Ka Nupepa Kuokoa, Volume VI, Number 50, 14 December 1867 — No Mrs. Lucy Kaoleloloa, kona ola ANA, A HIKI I KA MAKE ANA IHO NEI. [ARTICLE]

No Mrs. Lucy Kaoleloloa, kona ola ANA, A HIKI I KA MAKE ANA IHO NEI.

f Eke Kuokon, aloh« no. He hanwina kaumnha kai loaa m«i ia'u i keia wn, n oia ' ka'u e hnpni ae nei me kn piii kaumuhn loa; 1 oin hoi keia, o kn ako ia nnn 'ku nei o kn'u ' pua 01iva, ka mea nona ka inoa i hoikeia malunn, ka mea hoi i kupu ne, a mohala maikni mn ke Kihnpai knnu o keia ola nna. A haia aku ia inuio'u aku nei, waihu mai lu oia i kn ukann nui maiuna o'u. oia hoi ke aloha nonn, e hoonaku nei iioko o'u. a e hoo- . ke mai au<\ hoi ia'u a puoi au t a na ia ukana nu\ i kono wai ia'u, e hoike aku i uiua o ; ke akea, i ke ano o kona ola ana, ame ka manawa hoi o ko maua noho ana maloko o |ke apo o ka Berita mare, ke knul . gula hoi : oana i umū ae ia maua a lilo ī hookahi. | Ua hanau o Lucy Kaoleloloa ma Lahaina i Maui, i ka la 11 o Novemaba, o ka A. D. ; 1850, a make iho nei m& Kaakopua i Honoluiu, ika la 27 o Novemaba t o ka A. D. IS6S. Nolaila, oka nui o kona mau makahiki o ke ola ana ma ke ao nei, be 17 maka* hiki, me na la he 16. Auwe! He opiopio ; waie oo ka !! Minamina wale !U i He banau kahi oia oa kona mau makua, ahe milimiii «loha nu» loa hoi oa laua. 1 ;ka uiu ana o kona kioo, ua mohala pono kojna mau hiohwna. ua kupu ae oia a oi kela- ! keia no ia maiu Ulu; 1 ka ike aku a ka ma- | ka, me he jnea la, o kelmhi oo ta o ka ohaoa 3 o Laieikawai ma, ka hiwahiwa oolno IV ! liuli, ka hele a " mohala ika wai na pua," ! nohea, a hemoWe wale ka nanaina. j 1 kooa noho ana me kona mao makoa, he ! kaikamahine hoolohe no ia, ua noho pooo malalo o laua % ua akahai hei, aole j lalau, \ aole no hoi i auwana wale alu i o iaoei. e | me ka nui ona kaikaiaahioe ©ia malu | ; ua noho haahaa no malalo o kooa » ' v

a biki wale i ka vt% ī matr a* oiā i ke kane. I b 12 o koot m»n maVahiki a 01 ae ko maua he-opaUu ana ; mai ka hoi i hoopah'i ka hoopaiau mawaena o maoa. a hiki i ki vra i hooko ia'i. he 1S mahina. oia hoi. hookahi malrshiki. fn« na mas«ma €ono ko maua noho hoopaba ana. Ma ka ia 96 o Sep»t?mah& k* hoopai ta oni. o ka A. P. 1961 i«raetMi o keia koira loia e ko maua hoop«hia bm, oa maopopo lea ke kupaa o ka manao o keia kaikamahine ; no ka mea, ua hoopuhaia ia mai ora me ka ikaika e kona mau makamaka. aole oae 01« i ae aku, aole hoi i luti. aole no hoi 1 hoolohe aku ia mau leo makala. Ua iraiho ia mai no hoi imoa ona na kumu hoopohala, a ka poe i imi e hoop&u ia hoopalau ana o maua, aole nonae be loii iki o kona manao; ua paa 00 m hiki i ka hooko ia ana. Wahinaehoia kekahi lohe pooo mai; oiai ka e kupinai mai ana na ieo hoopohaia no ko maua hoopaiau ana, ua huii ae ka wa* ba 0 kona