Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 22, 31 May 1873 — Page 4
| This text was transcribed by: | Keoki Maguire |
| This work is dedicated to: | Namakawewehi a Kua'ana, keiki a Kua'ana mai P |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
KA NUPEPA KUOKOA
We’ll not give up the Bible.
1.
E paa mau ka Baibala,
Mai hookuu wale ae,
Ka olelo oiaio,
Ke panana maikai,
Ke kookoo, ke kokua
No na poohina nei,
Ke alakai kupono
No na pokii liilii
Cho. Ae, ae, e paa makou la
I ka Baibala nei ;
E lilo e ke ola,
E paa nae keia lei.
2.
E paa mau ka Baibala,
Mai hookuu wale ae,
Ka la i kau olino
Ma kahi e hele nei,
Ka leo hai i ke Ola,
Ke aloha o Ieus,
A kuhi i ka Lani,
Ka home nani mau.
Cho. Ae, ae, e paa makou la, & c.
3.
E paa mau ka Baibala,
Mai hookuu wale ae
No kahi lealea,
A no ka eha nei ;
E kuai lilio mai la,
Malama maikai mau,
He momi, he daimana,
He waiwai kamahao.
Cho. Ae, ae, e paa makou la, & c.
4.
E paa mau ka Baibala,
Ke kii ka enemi,
A aa e kaili aku,
Mai ae e lilo ae ;
E palo no ka pono,
No ka Baibala nei,
E pale i ka maalea,
A me ka wahahee.
Cho. Ae, ae, e paa makou la, & c.
5.
E paa mau ka Baibala,
A e hoolaha ae,
I holo ma na aina,
A ma na moku kai,
I lohe a i huli
Na kanaka a pau,
A piha ka honua
I kona lama ao.
Cho. Ae, ae, e paa makou la, & c.
Ka Baibala—ka Papale kapu—ka
mea i oi—ku hoohoka ia—
ka Makana.
He wahi kaao maikai keia no ke keneturia i hala aku la.
He wahi keiki kane, o Eda ka inoa, ke kumu o keia kaao. E ake nui ana oia e loaa ka Baibala.
E kuu kupuna wahine, ahea la e loaa ai ia’u ke dala kupono e kuai ai i Baibala na’u ?
He Baibala ! e kuu moopuna ! Nolaila anei kou malama ana i kau mau keneta, i mea e kuai ai i Baibala nau? Ka inoa, he Baibala no ka kaua i keia wa.
Ae, he Baibala no, aka, na lilo aku kekahi hapa ; he mau pepa wale no i koe o ke Kauoha Hou. Hele au i ka halawai, a hai mai ke kahuna i kekahi kaao maikai, a kuhikuhi i kahi e loaa ai maloko o ka Baibala ; hoi mai au, a huli i kahi i kakauia’i ; ua lilo, ua haehaeia ia wahi. Kaumaha au, o ko’u makemake nui nae e loaa i Baibala okoa na’u ponoi.
Maikai ia manao, e Eda a makemake no au e kuai i Baibala nau ; aka, aole paha e hiki ; no ka mea, e lilo ana ke kala i loaa mai ia’u i mea kuai lole nou, i mahana oe i ka wa hooilo. Nolaila, e oluolu oe i ka nana ana i ka Baibala kahiko i keia wa pilikia.
(Nui ke kumukuai i ka Baibala ia wa, aole haahaa e like me keia wa. )
E Eda, e hoi oe e moe, i hiki ke ala i ke kakahiaka nui , a hoomakaukau e hele i ke kula, i ole oe e kikoia.
Honi no Eda i kona kupuna, a hoi e moe, me ke kaumaha nae no ka uuku o kona mau keneta, a hiki ole ke kuai i Baibala nana.
Ala oia i ke kakahiaka, a hele i ke kula. A i ka pau ana o ke kula, ku ae ke kumu e paa ana i kahi pahu uuku ma kona lima, a olelo, e na keiki, ma ka la umi o keia malama ae e makana ana au i ka mea maloko o keia pahu na ke keiki i oi. E nana mai.
Wehe oia i ke poi o ka pahu, a hoike aku i ka mea maloko, aia hoi, he Baibala maikai loa. Aole anei he pono ke hooikaika i loaa keia makana maikai loa ?
Hooho olioli na keiki, a hoohiki e hoao i loaa ia makana maikai nei. A oi paha ka hoohiki ikaika ana o Eda.
Hoi mai la Eda i ka hale, a olelo, E kuu kupuna, e haawi mai ana ke kumu, na ke keiki i oi i makana kupono i ko’u makemake, oia hoi ka Baibala, me ka wahi ulaa maikai loa.
