Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 34, 24 August 1872 — Page 1

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Paka
This work is dedicated to:  Kamehameha Schools Maui High School

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XI.  HELU 34.  HONOLULU, AUGATE, 24, 1872.  NA HELU A PAU 560

 

 

NA OLELO HOOLAHA.

 

@@@ Ahupuaa o Makahana o @ me Pepe @@@ o Hawaii, aole e @@@ ma ana @ ua mau aina ia, me @@@

            W. S. AKANA

@, Mei 14, 1872         643 3m

 

Ka Mele Lahui Hawaii.  

O Keia mele i @@@

            H. M. WINI

 

HONOLULU DISPENSARY

@@@ nei au i ka lapaau wale ana i ua mai o kela a @@@ mai ke @ lapaau, @ ka hiai ana mai o ka @@@ a ma kuianakaula e, nolaila, e lilo ana au @@@ ma ka @@@.

            G. P. JUDD (Kauka)

 

Kuai a Hoolimalima paha!

@@@ hale @ ke Alanui Maunakea e nohoia a nei e @@@ no ka hale noho a Hale Kuai paha.  Nona @@@ kau ia.

            A. SINGER

            Ma ka Hale.

 

L. W. Keawehunahala, W. H. Davis & Co.

LOIO! LOIO! LOIO!

Ua Nuhi o leta Hawaii a me ke kakau Palapala o na ano a @ Keena Luna, aia makai o ka huina o na Alanui Pa@ @ wahine, ma ke alo ponoi o ka Hale Hookolokolo ma @.           

            642-6ms

 

JUDD A ME LAYTON

[ALANI KAUKA A ME LEITONA.]

Na mea kuai mea ai o na lako aia a pau, na mea ulu a me na mea hoomomona lio.

            @ malalo o ka hale Ma, Alanui Papu, Honolulu.

                        475 1y

 

H. VOSS!

HELU 3, ALANUI KALEPA.

Ua makemake a i 1000 Poaona Hulu Lio ma ka 25 kene@ @ paona @ k kuai make p@nula aku no mai anei na @@.       547 3m

 

O @@@ pake ke papa aku nei au i ko'u mau aina @@@ waiho la ma Waiono, Koolauloa, a me Ma@ 222 wale kekahi mea ma ua aina la @@@ wale o uku no hookahi dala.  Ua kapu @@@ aole e komo wale.  Ina ikeia keia mau @@@ e a'u a e ko'u hope paha, e hopuia no, a e @@@ ka lu@ e ke poho, ma na aina i halia malalo @@@.  Ka aina o Kue@awe ma Waiono, ka @@@ ma Waia@, ka aina o Kaehukukona ma Ma@ @@@ ma Makaua.  Ua kapu pu me ana pa @@@ wale kekahi maloko me ke kule@ @@@ paha, hop@a no a e uku @@@ me ke kanawai.

            AHUNA

@@@, Iune 20, 1872

 

E IKE auanei na kanaka a pau loa, o ka mea @ ua ka inoa malalo ihe nei.  Mai keia la @@@ i a au e hookaa i kekahi aie, a mau aie @@@ wale ia ma ko'u inoa me kuu ae ole, a @@@ hoi e kakau ko'u lima maluna o kekahi @ bila aie, a neta paha, a ke ole no hoi ke@ kanaka a palapala paha mai a'u aku.

@ 4ts   CHARLES P. KUEMANU

Honolulu, Iulai 30, 1872

 

E IKE auanei na mea a pau loa, o kuu aina i kapala o K@ e waiho ia ma Waikele, Ewa, Oahu, ke papa @@@ na mea a pau loa e waiho la maluna o ia ai @@@ na kanaka a pau e noho ana maluna o ua aina @@@ aku i wahi e noho ai, mai nono hou @@@ hou iho maluna o na aina la.  Ina o @@@ e hana no au e like me ke Kanawai.  A @@@ hoi au ia Hono@aka@a, i Luna maluna o @@@ ka mana nana e hoopu i na holoholona @@@ i ka poe noho maluna iho.  No na Lio, @@@ he dala pakahi i a no ka puna, kao, hipa a @@@ pakaki.  Ina e hoopoino i na mea kaua, e @@@ ka nui o ka pono.  K @ manao i keia.               MANINI MANUELA