mau makua i iuna, a nonoi aku i ke Akua. e hoopaa inai i ka manao 0 ka laua kaikamahine, a me iaua pu hoi, i oie ai.e iuii mamuii 0 un mau leo ia, aka, i hookoia e iike me ka ae iike. Oia mea nani ekoa nku no in. 0 ka manao 0 knoa inau makua, he keu, a he hiwahiwa ano e ko iaua puni loaa ole, aole iaua i manao iho i ioko o iaua, e hooi»io i ka iaua kaikamahine ui, 0 wahine maikai hoi, i kumu loaa na laua, e like me ka makemake o ka lehuieiiu. Aka, ua knokoa ko laua nianao. a ua hiina mamuii 0 ka pono, a n)e ka oiaio. Noiaiia 0 na manao kanaka. ua hoka, n 0 ko ke Akua manao paa, a me kona iokoniaikai, «»rt lanakiia. Ej ! auhea la na "hwkun mea kaikamahine i like pu me keia mau niakua, oia o H Mu. a me Mrs. Abigaiia Kamakele ? I ko inaua mnre ana, ina Wailuku ko mr.un i noho <.i, no kahi hana i loaa ia u ; a ma ka malama hope o ka A. D. 1565, liolo maua i U.ihu, 01:1 ka hoom;ika ana e nnho \ a Oahu, a waiho wole na iwi ia Oahu nei ia. 1 ko maua hiki ana īa Honolulu, ua hoonoho ia mnua ma Hauula, e hana i ka hnna a ka Haku, ua heie aka no maua, a noho malihini iwaena 0 lakou,a niahope iho nei, ua houkaawale ia mai 0 Kahana i ekalesia nkoa, a malaila maua i noho ai, a loohia wale mai oia e ka mai. Mamua o kona loaa ana i ka mai, un Innau mat ka maua kamaiei, ka hua mu \ o ka wa kamalii, wahi a ua aloha nei a'u i hala aku ia. I ka mnhuahua ioa ana moi 0 kona mai, un iaweia mai i Honolulu nei, ma ke kokua lokomaikai ana mai a Luka Severana haoie mahi Raiki 0 Punaluu, maluna 0 kona knn iio, a hiki ma ka pali o Nuuanu ; i pakuiia mai hoi e ko E. Pii lokomaikai, hiki ai iluna 0 ua pali kaulana la ; i hoolawaia mai hoi e ke ahonui o ke Kahu ekaiesia opiopio 0 Kawaiahao, hiki ai i Honoiulu. I ka hiki ana i Honoluiu nei, ua waihoia aku oia iloko 0 ka lima 0 na Kauka iapaau haole, ka poe noiau, a loea no hoi ma nei mea he iapaau ana ; me ka inaiama pu ia mai no hoi e ua Kahu eka!esia nei o Kawaiahao, a me Mrs. Kini. kumukula kaikamahine o Miiilani, a me kekahi mau inakamaka lokomaikai e iho hoi. Ua nui no ko lakou maiama ana mai, r me ka imi ana mai no h*i i kekahi e pono ni. Pela no hoi ke Kauka, ua malama mai no oia me kona ike a pau, aka nae, ua oi aku no ka mai, imua 0 ka hiki i ka pono a ke kanaka ke paa mai, nolaila, ua kun inai la ka uhane i kona kino, a ua kailiia aku la kona uhane. Ma ka Poakoiu kona ike hope ana ia Kahana, ka home a maua i mnkemake nui ai, kahi hoi a maua i noho makamnka oie ai, hookahi makamaka 0 ka pono 0 ke Akua, ka mea a kona mau makua i hiiinai nui ni. Ma ka Ponkolu no hoi kona ike hope ana 1 keia ao, ina ke kakahiaka nui, hom 6, me na minute he 50, 0 ka la 27 0 Novemaba 1867, a heie aku la i ka aina anoano. Ua waiho mai i ka inaua Bkpb ni papa e mala«> ma, na ka mea waiu