A e hooikaika loa ana au e lilo i keiki oi, @@ @@ maikai.
Hooikaika loa no oia e lilo i keiki oi, a no kona manao paa e ko ana kona hoao ana, a e lilo ana ka makana iaia, ae oia e lawe kona kupuna wahine i kana mau keneta i loaa mai i mea e kuai ai i papale kapu maikai loa, i hiki iaia ke hele pu me na keiki e ae e ike i ka Presedena, ia Wasinetona e maalo ae ana ma kekahi kaona.
Ma ka la umi o ua malama nei, oia hoi ka la hoike, akoakoa na keiki ma ka hale kula, ua kahikoia i ka lole maikai.
Himeni lakou i mau himeni, a hai i na pauku paanaau ; a pau ia, ku no ke kumu a olelo, e haawi ana au i keia Baibala maikai i ke keiki i oi ma kuu manao, oia hoi o ---( a kuhi Eda, oia ke keiki i oi, a kikoo i kona lima e lawe, ) Matina.
Hoohoka loa ia Eda, kaumaha wale ka naau ; uumi nae oia i kona kaumaha, a hiki i ka hale, ka lilo loa iho la no ia i ka uwe, a manao ke kupuna, e make ana paha oia i ka nui maha ole o ka uwe ana.
Iaia e uwe nui ana, hoea mai na kanaka elua, a ninau i ke ala e hiki ai i kekahi kaona ; a noi mai hoi i wahi mea ai, no ka mea, ua pololei laua.
Hookomo ke kupuna ia laua iloko o ke keena kuke. Hoomaka laua e kamailio. Aia hoi Eda ma kahi kuono, a, ia laua e kamailio ana, oki iki kona uwe ana, i hoolohe oia i na mea a laua e kamailio mai ana. Aka, kau kona maka ma ke kapu, ka mea i kuaiia me kana mau keneta i malama ia i mea e kuai ai i Baibala, a manao, e loihi loa ana ka manawa e imi hou ai i kumukuai i Baibala nana, a huipu me keia mau mea kona hoohoka ia no ka loaa ole ana o ka makana, ka lilo hou no ia i ka uwe loa ole ana. –A ninau na kanaka iaia i ke kumu o kona uwe nui ana ?
Aole nae i hiki iaia ke hai i ke kumu, no ka nui o ke kaumaha ; nolaila, na ke kupuna wahine i wehewehe, mai ke kumu mai, me ka olelo, ua haao au e hooluolu iaia, me ka olelo, mai kaumaha oe ; mamuli e loaa ana no ka Baibala ia oe. A ninau aku la oia ia Eda, e kuu moopuna, aole anei oe i pomaikai no ka lilo ana o kau mau keneta i mea kuai papale kapu maikai loa nou? Ina nele oe i ke kapu maikai, aole hiki ia oe ke hele me na keiki e ae, e ike i ka Peresidena ia Wasinetona. Pane ikaika mai ia Eda, mai kona kuono mai, he hapa loa kuu makemake i ka kapu maikai, a me ka ike ana i ka Peresidena. Oi loa kuu makemake i ka Baibala.
Maikai loa kou manao e Eda, wahi a na kanaka ; e hoomau i kou aloha i ka Baibala me keia, a mau loa aku. Paina laua, a ee ae la i na lio, a holo aku.
He mau la mahope iho, e paina ahiahi ana ke kupuna wahine laua me Eda, a ku mai la ka lawe leta ma ka puka, a waiho mai he wahi ope. Nowai la keia ope, wahi a laua. Kii koke ke kupuna i kona mau maka aniani, a kau iho la a nana, a heluhelu, Eda ka inoa i kakauia mawaho. Aole paha na’u, wahi ana, owai la kou makamaka i aloha a hooili mai i keia ope no’u ?
Wikiwiki nae oia e wehi ia ope me ka lima haalulu ; he Baibala maikai loa ! a ua paiia mawaho me na hua gula, ka inoa o Eda. Nani ka hauoli ana o Eda. Nani hoi ke kahaha ana o laua i ka wehe ana’e i ua Baibala nei, a heluhelu ma ka pepa kaawale ma ka aoao mua. “Na Eda Kaaka, he makana na Wasinetona mai.”
Ua malama pono loa Eda i keia Baibala, a heluhelu mau, a hala ka wa ui, a oo, a elemakule ; a make oia, ua lilo no ia i kekahi moopuna ana. Hawaii.
HAAWINA KULA SABATI.
KUMUHANA. IOSEPA ME PARAO.
Pauku Baibala – Kinohi 47: 5 --- 10.
