Ka Nupepa Kuokoa, Volume VII, Number 38, 19 September 1868 — Hele Malihini ana [ARTICLE]

Hele Malihini ana

Alai Poina Al/ I Kt.l' WAIII J. Kl'A. 1 kela lielu aku uei, ua hoopau au i ka'u knmailio un« uo llilo. aka ia'u i hoomaka ai c kakuu nku no Haniakua, uh hanpu ae nu no kuu wuhi hoa luhi o ke keena Kuokoa, a )te hon inake hoi no ua nuoiia. ma he knua hakak.'i mawaena o ua Keeua la a me kela Kenua mai hoi mannei aku o ke alanui. e uoho irt ia no e ia puknua o ka Halau hooknhi. la'u aku nei ma ka nu Kanilehua, un liuina n hookipa pinepiue kela u me !<ona . wiilnne ia'u. Ua iianea ua*wohi hoa lu o'u ! i na paka ua o kn ua knulann o Hilo ; o i houlohnioha w-ile nku i kn uoho i'.nu o We alo nlii-n aohe wahi men n innliu mai. Hnalelo aku no au e 110 wahi kula nnmu haole ana, me ua wahi hauinann mniluiluhe 12 n oi 1 iki palm. akn ina nae e ike ien iu ka pouo o knnn huna. nlnil.i nohe kannloa e Inwe ann ka Hawnii ponoi i Ua hnnn. j Haai.kle ana ia Laui'aiioehoe. ; O kn la 27 o Augnto, o ka Poahn in, oin : ni) ka la n knhi Mulihini helo hooknhi i hoa« : lele ai i keia wahi. He In mnlie n mnikni. ia no kn huakai hele. i\ln keia wahi, ua haa-, wi oluolu mni o D. Mnnu i wahi lio no'u e liole ai a hiki i Hamnkun. Mc ia kamnninn pu ko aloha pumehnnn u knnn mnlihini nei. 1 Aolii' i weln iho kn ili i kn hi oko mnkou hele ana nku, komo nna i kn Home o Kn, Mea Mnhaloin o Hnmnkua. S. Kipi, a painn ■ pu ka ninn kaknhiaka rna kou» pnpa ninn hoouuauun i un mea hooluolu houpo o kaninhele. Lunnn iki no me m n holo nmi i Wnipio me ko'u kamnainn mai Hilo mai. Oun Mea In no i Mahaloin kai huolnleae i un keiki panhann i hoki i»o\i, a n> lakōu i lawe* lawe inni n knu unn uu iluna o kn hokn, 0 Wnipio kn ihu. Mannei, «o'e au e hoopoinn i kn hanwi ana aku i ke aloha n rne kn mahalo nona. Ua pokole ka inannwn okn lauua ana, nku un oi kelnkeln loa n!;u nae na lokomnikni i hiipoiia mni. Hamaki a a mf. kona nanaina. He ninn mnikni o Hnmnkuu mn ku uuiin

ami »ku a nn nmka. ua uliuli im kuahiwi a iih' kona nuiu kula i ua i»au a me na mauu, akn ina oe e hounmkn e holo, i» oopa uua ko wahn i ka helu i k» nui o mi i\lu, a e ukiuki; iiua hoi oe me ke kahaha o loko. Aole hoo* halahula no koua «lanui hele, he innikai mau i in c moaii ia, niai ka hikina a hikii Wuipio. O ko Inila kahiko mau.o knmakani. la ma> kou e hele nei. ke ike la aku la im o okuku umi ana uu oioi, a he mau mile pokoie aku ku aku aua he holepule. }>ela wnle no a hiki \ Waipio. liia ka «»ea hnohao iloko o'u. la nmkou e hele nei, aohe ik«ia aku e lehulehu mai ana na wahi knuhale ina kahi hookahi. Meenei a me o ka» iilo ku mni aua he wnhi pupt:pu»hale. a |iel«i .iku ana, ku ioai la, O oa wnhi hale kuai no !ia wahi Imle io. Ka ! kai ka neoueo o keia aina momona, Ua piha keia aina i ka holoholonu oia na bipi he lehuiehu.e hoopulapu)a aua. Eia ka poe hanai bipi malaila; Keoni, Paka Pnknna, laukea a me S. Kipi, E«q. OLI-OLO MA KK ALAm i. la makou e hele uei ma ke ala lon. ua ike aloha mai o Ker. S. Kamelamel-i. C. Ahia, a me D. Waiao. 0 lakou n pau he luau Luna Lawe Kuokoa. Ua kono mai lakou a pau. e kipa hale, a e hoonanea iki, aka no ka wikiwiki loa, aohe i maliu aku i ka lakou kn-oa mai, ake ioa aku !a no e iho i ka paii o Waipio i ka wa maamaama. Aobe hoi i hooinau ion i ka heie, kipa e ma kn Home e ka Lunakannwai apanao Hamnknn.aohe no ia he kanaka e a*\aka o ke J. K. Kaumimntto no ia, o Ua uka oluo Nuunnu. He kmmi< Uula kaun oihaua ruua niii Houoiuiu. a he

