Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 1, 1 January 1870 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

Oahu. [117' U;i hiki mai he wahi (pil») hou ma Houolulu nei, m.ii Amenkn inai, a e kuai in aku nua i ka poe mea d ila, ke makemake mai lakou. N/t KU.A AUPI'NI O fIoNOLULU NEt. Ma ka Poakahi e hiki mni ana, la ekolu o keia malama, Q lioomaka aua ke kula unn o nn j kuln aupuni a pau o keia apana. Mai ua kula kannka a i na kula haole. I'oalua holo.— Ma ka Poalua e hiki mai ana, la 4 o keia malama, e haalele ann ka mokunhi liUiho i kona unpo, a huli hoi nku i ke nwa kahi ana i holo mai ai. Maluua aku ona, e holo nku ai kekahi mau haole kamaainn, — Hoolkwa Aisetuuia. —Ma ke ahinhi Foakahi iho nei, ua laweii ae la maloko o ka Halepulo Katolika, ke kino kupupau o kekahi hnele puhi ohe o ku Adimarala Auseturia, i make maloko o ka Halemai, a lawe ia aku !n i ka pa kaou kupnpau o na Katolika nia Kula o Kahun. Halawai Kahunapule.—Ma ka Ponlima alua o keia inalama, ma kn hora umi kakahiaka, e halawai hou na Kahu Ekalesia a pau o keia mokupuni me na haiolelo pu, ma ko lakou keena e hniawai mnu nei. Nolai--1 a, ua kaunhaia na Inla a pau, e akoakoa ne malaila. Mau Kumu Mokemona hou.—Ua iohe mai mnkou, ma ke kti ainn mai nei o keknhi o nn moku kamaainn o keia awa mai Kapalakiko mni i nn 1» mua o keia puie iho nei, ua kau pu mai maluna o laknu, he ekolu mau Kumu i\loremona hou. ine ka lakou mnu wahine pnpahia la. () ke'knhi o ia mau haole, he kamaaina ma Hawaii nei. Ike alu a na Klele lai'ana.—Ma ka Poa-1 | kolu tho nei, ua komo aku na Eleie Kuhina j (apana inaloko o Hnle Alii lohni, a un hoo | • kipia aku lana e ka Moi, momuli o ko Inua ! mnu nno Kuhina mai ka Mikado mai. Ua ! maikai ke nnninn o ka luana ana. U& akoa-! kon pau nku na nlii o ke nlo aiii i ka akoa- j koa aku, oia hoi na luna Oihana. J i Hoi Hou mai i Hawaii.—Ua ike iho ma- j |kou, i ka hoi hou ana mai o kekahi kamaai- j na o ka aina haaheo o Kohnla, oin « ka Rev.! E. Bona, mai kaua huakai i holo aku nei e j hoolana kino ma ka aina makna, uka, aolel ; hoi i hehi loihi aku na kapuai, huli no hoi \ hou ia Hawaii nei. No ke anuanu paha hoi j keknhi i keia wa o ua ainala i manaoia aku j ai, e hoomnha iki malaila. 1 Na Himkni t Humu buke ia.~ Ua ike ihoj ; makou, ua pai hou ia, a humuhumu buke ia ! na mele i hoolaha ia ma ka Nuj>epa Kama- \ \ lii Alūula mai ka wa mai o kona puka ; ; ana a hiki mai i keia mau malaina hope, 6 ! ua mau mele la a pau, n« ka haku melel ; kaulana no o Hawaii oei, e noho mai la i ka I Aiua Mauua. Aia hoī maloko o ia bukc | hookuhi, ua pakuiia mai ka pule a ka Hako, i o*ea hoopaa na oa kamaiii a pau e paa ana! |i kela wahi buke. Ua hui puia hoi kekahi J rnau pauku Halelo waeia» no ka hoopaana-! au ana a pualu like. He wahi huke uuku} | maikai no, a he emi uo hoi kahi kumukuai, | f buk * rae k * ill P*f» owaho, he f « nookahi wale nc« wahi dime liilii, a o ka bu-| ke i humuhumuia kn ili owaho me k» lole,! - be hapaha wale no. lna e kuai nui, e hoe-« i miia no ka mea bap«ha, Ua hoomakaukau | i la keia no na Kula Sahati o Ka«ratahno a j j.mē Kaumakapiii, aka, he pono no i M Ktīla [ « pau e koai nui. E loaa no ma ke Keena » , Kuokoa, •

