Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 17, 25 April 1874 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]

Nu Hou Kuloko.

A keia P.-akahi ae, e holo ni >>tia ke k 'Ki\auea" ia Kauai, a ia hoi 'ua m »i, noho e hoomaemae uo ka wa maopopo o!<*. Ua haule ia ka wahine a ke Kiaaina o H twaii mailuna mai o ka lio mi Koolaupoko i ka Poalua iho nei, a ua eha loa ia ——— Ua lohe mai makou, ua hooliloia o Dr. J. M. VVnitney i noho kaukn hana nilto iho nei inaluua ae o k* Hale Kauk* o H >peinana, i kauk i niaoli, a aia oia ke no* ho la ina Cleveland, Ohio. 1 kekahi U o keia hebedoma ae, e ku m<ii ai ka mokuahi uiai Kikane mai. A ma ia moku e pau aku ai he heluoa nui o ko kakou man kumaaina. Na Mahina kulina. —Ke manao nei makou, ua ohi ko poe kanui kulina o Ewa a me Waialua Oahu uei 1 ka pomaikai i keia makahiki mai ka hu* mai o ka lakou mau anoano kulina i kiola ai iloko o ka lepo. loa pela, oole he mea e ae nana e hookuemi hope i ka poe kunu kulina ma na wabi e «e. Ualoaama ka imi akamoiia ana he ano waiu b ita hou. Aia ma ke kulanakauhale o Nu loka he elua mau hale hana o ia ano na lana pikahi e hoohua mai uei he 19,000 paona i kela a ine keia la. Ua kohoia ka nui o ka waiu b ita o keia ano i pai'. i ka aiia iloko o na malama mua ewalu i hala, he ewalu m'lioua paono. Na KaHU EkA!,ESIA A iIE na Uaiolelo — Uu k >noia mai iinkou e Lioolah* aku, ua m ikemake ka Puuku o ka Papa Hawaii, e aoihoiia mai uadala mahina liou a me na e ae d pau no ke kokua ana i ke aupuin o ke Akm, e pia nei ma na lima o ua Kahu Ekalesia, haiolelo ame ua Puuku, m>mua ae o ka li 15 o Mei, oia ka U e pani ai ka bake. Nolaila mai hoapaapa oukou no keia leo kahea.

Kula paio akea. —E weheia ana he Kula Paio akea, e na keiki o ke kuU Kahuu<*pa* e, maloko o ke Keena HaUwai o Knwaiahao, ke hiki aku ika bora 7 oke ahiahi Poalima e hiki mai aoa, oia ka po o ka U 1 o Mei. Oke kumumanao e paioia aoa, E uln hoo ana anei ka Lahui Hawaii ? Ke konoia aku nei ka poe a pau i kupono, aole hikaka, e hele ae tl*iU.

Puehu koke no.—O kel» Halekuai non» ka inoa, Kikahakniwuīuapali, o Koma me Peleka, ma Aiaoai Prtpa, Hoooiulu nei. Ua paoi ko ia hona rnau ipuka n»n ke ano Biiieisorupe, { Aie K»a Ole.) He $20.000 ka uui o ka aie, a rae he mea la, a oi iki paha ka waiwai e wāiho nei ina ka Halekoai. He $14,000 o keia mau dala i aie ai n» No Holaui, a o ke koena no onei iho o kakou. ■■■■ Aolk i Make.—Ua ike iho nei aa ma ka AuAou Helu 29! o ka U 7 o Apr nei, tn* kahi oua mea hou kuioko ma ka aoao mua, e kahikuhi ana ka lima kahi no "Kale Bjlapola ke aikane a ke Alii, u® make ka ' Eia mui fe \ oiaio, tole i make u Kale B>l ipela ke aikaue a ke Aiii, eia no ke ela nei, he mai no nae, oa nawali«ali no Ke kioo, aole no he ikaika kopooo oke kino. Oia ka oiaio maoli, oa oi*io ole ka mea i hoolaha ia e kahi JVuhou Ha«nh waha kaoi. Kaxaio, Lihue, Kaoai, Aperila 17, 1874.