            @ Aug. 17 1872         559 4t

 

E IKE auanei na kanaka a pau o ke Ahupuaa o @poko, i Lahaina, Maui, a maloko olaila, @.  Ua waihoia mai ia'u ka mana hiki ke @.  Nolaila, ke papa aku nei au ina mea holoholona, @ e kuu wale, a hele wale maluna o ua @@@.  A ke papa pu ia aku nei na mea a pau, @@ kalawaia wale ma na kai e pili ana i ua Ahupuaa @ me ke kai o ke Ahupuaa o Pahoa i Lahaina.  O @ mea kue, $1.00.  A i ole ia e hoopii ma ke Kanawai.  Ma ke kauoha o Kale Leta, Konohiki o Lau@, k.

                        KAENOKANE BILA.

            @, Augate 8, 1872      8t

 

NU HOU!  NU HOU!

NUI WALE NA WAIWAI HOU!

MA KA

HALEKUAI GEREMANIA!

WAIALUA

 

LOLE NO NA WAHINE!

            LOLE KALAKOA o kela ano keia ano,

                        LOLE ALAPIA Hele akahi, elua, ekolu.

                                    LOLE PALEKOKI Huluhulu &c.

                                                LOLE LEPO Nalo,

                                                            LOLE KEOKEO maoli,

                                                                        a me na KAMAA WAHINE.

 

 

LOLE NO NA KANE!

            LOLE WAWAE Paa,

                        LOLE KUKA Paa,

                                    LOLE Pilau Keokeo,

                                                LOLE AHINA Pelekane.

 

PAPALE KANE, WAHINE KAMALII

NA MEA HAO!

O KAPALA Oo Maoli, Oo Kope,

            AMI PUKA, Laka Puka, Laka Pahu,

                        AIANA Mokuahi,

                                    KUI Helu 4, 6, 8, 10, 12, 20, 240

Na Aila Lauoho o kela ano keia ano!

AILA Hoonoha, Aila Kohola, Aila Mahu,

a me na mea e ae he nui wale.

            C. F. WOLF.

Kaw@ @olo, Waialua, Oahu             548 3m

 

Ka Nupepa Kuokoa.

 

HE MOOLELO KAAO

-NO-

ROBIANA LO

KA HIWAHIWA O KE KOA,

HELU ALUA O KA IKAIKA,

I unuhiia mai loko mai o ka Buke Arabia, mai ka olelo Beritania a ka olelo Hawaii.

MAHELE II.

HELU 35

 

            Ia wa no i ninau koke aku ai o Debolo. Heaha la na mea hou i hanaia mahope iho o ko’u hele loihi ana aku nei? Pane koke mai la no ke kahu lio. O ka hemo ana o ka Inidanio a me Finita, a o ka make ana o na lio lele.

            Ia lohe ana no o Debolo i ka hua make an lio, kaumaha loa iho la kona manao me ka minamina, a ninau hou aku la no. Heaha ka mea i make ai o na lio? Pane hou mai ke kahu lio. No ka hemo ana o ka Inidanio a me Finita? Pane hou mai no ke kahu lio, Aohe au i ike i ka mea nana laua i hookuu mai, aka, ua ike nae au i ka mea nana i alakai mai iloko nei, oia hoi ka luna o ka halepaahao. Ninau hou aku o Debolo, Oia no nae paha ka mea nana i pepehi na lio? I mai la ke kahu lio? Aole nana, na ka Inidano no i pepehi i kona lio, a na Finita no hoi i pepehi i kona.

Ia Manawa, ukiuki loa iho la o Debolo pii ae la ka ula o kona mau maka alualu, uwi ae la na papa niho, a kaikai ae la i kona lima aku iluna, a hoopuka ai la paha I ka huaolelo hoino, a kui aku la i hookahi puupuu, pulaha ana ka hale lio ilalo.

            O ke kahu lio nae a me ke kiai hale, he mea weliweli ia laua me ka ike ona aku, ua ulupuni lao o Debolo i ka huhu, no ka mea, ua hau-opi ka waha, hepa hui ka leo, weli na make, me he maka la no ka popoki ma kuono, a haalulu hoi ke kino, no ka piha i ka inaina i ka Inidanio a me Finita, a i ka luna paahao hoi, ka mea nana i alakai aku.

