Ka Nupepa Kuokoa, Volume VIII, Number 3, 16 January 1869 — NU HOU KUWAHO. [ARTICLE]

NU HOU KUWAHO.

NO AMKHIKA liUlPllA. HALAWM KA AHAOLELO iNUI. KK KUIK VIII PA2fAI ī.ilvb\ OKAIKAI KAUA MA TUREKE & lIKLENE NO KNK.I.\NI, VAK.\NI A MK SEPANIA.

Ata ke kn aua mui o na moku lawe leta ,4 Kometa " n me " i\londana " ma Honolnla nei, ua loaa mni n\ makou na mi hou ano nui /nnhlo iln>: Ke haawi nei makou i ko makou mahalo ia A. T. Beach, kupaknkooim mokuahi •• Moniana, " no na nupepaana i waiho uiai ai i ko makou nupepa. Ua halawai ka Hale Ahaoleio N*uio Amerika Huipui<i, mn W'asinetona i k» ia 7 o Dekemaba, a muloko o lfa olelo a ka Peresidena i waiho aku ai imua o ka Hale, ua kokna oia i ke Kuikalii Pnuai Like mawaena 0 Amerik;tAHuipuia u me Hawaii. Ma kekahi nupepa a makou i ike iho ai, ke hooikaika la o Kipikona, haole moremona o Lanai, i ke kokua ana e hooholo i keia kuikahi. A pau ae paha kana hana malaila, alaila e holo loa aku ana paha oia i Inia Komohana e kuka ai no ka lawe ana mai i mau haole hou ma ko kakou nei aupuni, i hoopuipui ae i ka poe paahana maanei, no ua mahiko. Ua hoolaha ka Percsidena, he olelo kuahaua. e hookuu ana i na kipi a pau, mai a | Jeff Davisa a na alakai mai mahope oua a j hala loa aku i ku poe a pau i komo e kue | tnai »ke aupum. He ikena kau, hookuu oe j i kou mau kanaka Hema. Waiho nku la j auanei ahea kou noonoo maalea. j Ua oielo o Generala Kalai»i, noie pnno e : hookaawale hou ia e ke aupuni i puu data ; no ke alanui hao o ka PakipiW», aka o kona ; mnkemake nui, o kahaawi o ke aupuni i puu dala, e hooholo koko ai i ka eli ana i ka au- < waha eli moku o Dariana. Eia kekahi man&o t> Generala Kalaui, ao« le maikai o ka haalele wale ana o na Luna aupuni i ko lakou mau kulana, ke komo mai ka Peresidena hou, e like me ka hnalele wakou Luna aupuni. O kon.i oiakemake e noho no w\ Luna aupuni ma ka lakou mau > oihana, a i ikeia ke ano o ka iakon hana ana, ; ina he maikai a he j ono oie. j Oka nui ona poe i make maluna ona ( mokuahi i hookui ai ma ka muliwni o Ohio, | i hoolahaia aku nei <na kela pule, h« kanahi* j ku. He umikumama*alu o lakou he mau ; lcde. Ke hopohopo nei makou, oko kakou | makamaka Rev. F. S. Kisiog ke> jkahi mawaeuao ia pue »va he oiaiu na lono 1 inki mai.

* Ma ka la2l o Oakemali, u* h-uk'.e ;ho o i>encrala Makuke \ i Kapaiakiko,a oa bo!o aku i Panima, a rn3ilai!a aku j Nu loki. No Enelani. M ihop« iho o ka hooiohe an.i o ka Hale Ahaole'o o na Haku i ka oleio ahi s ka Moiwahine, i heioheloīa mai e (*a Konim* na »!ii. ua hoopaneeia i* hnle a hiki i ka la » 11 o Fiberttari, M. H. 1569. Ua hoopanee hoi ka Hale Ahaoleio ona n.akaainana a | hiki i ka !a 2S o Dekemaba i hala iho oei. 1 Ua hoikeia ae ka iono, ua iawa pono ko ke Kuhina INiui o Beri{aoia, Pohakuhauoii ; mau Kuhina. La ae aku o Haka Clarea- : don i Kakauoielo Aupuni no na mea pUi i jko na Aina e. Oa lonoia ae, oka Aha Ku- ! hina o keia wa, he poe maikai e hooponopo- { no koke ai i na koina a Amerika Hoipuia no , ka "Alahama." Ua hoole ka nupepa "Manawa" o Lada- | na, aoie pono i ke Aupuni Beritania ke ae | aku i ko Suwaka mau hoololi 1 ka kp Kuhi|na loanekana oielo ma Eneiani ae iike me }ke aupuni Bentania. O kela hooioli a Su- | waka, aoie i hoolaha akeaia.