U» lohe nai m»koo, aa kakal* •kea ae kekahi kahua» anuni o Hoooluia uei i hopoii ai no kt hoohioowle, m hoo* ktoii iho oei eo k* oai ole o di ike e hiki •i e bo»beva »ka i»i*, e k»oa so« ka m«

ki 1« e webe li ka Ab»o)eto. lae «• oakemaie keit kao»ka e hoohapah»pai i oa manao ano oaaupo, aole no i pih« o K««». Ua waoaoa «eoeī oia ni kooa aoo hoopiopio ama keah* la. Hele ma kibi eki neo aoaooa ! E ao oe ooi aku kaa olelo t k« inea pono, alaila, oo ka ioo ati ia.

Njl K*ac*A lafa*c llawaii.—C* i-»he . mai u»»koo, ke uui » p»Ub*UbA loa ma«, oei k» poe H*v*ii e l»wcU«e oei i k* oibaoa iap*io A ūi**wm o i» | pee, be niao opiopio kek*bī » os»n»o ole i* ; e hali »oa ««* k» ino e i*ni oo*b» »i | n * n* i!i. 1 k« lohe eaai, aole oo i ooi !o» ! oiaom» t> K-&, bi kabaoA Hawai» i io* | aa ka paUp«U »e Up»*a, »ka, be leholeho : «r*U» a«e ia k»ak» m*i oei. Ao*e kei* oi-1 b»n», be mea paUoek* e ®pak®o wale »e j *i ou « loa» k» ike i k» w» pokole. Aole uo hoi he pooo e ae i» na mea hoopooipuui ; »n«i o'e. Kopapaū i huaiia —loaa mai i» m»- ' kou be p«UpdU tD4Ī Wai«oae m»i, ■ maioku oUiU i ike iho ai tnakoo, aa kii aku kekahi kuoak» ho«h<to»a a haai hoa i kana wahiae make maiioko mai o ka loa ku- ; papau ma Pahoa uka. Oo ewulu u* tnaUin» i wa»ho ai iloko o ka Ina, » kii huuia 1 e hoai. K. ii no la hoi, o ka pau ae la uo ; ia, e Uweia aku aua ua maa Iwi nei a ke j kahaw*i e k»be ana i W*Ua»e, holoiia ka i afea poiopoioaa. Kupanaha o > ka haioa ! ino o keia kanaka i ke oia o k» leholehu. ; 0 ka wui ao i» e inuia ai, he h*ni ioo mai [ hoi kaia uei mauka mai. Ua haoa m*iu i ia keia kauaka m% ka aha hoahuuiu, a ua | hoopaa wale ia. ______ j Hkmea ha hao no MAioe, ka loheia | ana uiai, ke iiooiuulu nei ma ka pa o ka ; Moiwahine KHoemake he maa poe kiai a ; lohuieho i keU a me keia po, oo ka hooweliwelim ka e kiiia aka anakooa oU e lawe. i A mi ka po Poa >oo uku nei i ui ho- j pu kino ia o Oaoieia Knouhii m.iioko o • kooa pa i ka wa i hele aku ai oia e ike i ! kenīi makauaka, me ka i ia mai, he kipi a | peU uku. Ke kuk.ila aku nei mukon, a j ke hoike aku nei i ka poe naaupo, aole he : kanaka Uuwaii e olu nei, e aa ana e kii aku i kona alii, e pepehi iie ole ioa no. A ina ; he lohe kahi o ia an<>, e kapa aku i ka mea oielo he lioopuoipuui * i oie, e hoopaa ma j Knwa. E noopau i ko oukou houluului aoo ole aua. J He makana ia Capt J. A. Hassinger.