            A no ko laua noonoo kuhihewa, e komo pu ana laua iloko o ka hoinoia, nolaila, kuka iho la laua, e hoao ma ka mahuke ana, aka, ia hoao ana, aole nae he holopono o ia manao ana, nolaila, kahuli hou ae la ko laua manao, a hoopuka ae la i kekahi olelo hoohoo, i ka i ana iho, E mahuka no kaua, e ola no a e make, aka, ua oi aku nae ka pono o ke kaua noho ana a make imua opa, o nana no ia e kanu iho i kana mea i pepehi, mamua o ko kaua mahuka ana o make aku i ka nahelehele, a pomaikai wale na manu a me na holoholona i ko kaua mau io, a o ko kaua mau iwi, e kauliilii ana, A no ia olelo hooholo, hoao iho laua i ken oho ana, a hele loa i ka lanakila, me ka hoolohe aku no hoi i no olelo a Debolo.

            I kela manawa no o Debolo e ulupuni ana i ka huhu, hele aku la oia a ninau i na kiai puka o Keahialua, Heaha ko oukou mea i hookomo mai ai i ka Inidanio a me Finita iloko mei o Keahialoa? Pane mai la kekahi koa kiai, Na ka luna o halepaahao i hoopunipuni mai ia makou, a nona wale no ko makou mea i wehe kuhihewa ai, me ko makou manao oia wale no, eia ka o na paahao kekahi, i ike ia i ke komo ana mai. Heaha ka ko oukou mea i kue ola aku ai me ka ikaika, no ka mea, ua ike hoi au ia oukou he poe ikaika, a oia hoi ko’u mea i hoonoho ai ia oukou  ma ia wahi, eia ka hoi he poe ikaika loa ole hoi oukou! Poho hewa oi kuu dala o ka lilo ana no ko oukou aka mahina, a pau hoi ka’u ai a me ka’u i-a, Pane mai kekahi koa kaai. I ko makou ike ana’ku no i ka Inidanio, weliweli loa makou, a pilipu i hola me ka maka’u nui, a hiki ole ke hoopuka aku i huaolelo kue. O ko makou maka’u ia oe, ua emi mai ia, pakeu loa aku nae ko makou maka’u no ka Inidanio.

            Haalele iho la o Debolo i ke kamailio ana me na koa kini, hele loa aku la ia iloko o Aina Hoki, a halawai pu iho la me na koa a me na alii koa i eha ai ia Iuleta ma. Ninau aku la oia, Heaha la ma mea i hanaia maloko nei o ka pakaua, mahope iho o k@ hele ana? A nawai la hoi i hookuu i ka Indanio a me Finita?

            Pane mai la kekahi alii koa i eha, Auhe oe, i ka pau ana no o ke anahulu la mohope iho o kou hala ana aku, ua hoounaia mai he maui tausani koa kaua lio main a aupuni ehiku mai o Wakawaka, a o lulela ka mea nana i alakai mai. A i ko makoa ike ana, hoomakaukau pupua hulu iho la makou e pale aku ia Manawa no ka mea, ua hemahema ko makou aoao, oiai ua hanaia kela kaua me ka hooholo mua ole ia, ako, ua like loa ia luku ia ana o makou, me he hoopai ana la no luna mai.

            A no ko lakou la makaukau loa e ko mo mai i loko nei, oili koke aku la o Satalina ko makou alii, a o ka hakaka koke iho la no ia me ka Iueta, a moku iho la ke poo o Satalina, o ke komo koke mai la no ia o na kao o Wakawaka, a o ka hakaka koke iho la no ia o makou, a pau iho la ko makou aoao i ka eha make. A ia Manawa no i kiiia ai ka Indianio a me Finita, a hookuuia ae la.

            A lohe o Debolo on na hana i hania ninau koke aku la oia, Auhea ka hoi ka luna halepaahao? I maila no ua alii koa nei, Ua lawe pu ia no e ka Indiania i na aupuni ehiku o Wakawaka. Pane aku o Debolo, Ekuhi an aka paha ia, aole au e hiki aku ana ilaila?

