohaiula ma hana wale no ka hapaimemeue, e paikano ai i na buke olelo e a lakou; e kuhi ana ka lihi o ka pono o nei mea o ka hoopaapaaana, i ua mau buke unuhi ole ia a la; no lakou paha nei mau inoa; "Lib. 3 Adv. Mar." - "Epist av Felecem II." - "Ab z. T. I P. 375." -
Nani ka waiwai a me ke pomaikai, i ka loaa ana o keia mau Kii buke olelo e; ma ka lokomaikai o Mr. Ohaiula ma o Waimanalo Oahu, Heaha ka waiwai o ka malama ana i na buke; i na he mau tausani hua olelo e olelo ia ana, me ka pohihihi; imua o na hua olelo elima, mai ka A a hiki i ka U; e olelo ia ana me ka maopoopo lea o ko lakou ano, wahi a Paulo?
Ke kaohi iho nei au i ka hana a ko'u pulima maanei, me ka haukawewe ana a ka'u penisila; me ko'u manao e lilo ana keia i Kumuhana e Mokomoko ai me ia la. E aloha e Kuokoa, a me kou Luna Hooponopono. M. K.*
Pau ole no hoi ka naaupo o ka Hawaii.
E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE;
Na keia mau huaolelo e kau ae la maluna, nana no i koi mai i ko'u pulima i kawali iho i ke kumu sila i luna o ke kanana, a hoouna aku ma kou inoa; ka muli mai hoi o Makoa, ke kukini mama a Kamehameha I. A no ka ili ana mai o ka oihana a ko kuaana ia oe, oia hoi ke kukini ahai lona; nolaila, ko'u mea e hoouna aku nei i Episetole ma kou inoa.
Eia no ua manao'la: Ma ke awakea poaha iho nei, oia ka la 4 o Okato ba nei, ma ka hora 11, akoakoa ae la kekahi poe o Leleo Honolulu nei, e ike i ka hana akea a kekahi kanaka kahuna Hawaii, o Kaoao ka inoa, no ke puhi ana i ke ahi i kekahi apana iki o Kalaipahoa ke akua hoomana o na kupuna o Hawaii; i malama ia hoi e kekahi moopuna a Waawaaikinaaupo i akua hoomana nona, iloko o keia mau la a Kristo e kinai nei i na akua liilii; oia hoi o Papa ka inoa, a i kokua ia no e kana wahine mare, e Kaumu.
E kamailio kakou no ka loaa ana o Kalaipahoa ia Papa a me Kaumu.
O Wahahee, oia ka mea nana i malama mua i keia puolo akua laau a me ka welu lole, a nana no i haawi iho ia Papa a me Kaumu i ua puolo akua nei, i Kalahala na laua i ka wa pilikia mai, wahi a Wahahee; ua kokoke e umi makahiki, ko laua malama ana, a ua papa ka Pua, aole e ai hou o Papa a ua hooko ia ko Wahahee manao. O Wahahee ua loaa i ka mai pake, aia, ma Molokai kahi i noho ai i keia manawa; auhea la hoi ke ola a ke akua laau ona, oia o Kalaipoheo?
E kamailio kakou no Papa. O Papa ke kane mare a Kaumu, a ua loaa o Kaumu i ka mai hokii a me ka Heekoko, a ua lapaau o Papa ia ia ma ke noi ana aku ia Kalaipoheo ko laua akua, aohe nae he wahi mea a ola iki, a no ka nui loa o ke kaumaha o Papa no ka mai o Kaumu, kana ewa, nolaila, haawi aku la oia na Kaoao e lapaau i kana wahine.
No Kaoao; iaia i hoomaka ai e hana i ka mai o Kaumu, ike aku la oia i ka puolo akua Kalaipoheo e malama ia ana e laua, a koi aku la e puhi ia i ke ahi, ina, aole e puhi ia i ke ahi, alaila, e make no o Kaumu, a olelo hou aku no kela ia laua, e ai o Papa i ka puaa, ina aole e hoko mai olua i keia olelo, alaila, ua kumakaia hou olua i ke keiki a ke Akua Manaloa, maluna o ke kea, e like me Iuda Iketaliota wahi a Kaoao.
No ka hoopanee o Papa: Ua hookahi he bedona ke koi ana a Kaoao e ai o Papa i ka puaa; a ua ai iho la ia me ka naau kaumaha i ka enemi o kona akua; e like me Iesu Kristo e enemi nei i ke diablo. A elua hebedoma alaila, ae aku la oia e kau ia o Kalaipahoa ma ke kea o ke ahi a Kaoao.