Ma ka la o Dekemaba, ua akoakoa ae ko Pohakuhauoii inau Kuhina i koho hou ia īho nei. Ua koho hou ia o Mr. Dennison i Lunahoomaiu no ka Hale o na makaainana. Ua hoolnha ae ke Kakauolelo hou o Beri. tania nui no na aina e Haku Ciarendon. he mea pono ke hookipa maikaiia aku ka Elele Kuhina o Kina ma ke ano hou i noonoo ia. E hookipa io ia paha auanei ina ia ano, e like me ka hooiaha a keia Haku h&nau o ua aupuni ia. No Sepania. 0 ka haunaeie ma ke kulanakauhale o | Cadiza ma keia aupuni maluna ae, ua hiki mai i kona hopena. Ua ae aku ka poe hoohaunaele ma ka noho iokahi pu ana me ka maiuhia, mamuli o ke kauoha a me na oielo a ka Luna Koa o ke Aupuni Ku i ka wa o Sepania. Aka, aoie nae pahu i pau na mai nno lioohaunaeie a ohumu e nune ana iloko 0 kekahi mau wahi eae o Sepania. Ke mannoio ioa ia nei, o na Kahunapuie Popea me kekahi poe hui i kapaia l Carlist," o iakou ka poe nana e hoopaipai nei i keia hoaInala kipi, a ke hana maiu nei lakou i mea e hoihoi hou mai ni i aupuni Moi me kona mana ponoi iho, aole me na mana Ahaoieio. 1 ka ike ana o I)uke de Monpensier i keia hana, ua haawi oia i kona kino ponoi iho, e hele e kinai i keia hoohaunaele kipi. Oka hoopauia ana o kela haunaeie kipi ma Cadiza, ua lilo mniuna o ke Kanikeia Amerika mn ia wahi ka mahalo nui ia, ne kana bana maikai.

Ua hoalaia ke koho baiota ma Sep;inia ma ka la 15 o Dekemaba i hnla, a i ke kaana ana a me ka hoolohe ana i Ua nui o ka poei kohoia, ua tnaopopo, o ka hapa nui o lakou, he poe makemake i nupuni Moi Kvui\uUanawai. Ke noho maluhia nei ka malumaluna o Sepania a puni, akn, o ka poe alakai kipi o ke hoopauia nei me ka manao e hoopiiia ma ke kanawai koa. Ua hai ae ke nupuni Sepania i kona noho kuikahi ana me Kile.

No Tureke a mo 85elene.

Kc hoahewa aei (<g aupuni o Turekc i aupuni o Helene, no !<e kokua ona o Helene i Ur\ poe hoohaunaele o kn mokupuni o Kerete tt me ka hoalaala ana i na kue ma na palena aina o Tureke ma Europa. Ua noi ke Su!etana e hoopau koke o Helene i kein hana ana. Aole nae i hooluolu ikiaku o Helane, no/ai(a, ke koi koke nei keSuleta« na e hoala koke ke kaun.

0 ke okaikai kaua inawaena o Helene a me Turel<e t ke hiki n'ku ln i ku imka o ka hoouka kauu, aia wale uo a komo mai na au« puni nui o Europa e pole ae, alaila ok» keia kaua. E haalele ana ke Kuhina noho o Heiene ma Konatinopeia ia kulanakauhnle. O ke Kuhina noho hoi o Tureke ma ke kulana* kauhale o Akenai ma Helene, e haalele nna ia wahi, a hoi i Tureke, nohiila, aohe inea i koe, a o ka ulele wale iho no koe. Ua lokahi ka manao o na mana nui a pau o Europi, e ao aku, a e kuhikuiiiakn iu Helene, e mihi mai ia Tureke, akn, ua ikeia,o ka nui o lakou me keia mau oleloe mihi aku ai: "e iike me na noi i kulike ai me ke ka* ,»v.\wat pili t kela ame keia aupuni." oka lono wale, ua ae aku ke aupuni o Heiene i na t\ot a ke Suletana, koe nae ka hooiaioloa ana no ia lohe.

Hoomaka ke Kaua o Tureke me Helene.