            Iloko no o ia Manawa, hoopuka ne la o Debolo i kana olelo kauoha, i ka i anu iho, E malama no oukou i ka pa kaua nei, mahope iho o ko’u hele loihi ana , no ka mea, aole au i ike pono i ko’u manawa e halawai hou ai me oukou.

            A pau ne la kana olelo kauoha, hoi hou aku la oia a hiki iloko o Keahialoa, ninau koke aku la no i ke kahu lio, Auhea la hoi ke kino kupapau o na lio? Kuhikuhi  wale ae la no ke kahu lio me kona mau lima, a mahope, hoopuka aku la oia i ka huaolelo, Aia no ma o la, ua kanuia e a’u a nalo, no kuu manao o pilau mai auenei, a huhu hoi oe ia’u, oia hoi auanei he pilau no ke kanaka no kau mea makemake ai, ina la ua popo, aole no la hoi e kanuia e o’u.

            A no keia mau mea, kena koke iho la oia i ke kuhu lio, E kii oe e hue hou, no ka mea, e makemake ana au e hana i pahu no ko laua mau kno kupapau. Ae mai la ke kahu lio, a hele aku la hooko e like me ke kauoha a knoa haku. A hana iho la o Debolo i pahu, ua hooheeheeia ke dala keokeo ma ke dala gula, a wailiia, a lilo ai la i gula melemele. Ua hanaia keia mau pahu e like me ka balela, he elima kapuai ke kiekie, a ua hana ia he mau puka poepoe ma no poo o na pahu.

Ma keia mau pahu a Debolo i hana’i me kona manao nae, e hookomo pu i ke kino o ka Inidanio a me Finita iloko o na pahu, me ke knop u o na lio.

A paa maikai ua mau pahu nei, kauoha ae la oia i ke kahu lio, i ka i ana iho, E hookomo oe i kekahi lio iloko o kekahi pahu, a pela no hoi ka lua o ka lio, iloko no hoi ka lua o ka lio, iloko no hoi o kekahi pahu, a hana iho la no kekahu lio e like me kona kauoha.

            A paa ka Debolo mau olelo kauoha, kii aku la oia i knoa kappa manu a me ka eke talena, a lele aku la iloko o na aupuni ehiku o Wakawaka.

            A hiki oia ma ka pakaua, a komo aku la iloko, a ike aku la i ka Inidanio e noho ana, wehe ae la oia i kona kapa manu, i hele aku la ma kea nu kanaka, me ha eke lalena ma kona luna.

            Ike mai la ka Inidanio, i keia kanaka e h@ku ana, me ka eke talena ma kona lima, lele ae la kona hauli, me ka manao ana oe i ka eke talena e Ekemia ma. Ina he oiaio oia, o Debolo ne no keia kanaka e hele mai nei, a he mea makehewa iaia ke hoao aku e kakoka me ia kanaka.

Hele mai la no o Debolo aku ana hoi imua o ka Inidanio, a imua hoi o ka anaina alii nui e haiamu ana, a pene au la i ka Indidanio, Nau no anei i pepehi i kuu lio punahele? Ae mai la no ka Inidanio. Pane hou mai la o Debolo, E like me kou pepehi ana i kuu lio, pela no oe e noho pu ai iloko o ka pahu me ke kino kupapau o kuu lio, i hookoia, ai kuu lili anamaluna ou. Hoohamama koke aku la oia i ka waha o ka eke lalena, a komo mai ka Inidanio. Holi me la oia a ninau i ke anaina e ko makaikai mai ana, Auhea la ka wahine a ka Inidanio? Ku koke ae la nue ka wahine kouwa, a komo aku la iloko o ka eke talena.

            O keia wahine, he kauwa oia no ka lnidanio a me kana wahine, ua noho loihi iloko o na makahiki he nu, mai ka wa keiki ole a kona mau haku a kani moopuna. Aka, no kona ike ana, ua komo aku, la kona haku kane iloko o ka ele talena, a e komo pu aku ana no me kona haku wahine, a e koe ana ia a ipe na haku kamalii, aka, ua kupono ole nae iaia ka malama i ko laau mau ola amen a pono kino, nolaila, kuai aku la oia i kona ola no kona haku wahine, a me makana nui hoi no laua mau hana maikai.