5 A olelo mai la o Parao ia Iosepa, i mai la, Ua hiki mai iou la kou makuakane a me na hoahanau ou.
6 O ka aina o Aigupita, eia no ia imua ou : i ka aina maikai nui, e hoonoho ai oe i kou makuakane a me na hoahanau ou : e noho iho lakou i ka aina o Gosena. A ina i ike oe i na kanaka akamai o lakou, e hoonoho oe ia lakou i mau kahu no ka’u poe holoholona.
7 Akamai mai la o Iosepa ia Iakoba i kona makuakane, a hoonoho mai la iaia imua o Parao. hoomaikai aku la o Iakoba ia Parao.
8 Ninau mai la o Parao ia Iakoba, Ehia la makahiki o kou ola ana ?
9 I aku la o Iakoba ia Parao, O na la o ko’u mau makahiki i noho malihini ai, hookahi ia haneri makahiki a me kanakolu. He hapa a he ino hoi na la o ko’u mau makahiki e ola nei ; aole nae i loaa ia’u na la a me na makahiki o ko’u poe kupuna i ko lakou noho malihini ana.
10 Hoomaikai aku la o Iakoba ia Parao, a hele aku la mai ke alo aku o Parao.
Pauku Alakai. “He hapa a he ino hoi na la o ko’u mau makahiki e ola nei.” p. 9.
Pauku hui Lahui. “No ka mea, aole o kakou kulanakauhale e mau ana maanei, aka, ke imi nei kakou ia mea ma ia hope aku. “ Hebera 13: 14.
Mele. Himeni 376, Leo “Kahoohuli ana.” Pule i noho pono na haumana, i loaa ka makaukau no ka lani.
Na Ninau
Na Makua. Heaha ka Iosepa ao ana i kona poe hoahanau, ke ninau o Parao i ka lakou oihana? Mokuna 46: 33, 34. He mea aha ka oihana kahu hipa i ko Aigupita ? He mea haumia ka, no ke aha ? No ka haaheo paha ? - - he poe kalepa, he poe kuai lakou - - he oihana kiekie ka ia, a o ka hanaihipa, he oihana haahaa loa ka ia. Maikai anei ko lakou manao? Heaha ka oihana mua ? Heaha hoi ka oukou mau oihana ? Heaha ka oihana haumia i ko oukou manao ? Ka oihana kuai baka, kanu baka, kanu awa, kuai awa, puhi rama, kuai rama, kuai opiuma, laikini hookamakama. Pili anei kekahi o keia mau oihana haumia ia oukou?
Na Keikikane. Ua hele o Iosepa a hai aku ia Parao i ke aha? Mokuna 47: 1. Aia lakou mahea ? A lawe oia i ehia hoahanau ona, a hoonoho imua owai ? p 2. Heaha ka Parao ninau ia lakou ? A pane lakou pehea ? Nawai i ao e pane pela? Mokuna 46: 34. Heaha ke kumu o ko lakou hele ana i Aigupita ? A noi lakou ia parao e noho mahea? No wai ia manao ? Mokuna 46: 34.
P. 56 Na Kaikamahine. Na olelo maikai a Parao. Heaha na olelo oluolu a Parao ia Iosepa ? 1. Ua hiki mai ko’u mau hoahanau. 2. Eia imua ou ka aina o Aigupita, ma kahi maikai e hoonohoia ai lakou . Oia hoi o Gosena. Aia mahee o Gosena ? Nawai i noi mamua e noho lakou ilaila ? p.4. Ina he mau kanaka akamai iwaena o lakou, e ahaia ia poe? Oluolu, ea, ke’lii.
Na Pokii. Na Kahuhipa. He poe aha ua hoahanau o Iosepa? He poe kahuhipa, a hanai holoholona. Mahea mamua ? Ma Kanaana. A laweia ko lakou mau hipa a holoholona i hea ? I Gosena, ma Aigupita. No keaha ? No ka we ma Kanaana, he ai no ma Gosena, he aina momona ia. Heaha ka oihana haumia i ko Aigupita ? A pehea ko oukou manao, he oihana haumia onei ka oihana hanaihipa, a hanai holoholona ? Aole, he hana maemae, a maikai ia. He wahi hewa nae e pili ana ia oihana ; heaha ia hewa ? O ka lilo loa paha o kekahi poe keiki ilaila, a haalele i ke kula. Ae. A pono anei ia oukou ke haalele i na kula, a hele mamuli o na holoholona ? A, mamuli o ka holoholo lio?
Owai na kahuhipa a oukou i lohe ai ? Adamu, Eva, Abela, Rebeka, Rahela, Iakoba, Mose, Davida. Owai ke kahuhipa maikai loa ? Owai hoi na hipa a ke keiki hipa maikai ?
