Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 12, 23 March 1867 — Kumumanao o ka ekalesia o Waikane I keiuheluia i mua o ka Aha [Illegible] o [Illegible] [ARTICLE]

Kumumanao o ka ekalesia o Waikane I keiuheluia i mua o ka Aha [Illegible] o [Illegible]

I Ca oielo mai km Luoa Ku!a Nai ia makou aa ae ia oo oa kuma kuU e biir.cn;. ma ka hoopao ana o na kuU. He wahi fK>oo no keia ; aka, ua minamioa. makou oo ka ae . o'e o na kumu a pau i ike i ka pn-10-li. e ao i keia ike e like me ko lakou ao ana i ua ike e ae. Luoa Hooponopono.} He naaoao anei ka papa ia ana o ka hlmeni iloko o na hora kula ? Ke minao nei au, he hana naaupo loa ia a ka poe nana i papa aku, a he hana hoilīhune, a he hana no hoi e hoonele mat ana 1 ke kanaka i na pomaik&i a pau o keia honua. mai loko mai o keia ike. He manaolana waie no ko'u i ke kumu nui o keia papa ia ;ana o ka himem e ka Papa Hoonaauao, a i : o!e ia e ke Kahukuia Nui j*ha, anhe make ' ao na kumu iloka o na hora kula a ke Aupuni i ae ai ; he alalai no ia e keakea' mai ana i na haipule oiaio a pau loa o ka aoao I Euanelio o iesu Kristo, i ole ai iakou e bi- ! ineni ieo nui ae i ka inoa o iehom ko iakou I Akua, iloko o ko lakou mau luakini hoano I ma nei hope aku, oiai ua paniia ka ipuka e ioaa ole ai keia ike i na hanauna hou e hiki mai aoa. A he aha la ke kumu o keia hooktfpi ia ana o ka himeni! No ka ilihune anei o ke I Aupuni ? No ka piiikia anei o ka lahuika- [ naka i keia mnnnwa ? A o ka himeni anet ! ke kumu ia i emi ino ai na kanaka o HonoI lulu, a oi ioa aku na haole ? He ike wai- ] wai ole anei keia ? | Aole ou i ike i ko lakou manao, aka hoi, ; ke manao maopopo nei nae au—O keia : o ka himeni. o kekahi ike nani loa no ia, he | ike hoohauoli, he ike hoolealea i na manno i kanaka, he ike ilihune ole o ke Aupuni, he | ike pilikia ole o ka lehulehu. he ike emi ole | o ka lahuikanaka, he ike waiwai no ke kmo. ■ i n he ike kaulana loa no hoi ka himeni mai | kinohi inai o ke ao holookoa nei a hiki i ke« : ia la, iwaena ponoi nku o na anela o ke Au« puni Lani, a i na kaula hoi a me nn haipu!e |o na k«u i hala, mai na Aupuni nui Kristi|ano a hiki i na nupuni (iilii, e like me Ha- | waii nei ; a, ia oe nae e Hawaii la, papa ia | ann ka himeni i nei mau la ; aohe e ao ia iioko o na hora kula. He nana aku no-a aole e loaa ka lun, ka hke me oe, ina na Au« puni naauao, o oe wale no ka oioi o Maui i Hikina, iloko o ka Moana Pakipika nei. j A o keia papa ia ana o ka himeni iloko o j ke aupuni malamnlamn, he hooknpu nna li- ! ke loa ia me na aupuni naaupo iloko o ka | nolio ana pegana. A hea ia ka hope o keia j hana ana ? He aha la, aole au ī ike, aka | hoi, ke manao nei ou, ua ike no oe i ke ku i mu a ine ka hope o kau hnna, oiai nole oe ! he kanaka nauupo, e ike ole ai la i kn ka onvi mea o ka hana ana. E na hoa a me na makamaka nloha o keia Aha, ma kuu manao a ine kuu nounoo nui ana i keia haawina a ka Ekalesia o W:aikane, me he mea la, he eluu mau ponMikai nui e loaa mai nna i ke kanaka mai loko mai o keia ike i hookapu ia e na Poo Aupuni o ka Oihana Hoonaauao. 