I kn paa ona o kela rnau hua milunn, ku mni ka u [daho'' ma ona !n i loaa mai ni na lono kaua no Tureke a «ie Melene» Ua hiki ae ma Viena ka lono ma ka la 17 o Dekemaba, ua hooie ke aupuni Helene 1 ke koi a Tureke. CTa hanwi ia aku i ka Eiele liuhina o Heiene ma KonatinopeJa ka huaolelo hope e keaupuni Tureke penei: "o na kanaka Helene a pau e noho ana ma ke aupunl o Tureke, mahope iho o ka pau ana o na pule elua, koe nae na wahine, e lilo lakou a pnu i mau kupa no Tureke." Ua hoounaia aku e ke aupuni Tureke he au moku kaua, e hoopuipui i na moku o ka Adimarala Tureke Pasha. Ua lono ia ma» ua alualuia kekahi moku lawe ai Helene e ka Adimaraia Toreke, a ua komo ka manuwa Helene iloko oSura,a ke pani la ka Adi» marala Turebe mawaho. Ua papa aku nae kekahi atii moku Famni ma ia wahi. aole make hana moaku i ka maouwa Heiene ft hiki mai na lono mai Konaiinopela mai. Ua ae aku ka Adimarala Tureke i keh oieloaa, a aia oia ke kali la a hiki mai na kauoha a kona aupuni, nlaila, hoolele aku na poka pahii maluna o ka mokuahi Helene. Ua loheia ma Parisa ma ka ia 18 o Dek«* ua hoouuaia aku he mau moku kaua Tttrcke ma na Ui o Hekne e kiai aku t na

11 " ™ 1 ■■ 1 ■ >ivapnMsiMnfesi -i ' r,r« nn.l mau pu-ia kea ir»i ke alo iha o na aini o Tar«ke ? mika'ikiu no ke inl V heop ma 'i 3 i i 4 salontka a n e .M-K*e<lonia. t a hi»yna aku ke aupuni o Hek- e eiua maa manuwa i ke awa o Sun. kV:u a ka moku H»Mef?e e pmi paiia ia, n>e ke noi aku i ka A'hmania Tureke, eo'e make feoow.?hweii i ke komo ana aku o ui aumoko o Hoiene mi i.i awa. Ekoiu maa nioku kauj o Bemania, Farani a ine Perosia e ku ia ina h awn. Ui ae «ku no nae ka Adiaicr.\!a lureke i ke komo ana o na auiuoWu Heiene ma ia awa. •Ma kekahi o Amenka i loaa nii»i ne», ua ike iho makou, ua kauoha ke aupuni o Rusia i iia moku nana e iawe nei i ka pQC Heiene mai ka mnkuponi aku o-Kerete a i Helene, e kau i ka Hae o Kusia maluna o ia inau moku, i pakeie ai paha rroi oa hoopilikia ana mai a na au inoku kaua Tureke. ina peia, aiaila, be ano hoohaii kaua maoli : no ko Kusia. Ma ke kuianakauiiaie o Konaiinopele, ua

( puhiakeia ae i ke ahi kekahi mau hne Ku- ( sia, a ua ike kela a roe keia i ka nnna ino ia oka hae o ke!a aupuni nui. Heaha la auanei kana hana mahopa, no ka mainoinoia • kona hae ? Ma ka malama o lanuari nei, e bui ai n.i mana nui o Europa, no ka noonoo ana i ke kaua e hoaiaaia mat nei inawaena o Tureke a ;ne Heiene. Ma kekahi nupepa, ua hooie o Kusia i ka haawi ana i ka mana i na moku Heiene e kau ika hae Kusia. Pela paha, aoie paha. Malia, he uhiuhi iaumamane wale ihono ia, Ua hoouaa mai ke aupuni Helene ia GeneraJa Garipnhtdi, i kn lono iaia, e liio i Lu- , na koa no ka puali koa Heiene, aka, ua palapaia aku oia, e hoole ana i kona lawe ana niai ia kulana. lla haiawai na kanukn Heiene e heie ana 1 Turel»e, me ka poe kea Tureke, ma na palena aina o Tureke tna Alb-.mta. Ua auhee na Helene, | Oka poe waiwai ioa o Europa, aoielakou | makemake i ka hana a na mana nui no ka i hooponopono ana mawaena o Helene a me Tureke, he mananai waie no ka lukou liana. Me he mea la, ke nana kapukahi nei ke i aupuni o Kusia no keia kaua mawaena o ] Helene n me Turfke. j Ke hookui nei na nupepa o Ladana i na j mana o Europa, e hele aku a e hooponopono ia Helene, me ka hooki ana i ke kaua, a īna { oia e hoole mai, alaila, haaiele aku nana e | imi i kona pono iho a me ka lanakila. i Ua hooiaha ae ke aupuni o Helene, he j makemake ia e aie i umiknmamalna tausa|ni dala ika poe mea daia. I dala paha ke- | ia e lawe ni i keia kaua. i He hauoli nui ma ke kulanakauhaie o

