Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 7, 15 February 1868 — He mau mea i hoohalahala ia no na MEA ILOKO O NA KAAO HAWAII. [ARTICLE]

He mau mea i hoohalahala ia no na MEA ILOKO O NA KAAO HAWAII.

E L?T5a HooroNoro>o oke Kuokoa e:—• Ke «raiho ako oei au i Lo'a oiah&lo i ka , mailo kakaa kiao o ko kakou mau Nupepa bai oiaaao o ka Lahui holookoo; a e Ii!o ana ia i kumu a!akat i k* Lihui, a i ka poe opiopio, a e lilo ana ia mea e hoooaauao ai ika hanauna hou aku. Aks, eia ka'u mea kaoalua, aole pololei o kekahi mau mea i f Luhiknhiia no ka mooielo o Kana. | OLa moolelo kuaubau o Kana. Aoie he oiaio no Hawaii; no o Oahu ka oiaio maoli. i O Hua a Kamapau ko iakou kupona, om hoi o Huanuiikaialailai ke aiii i hanau i Kewa!o| no Honoklu. Na Huanuiikalalaiiai o Ku-1 heaiiam nana mai o Hakaianiieo. O Kama-| ile i Waianae ka aina o Hakalaniieo.—o ! ! Hoohoakoiani, he alii wahine no Hiio i Ha--waii. | O na keiki i hanau i Oaho, o Kekahawa-! lu, o Kepani, o Haka.a me Nihau. O Ma-i knha, i Wbinnaeka aina o Nihau—O i'e ke«| iki hope loa o Kana, aia ma Hnnaianoa i | Knnowa ma Puueo ma Hiio kahi i hanau ai l o Kana. Ua lilo ia Uli ka o liana, i ka makuaLine o lioohoakalani i uka o Ka-j paiiukea. E niuau iko Hilo poe kahiko ae j loaa no na kuli o Hana. Aka, nia ma Oahu ' ka nui o kona wahi i noho ai, e nana ma Kv| neohe e kokoke ana i Ivaulakol>, aia kokokej mala*!a na niika o Knna. Aia mu Kahann, . ina ka loko o Huiiua kekahi wawae, aia pia ? Ahiu nnu ai ka Hana kekahi kuii, a kiei ke j poo ma ke kuaniwi o Punaiui/. i Ua oieio ke kakau kaao.he poe kanaka no , Kahihi ir>ai ka poe kanaka a Kulea ina i hai i aku ai ia Moi inaloko o ka lakou meie helu | kanaka. . Aole poioiei oii olelo ana, No o Oahu na kaneka i helu ia. Aole nae poloiei; ioa. E hoomaka ma Waikiki ka he!u ana, e halu ia ka nui o na kanaka o keia ahupu ia ; o keia ahupuaa a puni o Oahu. 0 Pepemon, • o Pepemahope, o Pepeioa, o Pepekamuunui, i no Waiawa ia poe knnaka ; O Kiele nahuiu j noWnipio; O Malamaihan-.e no Waikeleii 0 Kaulu no Hoaeue ; O Lekiapokii no Ho- j upuiiuli, aoie nae i pau pono ioa na kanaka. i E lona no keia poe knmka mu ka hula Pele; a Malaehaakon. ; | No Keoloewa ua. Aole o Nuakea a me I Aloi, he mau piii hoalinnnu no Keoīoewa ma;| no Ewa noNuakea me Moi, o Laakona ko ! lakou mua, oia o Ewa a Laakonn. Oko ia- > kou makuwahine o Wehelani, a o ko lakou inakuaknne o Keaunuiamawake. Ua lilo o Nuakea i wahine na Keoioewa, a ua hanau mai ka laua o Kapau-a-Nunkea, oia ke kuamoo nlii o me ke kuamoo kahuna o Hawaii |ma o Kalahumoku la. No Keoioewa ma. 0 Hiuakeka ko lakou mnkuawahine, ao Kamauauo ko lakou makuakane. O Keoloewn Nui a Kamnu, o Haili nui a Kamnu, o Kapepee nui a Kamnu, o Ulihnlanui a Kamau. Ma o Haili Nui a Kaniau, oia ke kupuna o Kauluiaau. O Haili nui a Kamau noho ia Nuanunlolo o Kanikaniaula, noiio ia Kakaaianeo o Kauiulaau. He kanaha mele wanana, he kanaha melo i hiilani, he kunaha inele kau a Moi i Wana-{ na ai iioko o na po elima, a o ka lele no ka ■ ka poe kolea e helu i na kanakn mai Hnwaii! 1 a Kauai, i kela ia i keia la, a i ka po hai ia 1 Moi. Hoole no o Moi, pela aku no. Aia ina-» luna aku o Moanalua ina ke komohana akau : o A'apapakolea, aia maluna o ka pohaku, he i ho!ua, no ua poe koiea la, e loia no ia ke i hele e nanao. j Peia no ka moolelo o Hamanalau, o ka • mooleio o Hamanalau oia iloko o ka mooaiii' o Oahu ; oka inooaiii o Kukuuialii nia ina j ka mooalii o Hawoii. j Ina paha e hookapnke ae ke kakau moolelo kaao a me na kumu kaao ana i parau mai

ai. "I kaihu?.u\vaa— 1 ka |>eleu —a— Lui ku ka mia—na~ U—o —ka ale—o. M 14 A Puuloa—!a— I ke a\va!;;u — la— I Kapakuie—a—Kol epalaoa—!n." Pela ka mooielo o Pakaa. Ua pelolei ka makani, he uuku ka makaui i hauie, aia ina ka moeleio ka heniahenia ame ni kupuoa 0 ka pololei loa rna ka moolelo o Keaweouiaumi, e hana ni. he mau lala keia a he nui loa nr* lak e lawa ei ka moolelo o Keawenuiaumi oo ka hapalua o ka inakahikin oiaku. j He pono ika poe kakau ike kaao e hoo- ! ponopono mua i ka mookuauhau a n:e kn i moolelo Hawaii a maopepo kahi e a.'akai J akn h) i ka Lnhui i ka ike a ine ka oiaio. ; O ke kakau moolelo a kaao, he kanaka oin ī inanao nui i ka moolelo Hawaii, i nn moo- : kuauhau, a me na mookaao kahiko o Hawa- ! ii nei. ' I ko'u manao. in» e like na kanaka naau- ' io me keia kanaka a hui loleahi e hana i mau | BuVe moolelo Hawaii a me na kaao i kit i ' ka oiiiio, a!ai!a, ua ponmikai na 'Liia me na : makauinaoa, 03 loaa ka Buke Hawaii oiaīo. ina paha e make ana au, a mahope hui ke- ; kahi poe a manao e alakai 1 kuu moolelo i { komu alakei no I*kou. Eia ka hem.ihema, ! sa haule kekahi mau makahiki» a ua komo* | hewa ina ka hoooohoooho ana a ka poe ku- « kulu kepaa. O kekahi roau pauku ua hau< \ le. Xo ka mea, hoakahi wale oo a'u me ka i pauleie ol*» i ka hai ike a me ki hai lohe. iita na hai ka lawelawe a me ka haoa a na'u ke kaao mai a Kumulipo maia hiki 1 ka Moi Kamehameha ill. Aia a ike oukou i k» mookoauhau i keia mau pule akn paha. ; Xo kuu molowa, ua kapae koe rm e a'u. Aote pnha e leaa ka piko a me ke ao. Aloha oukoo. S. M. KiMaliu. : Puakoliko. Maou», Kahehuna, I&il 31,1868.