Na Makua. Owai kai alakai ia imua o Parao ? Owai ka i alakai mua ia ? p 2. Mai hea mai ke alakai ana ? Nawai i alakai ? Pehea aku la o Iakoba ia Parao ? Heaha ke ano o keia hoomaikai ana ? Na wai i hoomaikai e mai ia Iakoba ? Mokuna 27 : 27.
P 8, 9. Na Keikane. Ka ninau o Parao.
Heaha ka Parao i ninau mai ai ia Iakoba ? Pehea ko Iakoba pane ana ? 130 makahiki. Pela anei ke ola ana o kekahi poe i keia wa ? Pela no, kakaikahi no nae, 140 makahiki o kekahi luahine me Amerika. Ehia ou mau makahiki e Davida ? me oe e Meri ?
Na Kaikamahine. Heaha ke ano o ko Iakoba mau makahiki ? 1. He hapa, aole nui loa; aole like me ko na kupuna. 2. He mau la ino hoi. Mahea ka hoomaka ana o ke ino o kona mau la? Mahope o ke aha ? O ka hoomaikai ana a Isaaka kona makuakane. Ma ke aha i loaa ai ka hoomaikaiia ? A aha mahope ? Ku a mahuka aku no ka makau i ka pepehi ia e Essu kona kaikuaana. Owai kai hana ino iaia ma Padanarama ? Labana, Ehia makahiki ? Pehea kana mau keiki ? Hana ino, kolohe, pepehi kanaka - moekolohe – hana ino ia Iosepa. Ino, kaumaha, ehaeha loa o Iakoba iloko o ia mau makahiki ane 40.
Na Pokii. Owai keia elemakule ? O Iakoba ? Ehia ona mau makahiki ? 130. Ehia 10 iloko o ka 130 ? Ua loaa anei na makahiki he 10 ia oe, e Ani ? Owai ka pokii loa ma keia kula? Ehia ona mau makahiki ? He pokii anei Iesu mamua ? Owai ka iakoba pokii i aloha nuiia ? Iosepa, Beniamina. Owai ka muli o laua ? Aole anei he mau moopuna ia Iakoba? Nui na moopuna. Malama he mau moopuna i aloha nuiia kekahi. E Rahela, ua like anei kou makuakane me Iakoba, he elemakule loa ? 130 makahiki, he elemakule loa anei ia ? Ehia makahiki o Adamu ? 930. Owai ke kanaka elemakule loa ? Ehia ona mau makahiki ? Ehia o Aberahama ? Ehia o Isaaka ? Maikai anei ko oukou mau la ? ino anei ?
Nohea ka maikai ? nohea ka ino ? Heaha ka mea e maikai ? o ka noho pono paha, a na ke Akua e hoomaikai mai.
Oukau e pau. Owai na kupuna o Iakoba? Mai ia Adamu, a ia wai ? Owai ke kupuna i oi na makahiki ? Owai ke kupuna i emi loa na makahiki ? Owai ke kupuna i make ole ? Owai ke kupna i make ole ? Owai kekahi mau kupuna maikai ? Heaha ka hana nui a maikai a kekahi mau kupuna maikai ? Heaha ka hana nui a maikai a kekahi kupuna? Owai ke kuupuna i kauohaia e haalele loa i kona aina hanau ? Owai ka makuahine i hoolilo i na la o Iakoba i mau la ino ? Ua kapaia ka noho ana o na kupuna, he noho malihini, no ke aha ? Hai paanaau mai, Hebera 11 : 18 – 16
Heaha ka palena o ke ola ma keia ao, i haawiia ma Halelu 90 : 10 ? Hai paanaau mai. Hai paanaau hoi, Halele 90 : 4 – 9.
Na Keiki a pau. Hai paanaau mai i ka Pauku Alakai, a me ka Pauku hui Lahui.
Heaha ka manao nui e pili ana ia kakou ?
Mele Him. 368. Leo, Home maikai.
Pule, i hoomanaoia he poe malihini kakou ma keia ao, e imi ana i kulanakauhale mau loa ma ka lani Hawaii.
Ka Moolelo o ka Ahalunakahiko o
na mokupuni o Maui ma Lahainaluna,
Mei 6, 1873.
Halawai ke aha i ka hora 3 P. M. Kooia o Rev. J. M. Kealoha i Lunahoomalu.
Pule ka Lunahoomalu.
Ekalesia Kahu Lunakahiko
Keanae, Rev. S. Kamakahiki, -----
Kipahulu. “ D. Puhi. T. Kaiwiaea.