Na Kicse kakasa. —Mamuli o ke kaooha i ki ilaoiuku nu». W. C. Pirke, Esq . ke hooUha aku nei makou. ao!e i makemakeia na k?ure kanaka maoii ma ka Poakahi e bi* L; mn ans. Ua hoopaneeia hkou a ka Po«i ua.ia 4. i ka hem uouo ke kakahiaka, o« ka w& e akoakoa »e ai uia ka H.nle Heokolokoio ma Honoioiu. Na >Bi «e o sa jPapa HoosAACJio.— Ua hai ii mai ia makou ka lono mai ke Keena mai 0 ka Papa Hoooaauao, ua hooiakoia kela Oihana i na buke kula a pau i makemakeia; 1 keia \ra, mamulio ka hiki ana mai. mai' Ax«eirika mai inaluna o oa moku i ku hopej iho twi i k#ia puie. 1 K.i Ma ke kakahiaka Poalua iboj nei. ua ku mai ka mokuahi ldfiko ma keiai «wa i foko o na la he umikumnmaknhi mai| Kapahikiko uiai. Maluna mai oua. he iwa-] kalua kumamaooo na eemoku. Ua hiki puj mai hoi maluna ona na eke lata a me na j nupepa mai o Kapalakiko mai a mai ka Hi- j kina lo» mni. Hikiwawe inaolrni palapaia o i kahi loihi loa mai, e (ike me Kaleponi. j Kf. Kamkela Acset:rla.—Ua lohe mai; makou, ua hookiekieia ae ko kakou ma.ka-' m.Hka, Kauka E. Hopemana e ke aupuni Au- ■ seturin,'mamuii o ka hookohu ana mai a kn Elele Kuhina i kipa ni u ma keia awn no ke-i kahi poino i loaa iaia ma ka moana, i Knni-. kela no ke aupuni o Ause(uria m.i keia alo. alii. He oiaio no, aole i hana kuikahi kakou n?e keia nupuni, aka,-ma ka nana ana ij ko kakou iauna ana me na knnaka o keia nupuni, ua ano oluolu like no, me he mea j la, ua like ine keknhi mau aupuui 1 hoopaa | kuikahi mui, aka, he oi ioa aku nne o ka po-; no, kn hana kuikahi ana, a noho mu ke ano| kuikahi like. | Keiki pakele ma Haui;la.«— Ma ka Poa-1 kahi iho nei, muloko o kekahi hale kanaka | n)a Hauula, e luikaka ana, l)e kaikuanna u\e | kona pokii, nka, no ka ike o ke kaikaina es lanakila mai ana k<ma hanau mua maluna | onn, nolaila, holo nku la oia iloko o ka hnlei pakele i ka ehn, aka, iaia i holo aku ui ilo-l ko, lou ae la kona kne maka akau ī ke kilou ; u\vea kau'ipu kukui e lewalewa ana, a akaa ! ia aku la ka ahiaiu o kona kue maka, a he mnuaonao ke ike aku i ka la o kona poino aua. Ua poinaikai.no nae ua pakele ke ola, a o ka meu i koe e ao iho i na makua, mai hoohemahema i kela kilou e lewalewa mau i na wa a pau, A po kau, a ao wehe, a inalama ae ma kahi e. , Ka MAKAiM hoihoi woKu. —Ma kela Poaha I o ka pule i iiala akū nei, ua holo aku ke ku-! na Ka Moi ī kona nwa mau i Kahului, aka, | mamua o ka hooUiki ana aku ma ke kowa e ikea nku ai ia Lnhaina, hele huhu mai ana ka makani, a hoihoi hope mai In. Aka, aole nae i.huli hoi koke mai, hoomanawanui | no e holo imua, a no ka paakiki loa mai o ka makani e puhi inia, huli hou mai la oia, a ku hou mi Honolulu npi i ka Poaono. ina ua pololei ko makou hoomanao ana, alaila, o ka lua keia o kona hoihoi hope ia ana mai e ka makani i keia awa i keia makahiki. He makahiki makani ikaika keia ke huli hoi nei ka moku kamaaina. Pau nae paha kana hana nui. Ua lohe makoi/, ua Inalele ka Bihopa o Honolulu, oia o Uihopa Staley i kona kulana bihopn ma ko lakou ekalesia ma Honolulu nei, no ka hoowahawaha o kona mau hoahanau. E hoopauia ana uo hoi na hana kohu Pope loa o ia ekalesia. Ua palapalaia aku nei o Eev. Mr. Williamson i noho ai ma Kona, e hoi mai e malama i ka ekalesia, a na na hoahanau maanei e mahma i kona ola, a hoopau i ko 13eritania uku ana mai. Ma keia hooponopono hou ana a ua ekalesia la, ua hoopau lakou i ko iakou hooikaika nui ana e Inha ko lakou ekalesia ma na pea a pau o keia oina. Ma Honolulu ko lakou wahi e hooikoika nui ai. Ma keia hoololiloli j ann, ua ano oiaio nn oleio i hoolaham ina j Amerika. Ua hoolaha innkou i keia mai ko makou lohe mai kela aoao mai,a ke kali nei, o ka hooiaio ioa ia. « ■ j KA HOPENA 0 KA LUHI 0 KA MOKEMONA.