— Ma k.i Poalua iiumei, ua puiwa io i o C-p- 1 tnin J. A. HaBsioger o ka Puaii Pukaa "Ka Haku o Ilawaii Ponoi" i hoopau loaia iho nei, mamoli o ka hiki aoa aku o kekahi Komite o na koa oia o Chi»rles Mahoe, a me Juo. Oioeh me ka makana, a haawi aku la me na oieio kupono i kakauia ma ka pepa, ma ka iooa o ka puali. O keia makana, he medila kaU i haoa akamaiu e Mr. Eckh<rt oia hoi he kea kal i, a mnwaeoakouu iie puuwai g-ula. Ua kiuia ma ke kea mal-ioa ka huaMieln, 44 makan*aia,*' ma ke kea hema, "Kapena" ma ke kea akan, "J A,sH." a ma ke kea malalo, ka inoa o ka Puali i hoopoko'eia, "P. H. 0." He hoike ana keia, ke hoomaamaa ako nei na Hawaii i ka iiahai mah >pe o na rula hoohanohano e like me ka na haole. Pakele ke ola.—l ka Ia 16 o keia mahina ua puu kekahi hilo i ke ahi m» O-no-kaa, Kapahiua. Xo Kienie ka hale, i kahakai no kaiii i nobo ai, o oa keiki ko uka me na moopuna a me ke kapunnwahme o liua. Hele ka i k» haoa, koe oa miku.ihioe me ua keiki a Uua i kauhaie, « kieKie loa ka la iiuna, olelo aku ka makn ahine i na keiki, e noho olua ke kupunawahine o oloa, e kii ae au i ka pahu papuie, ae oo oa keiki, 5 makahiki o ka mun, 2 o k< muii. I ka hele ana o ka makuahme a puka aku i kekahi hale komo iioko uoho a iiaiiu loa puka iwaho a nuna, e a mai ana ke ahi, manao iho ia o ka hnle ua pau i ke ahi o ka iiolo aku la no ia, puka aku, ua p.ui ioa ka hale, o ke kupuuawahine ua wahi i ka moopuu a holo &ku aohe i mamao aku, ioaa aku U ke kua o ka inoopnna i ke ahi, a ia aku la, a pap*» loa mni ke poo a na wiwae, a pakeie oo ke ola. 0 ke kumu nne i pau ai, a» hoohemahema oa makua i ke ahi koe. No ka Palapala HouILINA a Ld.valilo. —Mamaa o ka I«lo ana o keia Alii i hoonoho aln e ia iioko o ka poowii o oa kaoaka H*wait a paa, oi» hoi k* 1871, u» haoi e oia i kona PaUpal i Hoaihna no kom m»0 waiwai a pau, e ili aku na io«a ke miKe ia maluoa o kao% naau moa i makemake ai » 1 hoikeia malokoo *a palapaU hoailioa, oiai ko Ukoa w* e ola aoa, a make iakoa, alail», e ka-iiia kooa mau waiwai paa wale 00, a o oa d<ila e loaa mai aoa, e waiho i» ma ka linii o kekahi poe kahd waiwai a ka A»ia Kiekiee koho ai. A o-na dala he ko Ukou nui, (m»o»o paba ke AUi, oia ka huioa o kooa waiwai » paa ke koaua), e huoliloi» oo ke kokuia aaa i ba--1« oo ka poe ilihuoe o oa mimo a ka poe Hawaii wale no, aoie kekahi aoo e ae. pa» moa keia maoao aloha makaainaoa o ke Alii iloko ooa, e like no me ko o» makaaimaoa aanao paa laia wale oo » Moi. I ka oana ako ma keia mea poliuho. ua kokai likeia oa aoao a eU,. A mamo» ae | o b»o»u o ka 1874, u » kāhe# bou i» ka me« naoa i kakau i kona hooilio» e heie mai oo kekahi m«o pauka pakuii hoo, e baawt »oa i kekahi po ooa i ks Moiwahine, » me kekahi ma« meo • ae. A mahope k>», ua oiq«q oi a Alapakl, ina he mnnao kooa no k» pal« p «U hooilioa, o» paoe »ko o Alapaki. oa manaoia oa oi ako i k» t»OMa d«U o kooa mau waiwai a pao i i ka $25.000. a oolaiU, o ke koeoo »ko, e ! waihoia e hoopokapoka ma ka lim. 0 ko I