Kaupo, “ M . Kealoha J. Kaawalaoa
Honoaula, “ L Kaiwi, D. Napela.
Waikapu “ W Kahookaumaha, S. Makaiwi.
Wailuku, “ W. P. Kahale, -----
Waihee Mr. J. Kealoalii, (Haolelo) D. Kapoi,
Honokohau “ J. Kaimana, “ B. Lima.
Kaanapali “ “ A Kaukau.
Lahaina, Rev. M. Kuaea, S. Kanakaole.
Lahainaluna “ S. E Bihopa, ----
Olowalu, Mr. G. Puuloa, S. Kaalawa.
Halawa Molokai, Rev S. W. Nueku, N. Kahoena,
Kaluaaha & Siloama; Rev S.P. Heulu, J. Kaoo
Lanai “ N. Pali ----
Lala mau, Rev. A. O Polepe, Kohoia o Rev. J F. Pogue, Rev. A.F. White, he lala o ka Ahalunakahiko o Sana Jose, Kalifonia, i mau hoa kuka. Koho ka Luna hoomalu ia S. E. Bihopa, M. Kuaea, J F. Pogue i Komite Imihana ; a ia A. O. Polepe, Kaukau, Kapoi, i Komite. Imihaawina. Haipule ka Aha.
Hoike mai ke Komite Imihana i na Kumuhana 1. Manawa haipule. 2. Hoike Kihapai 3. Na hoike o na Komite 4. Palapala Hoopii. 5. Palapala o na Aha e ae. 6. Ekalesia o Siloama. 7. Komite Hoike Makahiki o na Ekalesia. 8. Komite Hoike Makahiki o ka Aha. 9, Hoike ana o na Buke Moolelo. 10. Kula Kahunapule. 11. Heluhelu Haawina. 12. Alaula. 13. Na Keiki a na Aha. Hoaponoia.
Hoopanee ka aha apopo, mahope o ka pau ana o ka hoike. Pale o A Kaukau.
Mei 7, 1873. Hora 3 ahiahi ; halawai ka aha. Pule o J Kawaiaea. Heluheluia ka moolelo a hoaponoia me na hooponopono.
Na Hoike Kihapai. Heluhelu ke Kakauolelo i ka hoike no Hana. Heluhelu mai o D. Puhi, i ko Kipahulu ; o J. M. Kealoha, no Kaupo ; o L. Kaiwi, i ko Honuaola ; o S. Makaiwi, ka lunakahiko o Waikapu i ko ia kihapai ; o Kahale, no Wailuku ; o J. Kealoalii ka haiolelo, no ka Ekelesia o Waihee ; o J. Kaimana ka haiolelo no Honokohau & Kaanapali : o M Kuaea no Lahaina ; o G. Puuloa ka haiolelo no Olowalu ; S. W. Nueku no Halawa, Molokai.
Hoopanee ka aha a hora 7 ½ o ka po. Haipule ka Aha no ka hapalua hora. Hookuuia me ka pule a J. F. Pogue.
Hora 7 ½ halawai hou ka Aha e like me ka hoopanee ana ; pule o S. Kanakaole.
Hoike mai o S. E. Bihopa no Lahainaluna.
Hapaiia ka noonoo no ke kumu hana 3. Hoike mai ke Komite no ka hoopii ia ana o J. Kealo.
Ke hoike ana o ke komite a ka Ahalunakahiko i kauoha ai, e nana i ka hoopii ana o kekahi mau hoahanau o Waihee, i ko lakou Haiolelo.
Ua hui ke Komite me na hoahanau o Waihee, a me John Kealoalii, ko lakou haiolelo, a hoolohe pono i na hoike. Ua maopopo ia makou, he oiaio ka hoopii, no ka lilo ana o keia haiolelo i ka lapaau ana i na mea i loohia i ka mai lepera, a ua kohu kana hana malaila i ka hana maalea puni dala, ka mea kupono ole i ka Haiolelo o ka Euanelio o Kristo. O na hoopii e ae i hoopiiia, ua pohihihi, aohe i maopopo. Ua aponoia ka hoike.
Komite, W.P. Kahale,
W.P Alekanedelo,
J Haole.
Hoike mai ke Komie no ka hoopiiia ana e Rev. W. Kahookaumaha. Kuka ka Aha, kohoia o M. Kuaea, e hui pu aku me Kahale, kekahi lala o ke Komite, e hoakea hou ae i ka olelo hoike.
Koho ka Lunahoomalu ia Rev. A. O. Porape, M. Kuaea, i Komite hoike makahiki o na ekalesia, i ka Aha Euanelio ma Honolulu ; a o Kahale no ka hoike o keia a ha i ka Aha Euanelio.