A ma ka la a me ka hora i olelo mua ia aku la, ike aku la makou ia Kaoao e ku ana ma ke ahi i hoomakaukau ia no ke koala akua liilii ma ke kahua palahalaha mamua mai o ka hale noho o Col. Heneri; a lawe ae la oia i ua puolo akua nei o Papa, a kau aku la ma ke ahi e lapalapa ana. O na mea o loko a makou i ike maka aku ai, 1 He hipuu welu keokeo, 2 he hipuu welu ulaula, 3 he kiaha puniu, 4 he mau apana omole, 5 he huhui welu hainaka, 6 he mau huluhulu awa, a me kekahi mau okaoka welu e ae i hoolaaia no ua Moohueloawa nei.
I ka wa a ke ahi e hana ana i kana hana, kakali aku la makou o ke ku-i ae o ua puolo akua nei i kona hoa paio, no ka wela o kona aoao i ke ahi a Lonomakua; aohe no a ku-i ae; manao hou e lele aku ana i Aala, e luniu ai; aohe no a lele iki. A i ka lehu ana iho o ua kapuahi pulehu akua nei o Hawaii, manao hou iho la makou, ua kolo aku la malalo o ka ili honua; a hooma-u la hoi i ka wela o ka laau a ke kua o ka lani i ka luawai inu o makou, aohe no a maalo kanaka ae, a o na mea nona ke akua, pupu-e aku la laua ma ka paia o ka hale, me ka manao e hiki mai ana ka make maluna iho o laua ia ho ra no; aole nae i hiki mai.
Pau ole no hoi ka naaupo o Hawaii, o ka loloa hea la ia o na niho pono; kai noa ua kapae ia aku ma na hale papaa na hipuu welu a na kupuna i ao mai ai ia kakou, e hoomana; eia no ka ke malama nei no o Papa a me Kaumu.
He mea kaumaha no keia no ko'u noonoo ana ka hoomakaukau hou e hookahekoko la Kri sto make kea, iloko o ke kuai ana me na hipuu wela a diablo i hoomanamana akua ia; e like me Iuda i na apana dala he 30.
Aole anei kakou e menemene i ka lalau hou i na kui, a maki'a ma kona lima i eha mua.
Pau ole ka naaupo o Hawaii; aole paha o Papa wale kai malama i keia puolo akua Kalaipahoa, o Hawaii okoa no paha mai ka hikina a ke komohana, he mau tausani ko lakou nui e kumakaia hou nei i ka Haku.
Makehewa kakou ke hoouna i mau mi sionari ma na aina pegana, no ka mea, aole i huli mai o Hawaii a pau ma ko ka Haku Ekalesia, eia no ma ka Satana hou.
Nolaila ke haku nei au he wahi mele noia poe hoomana hipuu welu.
Ku hele pela o Satana,
Mai kipa mai i ko makou home.
Hele i ke ahi pio ole,
Me au mau hipuu welu.
Welu ulaula, welu keokeo,
Kiaha puniu apana omole.
Hele, hele, hele loa,
Hele mai emi hope mai.
Ku hele pela e Satana,
Ka moo hoowalewale.
Aohe makamake o onei,
E olu ai o ka noho ana.
Hewa ka ia e Umiamaka,
He okea ko loko.
Polopolona kou hale,
Kohu luakupapau.
Owau no me ka mahalo,
JOSEPH W. H. KALAEOKAENA,
Leleo, Honolulu, O ct. 5, 1866.
Ka makemake no hoi a kamalii.
Ma ke AU OKOA o ka la 3 o Sept. ua ikea mai ka manao mahalo o Chilion Kaholokahiki o Pololu, i ka moolelo o Kene te, e hue pau mai ana oia, i ka hele ka o kona manao a, akoako lua i ka makemake i ua moolelo la.
E ka makamaka, a me na hoa heluhelu AU OKOA, owau no kekahi mea lawe i ua nupepa la, aka nae, aole hoi i like aku ko'u manao me koi ala, i ke kuupau loa ana i ka mahalo i ua moolelo la. "Me ko ia la i mai, a i na ka e lilo ka hapalua o ka pepa no ua moolelo la, i na ua makepono." Pela io, hoi au ia oe, i na lilo ka hapalua o ka pepa no ia kaao, ua makepoho loa! Aka, no kou ano kamalii no paha, nolaila kou olelo ana pela, o ka makepono ia. Aole au i manao like iki me oe malaila.
Aka, ina ma ka hookuku moolelo, ke hai maoli aku nei no au ia oe, o ka oi no o Laieikawai, ka Iwa kiani la o Paliuli, ka Iwa hoi i uhiia i ka hulu pala memele o na manu o ka uka, a pela aku.
