Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 25, 20 June 1874 — Ka Holo Makaikai ia Kapalakiko. [ARTICLE]

Ka Holo Makaikai ia Kapalakiko.

[fvakauia e Hun. J. Nawahi oo ke A'uoioa.] Na Uale llana Lols. Aia inaloko o Kapalak»ko, he mau Hale Haoa L ;le eono e ku nei. a ke iail»y;%liua ae nei u;t lia'.o hana o ia auo, ua ane pau !mi ko lakou iawe nna inai i na lole oka aoao llikma inai o Amenka. No ka pnkole loi o na la, a no ka mam=io loa o kahi i ku at o ka nui ona iiale liaii\ lole e ae, noiaila, u» hole no au ame ko'u kokoolua e ike ī kekuhi h%le o ia ano, e ku ana ina kahakai, ina ka homa aku o <l N»irth Boach." Eiua ia m»u hale maUlo oka Ona hookahi. He 4 liule p»kaht ko laua kieliie, a he m*u hale uinihepa nunui a loloa hoi. He 350 ka nui ona pake piahana ma ia wahi, a he hapa loa ua haole kaue, wahine a m»i na keiki haua nulaila, a hook;ihi no o lakou Luaa Nui, he haoie Geremania oio. Ma ka lokomaikai nui o ka Haku nona ua Hale Hanaiule nei, ua kauohaia ka Lti* na Nui, e alakai aku ia mana, ae kuhiknhi 1 na wahi a p»u loa ia maua, o ua mau hale hana. nei. He wehiwehi JV*a mea Paakana o kela a <ne keia ano, oia Oihana he liana ioie ilookahi no iiuiU nui nana e hookaa i ua huila a pau los, oia mat» haie a elua, he ;J0 kopuai .kona anawaena, a he 200 lio i.a ikaiiea o ka muhu nana e hooiioio i ua hana a pau. lie makena na huiia liilii e niniu ana ma o a maauei, maiuna a malalo, e upaupa aui Uekahi mau mikini, i na hulu hipa i iiookomoia īhiko o ka wai weia me ke a<>pa, a e uwi malno aua kekahi nnu mikini i ua maii iiuiu hipa la, e kiiiaehue ana hoi kekshi imiu mikiui i ka huiu i aeae iho ka holu, e oninin ana hoi kekaiii mau mikini, i na pokaa lopi, a e uiana aua hoi kekahi mau mikiui i na lole o kela ano a me kein ano, iie lehuleliu waie. He oiaio, he lala nui keia o kn hana liina akamai, aka, pelie» la wau, e hoakaka aku ai, a e welieweiie aku ai. i moakuka keia mea ia oukou ?—Ua hiki ole iii'u ke iioike aku, ma na ano pohihihi o na mea e hauaia ana, aka, ma na mea a'u i hoomaopopo ai, ua hiki iki nopaha.

O ka liale mua a makou i konio ako ai, oia kahi o ka hnila nui, nanae Uookaa i na huila a pau loa o ua maa hulo tiei ; aia ke* kahi enau keena aku he nian huila l»ao ono palahahilia a ano pokapuk* e kaa ana iloko o kekahi p»hu wai wela i hanaia me ke Sopa. Ilookomoia na hola liipa iloko o na pahu nei, a e holoi, a lilo ae ka hula i mea maemae a aiai hoi ; mai a uei ako, komo ae li\ i kekahi keeua e ne ; he mau huiia no hoi k»> laila, e ninia ana, a na keia mau huila e ui i ka wai a maloo | loa ; moi anei aku komo i kekahi hale mawaena ae, loaa mai i na mikini okioki ; a kihaehae ia ae la ka imlu, a liioi mea aeae m>»kalii, me he mau huoa olona 1a ka makalii, hoillili no n;i pake ia raau hunahuna a piha na hinai t-9, alaila, lawe hou aku ma kekahi keena e akn, hookomo iloko o n» mekini e milo ai, a lilo i mau miawe loj»i loloa loa : a mai laila akn lilo i na mikioi • l ouiuiu pokaa lopi. a lilo i miaa pokaa lopi loloa, me he mau pokaa aho lupe la a ka« malii e hoolele lope nei. A mahope hoiliiliia ua maa pokaa lopi nei eaaloko o na hioai ie ouoai, a lawe ia e hookomo iloko o ; ka mekini e h >olou ai. O kn wai e hoolnu ai, oa aoo like oo ia me ko lta btli kokui e hooluo ia nei, a me ko ka noni hoi, he laao aoo nlaola, a ano melemele, ano eleele no hoi, ka iakoo m io mea e !boolou ai i ka lo!e e liie oo me ko kakoa e hooloo ai i na kapa maoli o kakoo, Kuiia no ua mao apana laau nei a aeae, biila ta me ka wai, a, aole hoi ao i ike ako i kekahi oea e «e i bai pu ia iloko ;,he a>e> e ae no paha ia a lakuu ; A »a wa kiola ia na pokaa iopi iloko o aa vai la, a puka ae lilo i mei olaola, a omaomao, a ahinahioa, a nHoli hoi, e like me ke ano o ka wai i hooluaia al Mahopo ibo o ka maloo ana o oa maa pokaa lopi nei, ua lawe ia lakon e hookulalaoi maluna o kekahi mao mikiai loloa, e like ka loihi oia mao papa mikin», me ka bapalui o ka loihi o ka hale holookoa a elua

piihini ma ka papa rn?ktni hooka* lu k u o ka l. k 'U hms, oia no ka wili ana i uu l i. a makulii !oa ua lopi ; mti hiil i ak », U\veit aieu n» mau pak** lepi nei i ka poe u'ana 1010 m> kekahi Iwle ae tn*iui)a, a maUila e ulan» i* mai ai * ltk> i luie ; Pf nen no ka haoa aoa * Ukou :