Hoopanee ka halawai, a halawai hou i ka la apopo ma Waihee, Lahaina, mahope o ka pau ana o ka hoike ; pule o D. Napela.
Lahaina, Mei 8, 1873, hora 2 P.M.—Halawai hou ka Aha ma Waihee, e like ma ka hoopanee ana ma Lahainaluna. Malamaia ka hapalua hora haipule.
Heluhelu mai o S. P. Heulu, no ke kihapai o Kaluaaha a me Siloama ; a o N. Pali, no Lanai ; S. Kamakahiki, no Keanae.
Hoike mai o M. Kuaea, no ka hooakea ana ae i ka olelo hoike a ke Komite no Kahookaumaha.
Ka hoike a ke Komite, i kauohaia e ka Ahalunakahiko, i noho ma Kaluaaha, Molokai, e hoolohe i ka hoopii a Pelekai k, kekahi hoahanau o Waikapu, no ka honi a me ka hoohaumia ana o Rev. W. Kahookaumaha i kana wahine.
Ua noho ko oukou Komite ma Waikapu, i ka la 6 o Mei, 1873, imua o na hoahanau i akoakoa mai, a imua hoi o ka mea hoopii a me ka mea i hoopiiia. I ka hoolohe ana i ka mea hoopii, a me ka mea pale, a me ka hoike a na hoike, ua maopopo ia maua ka oiaio o ka hoopii, a he pono no ke hoopau ia ko W. Kahookaumaha noho Kahu Ekalesia ana no ka Ekalesia ma Waikapu ; a e hoopau loa ia no hoi kona oihana Kahuna mai ona aku. Aponoia,
Komite, W.P. Kahale,
W.P. Alekanedero.
Komohana 4. – Heluhelu mai o S.P. Heulu, he palapala e noi ana i ka Aha, e hookuu iaia mai ka noho Kahu ana no Kaluaaha. Haawiia ia S. E. Bihopa, J. F. Pokue, W. P. Kahale, ke Komite e hoike ana i ka Aha.
Heluheluia he palapala kahea no Olowalu, ia G Puuloa, i Kahu Ekalesia no lakou. Waihoia ma ka lima o Puuloa, e noonoo a hoike mai imua o ka Aha.
Heluheluia ka palapala noi no Honokohau, ia J. Kaimana, i Kahu no Honokohau, ia J. Kaimana, I Kahu Ekalesia no lakou. Waihoia ma ka lima o M. Kuaea, S. Kamakahiki, S. W. Nueku, ke Komite, a hoike mai i ka Aha.
Heluheluia he palapala noi na ka Ekalesia o Waihee, ia J. Kealoalii, i Kahu Ekalesia no lakou. Waiho ma ka lima o kela Komite mua.
Hoihoi mai o G. Puuloa, i ka palapala noi i waihoia ma kona lima. Ua ai oia i ke noi a ko Olowalu. Kohoia o Rev. S. E. Bihopa, Rev. A. O. Polepe, Rev M. Kuaea, i Komite e hele i Olowalu, e hookohu iaia ke ike lakou ua kupono.
Hoikeia mai, he palapala hoopii kue a ko Kaluaaha, ia S. P. Heulu. Waihoia ma ka lima o ke Komite mua, no ka palapala noi a Heulu.
Hoopanee ka Aha a halawai hou apopo, hora 9 kakahiaka. Pule o S Makaiwi.
(Aole i pau. )
He Olelo Nane.
Ma Madekakeka i haku ia’i keia olelo nane. He nane kahiko loa, a ua na kupuna i ao ia i ua moopuna, na mamo a paa naau ia e hiki i keia la.
Penei ka olelo nane ; he mau hoa elua, o kekahi, ua hilinai oia i ke Akua, a o kekahi, ua hilinai oia i ke kanaka.
A, i kekahi la, ninau kekahi i kona hoa, ia wai kou hilinai ana no ke kokua ia, hanaiia, kahikoia? Ke Akua kuu mea e hilinai ai no na mea a pau, wahi a ke hoa. Aka, ina e hele ana oe ma kahi loihi, e hilinai anei oe i ke Akua me ka manao, nana no e haawi mai i ai nau ? Pela io no, e hiki no i ko’u Akua e hilinai nei ke hanai mai ia’u.
Hoole ae hoa, aole pela ka’u, ia’u e hele ana i kahi loihi, i na kanaka me au iho kuu hilinai ana.