            Hoohuli hou ae la o Debolo i kana eke talena, a komo mai la o Finita a me kana wahine, o Iuleta me kana wahine, o ke Kuhina Kaua me kana wahine, o ke Kuhioa Kalaiaina me kaoa wahine, a me ka wahine kilokilo me kana kane.

            O na keiki a keia poe, ua hoolelia i ka makua ole, a ua lilo ka malama ana @ na pilikoko.

            Aole i piha ka eke talena, aole no hoi i n aka inaina o Debolo, nolaila, pii aku la oia i ka hiku o na aupuni, kahi hoi e noho ana ke Aliiwahine Manu- Silika, kona pulakaumaka o na la i hala, aole nae he hookoia, aka, ma kela la ua paholo mai la kela iloko o ka eke talena, me ka hoopuka ole i hookahi huaolelo.

Ia Manu- Silika i komo ai iloko o ka eke talena, me ka ike maka mai no o ka wahine kauwa i ke komo ana, pane mai la oia me ka olelo kikoi, Kahaha! Nohea la hoi keia kanaka maka a-a a mahaoi no hoi! O kau loaa iho la ka ia o ka hele ana mai nei a hookomo aku la i kuu haku iloko o kau ele ino! (He ike ole nae ko ka wahine, o Debolo la keia kanaka, a me ka eke talena a lakou i lohe mua ai, aka, ua laki one oia no kona komo e ana, oiai kona hoomaka ana e ike, a komo koke no.)

            Pane aku o Debolo, He ike ole paha kou ia’u a me kuu eke talena nei eo? Ae mai la no ka wahine, me ka i mai Ua lohe wale no au no Debolo a ma ka eke talena a Marina, kea lii o ke aupuni Maamaama, a loaa i kahi kaikaina manu o Puakinamu, a lilo ia Rubiana Lo. Ke Keiki Alii o Pelekane. A ina he oiaio pela, ekala mai oe no ka’u mau olelo kikoi imua ou. Pane mai la o Debolo, Ua ae no wau i kau, no ka mea, no kou ike mua ole io no ia’u ke kumu o kou olelo ino ana. Aka, mamua ae noe o kuu kala ana aku ia oe, i hookomo mua au ia oe iloko o keia eke talena, i hookoia ai ka’u mea i hookihi mua ae nei nou, a e hookomo ana a ia oe ano iloko o keia. Hoohamama ae la keia i ka waha o ua eke talena nei. A hala ae he mau minute, hoopuka hou ia mai la, a haawi ake la o Debolo i kana olelo hope, i ka i ana iho, Ano, ke hoolilo nei au ea oe i Moi no keia aupuni, mamuli no nae o ka'u me kuhikuhi, a ma olu nei, e noho oe me ka lanakila, aohe mam@, noho mai he @oa e ae nana e hoonaueue i kou kulana hanohano ma keia mau aupuni.

            A no kona hoomanao halepaahao,hoi hou akula, komo aku la iloko o ka pakaua, ninau aku la i kekahi poe. Auhea la ka luna o ka halepaahao, a ka Inidanio i lawe mai ai? Haiia mai le e ke kuene o ka Inidanio, Ua hoopania maloko o ka hale kuke. la wa kauoha ae la o Debolo, E kii koke aku, a o lawe mai. Ku aku la ke kuene, a hookuu ae la. A no ia hookuu ae ana, lilo iho la ia he mea olioli na ua kanaka a-i loihi la, ia  me kona manaolana kohihewa now, e hookuu ana me ka maluhia, a ua hala la o Debolo, eia ka aunei aole. Oia nanea hele no koi a ne, a ku ana imua o Debolo, he mea e kona weliweli nui, no ka ike kumaka ana ia Debolo, a o kona hina jua aku la no ia, kikii ana kea lo iluna, lele ae ka hauli, a waiho a make aku la. Pane iho la nae o Debolo, O o eke kanaka ino loa iloko o Aina Hoki. E panaiia ana kou ola i uku no kou mau lio, a e loaa ana ia oe ka make weliweli loa ma keia hop aku.

