Ka Nupepa Kuokoa, Volume IX, Number 5, 29 January 1870 — Pehea la e emi ia ka laha ana o ka MAI LEPERA, KA MAI I OLELOIA HE MAI PANE IWAENA O KEIA LAHUI HAWAII. [ARTICLE]

Pehea la e emi ia ka laha ana o ka MAI LEPERA, KA MAI I OLELOIA HE MAI PANE IWAENA O KEIA LAHUI HAWAII.

E *E Kuoioa ; dioha kana ; | No ke kokoke ana rcm o ke kiu kobo ba-' lou o keia makahiki, a me ka oeeo?e aoa ! tnai hoi o ka manawa e ooho mai ai ke kau ] o ka Ahaolelo Hanohano o keh Auponi, no«| Uib, u!u mat !a kahi manao i ke kuaaina e; ; boakaka traie ae imua o na hoa Hanohano o j • ki Hale i kesabi mea nus kupono e noonoo! ia ai. j Aoie no paba he roea pohihihi ka imi ana | aku i kahi e boemi ai, no ka inea, be like j do me kioai e ana aku i ke ahi mamua o ko> na hookokoke ana mai i kekahi puo opala a '! kekahi ba!e paba, be mau mea makehewa | wale ke kalakaiai oleio wale iho no i kahi e ; emi ai. oiai, o ka laiao aku no i ka poe i ioo> | hia i ua mai nei a hookaawaie ae mai ka pīli bou ana aku me ka iahui, oia waie no ka | mea e emi ni. Ao!e i hawawa ka poe kau kanawai o ka : M. H. 1864 *i ke kau ana i kanawai e iaha ioa oie ai o keia mni, a peU no hoi ka Papa . Oia ia manawa i kau ae ai i na rula no ka '' hoomalu ana, aka, eia wale no ka hewa, aoie i hooko poioleiia ia kanawai e na iuna hoo- ; ko, aoie nohoi i hoemilu ka Papa Oia ia mau , ruia, no ka mea, o ka poe o ka papa haahaa ; waie no ka i hookoia e ke kanawai a me na ruia a ka Papa ()!a i kau ai ia mau la, koe : no ka poe o k.\ papa kiekie, me he mea ia !aohe i manao mua ka Papn Ola e ili wale |aku ana keia mai i ka poe i hoomikioi ka j j noho ana me ka maemae, noiaiia, hoohoio ni ; iakou i na ruia a iakou i kau ai mamua, aka, I ua mihi inaiu no paha iakou ia mau ruin oo- ! iea i kau ia e iakou, mamuii o ka ike pono ana iho ua kau no keia mai i kekahi o ; ka poe hanohano a lakou i moe uhane mua 1 ole ai. Noiaila, heaha ka hua o na ruia a ! lakouikauai? . | Eia, o ka poino o ka iihui ; ina i anai la-; ! kou i ka hookaawale ana i na mea a pau i | loohia i keia mai i kinohi, mai ka poe kiekie i a ka poe haahaa, inai ka iii keokeo a ka īii j ulauia, ina aole e ioaa ka puiapula e iuha ai, ;aka, i keia inanawa ua iohi, ua kawowo ioa ! keia mai iloko o keia lahui, no keaha ? no ka mea, a i ke koe ana o ka poe hanohano i ka ohi mua ana, e noho pu ana lakou me na i i kauwa iehulehu, a e noa wale ann na ipuka » i haie o ka poe liihune ia iakou i ke korno wa- j ' ie ia, noiaila, manamana ioa kahi e laha ai' i | | keia mai i ka hookaawaie oie ia ana o ka poe j ; hanohano i kinohi. , j He mea hoopiha wale aku no paha i kou ! ! mau kolamu keia knlakalai oielo ana, no ka j : mea, 41 ua hala Ka pnuiena aia i Hilo." Aka, : o ka manao nui o ka mea e knknu nei, oia no | kou oiuoiu mai e waiho akea ao i keia mau manao mahope nei, i mea na ka Ahaoleio e kaana ai, oia hoi keia : ! 