Kikauoieio iho no ka Paali Kioai afci He:u 4 ; a he noho Hale kuai m» no ka Hui o ka Poe Poka mtlaio o Honoluio. A i keia «m. ua kiu iluoa o k** aki, be Lunakanawaiapaaa oo Hamakua. Malaila pu oG. B. KaUaukane. aoa !«!« »una aloha pu m F hkon a pau. O W *»rio ka Ihu osa Lio. Mahope o ka hoonanea iki aoa. «»e ua Mea Mahaioia b. ua haa!ele iho iaia mahoa ua holo pololei aku i ka aioa o Lile?a. U makou i hiki aku ai i Eieīo. ua moiehuie» hu ioa iho b f aka o ka he»e hoi paba a ke keiki knmaaina e aiakai nei h'u. he mea ole wele iho Ia no i» peeieele. Oia iho no inai* luna ihoa hiki i.'alo, o ka po<?Seele loa no ia. Moe iho la no hoi me ke kamaaina o'u, oia fea Hon, Mr. Halemanu uei. a ua kapukapu anoano po hoi ka oua kamaaina ia e 1 noho la. Ika moe ana aaoae la miki koke aku 2a no au e ike i ka waihona o ka aina. He awawa Kiaikai io no, aki, he kohu aha la kanaka o ka ama paiahaiaha ke uoho raa* • iaila. i ko'u manao aoo wahawaha koke lakou. no ka n?ea. ua poaiia ae la e.na pali kuhoho launa pono ole a puni. I ko*u nia-; nao, jr»a e hiolo kela a me keia pai» e.poai ' ana, ;ilaila e lilo ana o Waipioi ainapalahalaha, aka ina peia mau no, ikiiki na maka ī ka huli nku no e ku mai am he pali, a i aui ae hoi maanei, e ku a kii ae ana no, huii no ka maka i kai moaim, a i ole ia i na ao polohiwa o n»t I.ini. Uu hele hoi au e makaikai i ka wui-ieie o Hiilawe, oia paha ka wai-lele kaulana loa o na wai*lele o Hawaii nei. Eia no ke uweawe nei kona wai, e haule kilihune ana maiuna ilio o kona kiowai. Haalelk a.na m Waipio Mahope iho o kn pau ana o ka aina kakahiaka o ka la2B, honi 11 paha ia, haalele ihola i ua waiii nei, me ke kuke-pai (Good bye) pu ana aku i na kumaaina inaoii a ine na malihini haole e noho pu la malniki, a : kau iho la maluna o ka holoholonn pakui | hou a ke keiki kamaHina, a naue aku la ir.a I ke kuamoo e hikiaku ai i Waimea. Hemau j mile ko'u hele ana aku mai ka hoea ano iluna o ka poli o Woipio, o ko'u komo no ia lioko oka ulu-loau.a mawaenao ia ulu-iaau, he olnnui pohopoho launa pono ole a'u i ike ule ni mamua, nole hoi i na makahiki he 25 ' 0 ko'u ola ana. Ke lana nei ko'u inanao, o ! ka mun keia a me ka hope o ko'u ikeana ia nno nlanui. Ua lohe olelo waieau, he wahi ino o Aiku, a akahi hoi ka ike kumaka. Ino ; io nokenianui. Auhea h\ ka Luna Aianui o Kohala Hema. i ike ole ai i kela alanui ino-; ino. Ua moe pnha ma ku hale, no ke pue■> 1 ke nnu a ka ua kipuupuu o Waiuiea, a ua haukeke poha i ka hau o Maunn Kea. lua eia ke ola nei, alaila ehoopau i kanaka oiha-. na aupuni 1010, no ka mea, 41 o ka leo no o ■ na mnknninana oia no na knnawai." He eha paha a oi nn inile'a'u i hele ai iloko o ke po- : hopoho pono ole,a iloko o ia wa ua hele aku aku okoa ko'u lio iwnena alauui. Elua a ; ekolu pnha ku okoa ana o ko'u lio, kau mai, la i ka apaapaa, a aole ī liuliu mai ia holo ana a'u, hiki ana au i Waimea Aina Mauna, a hookipnia iho la nu ma ka home o kuu , maknmaka oiaio, ke ke-'iki kamanina o ia wa-: hi, B. Kealoha. Malaila i nanea iho ai ia hakina la, a hele e ike i kela Makua kaulana 0 ua aina Mauna la, ka Rev. Lorenzo Laiana, a Haku Mele Hawaii hoi, o ko kakou Kilohana Pookela. Ua malie a kalae ua aina mauna la i ka waa'u i hiki aku ai, ua nnlownle na kui houhou ake anu—ua lea 1 hoi ka hia-moe me ka hoa ole ia o ke ahi. Ua hiolani iho au u a ua hoine ia o kuu uia-! kamaka, a ua hookua moe pu maihoi o Kev. A. Puli ia po. E niahalo aku au ika inui-i lani nna msi a kuu mau kamaaina ui'u, aka aolie nae ia mea i lilo i meae ha.ikei ui ko'u . kulana. f Ka Hulo ana t Koiiala. Ao ne la ka po, he Poaono ia, oia ka !a 29 : o Augate, kaha maha koke nku la no au i kuu innkamaka e holo i Kohala ia la, aua mai kela e moe hou a noa ke Sabati, aka, ua uila lor» ae la loko e ike i ka aina haaheo o . kuu mau hoa Uula, n no ko'u pakela koikoi ; loa, nolaila ua liuiiu mai kela ina lio nui