— j Ua iohe mni makpu, ma ka hoi nna mai o na j Elele o ka inoremona i hoounnia aku nei ii Mauna Pohaku, ua maopopo, ua kuka lakou | no ka lawe ana i ke ko paa, mai Hawaiiaku ■ nei a Mauna Pohaku. i keia manawa, ua ! lohe mai makou, ua lilo na.ko pda mua o ko! iakou mau luhi mua i ke kuaiia aku, a o ia! mau dnla i loaa mai, ua kaanaia iho nei | mawaena o na kanaka paahaua, oia hoi uaJ moremona e.ueho hana la maiaila.aua haa-1 wiia he eha daia ke kiekie a ka mea hooka- ' hi, a he*dala me hapaha ka haahaa a keka-' hi mau mea. . O keia iho La ka uku o na ! luhi o ka makahiki hookahi, no ka hooma-' nawanui aua i ka hooulu ko. Uakanawai! no oukou i ka nana a na moremoua ina La-! nai, eia no ke puni wale nei. 1 Na Elele Kti o lapana. —Ma ke ku \ ana mai nei o ke kiapa Eaihen Allen mai' Kapalakiko mai i ka Poakahi iho nei, ua ku mai u* Elele Kuhina o lapann 1 Hawaii nel mamuh o ka hoouna nna niai o ka Mikado o keia aupuoi nui. O ka Elele nu^olaua, 0 W ooveno Kamto-no*Kamai. Ua haawiia mii iaia ka mana nui e e hoomaopopo i ke ano nu» o na lapaoa i lioounaia mai 1 Hamii nei, i mau paahanā, a e noonoo hoi i k& hoihoi hou ana o keia poe i ko lakou \ aina i ka pao ana o ka manawa hana. O ka j hope Eleie Kuhina īho oia o Meewoh Sukeyeeg»e, u«t ha*v%n.\ u»ai iaia ka mnoa e haua 1 i kuikahi mawaeoa o keia aupuni a me ke •upuni o ka Mikado. Ua ooho keia iapana ! ma ke Keena Oihana o ko na aina-e. a nn mnkaukau o ia i ka hana nna i na kuika.ht.

>ia Uale Alu ioLim.—Ma tra ? hon 11 o ka PoaHina o kela pa!e aku nei i hala, ua ae ia mai o Adimarala Bdron Van Petz, ka Elele Kuhiea o ke aupuni o Aasr : , # luria ī Asīa a me Amenkn Hema, e Uuaa aku me ha Moi ma ke aoo ike ain. i ka biki ana aku o kn Ad?marala i enu;» o ka Moi, i aa haiolelo aku oia i kekahi mau o\e\o ku- ! p«no a maikai no ka hookipa aua. e mahakM , ana i keia Moi a me kona aupuni, a he uoi-1 ;ke ana hoi no ka neho aloha pu ana o keia » jaupuni, me ke aupuni o ke Lii ka Moi q\ j Ause£afja. Ma keia mau ole?o hoomK.'kai. I j ua oiuoiu i ka Moi, ka pane pokoie ana aku.i ima na huaolelo kupono, i ka ike aiu aua oi |na Moi tne na Elele ame na alii. Mshop?t | iho o ka pau ana ona oielo mawaena I •o ka Moi a me ka Aditnarala, ua hoolauna I | koke aku ia ka Adimaraia i kona maa ahi j \ nioku ame kona ukaii. Ona aiii okoka | | Moi alo alii, na Kuhina ekoiu, ka Lunaka- f i nawai WiUemana, ke Kiaoina o Oahu, ka j | Puuku o ka Moi, Na ukaii o ka Moi a roe i | na uknli o ka Alihikaua a me ka Mekia M. I | L. Moehonua. | Ka la Karikimasa.