Atenai ma Helene, Ke pnu mai la na kanaka o ua palenn kun.:irta i Ke komo mai iloko o Atenai, e heie huakai ma na alanui, He nui Joa nae ka inaina ia o ka Adimara* la Farani malaila, no ke noi koke ana aku ia Helene e malama i ka maluhia.

Eia ke kumu o ka hnna mua a ke aupuni o Tureke, o Ua hele e nana i na aumoku kaua o Helene e holoholo nna nvi|una o ke kai Waenahonua a nie ke kai moknpuni liilii, no ko lakou makemake e ike pono aku i ke kokua ana a Helene i ka poe o ka mokupuni o Kerete. I ka ike ana o ka Adinmrala Tureke i kekahi mokuahi Helene o "Erosis M kona inoa, kau aku hoi ua Adimnrala Turcke la he hoailona. e iliki koke uiai ana ua manuwa Helene la i ke ki pu i ke Tureke. Hook-iiii no pu, a o komi holo aku no ja a konio i kc awa o Sura, kahi ona e pani pna la la eka Adimarala Turekc. Oko ka Adiinarala manao nae, o ka hoihoiia aku o keia moku Helene a hiki i kona aupuni, alaila, hookolokolo iaia no kana hana.

Ma ka ia 19 o Dekeniaba ina Konatinopela, ua noi ikaika aku ka Elele o ke aupu* ni o Helene ia Tureke, e hooiaio i ka malama ana iko Helene poe malaila. Ua hoole nae ka Elele Farani i ke koino pu ana aku e kokua uo ia mea ma kona aupuni (a. Ke koi ikaika nei ke Suletana o Tureke e kipai ku koke nku i na Helene a pau mai Belagai rade aku. j oka lono hope loa inai ke kulanakauhale mai o Atenai, aole i hoomakaukau ke aupuni Ht?lene no ke kaua. E kali no nae kakou i ka oiaio a m-; ka ole o keia iono ma kem hope iho. EIA NA Lt?NA O KA BuKE,KfSIK» PAIOMA. No Kauai. V. Kanuka, ame ka poe ana e ) koho ai. jNo Honolulo. Onhu, •A. Halulu. " " ** J. Kawainu». | 44 44 Knapuni. 2. Poli. I No Maui. S. C. Aneru, a me na Lun& ! ana e koho ai. I No Hilo, Hawaii, T. Coana, | 44 Kohala, - - - E. Bona, 44 Waimea>. - - - L. Laiana, j 44 Kona. - - - - J. D. Parisa. I Na Pake piuwai waj.—Ma ka la Sabati ! iho nei, ua hopuia maloko o keia kulanaj kauhale, he 13 pake piliwaiwni, a ua hoo- ; paa ia lakou a pau ma ka Halewai ia po. A | roa ka Poakahi ae, ua laweia bkou imua o | ka Lunakanawai Hoomalu, a hookolokoloia, |a kau ia ka hoopai maluna o ma ki |urai da!a pakahi me ke koina pu. Oia iho |la no ka hopena o ka piliwaiwai, o ka lawe- | ia imua o ka Aha Kanawai, a hoopaiia i na \ kanawai. He hana nui io no keia mawaena j o na poke, ka piiiwaiwai malu ana, aka, aole no nae paha o lakou v?ale, aka, o ko kaj kou kanaka kuonoono qo paha kekahi | a inoa hoi e hele nui nei ma keia baqa. A | pehea la e puu ai ia hana ma ((ouoluiu nei, I ma au(o e unkiaiu aua ke aupuui e kinai.

Kv L;x.t - - L. H.KPLIXA. KA HOPE L r >A H'>orovi~»p<\v», J. K«w.4isri. Pos tlAi:r no kk Kioioa. Rev. L. Liiana (Lyor.s} | S. M. Kamakai), Ker. M. Ks:aea. [ Kc*\ C. Aoeiu, D. )b:o. «Lekoino.) | (.\odre«?.)