eiua a hoio nku In i Kohala mamuli o kona alakai nua a hiki waie i Kohala. Ua ukali pu mni hoi o R#v. A. Pali a Kawaihae uka, haainU huakai mai ia, hoi aku ia i Kawaihae. Hom ekolu pahn auina la a mamua iki iho, hiki nmua i Kohala. a heie ioa e ike ia Rev. E. Bona, a maiiaihi ae i kahi i hookipnia ni. o'\n ho\ ma kahi o Mr. Paku, ne kanaka makua kaulana no na hana pono. a • he kamnaina hookipa hoi. Maiaīla au i noho nieha la. a ua heiemai eike iu'u kuu mau hoa kula o ka ia welawelao Kehehuna, o:a no o Hana kuheleion a me Mere K. Koliau, a ua iuana oluolu pu, me ka nmau mai, " pehea kau ike i ka aina haaheo o mauo < Kia ka'u malaila, ua niaikai ka aina o o!ua, ua uliuli maikai na kula i na iau nahelehele I a me na mala>ko, ua moiaie hoi ka nanaina , a na maka, ua hania hoi na iae i ka hio a ka makani. Ua oiuoiu kupono kn noho ana ; aohe hoohainhaia. Ua mahaio loaau i ko'u miu kamaaina malihini ia*u, a me o'u mau ; hoa kula, no ka paiiani tvaie ana mai i kahi : kanuhele nei, a i ke alakai pu anahoi e hoomakaikii i na wahi pana oua aina haaheo ! ia o lakou. Me lukou na waihona o ke aio- ' ha oiaio. He oiaio ma ko\i tke, o Kohaia ka uani o na aina a puni o Haw*ii. ! Haauile ana la Kohala. i M* ke Poakoiu, uahaalele iho ao ! i ua aina nani la. ine ka haa«ri i ka makaoa ; hope ioa. he aioha i na kamaaiaa a me ka ipoe a pau i huna oiuoiu nni w'u» MalaiU | aku hoio poielei a hiki i Kawnihae uku m? | keknhi kamaaina. Hoi mai kuu wahi kaina {AmaiUilua me ia |*t ke aioha kuke pai

(Goed bjre} o kana maiihmi o?i. Ca hooliip* roua rrm nae o J. W. Keom la maaa, a ua p'ihoio *?>o i no ua wahi kamaaiea U o'y. Me J. W. K. ko'u tbo ani a biki i Kaw«ihae kai. malunn j»ko o k<? abnui aop<iaina. N*n* i na iio. na hoki a me na b:pi nako rnu : Ijnn oiw aa. He pokole 00 ke nam «Lu m Kawaib.ie kai. ak» ia maoa i hoomaka ak*Q aī e ibo. ka raara*o ako b>, a liulin w«Je htki,. n moe raa ka Hateo Ker. A. Paiī oii ke ahnhi Poako'a, Sepateawba 2. maiama maikai ma» keia kamaaioa ia ? o. uua hoonuanua mai i kaoa papa aioa me na p»hi oke kai iipoiipo. Me ia na mahaio a rne kn hoomaikai. Poaha ae, ku mai ke - Kuauea " a hoi in.ni i km la kikiki o Honoiulu e poo U ai. I ka hoio ana nae a iuna o ka moku, ua haawi waie mai o C. Pona i kona w«a jva e kau aku au malun.i ona. a nana elsweūi'u iluna o ,, Kilauea. r ' Nuni ke aioha hope o ka heie aina ana. i ko'u hoopau ana i ka'u Wnmaiiio no ka'u huakai kaapuni. he pono no*u e haawi aku i ke aioha a me ka inahalo i na makamaka o ke '• Kuokoa '* rn na makaenaka ma ke kino. a me k;» poe a pau i heahea roai i ka maiihini; a e hoomaikaiia hoi k« Akoa Nui maiuna iho no kona malama aoa inai. Me4re nlohiK J. I*. Kawai.wi. (M alihi.mhele)