Eia hoi o ka piha e ana o na kolamu elima a eono hoi, no ke kaao hookahi i ka puka hookahi ana, he mea hoowahawaha ia ia e a'u. Aka, i kamalii holoholo bipi nae hoi o Pololu, o ka makepono iho la ia. Aole pela e pono ai; eia wale no ka maikai o na kaao ke hookomoia ma ka Nupepa no ka puka hookahi ana; i elua kolamu, a i ekolu paha, ua lawa iho la; aole pono e hooloihi loa. PALI HAULIULI.
[I ka makou nana'ku, aole keia he mea e hoopaapaaia, he makemake kahi poe, a he makemake ole kahi poe, a oia iho la no.]
HUNAHUNA HUIKAU.
MEA HOONANEA.
- Ua holo kekahi kanaka ma ka mokuaina o Penniselevenia, me kona paa lio kano kaa a hala he haneri mile i loko o na hora eiwa me ka hapa. Ua makemake ia mai ua paa lio la e kuai i hookahi tausani dala, aka ua hoole aku kela. Aohe no he o ehuehu mai a kana mai o keia mau lio i ka holo ana i kela mau mile loihi. No ka hanai mau ia no nae kekahi i ka ai hoopaa kino, o ia ka oka.
- O ke kiaaina mua iho noi o Lousiana, iaia e moe ana ma kona moe mai, a kokoke ana hoi e lele loa ae kona hanu, hoopuka ae la ia i kana huaolelo hope loa, e kanu pu ia o ia me kona kahiko kipi o ke kaua huliamahi iho nei ma Amerika Huipuia. I manao paha o hoohewahewa auanei o Satana iaia.
- E pai ana na pake o Kapalakiko, he nupepa ma ka olelo Enelani a me ka olelo Pake, i mea e hoouna aku ai i Kina maluna o ka mokuahi mua o ka Hui o ka Pakipika e holo mai ai i ka malama ae nei o Ianuari 1867. Nolaila he mea hou keia o keia au e hele nei.
- O ka loaa makahiki o Ioane B. Kouga (Gough) no kona haiolelo ana no ka hoole i ka pono o ka wai ona, he umi kumamakolu tausani dala. Aohe no i kana mai ua mea he dala. He akamai aku ia no hoi paha kekahi no keia kanaka i ka imi ana i na olelo kupono. E ole la hoi he poo haole.
- O ka uku makahiki o kekahi Ahahui ma Amerika Huipuia no ka lawe ana i na dala o ke aupuni, penei, no ke gula, he hapalua keneta no ka mile o ka $1,000, aole nae e oi aku mamua o ka elima haneri ka loihi. He hapaha ka uku no ia mau dala i na e oi aku ka loihi i ka elima haneri mile.
- He make weliweli ma ka pa hoikeike bipi ma Farani. I kekahi la, ua laweia i loko o ka pa hoikeike e kuai aku, hookahi tausani elua haneri bipi a oi ae. Puiwa wale ae la no na bipi me ka ike ole ia o ke kumu, a owaowala aku la ma o a ma o me ka manao ole i na mea ma ko lakou mau ala. I ko lakou hiki ana aku ma ka pa, ua eli ia mawaho a maloko, a ua lele aku no kekahi o lakou a holo i kula. Ua haule iho kekahi o na bipi maloko a mawaho o ka pa, a ua make pu kekahi mau kanaka.
- Ma ke kulanakauhale o Hakafoda Rodilana, ua kukuluia he hale heluhelu palapala no ka lehulehu, a ua haawi kekahi kanaka waiwai, he $100,000 no ia hale. Heaha la ia i keia keiki dala nui?
LAAU LAPAAU!
AIA MA KAHI O
KAKELA ME KUKE
Ma Honolulu.
J. T. GOWER. - Makawao, Maui. J. D. HAVEKOST.- Wailuku, Maui C. H. WETMORE. - Hilo, Hawaii. J. W. SMITH. - Koloa, Kauai.
HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO NO HOI.
Laau hoopau Naio me na Koe, A DR. JAYNE.
HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Nalo a me ke Koe, a pela hoi na kanaka makua. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo. Oia mau mea kolo hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila mai io mai e ae kekahi, e eke me ka lepo paa, ulaula, pehu, ule ulepa me na mai e ae.
O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea ino nei.
Eia hoi kekahi. O ka laau ku pono keia i ka oe pilikia i la wela o ka houpo i ka ono ole i ka ai; i ka nawaliwali o ke kino, i ka mai pehu, i ka nalulu hoopailua: i ka pono ole o ka mai wahine,a me na mea like.
Penei no e lau ai i ka Laau hoopau Naio me na Koe:
Ina no kamalii, e hanai aku i hookahi hapakolu o ka punaki, i ka manawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki ekolu, elua hapakolu o ka puna ka pono. Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka wa kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi. I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ha o ka wai maoli. Oia hoi, ina hookahi ka puna laau, alaila, e huila me na puna wai maoli eha; a pela no e inu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono no elima inu ana i ka la, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la, ahiahi.