A pau ne la kana nukunuku ana, hoohamama ae la oia i kana eke talena, a poholo mai la ua luna halepaahao nei iloko. Ninau hou aku nae keia, Aohe alii koa e ae i koe iho mai ke nuhee liilii ana, a owau wale no i koe, no ke kokonukonu loa o ko’u eha, nolaila, ken oho nei a me ka hoomanawanui i ka makua a me na eo inoino o ka poe make e waiho mokaki mai nei.

            Hoopau ae la o Debolo i kona komoilio ana me ke olii kua, a o kona kino manu koke iho la no ia, a hoi aku la e hiki keahioloa, a nineu aku la i ke kahu lio, Auhea ke kino kupapau o ua mau ho nei? Hae maila kekahu lio, Eie iloko nei o na pahu au i kauoha iho ai ia’u a i hakalia wale no ia oe.

Mahope iho o ia wa, nanao iho la oia i ka nohu lele iloko o ka eke talena, lalau aku la no hoi i ka pahu o na lio, a kau iho la iluna o ka noho lele, a lele aku la iloko o ke aupuni oa ka poe Kini, a hookipa pumehanaia aku la eia me ke aloha paumako, oiai akahi no lakou a hui hou mai ka noho kaaweleana no kekahi Manawa lohi i hala.                Aole i pau.

 

KA MOOLELO

-o-

KAAHAOLELO 1872.

(Koena mai kela mau pule mai.)

Ke manao paa nei au, ua hoike iho la au i ka hiki i ke kanaka ke hoolilo aku i kona pono pili paa i kekahi mea e, malalo o na kanawai e ku nei: a he waiwai kalepa ke kanaka, a ua hookaawaleia he hookauwa ano like aku mahope o ke kauwa kuapaa, me ka hana ole i ke karaima; a o keia mau mea a pau, ke kue wale nei no i ke kumukanawai, aole wale ao no kumu i huikeia maluna, aka, no ne kumu kekahi i waihe hookamani keia mai e ka Loio Kuhina i ke kau o 1870 e ku ana i ka pauku 78 o ke kumukanawai.

            O na kiokiona o keia hana i na lima hana a me ka io o kona hopena, oa hoohewa like no ia i ka haku a me ka kauwa. He mea e anoninoni ai ke kanaka. I ka wa o ke kaua kuloko iho nei ma Amerika Hui, ua hoahu ae kekahi poe o keia aupuni mokupuni i ke dala mooli, malakeke a me ke kopaa ma kekahi waihona manawalea i na noa eha mamuli o ka hooikaika ana i hoopau i ka hookauwa kuapaa, a hoouna aku la, o na malakeke a me na kopaa, o lakou no nae a hua a ka hoouwa kuapaa. Eia hou, i ko kekahi nupepa komo ana mai e hoopaapaa no keia mea, ua kahaia he mau laina mawaena o keia anaina, a na lilo i mea walania mawaena o na aoao elua, e like ma na mea i ekeia ma na mokuaina hema o Amerika Hoiia ka wa mamua iho o ke kaua huliamahi o la aupuni.  Ke hoo@ @ no kekahi pauahi nui ma@ @ ka hiko ma Maui a ua kapaia mai nae ia pau ana i ke ahi, e na ona mahiko, o ka hoike ana a ka nupepa ka kumu i pau ai i ke ahi.  I ka hele ana a kekahi luna aupuni e maka: ka@ @a mahiko, ua hoike mai oia ia @ @ ao@ o ka nupepa ke kumu i pau ai, aka, no ka @ loa o na dala ohi mua i haawiia i ka paahana a me ka hoaie wale aku @ o @ loihi wale ai i ka manawa nana o ke kanaka a ua mokumokuahua ka no ia pa@ loiki, ke kumu ia i pili iki aku, aka, hoakoakoa ae ia nae na haole mahiko, a hooholo iho la ina @ ko o kekahi halawai e pepehi i ka nupepa.