— Ua maiamaia he ; rnau haiawai haipule e na hoomnna Katoii- ' ka elua, oia hoi ke Kalolika a me ke Kato- ; iika i Hooponopono hou ia; mawaenakonu oka po Poaiima aaoae ka la 25 u Dekej niala, ka la i mannoia e kela mau he ia ha- . nau no ka Mesia. Ma ka hom 12 oua po . nei, ua kani leo nui mai na pu o Puoxvina, j e hoale nna i kela a me keia men e moeana, i e hele ina haiepnie Katolika eiua. Mai oi • . Joa aku ka pono i nn ua ki pu aioha ia i ke- : la manawa no ko knkou Moi, mamun o ke 1 | ki pu ana i ka po, no ke Lii o ke aupuni i Uhane. ka rnea i olelo ponoi mai, ihe na hua [ palapala nui, aole no keia ao ko'u aupuni ? | —Ma ku luakmi o Knwaiuhno. ma ka hot ra 11 o ke kaknhiaka, ua malamaia he h'ala- | wai hainule, ma ia manawa i haioielo ai o j Rfv. H. H. Parek, wahi u ko makou maka- ; maka haole o ka Haie iloouiaemae-ko ke ; | hoole aku nei innkou, aole na Kcv. H. H. j | I\ireka ka haiolelo, akn, na I\ev. M. Kuaea I | He hoike ana kein, aoie malaila na mea imi I ; nu hou o ko makou iuuu niukamnkn. —Ma ka hora i2 a mahope iho, ua maiamaia he ahaaina ma ke keena haiawai o Kawniahao. Malaila ka Poe Puhi ohe o kn Adiinarala. Ona pomaikai.o ia la, he S2 15.00 no ka waihona o ke Ku!a Sabati Mauī. NA HIUIA IMUA OKA AHA KAAPUNI 0 MAUI. Ma ka Poakolu la 15 o Dekemnba, ua wehe | ia ka Aha Hookolokolo Kaapuni o Maui ma J Lahaina. Ona Honohano A. S. HartJ weli a me A. i. Lawrence ma ka noho. Eia na hihia i lawein tnai imua o ka Alm: Ke Lii kue ia Hanale Konawela—Hoopiiia no nn mea mo wale ma ke keaken ann i ke alaloa. Ua hookolokoloia keia hihio, a ua hoahewaia. Ua uku, he iwakalua kumamnlima dala. Un hoohnlahnla ka aono hoopiiia, a ua waihoia nnua o ka Aha Kiekie. Loio Kuhina ma ka aoao hoopii Kannle a me Aiko mn ka uono pnle. Ke Lii kue iaJ. Adamu Pupuhi—Hoopiiia no ka huna i waihoia ma kona malu e malama ai. Hookolokoloia, a ua ku ka hewa i*ia. Loio Kuhina no ka aoao o ke lii Kanale a me Aeko no ka aoao pale. Ke Lii kue ia Goung Lam Low—Hoopiiia no ka aihue iko manawa po. Un hookolokoloia a hoahewaia ma ke degere eha. Un hoopaiia he aono malama ma ka hana oolea | ma kn hale paahao. Ke Lii kue ia Lii—Hoopiiia no na hana hewa ino. Ma ka hookoiokolo ana, nole i ioia ka hewa iaia, nolaila, ua hookuuia aku oia. Ka Loio Kuhina no ke lii W. C. Aeko na ka mea pale, Ke Lii kue ia Naailau—Hoopiiia no kn j j hoeha me na mea make# Ma ka hookoloko- J j lo ana, aole i ku ka hewa no kn mea i hoo-» piiia, nolaila, ua hookuuia aku oia. | Loio Kuhina no ke lii j Knnaie no ka aoao paie. j j Ke Lii kue ia Naihe ame Kane—Hoopii- j |ia 110 ka nihue. Ma ka hookolokolo ann, ua j j ku ka hewa, a ua kau na luhi a me na hoo- j j pai nna u ke kanawai maluna o laua, oia hoi % j 1 he niua makahiki ma ka hana oole inaioko o j 1 ka hale paahao. ! ! Loio Kuhina no ke l-ii j j Nahaku ame Kou no ka mea p.ile. j i Ke Lii kue ia Luuloa—Hoopiiia no ka j | hoohainu ina kanaka me ka wni oua. He j I kanaka keia i kaulana ma Lahaina 1 ka h'oo- \ I hainu i kanaka, a ua hoopii pinepineia a ■ ; hoopaiia no hoi ma na aha mnlalo iho, aka, J ! ina keia hoopii ana i keia ahn, ua hookuuia j ! aku ka lawehala. j ! Loio Kuhina no ke lii j Kanale no ka aoao pale. ■ • Ke Lii kue ia Lanon pake—Hoopiiia ■ka pepehi kanaka. Ma ke noi a R. H. Kn-| 1 nale ka loio o ka mea i hoopuia, ua hookuu- j | ia ka pake me ka hookolokolo o!e ia. j ! Loio Kuhina no ke lii j K. H. Kanaie no ka aoao hoopii. ! O nu hana i koe, ua waihoia i keia kau aku. |