1. He waiwai nui keia ike no ke kino. O ka ike a me ka makaukau loa nna o ke ka- ! naka i ka himeni, he like loa no ia me ka ike ana o kahi knnaka e ne i ke Ana Ainn, i ke Ao Hoku, ke kumu o ka Honholomoku, ; ma na mea Helu, ke kakau Buke ana, ke ; Kalepa W r aiwai ana, ke ao Kannwni ann, ke : ao ana i ka olelo Beritania, a me ke ao ana i hoi i ka B.iibala no ka Oihana Kahunnpule, a me na buke o kela ano keia ano, n pela wale nku. Aia a loaa i ke kanaka kekahi o keia mau I ike, alaila, o kona waiwai paa no ia, wuiwai i nui loa, waiwai hanohano, waiwai hiki i ke | kuaaina naauao, ke paio pu ine ke 'Lii elej makule nnaupo, ma ke AIo Alii o koua Au- ! punl ; waiwai pau ole i ka inu a me ka po« ! po ; waiwai hiki ole hoi i ka aihue īa mni ; ; waiwai pau ole i ke ahi a me na mea like ; | waiwai hemo ole i na waikahe, a pela aku. ! AWa hoi, hookahi wale iho no kumu nui e ' pau ai, a e kaawale ai keia mau pono mai ! ke kanaka aku, oia hoi ka make ; aia a ma- | ke, alaiia, pau ae la, koe mai no nae |k«ena mau hana maikai i hana ai, a me ke ! kaulana ana hoi o kona inoa, ia hanauna ; aku a ia hanauna aku ; aohe paha ia e ma- ; ke iki a hiki wale ī ke kahuli ana o ka ho- ] nua holookoa. : A e like me ka nui a me ka iehulehu wale ! o na pomaikai e loaa inai ona i ke kanoka ] mai loko mai o kekahi mau ike i hoike ia ; a, pela no boi ka nui a me ka lehulehu wnle o na pomaikai e loaa mai ana i ke kanaka | lea i ka himeni mai loko mai o keia ike i papa ia, a i hookapu ia hoi e na Poo Aupuni 0 ka Oihana Hoonaauao, a i ole 'ia, e ke Kahukula Nui wale no paha, mamuli o knna maoao Hoole Euanelio, aohe make ao na kumu kula iloko o na hora kula a ke Aupuni i ae ai, e like me ke ao ana i na palapala e ae. E nana aku i kekahi Aha Himeni kaulana i hiki mai i Hawaii nei i ka makahiki 1559 paha, i kapaia mai e kanako, "He Aha Himeni Hookani Bele, w ma Honolulu nei, a ma Lahaina no hoi i kekahi manawa, a ua loaa ia lakou he mau lauaani dala i ka la hookahi, mai ioko mai e keia ike wa!e no i ao ia e lakou—"O ka himeoi hoi i pap® ia ina Hawaii nei i keia manawa." A pela no hoi kekahi wohioe kaulana no ka lea i ka himeni, oia hoi o Hrs. Schultze Anna Bihopa, i kekahi mau Poaono i hana ia ma ka Hale Hookolokolo, a ma Kaumakapili nei no hoi, a oa loaa ia ia he tnau tausani dala ma | muii o keia hana wale no o ka himeni ana. 1 A ina paha he waiwai io ka ike ana o ke

kaoika i ka himeni nooa iho, e like me ka \ aoa o ke kanakai kekahi mau ike e ae, i hookahi no po hoki k* eke, aUiia, ke nm*u ib n«i su i na Hoo Haoohaoo o keia Ahihui Euaneho, a i ole ia, « Hawaii holo-j oko-1: paha. " He hana naauao anei ka papa ia aoa n| oei ike e wai%rai nui ai ke kanaka i ka po j hookahi aika la hookahi paha ? Ke paoe! aka oei au, Aole. Aole k*, aka hoi, he ke-1 !a io* aku ia a ka hana naaupo; a o ka poe| a inau poe pehi oo Ukou ka popa ana ī kcta kumu nui e peno ai ka aina, ua oi