Mahope iho, me ka paa ana i ko laua manao i haiia maluna, hoomaka laua e hele i kahi loihi ma ka aina. A hiki aku i kahi kauhale, ninau na kamaaina i ka laua hana ; pane aku ke hoa i hilinai i ke kanaka, o kuu hoa nei, he kanaka hilinai i ke Akua no kana ai ma kela, a ma keia wahi ; owau nae, ke hilinai nei au i na kanaka.
Kuka pu na kamaaina, a hooholo e noho pu laua ma ka hale hookahi i ike kakou i ke Akua o ka mea e hilinai ana ia ia no kana ai.
Hana lakou i ahaaina, a hoouna ka haku oia kauhale i kana kauwa e kii i ka mea hilinai i ke kanaka, e hele mai i ka ahaaina. Mai hea nae i ka mea hilinai i ke Akua, na kona Akua i hilania ai e hanai ia ia. E ia ke kauoha i ke kauwa ke hea nei makou ia oukou ke poe hilinai i kanaka me oukou iho, e hele mai e ai pu me makou. Ka holo no ia o ke kauwa ; aka, i ka hiki ana aku i ka hale o na malihini, loli kana olelo, a kena oia penei, o oukou ka poe hilinai i ke Akua, e hele mai e ai pu me makou. Ke ku no ia o ka mea hilinai i ke Akua a hele pu me ke kauwa. I ka pau ana’e o ka ahaaina, a hoi aku ka mea hilinai i ke Akua, ninau huhu na kamaaina i ke kauwa, no ke aha la oe i kahea aku i ke kanaka hilinai i ke kanaka ?
Mahope iho hana hou lakou i ahaaina, a hoouna i kauwa e ae e kii i na malihini, me ke kauoha ikaika e kahea pololei i ka mea hilinai i ke kanaka e hele mai e ai. Holo no ke kauwa, a i ole oia e hoopoina, hoopuka pinepine ia ia iho, e ke kanaka hilinai i ke kanaka e hele mai e ai. Aka, i ka puka ana’ku i ka hale, loli no ka olelo a hea, e ke kanaka hilinai i ke akua, e hele mai e ai.
Ka hele no ia o ka mea hilinai i ke Akua, a ai pu no me na kamaaina ; a pau ka ai ana a hoi aku oia, huhu loa lakou i ke kauwa no ka hea ana i ka mea hilinai i ke Akua.
Aloha ino ke hoa hilinai i ke kanaka i Elua ahaaina i hala, aole kela i hea ia, aole hoi i ai. Pololi iho la oia a hana i wahi ai nana iho.
E haalele kaua i keia kauhale wahi a ke hoa i hilinai i ke kanaka, i kona hoa lanakila ae maanei, e hele kaua i kahi e. O ke ku no ia o laua a hele i ke kauhale e ; Aka, i ko laua noho ana ilaila, oia like no ka hana, o ka mea i hilinai i ke Akua oia ke kii ia e hele mai e ai aole ka mea i hililnai i ke kanaka.
I ka ike ana o ka mea hilinai i ke kanaka, ua hookohaia oia ma na wahi a pau, nolaila manao oia e hoopii i ke ke’lii. E a, e hele kana imua o ke lii no keia mea, wahi ana i kona hoa. Ae, peno ia, aole o’u makau i ke lii. Ka hele no ia o laua a elua imua o ka Moi. Ninau ka moi, heaha ka olua hana maanei ? Pane aku ka mea hilinai i ke kanaka, owau ea, ke hilinai nei au ia oe, i ka moi, ke hilinai nei oia i ke Akua, i ka mea ana i ike ole ai , aole oia i hilinai ia oe, e ke’lii, a, ma kona manao he mea hiki ole ia oe ke pepehi ia ia a make. Ua lawe maua i keia mea imua o ka poe akamai a pau loa, aole nae i hiki ia lakou ke hai i ka pono. Nolaila, ua lawe ia imua o ka moi,
Pehea la ehiki ai ia’u, wahi a ka moi, ke holoholo i ka mea hiki ole i ka poe akamai a pau ke hooholo ? Na lakou wau i koho i ‘lii no lakou.
Kauoha nae ka moi e hoomakaukauia i ai na laua a elua. Ai iho la laua, a pau ka ai ana, haawi ke lii i mau apana lole, he apana keokeo i kekahi, a he apana omaomao i kekahi. Hoi laua, a ma ke alanui, olelo ke hoa hilinai i ke kanaka i kona hoa makemake ka’u wahine i ka lole omaomao, e kuai kaua. Ka ae oluolu no ia o ka mea hilinai i ke Akua, ae, nou ka lole omaomao a no’u ka lole keokeo. I ke kaawale iki ana aku o laua mai ka hale aku o ka moi, kena ka moi i na ilamuku e alualu ia laua, a e pepehi i ka mea nona ka lole omaomao no ka mea, he kanaka hilinai oia i ke akua aole ona hilinai iki ia’u.