O k* mikmi nl«n4 k»k\ u» ano Hke no kona mao inanatuana liilii, c like me> ko na lauoho o kakou ; ho elna iu« p*pa e koma Hoa na n<ho o o kek*lti, e like me kou houkom > «n* ae i kou mao manamuua iiooA, kekahi m*waeo» o koknhi a e like no m« ka olan» »na a n» wahme i ku moena, pela uo e hana ai na inikini ; aka, hookahi nae mea ano e ae, ota k*?ia, ho pelo p;iknhi tka laohala ka oa wahine ke ulana, aole poU kei*. 0 kei«i, uaomauia ua lupi nva ka welau o ne i» nmu nihon ho lie leholehu wale. a i ka w» e kaa »i ka huila, huli kekahi papa niho ilalo, a lilo pa me o* maawe lopi iUio ; pii hoi kek«hi papa niho iluna me kona mau maavro lopi; ia \va, holo ae ltv kekahi pokia Uau nul me ka piha i ka lopi, mawiena o keia mau papa lopi elua • kaa hou ka huiU. a lilo na lopi maUlo m*luo:i, a o na lopi euuluoa lilo maliilo, holo liou ao la ua pokaa lopi nei ma ka lauU mawaena o ua mau papa lopi uei, apelaehaoa pioepine ai lue ka hiktart\ve loa, a piai k;* uUoaia, a lilo i lole

0 na lole papamo hula hipa a kikou o ike n«>», penei no i hana ia ai. B hoonohoia j uo na lopi o ka loa e like mo na kahakaha . loloa o iKuim», uUuU, ahinahina, a eleele _ pnha n kukoo e ike ai ma na lole papamu, j a he mau haoeri pokaa o ia miu ano like ; ole ; a aU no ika me* uUm 1010 ka hoa* 4 noe ae o na lopi ok& laula oka lole ; i ' n» he lopi ulanla kau» i manao ai, hooko mo mai oia i pokaa lopi nUula, a inn manao oia i lopi omaomao ia wah» aku, Ulau nn oia a moku ao ika pokaa nUula, a hookomo mai inaUila i pokaa lopi oaiaoinuo ; a pela no keU a me keia «no lopi 5 ona e nmkemake ai e h >okomo mai ina ka Uul.i o ka lole i ka wa e ulaoaia ai. He hana hikiwawe loa ka uUna ana mai o na hnluhulu moe, nu lole papamu, na Kasi«nea o kela a me keia ano. Mahope iho o ka paa ana hookomo ia ma na (pikini opiop», a hoopaaia me na helu a hoounaia ma na k.-ta, iloko o na haie kuai 0 ke knUnakauhale. Ka. llai.e Hoikeike Buke o Kapai.akiko. Oia no kekuhi o na hulo nui iloko oU knlanakauhale, a he mea nani ke naua 'ku r 1 ka nui 1.-iuua ole o na Buke o kon * mau keena, ua hele a piha pono na papa kuu paUpaU aohe wahi kaawale iki. Aia tai* | Uila na buke o keU auo a me keia ano ; | 0 kela a me keia olelo o ka honua nei ; na nnpepa boi o na ano he lehulehu wale. £ ike aku no oe i ka pakaukau loloa, ua hele a ohuohu i na poe heluheln e nonoho ana ; O ka poe makemake heluhela, komo no lakoo ma na keena helnhelo, a o ka joe ! makemake e lawe ma ko lakon mao homo, ina boke a Ukou i makemake ai, lawe no Ukou, me ka malama pono i na bake a hoihoi mai, me kekahi wahi nkn no ia Uwe ana ; Ua k&kania ka inoa o ka mea ; nana i Uwe ■ nie ka inoa o ka buke i Uwe ■ 1 ia ai, a me ka Ia i Uwe ia, a me ka la e hoihoi mai ai, Me be halepale Uno keia hale. Heeha ona man haie kona kiekie, a maloko o ia hale, he 30,000 ka noi o na buke. Komo pinepine mai no na poe ma« | kaikai i kela a me keia tninute, he hoike la no ko Ukou makeoiake oai i ka ike. | Ka Qalepulb« Ue 40 ka nui o na halepule o Kapalaklko ponoi iho ; ma ka nan* akn, ua ku no i ka ! nnni na hale hoomana o na aoao a pau. Be nunoi a kiekīe na h«pa nni o lakoo, he oiau pnoa be leholehu w»le e kuka ana 1 maluna o kela ame keia halepale, ahe | ' pakahi no hoi ko kekahi. Oka halepnle a'o ! j i pii ai no.u iho ; oia no ka halepole o Kauka Pohakn ("Dr Sione» n ) He nni wale na halepule e ae e kokoke mai ana i aa ; ba!e nei. He hale aoo pohaka uinihapa | keia ; a he nani no h*i o loko, na kinohi* ! nohiia na aniani nana o na poka, ho nlanla i melemele, omaomao, oliuli a pela »ku, e | like bo m» ko na loakioi pope & k»koo • | e ike nei. He ano hoaUU pio poepoe ko n» , noho o hope mai oke anaia • like me ko hope o k» mekoahi KUanea. He pih» lo» ka bale t aohe wahi kaawale iki; nele lo» kahi poe ioa noho ole, piba to» «a ala hele o loko i ka poe kuko waie, no ka Uwa ole o na noho. (āol* i p«u).