kau ole, e ole ka u o ka bipi, pono ai ua hiopo la a maua, ka mea hoi i ike ole ae i na heleheiena 0 kona mama maikai i hala aku la. He hoahanau oia no ka Eka!esia Euanelio ma Lahaina, a he ohua ekalesia maikai hoi no kn haku ; ua maikai kona noho ohua ana no ka Haku, a hiki wale i ka wa i kiina mai nei. 0 ke ano 0 keia wahine opiopio maikai, i ko inaua wa i noho pu ihoai, he kaikamahine noho maiie, he hnahaa, akahai, he hoolohe, he kupaa, a he oluoiu no hoi; he wahioe aioha kane a makee kane no hoi, aole oia ī hoowahawaha i kana kane, aka, ua malama mai no, a ua malama pono iaia iho na kana kane wale )ho no. O hai kai hoowahawaha mai, kai huwahuwa mai hoi, aouio Lucy Kaoleloloa nei la, aole. Aole oia i ike i kona ui la hukihuki ku ae, aka, ua noho haahaa no me ke akahai. Nolaiia, ke oielo pone iho nei au, he inamo oia oa S«rai, ka wahine m Aberabama, km mem i noho haahaa iho maUlo o Aberahama, a kap« aku hoi i kana kane he Haku. He kakaikahi loa na wahine opiopio i like me ia ke ano, iaraena hoi o n* wahine i 00, he kakaikahi loa o lakoo a f u i ike ai, i like me Locy K. maikai nei. O kona kolana kino, ua nani, o kona vraihona manaohoi, ua hrmotete, nolaila, ua maikai ko maua noho ana īloko o na makahiki ekolu a oi af aole i wawaia kona inoa n 0 kekahi hewa, e like me kekahi pne £va. 1 kona make ana aku nei, ua iana ka manao oon», no ka mea, i kooa mau la hope, ua ninau pioepine aka au iaia no ka makau-

kau i k* hr!e aka, aa i mai oīa. • ua makaoieau no." Iks tra hoī i ike iho ai na !i--ma menemene 0 ka make. e 0 ma kona kino. ua ninau iku aa iam penei, Maksu anei ee i ka mike ? £ia n% ooli obi make ia ke apo mtvi nei h oe ? I mai la om me ka leo o'uolu, "Aohe o*o makau." Ala»b, knlou iho ia maua e pule. a pau ta. uwe pu iho la mau me ke aloha nui; a 0 kona mau kulu waimaka hope It» no ia 1 haawi mai ai w'u. a no ke kamalei a maea. la wa oia i uwe ho*foha!oha mai ai i k* i ana mai. "Atoh.t no hoi oe e kua kane o ka wa knmalii. aloha no hoi ke kaikamahine a kaua 0 kuu wa opiopio," &c Mahope iho oia manawa. oVa pau 00 ia 0 kona ike, a iii mai la maluna 0 makou ke kaumaha o kana huakai hele. Mai loko oia waiho ike oie ae, e hanumauliawa wale ana no, a puka mai kekahi hua olelo, a oia hoi kana huaolelo hope loa, oia keia,""E pule.". A puie iho la ; alaila, 0 ke oki no ia, a haalele iho la i Puna ka hoa pili la he wahine. j Aioha ino ! | Ua make no oia i ka make ana 0 ka poe : pono. a e iike auanei kona hope me ko la- \ kou. Pomaikai ka poe mtke ke make iakou , iloko o ka Haku. O ka'u keia e olelo ae nei, j Na lehova 1 haawi mai, a nana hoi i lawe j aku. E hoomaikaiia ke Akua, ka Makua i o maua 1 noho ai ma ia pali Kooiau. Me i ke aloha nui no. E. K, W. j Kaakopua, Honolulu. Dek. 10, 1567. I