1. E hookanwaie okoa ia ka puu (laia e manaoia ana no na inai lepera i hooknawnle i ia ma Kaiawao, Molokai, i oie ai e huikau me na iiio e ae o ka Oihana Papa Ola. 2. Oiai he kanaka maoli wale no ka poe i hookanwaieia ma Kaiawao, Molokai, nolaila, e waiho ia ko iakou hooponopono ia ann ina. | lalo o ka malama ana a ka Papa Oia Hawaii. j No ka mea, ua nui ke kaniuhu ana o na mea a pau i hookaawaieia mai ma Kalawao i uei, no na luna a ka Papa Ola i hoonoho mai ai, no ka mea, o na luna i hoonoho ia mai, , aoie i noonoo mua ka Papa Ola i ke ano o i ka iuna e kupono ana i na mai ; ua hoono-! | ho ia mai mainua he iuna ike oie ioa i ka j oieio Hawaii, aoie no hoi i ike wahi lapaau, aka, be wahi iuna koa ka i inia ; no ka luna koa ana ka paha i lilo ai ī iuna, a i kona ! m»u U, aole i malama ia na mai me he poe | mai ia, aoie ioa ! a haia aku hoi ia i ka ma- ; ke, kohoia mai nei no kana wahine, he wahine kanemake oia ka ! ka mea maUma inai, 0 keia wahine ua ane palaiauhaia, ua pokole ka ike n na inaka he hap;\ loio, e puhi wa- j ie ia nna e ka makani, ke oie kekahie kakoo > 1 kona hele ana a me kona hoi ana mui, a I oia ka ! ka iuna na na emaiania na mai. ao-1 ie e hiki iaia ke malama ponoi i iia iho, a e ! hiki ke mnlama i keia mau haneri. A no ka hiki oie maoli no i«ia ke malama i keia oihana, noUiia, ua hooliainlima ako j no ia i kek-ihi eiemakuie haole e uku noloko 0 kona uku makahiki, a na ia elemakuie e! iaweUwe nei i kana oihana, a o keia eiema-» kuie hoi aohe wahi huaoielo Hawaii hooka- j hi i loaa iaia, noUila, mai kela oie no hoi a j keia ole, "hui aku kalo i ka nawao.'' | NoUiia ea, he mea maikai ioa i ka poe o | keia Kau Ahaolelo ae e lawe i keia mau noi I a kahi kuaama a kaana pu iho, ine ka noo- j noo nui hoi i ke ano o ka ka Papa Oia boo- j noho aoa mai i na luna o keia ano, He mea 1 kaualua ole no paha ia kakou ka ike maoii l aku no aoie no ke ake o ka Papa Ola i ka | maluhia o k& hoonoho ana i na luna o keia I , aao, aka, no ke aloha paha o pololi ka opu 1 o ka hoa o ka aina hanāu hookahi. | He manao uaaikai no paha ia o ka Papa | Oia, ka nana aoa i ka make ai o ka hoa o! ! ka aioa hookahi, iua nae hoi be mau dala i! i inanawaiea wale ia mai ka puu dala e maU-1 | ma nei » ke ola o na mai ; e like la hoi me ! : oa dala a ka Papa Misionari e hoouna nei I ! no na aina pouli, ina no U aoie e loaa ka j unene la, aole ! he mau d«U i koiia mamuli 0 ka ikaika o ke kanawai auhau, nolaila, e : pono e menemene pu kat-ou i ka hoomaumuim wale u o kew mau Uaia. O ka noho ana o na mai ma Kalawao nei 1 keU mana*va, be akahai loa, e »mt mau aoa i ke kuoooono, aoie i oa haoa Upuwale, a ua kuonoooo maoli no hoi ka oaoaina o kekahi poe, ua huii p<mo ke a!o o ka aina liuna, a<v le paha kii nani o KaUwao nei i oi ako j k<i nani i k«u e pāia net i ke kh vnohi u na 1

ksm3sina, aoie nae ene ka ikaika o na ewe* make a na luna keia ma!uhia ana, ao!e loa * aka. msr na olelo ao nahenahe mai a kekaki keiki Hawaii aloha khui. ina ao!e kina aole no e ra*luhia. Ua rni*u psha keia mau maka peni i keis wa, ke pa pono loa mai nei ka li i ka umaoma, a ke hu!i hoi oei kooapali keiki. A!o- ; ba oe- Na NaukißSA. Pali KooUu, lanuaii 4. IS7O. j