Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 35, 2 September 1871 — No na Maka Aniani. [ARTICLE]

No na Maka Aniani.

HELU 1. He mea aha hoi ia ? he mea nuia waiwai a»et ka maka aniani, i iawe ai oe ia i kumunianao ? Ae pahn, ma ke kaii a nana inala]o sho, i maopopo ai ka waiwai, ka waiwai ole paha. He inea waiwai no nae ma ko'u koho ana. 1. Heaha na maka aniani? Nn maka r«'u e kau nei, he paa maku no, e like oie na maka maoli. Na ke Akua nae i hana na maka maoli elua. Na ke kanaka i hana na maka aniani. Elua no aniani poepee i hoopaaia iiokoo na apo da!a elua, a huiia ena kekahi pio dala mawaena i mea e kau lei ai ma ka ihu ; he mau kakai dala elua hoi i mea e paa ai, i oie e heielei. 2. Ke ano ona aniani; ina nnna oukou, e ike ana he laumania papu like na aoao elua 0 keleahi mau aniani, a ua kiekie iki ko waena ona aoao elua, o kekahi; a, o kekahi, ua haahaa iki me he alu la ko waena o na aoao elua. Akamai ka, ano Ueaha ? 3. No keaha i hanaia'i na inaka aniani ? No ka hemahema paha ona maka maoli. Hemahema t ka ka hana ake Akua ! Aole hemahema ke Akua i kana mau hana. [Ja maikai wale kana mau hana a pau ma Kinohi. Hana ke Akua ina mea a pau a po- : lolei—aka, n* ke kanaka i hookekee ma ka hana hewa ana. No ka hewa mai na hemahema ea l a, i ole, he kumu paipai ia i na kanaka e imi i ka a»ea e pau ai ka hemahema. La hemahema na maka o ka poe elemakule a luwahine, ponalonalo ke nana i ka palapaia, ai na n»ea e ae. A, uwe iho la no l*a īke ole. Akaka ole na hua, na loina oka pauko baibala, a o kahi leta na ka inea aloha mai ; akaka ole hoi ka helehelena o ka «nakainaka—a ninau aku, owai oe ? ka'u keikl hīapo anei oe ? o Esau ? ae, o Esau no au—Aole ka, hoopunipuni oe, o lakoba no oe. Aloha ino na makua elemakule, luwahioe, ike powehiwehi! Ae, ano oukou 1 hanaia'i na maka aniani, i loaa hou ka ike t ia oukou. No oukou na aniani i hookiekie ikiia e na aoao elua, i mea h«Dhui i na kuLuna malamalama ma ka onohi oka maka, i komo pono a kakau pololei nia ka retina o ka maka i na kii a kela a keia mea a oukou e nana'ku ai. Atawe! pohihihi loa ka kau! aole akaka ia malou (Helemakule Hawaii. Pel&paha. £ ninau nae ī kahi noiau no Lahainaluqa i ke ano oka maka—i kā retina me na kii > paiia maluna iho—a hiki ole ia ia ke wehewehe; alaila e kau oe i kau maka aniani, a kakaa i leta e ninau mai ana ia'u, a na'u e pane aku. Aole nae no na.elemakule wale no na ma. ka aniani, no ka poe ui a oo kekahi, oia hoi ka poe ui ike akaka ole i nu mea loihi e aku, ; aia a kokoke loa na mea i nanaia, alaila ike' ia. Ua hanaia na aniani i haahaa iki ine he j ala ia ma na aoao elua, no lakou i mea hooi panee i kahi e hoi ai na kukuna malamalama, a hiki kahi kupono a ike maopopo ke nana'ku. Lokomaikai no, ea, a naauao hoi ka mea i ioii moa i na.maka aniani. L.

4. Owai la ia kanaka ? nohea hoi ? i ka wa hea kona oia ana ? Aole maoffbpo lea na haind o keia inau ninau. Ma ka huli ana i na moolelo kahiko, ua akaka no ua ikeia na maka aniani iloko o ke keneturia 13. A oa manaoia na A!ehazena, a, i ole ia, na fiogera Bakona i hana i na aniani mua iloko o ka makahiki 1292. Aole ka he mea kahiko loa na maka aniani ? 579 wale no makahiki mamua aku nei. Nani ino ka pilikia o na elemakule maka ike powehiwehi iloko o na makahiki 5000 mamua aku. Pela hoi oukou, na elemakule, a luwahi* ne, a kanaka ui ike aweawea o Hawaii nei, oukou inamua—aohe maka aniani. Na na Misionari paha i laA/e mai i n% maka aninni mua. A, ma keiō wa, ke mahuahua nei no—e knu an s » no ma na ihu oka poe k»hiko, o ka poe hana noho lio, a hana kamaa, n humuhumu loie, a kakau lima; a heluhelu palapala ma ka hale, ma ka luakini, ma ke Kula Sabati. Hanohano, ea, ka papa elemakule, ka papa luwāhine i Lahiko ia na poo hina i n;i maka aniani, me he poe haole akamai, noonoo a nowelo la. Pomaikai oukou, e hele aku ana no oukou mamua me I ka lnnakila ana maluna o ka makapo, a ma|ka ike powehiwehi. Aka, o kekahi poe, he | nui nd hoi ia poe, ane kaena lakou no ka ike poaeae, a nele i ke aniani ole, kahi lua ia e Ipeeai ke ninau aku, lawe anei oukou i ka Nupepa 14 Kuokoa ? " heluhelu anei i ka Baibala? Ke hele nei anei oukou i ke Kula Sadati, Kula Baibala ? Pane hilaiiila ole mai lakou—aole—nole makou i ike—ua ike no mamua—a, nno powehiwehi ka ike—huikau wale na hui^—a ponhloualo loa. Aole ka, o oukou inaka aniani ? aole—a no keaha ka nele ? «, no keaha la ? no kuhi minainina paha i kahi hapalua. Ka hapaiua ka, kau e minamina nei. aole ka ike, ka naauao ? Aloha ino na elenmkule, na luwahine e noho wale ana i keia wa, me ka heluhelu ole i ka palapala no ka maka aniani ole. Ke hoi nei lakou i hope—e nalowale ana kahi ike i loaa, e lilo ana ma \fe ano hupo laa. A aku Ike kahu, pehea, he manao anei ko oukou ? ae, he manao no paha—mahea ? ma ka Haku no paha, ea, nona mai ke aloha e kamau iki mai nei ana la. Heaha kekahi mau pauku paanaau ? ua nalowale— ua pau ka ike— ua pouli oloko. E na mea inaka—na luna ekalesia, e aloha i ka poe inaka ole, e hoolnko ia lakou me na mnka—e heluhelu hoi īka palapala—i ka Baibala ia lakou e hookoeneene ana me ke kookoo e kanikookoo ana i malamalama ke awawa kahi. e iho iho 'ana \ hoea pono aku ma kela aoao o Lredane, a komo aku iloko o hou. (Aole ipau )