po* kahu w i mea i » l ke oi» ok* poe iHhone e noho »na iloko o a* hal* oei. l'* apo koke ka moi i« ma n»o, •ua k«aoh« kok« oi» «• AUi>aki e hele e Kak*u ia «a»oao. Ua hookoi* kan* ktuobs, a m k*k»ot» pela. Na Ai«paki nae i kikau 100» m» ia oakui mamuii o ke kauoha *ka moi. Nulaila, m* keia ua oikbo e ke aloha poe iUhuoe iluko o ka uaau o ke Alii, a i a& kiure hoi keia kapaeia ae la. Ua oouhi mn nei o S K Knaiai i ka loaokaia -olei» Ber laoi» t waihoi<i aku oaoA e uanhi, aole nne me koni ike kuokoa, aka, me koot ike hoop>iimea«i no i ka h»i, ina e onohiia ka huaolelo haole o«) ka huaolelo HaA'aii, alaila, aohe e loaa ana ka huaolelo M pu, M maloko o kela matnsia olelo haole. U* houkomoia kela huaolelo " pu." i mea e hoonawaliwali ma ka ; olelu Havaii, aka, aole n »e pela ka ikaika wa k» '>lelo b»"lo. U kau inookii.iuha u o kou noho ana inai Hilo a Lahainaluo-, he I mea huopau koaiaaia waie no la, a ua kupo- : no loa no koo wa m«ke, —o kau hu»ole!o i haoie aihamu i «raiho mti nei, mahe« ia o j ke kumu a i mea aha hoi ia ? | Aoie i pololei kau unubi ana mai keU <nea mua, e hiki ai la mnkoo ke uouhi i kau. ! Oia nne p.iha, i mea ia ae no ko ak;im*i i Ika olelo haole, .1 pakeu pali aku. He nia- ; kehewa k» wahakole me ue, no ka me», Ihe omau welu hou iho kau unuhi ana. Ae- : ie o makou wale ka i ike i keia hewa, he : poe haole kekahi i tn th»lo ole i keia ma- ; nao, a ke ole makon e kuhihewa, malia ua ! paue no piha kahi p»e un k < olelo h;»oie : ma ka nupepa " Nu H»u." no keia kumu | hoikahi. He mau mak*hiki aeoei i haln, | ua huhu loa na kaoakn maoli i k« Bthopa | o Honolulu no knnu hele ana a i Amenka, I olelo, o na kanaka Hawaii, ua oi ae ko lakou ino iko ka wa mamua loa. l'a nno ; like ioa no la »e keia, k» boomaikahVku o ' ka wa e noho naaupo ana. Ke manao nei , , mafcou, uu (in<»pofiO ko in.ikoa koho aoi Mia keia kumu kamailio ; ao ka poe tuauao io, e lokahi ana lakou me ka ma*on m.i na kuinu mokkaki*; a o ka poe akaru*i ' wahakole e iike uie oe, lie hoopaakiki hoMkamai wale iho oo ia t ame he la t iie pono o Ukou ke kapai,i ma in «no, ina peia kou ; hiuoii loa — u.ie hoi ka lahui w»le maiuua | o ka poe nauuao io a Kanstiaoo hoi e no* noho tnai nei. Ake waih i i»ku nei au uiu , e Wnh ikoie mai, maii i o oi aku kou puka i ko ke poho. Me ka mahalo, ame ka m<tOHoiaoa, e onou poo hou m»i ana oe i keia ; mau puie, me n:t uni.hi okom. ko/no. <