            Pehea i aka like o keia hana ma Hawaii nei, me ka hana i ikeia ma na mokuana hema o Amerika Hui mamua iho o ka wa kaua kuloko. Hoohelo iho ia keia mau haole  mahiko i na olelo hooholo, e hoopa e mai i ko lakou launa ana me ka nupepa, a hoounaia mai e pai a e hoolaha akea. Ke ae aku nei au i ka ulu ana ae o kanaauaao i loko o kekaha ohana o ke aupuni, a nolaila, ua mau olelo hooholo la i hoounaia mai ai e pai, ua hoihoi hou i aka i Maui me ka nele i ka hookoia. I ka wa hoi o kela pauahi ma Maui i haina ao aei, ua manaoia e hoouna mai i Honolulu nei i kekahi poe i hamoia na kama a eleele, a o ka lakou hana, e puhi i na haie o ka Luna Hooponopono o kela nupepa a e hoike aku no au i kekahi palapala i kakauia mai ia’u e kekahi hole, i n aka au malaila i ka wa pau ai na hale i kea hi, i na “ua kipuia au, a i ole ia, e hia’u ma ka amana, i na aole ia e kip u a e li pu, ia wa hokahi” Ua mokumokuahua loa aku la paha kela haole i kona wa i noho ai ilalo me ke koko oluolu, a oleio mai i kona hoa kanaka pepehi. A me he mea la no paha, ua mokumokuahua pu aku la no kekahi poe e ae oia poe, i hi ai lakou e lawe i ke kanawai iloko o ko lakou lima, oia hoi i ke kanawai powa kanaka. Ua iike loa keia, me ka hana a na haole haku hana o na mokuaina hema o Amerika Hui. Ke paa nei ko’u manao, o ke kanawai no ka hookauwa ana ma keia aupuni, ke kku nei me ka pane ole ia o keia mau hana hoohaunaele. I ka wa a oukoa e olelo aku ae i keia poe mahiko i ka hewa o ka imu ana i ka lima hana, e olelo mai ka lakou, ua makaukau na Aha Hookolokolo e hoopai mai i na paahana no ka hewa. Heaha la ko kakou mau Lunakanawai? E nana mua ae kakou i na Lunakanawai Hoomalu a apana paha, hahi a ke kauwa e hiki mua mai ai, ua komo hohonu a komo ole paha i ka mahiko, a ke paa nei paha hookah a oi ae kauwa halalo o na palapala kepa. O ko kakou Aha Kiekie, he elua o lakou mau ona mahiko, a ua komo ole loa iloko o ka hooulu ko. O ka hope loa, o ko kakou Maoi, he ona mahiko no oia. He ka kaikahi wale mo na peahana hiki ke uku i ko lakou kuamoo e hikiauku ai i ka Aha Keikie.

            Ua like loa no ka kakou paahana kepaia e like mo ko na kauwa kuapaa imua o ko Lousiana Aha Hookolokolo. Ua hewa loa ko kakou kanawai. Aole paha e pono ana na hewa. Ina he Manawa ko’u e hele ai e makaikai i na apana e aku o keia mau moku, aole au e nele ana i na moolelo hewa he lehulehu a waiho mai imua o keia Ahaolelo.

Ke manaoio nei au, “e lawe kokeia mai an aka poe hookaumaha, i na he kanka hookah a lahui paha e hookolokoloia a inopai aku”. Ke makemake nei ka Luna o Hana, o ka iahui hea ke hoopaiia. E hele oia e Amerika Hui a e ninau aku mai pehea la i hoopai ai ke Akua ia lakou, no ko lakou hookauwa kuapaa ana i ko lakou poe hoakanaka. E helohelo i ka moolelo a e haia ae. Ke manaoio nei no hoi au e hoopaia mai aua no kakou, aole au i manao i pomaikai ana kakou ma kea no he lahai aole oa. He lahui lakou e holomua ana ke malama lakou i keia ano hopaaua. I ke kamailio ana aku no Porto Rico, ua olelo ae kekahi mea kakau maloko o kekahi oupepa o Nu loka penei, a oiai, o ka hoonui a me ka hoomaumauna i na hua o ka lepo keia mokupuni, oia auanei ke kahua o ka paahana e hoopaaia ai me ka hopena o ke aupuni ino e hooholo mua ole mai ai i ka pomaikai i keai mua aku, i na aole lakou e hoopau ana i na hana i ikeia ka hewa. Eia no he poe lehulehu e manaoio nei, o na karaima, ua kue i ka noho anaina ana, i pe he lahui a he kanaka hookah paha, o hahaiia mai ana no e na hoopai kupono oia ano.  Ke makemake nei paha kekahi poe oloko o keia. Ahaolelo e