Alualu no na ilamuku, a loaa laua, lele lakou maluna o ka mea nona ka lole omaomao, a pepehi ia a make, a lawe i ka lole omaomao a hoi a hoike i ua lole noi i ka moi i maopopo ua hooko lakou i kana kauoha.
Make ka , ka mea hilinai i ke kanaka. Ku ae ka mea hilinai i ke Akua, a hoi i kona hale me kona ohana me ka maluhia, a hai aku ia lakou i ko ke Akua malama pono ana ia ia ma ke alanui.
“ Pomaikai ke kanaka i hilinai aku ia Iehova, a o Iehova hoi kana mea e manaolana’i.
“ E poino ana ke kanaka i hilinai i ke kanaka, a manao iho la i ka io ikaika nona, a haalele kona naau ia Iehova.”
Hawaii.
Hilinai i ke Akua
Ke nee ae, ke noho mai,
Oia ko kakou kokua,
Nana kakou e hanai.
Hilinai i ke Akua
Ke pololi a make wai,
Hune, o a, kalolia,
Nana e hoolako mai.
Ua hoopaaia o ka la 9 o Iune e hiki mai ana, oia ka la a ke kialua Misionari Hokuao e holo aku ai no ka Pae Aina o Maikonisia.
NA BUKE
I HOOLAHA IA E KA PAPA HAWAII !
____ Me Ke ____
Kumukuai o kela me keia.
BAIBALA HEMOLELE Nui Ili Gula Nani
me na kuhikuhi ma na ao ao ……………………….$12.00
Baibala Hemolele Nui ili eleele kaekae wai gula….. 5.00
“ “ uuku iki iho, … “ ….. “ ………. 8.00
“ “ Pananaiki iho ili eleele………… 4.00
Kauoha hou ili gula nani me na kuhikuhi ………….. 3.00
“ “ eleele kaekae wai gula…………… 1.00
“ “ “ ……………… .75
Kauoha Hou Hapa Haole …………………………… .75
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai ………………….. .25
“ “ 1855 ………………………………….. .25
Moolelo Ekalesia ………………………………….. .50
Haiao ili lahilahi …………………………………… .10
Hele Malihini ana ………………………………….. .25
No ke Akua ano ……………………………………. .25
Lira Kamalii ……………………………………….. .25
Hoike Palapala Hemolele ………………………….. .25
Moolelo o Heneri Opukahaia ………………………. .25
Hoike Akua ………………………………………… .25
Wehewehehala …………………………………….. .25
Ninau Hoike ili manoanoa ………………………… .25
: “ lahilahi ……………………………. .10
Kumumua Kula Sabati …………………………….. .10
Buke Lawe Lima …………………………………… .10
He Buke no ka Pope ……………………………….. .10
Ui Kula Sabati Helu 3 ……………………………… .25
“ “ “ 4.……………………………… .05
“ “ “ 5 ……………………………… .25
Buke Euanelio a Ioane ……………………………… .10
Himeni Hawaii ……………………………………… 1.00
Himeni ili nani Hawaii ……………………………… 1.75
Kumu Leo Mele …………………………………….. .10
Kumu Leo Mele ili nani ……………………………. .50
NA KAUOHA HOU PAKEKE.
Ili Gula nani ………………………………………… 1.50
Ili eleele kaekae nani ……………………………….. 50
Ili eleele ……………. ……………… ……………. 35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU
Ili Gula nani …………………………………………. 1.75
Ili eleele kaekae wai gula ………………………….… .60
Ili eleele ………………………………………………. 50
Buke wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano.
Buke Wehewehe ano Mataio.
NA HALELU PAKEKE.
Ili Gula nani …………………………………………. 50
Ili eleele kaekae wai gula ………………………….… 20
Ili eleele ………………………………………………. 30
Ka hae Hoonani ( Buke Mele ) ……………………….. 25
EIA NA BUKE HAAWI WALE.
Palapala Liilii ---
Helu 4---Makemake anei oe i ke ola ?
Helu 6---E hele i ko Kristo la.
Helu 7---Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11---No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16---Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a
me ka Bapetizo ana.
Helu 17---Mai hana ino i na holoholona.
Helu 18---No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu
ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huina o Alanui Betala me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta.
J.F. POKUE.
Kakauolelo o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.
KA NUPEPA “ KUOKOA !”
Hoopuka mau ia
I KELA POANO KEIA POAONO
$2.00 no na mahina Umikumamamalua.
$1.00 “ “ “ Eono.
ME KA HOOKAA MUA MAI.