E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke mahope iho.
Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,
JAYNE'S CARMINATIVE BALSAM.
He laau maikai a oluolu hoi keia no ka Hi. ka Nahu, Nalulu, Wela o ka Houpo, Haoa, Hoopailua wai e, Luai, Luai moku, ono olo i ka ai. Nahu me ka uwe no hoi o na keiki uuku, a me na mai like he nui.
Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia laau.
Penei e inu ai, i ka inu ana hookahi. Ina he keiki akahi paha ona malama, a ehia paha, he umikumamalua paha kulu a hiki i ka iwakalua ka pono.
Ina he keiki mai na malama eono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki hookahi a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa. Mai ka hiku a i ka walu o ka makahiki, elua puna ka pono, a no kanaka makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.
A inu ea, e hui me ka wai maoli uuku, (a like a like ka wai me ka laau,) a pela e imua ae ai. Ekolu, eha elima paha inu ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.
I akaka nae. Ina he nui ka wela, a ma ua komo kekahi ai pono ole iloko o ka opu, e aho e moni e mamua i mau Hu'ale Ola, a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila paha, i hemo e Ola, a lele, e inu i waha paakai, a i wahi aila paha, i hemo e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia Laau hoopaa hi.
Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana i ka Laau a pau a i ka luaiia, e hanai hou aku no e like me mamua a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a waiho malie no hoi ka laau ma ka opu.
Aohe a makou mea e noi aku ai i ka lehulehu, hookahi wale no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO PONO i na Laau Kunu a Kauka Jayne, hoike aku ai i ke ola o na mea a pau i hoakakaia no kana mua aau. Ua hoola, a e hiki ana no ke hoola i ka mai KUNU, NAHU, a me ke ANU, a me na mai e ae no hoi he nui wale: a o na mai HOKII no i ola nui, na mai i ola ole i na laau e ae. E aho e hoao oukou o ka poe i mai ia. HE KUHA KOKO ANEI KOU? HE KUNU ANEI KOU? HE EHA ANEI KOU KANIA-I? HE KUNU UMII ANEI KOU me ka NAE? AOLE ANEI OU MAI KUNU? AOLE ANEI OU MAI NAENAE? AOLE ANEI OU EHA MA KA umauma? AOLE ANEI OU KUNU KALEA? AOLE ANEI OU HU MA KA iwiaoao?
A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i ke ola i ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.
NA MAI HOOPAILUA.
Mai o ke Ake!
Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.
(O ka nawaliwali o ka puu hoowali ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)
He pono ke ai koke i ka laau a Huaale Ola a Kauka Jayne, he laau oluolu, a he ola no hoi. Aohe no he mai i nele ke makemake i na laau hoonaha; a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina e hoomaopopoia, a e inu ia no hoi ua mau laau la. Aole no e oluolu pono kekahi mea, oiai e inoino ana oloko o kona kino; a ua ulu nui ae no hoi ka mai, a i kekahi manawa aa make no, a ina e malama pono ia a e inu hoi i na Huaale Naha, alaila, oia no. No ka hooiaio ia ana mai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka Huaale Ola a Dr. Jayne.
Me ka hiki ke hooia'ku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau mamua o na laau e ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi. A ina no e inu ana ia laau, aole no he mau mea i hookapuia, oia ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho loihi, no ka mea, ua hanaia no a maikai loa. A ina e inu ia ua hikiwawe loa ka hehee iloko o ka pou waiho ai. Ma ka inu ana ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu no hoi, a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.
DISIPEPESIA.
(Oia ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka hoowali pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.)
O keia Huaale Hoola a Kauka Jayne, he maikai loa no ka lhooikaika ana ia mau oihana o ko kakou mau kino. Ina ua oihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke oia ke inu puia ka Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko a hoopau NAIO me na KOE, A Kauka JAYNE, like me ka mea i kuhikuhiia mawaho o ka wahi o ka laau. NO NA MAI MA KE AKE, MAI LENA, MAI MA KA OPU HANAWAI, NA MAI WELA, KA HAALULU, KA MAI O KA ILI, KOKO INO, MAI NALULU, PAA O KA LEPO, MAI KUNA, MAI WAHINE, ame ka MAI HOOPAILUA.
Ua maopopo loa ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia mau hua. A he maikai no hoi na laau o Kauka Jayne, no ka hoola ana i na mai PUHA, ALAALA, KAOKAO, PUUPUU, PEHU, KUNAKUNA, Hanene, Lolo, na mai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a inoino ma kana LAAU HOOMAEMAE KOKO. 214-1y.