h>a aku ka naauao oU poei p>pa ta mamua o ta-; kou. no ka mea. aohe o lakou ike iki i ka ; hopena pomaikai o ka lakou mea i pap* ai j mai loko mai o keia ike pookeU o ka him«*; ni; a he inanao wale iho no ko'u, he w*hij inie p&ha keia e hookahuli ai i ka Oīhaoa 1 Misionari ma keia Aupuni o Hawaii nei. | Aka hoi, e hiolo anei ka oiaio o ke Akua \ iko lakou hoomaloka ? wahi a Piulo. Ke| pane aku nei au; Aole ! Aoie loa, oka la-1 'kou nuu hana hokake no ke haueka ana.l akn hoi, o ka oiaio o ke Akua, aole no la e j hiolo iki ana, mai keia la aku a hiki i ka manawa palena oie. 2. O ka himeni, he ike maikai ia e hoo-! hauoli aua i na manao o ka haipule, a e hoo-j naniia ai hoi ka inoa o iehora ko kakou Haku, ma na iunkini hoomana, ma ka waba o na makua a me na keiki pu. Ua maa no na leaula a me na haipule oiaio o na kau i hn!a, i ka malama pinepine ana i keia ike ; nohe o lakou manao iki he ike (>ono ole keia e hana inau la, aka, ua •nalania no lakou ma na luakini, a ma na \v;vhi hoi a lakou i manao ai e halawai pu, a e himeni aku i ka iuoa o leliuva ko kakou Akua. E nann aku i ka Davida mau ilaleiu. a ine na mele auu no ka uhane, he kinikini wnle, a pe!a no boi ka Paule laua o Sila, i ke kau o ko laua paa pio ana maloko o kekahi haiepaahao nui; a i ke numoe, haipule laua ine ka himeni pu ana, aia hoi, pau loa ae la na paahao i ka homohe'mo, aoiie 0 '.akou mea hookahi e ana i ka hao. Ea ! Nani ke kupaianaha a me ka lua ole o na pomaikai e ioaa inai. ana i ke kannka i hoopaa pio ia, mai loko mai o keia ike i papiia o ka hiineni nna, aka hoi, aole i manao na liaipule i keia meu, a he inea ia no lakou e pakele ai ke hoopilikia ia aku, a ua hana no lakou i keia mea, i mea e hoonani aku ai i ka inoa u lehova ko lakou Akua maloko īho o ko lakou naau. A ina pela, alaila, e nana iki knkou«j ko ke Akua man.io ma kekahi mau pauku o ka Palapal.-: lieinolele e pili ana i keia mnu ike 1 papa ia : Mat. 21: 16 hapa hope—Ua hoouiakaukau oe i ka hoolea, mai loko mai o na woha kamalii a me na keiki omo waiu. Hal. S: 2 hapa mua—No loko mai o ka waha o na keiki hou a ine im mea omo, i houmakaukau ai oe no ka hoolea ona i kou poe enemi. Epeso 5: 19—E olelo nna kekahi i keka hi i na hnlelu, i ua hiineni a me na mele no ka uhane, e hooien ana, a e hookani nna hoi i ka inoa o ka llaku iloko o ko uukou naau. Koiosa 3: 16—A e noho lako mai kn olelo n iloko o oukou, me ka naauao loa, e ao ana, a e hoonaauao nna hoi kekahi i ke» knhi, i na halelu a me na himeni, a me na mele no ka uhune, e oii aua i ka inoa o kn iiaku me ka mnikai, Uoko o ko oukou uaau. A iua paha pel.l ko ke Akua manuo, ua hoouiakaukau ia ka hoolea ana ma ka wnha o kamnlii, o kē ao ana a me ka hooniuuao nna i na halelu, a me na himeni hoi, a me na inele ana no ka uhane. alailn, he mea po* no nnei i na Poo Aupuni ke papa a ke paku nku iko ke Akua mau monao paa ? Ke paue oku nei au. Aohe puno; a ina nohe pono, alaila. e.ao i.i no ka himeni iloko o na hora kula ma keia hope aku. Z. P.