Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 37, 12 September 1874 — Ka Papa Ola, a me na Kauka Poweli me Akana. [ARTICLE]

Ka Papa Ola, a me na Kauka Poweli me Akana.

M&moa ibo nei, i k® wa e noho ana ka Ahaolelo, ua not ker« maa kmaka malihi* ni o n» «ina aina e m»i i kek&hi maa lanamakaaiaana e hooikaika e kohoia laua i mau kauka lapaaa o hoola i aa mai lepora. Aolo wale o na lunamakaainana ka i manao noi ia mea, aka, ho nui ae ka lehulehu mawaho e manao aoa e haawiia na hoao aoa a paa ia laoa nei. Ua hookaaw&fe U he h»airina, a va waiho pQ ia ka mana ka Papa Ola eae ako i noi mai a laua, Ma ka laalawai a ka Papa 01» i malaoa ia I Augate, aa hooholo lokahi ka Papa • a« akii i iu noi a keia ma« «alihi i aa mai e ola ia l»ua ka mai lepera. Aoa kaaoha ia ke kakaaoUlō e palapala ako \ oa mau maliWoi nei e n ana i ka laoa ooi #o aa k»a« B«i malaloAlkO nei: B ae mka 1 hO; 0-Wāē i hookahi a oi ae mai t Mle • oi j?U*ok * kaelima aki mea laa« e lapaa« ai j • ?«ipa Oia mt -}fr V ' i .. t, i'r

00 ka aaeiw» he eooo mUam» ; • io« m*bope o ia maoawa, m ikeia e ka Papa OU oa ola kekahī m»i # alaiU. e boom»kata Uoa e ukn i ke koeoa o ka buvioa i H*oeri l*«kaloa komamaiima d*la o ka oau»iaaa, e hoomaka eoai ka la moa ako a iaaa e hoomaka ai e iapaao; a o ua ii<o o ka iaua iaaa lap«ao, n% ka Papa wale ao. Ua hoonoaia kesa maa m«oao ia laoa pakahi, e like roe oa paiapala kukai mala* lo iho, a o ka hopena, na ae mai o Kaoka Akaoa, a o Mr. Powell boi k» roea » hele mai ia nei me ka manaoio e ola ka mai lepera iaia, oa hoole mai oia. NoUila, ua holoi ka Papa OU i āona saao limm, a oa maemae lukou r no ka mea, oa hapai lakoo 1 na mea apio e h»ki ai e hoolooio akn i ka poe hoopoiooia. oo ka aoao eloa ka he»a. E heluhelo i na paUpala malalo iho : Honolulu, A\tg, 22, 1874. Aloba oe U* aoia mai nei ao e ka Papa Ola e hai j aku ia oe, oa noonoo lakou i kao uoi e hoI ao e hoola i ka mai Lepera, a aa hoohnlo e haawi aku i manawa kupono nou e hoao ai ma Molokai malalo o oa kumu malalo ibo nei : E ae ia oe e holo i Molokai malalo o na lilo o ka Papa Ola, a e wae no ka lapaau ana i hookohi a oi aku paha mai, aka, aole nae maluna aku o ka etima mai pau loa noloko mai o na mai i hoouuaia ilaila e ka Papa Ola he lepera, a i ka poe hoi e ae ana e lapaauia e oe. E haawiia i wahi e noho ai nou, me kou ukuia i hookahi dala o ka la, a *oe ka ai kupouo e lawa ai noo no ka manawa he eono malama. Ina ma ka pau ana o ia manawv, na ola ia oe kekahi mai lepera i k u i ko ka Papa hoapono ana, aluila, e loaa ia oe ke koena o ka haawina no ka manawa au e noho ai ilaila mai kinohi mai, ma ka uku he hookahi haneri iwakaloa kumamalima d3la o ka a e hoomauia aku pela e like ka loihi rne ka wa uu e noho ni j e hoola i na mai Lepera a hiki i ka ahaolelo o 1816. E nana ae oe ma ka haawina i haawiia nou a me Akana, no ka hoola ana wale no ia i ka mai lepera, aole i manaoia e ukn e aku mamua me ke ola ole o ka mai ia oe. No ia mea, ua hoomakaukau e ka P,ipa e haawi aku i ka puu dila maluna ae i ka ike ana malia ua makemake dal;i oe i kekahi mea au i mnkemake ai no kou ola iho uiawaenn o ia mnuawa. 0 na lilo kupono ne ka laau Upaau au e makemake ui no kau poe mai, e hoolawaia aku no ia oo e ka Owau no Kau Kauwa hoolohe. Ciias. T. Gulick. Kakaulelo Papa Ola. Honolulu, Jlug. 26, 1874. 1 ka Mea Kiekiey W. L. Green, Kuhina Kalaioma, a Peresidena o ka Papa Ola ; Aloha oe 1 ka pane ana aku i " na kumu malalo iho," e like me kau leta o ka la 22 iho uei, i loua mai ai ia'u ma ke ahiahi Poakahi la 24, e like mo keia : ua " ae ia oe e holo aku i Kalaupapa—a e wae no ka lapaau ana, i hookahi a oi ao mai, aka, aole oae e oi akn mamua o ka elima mai e lapaau ai, # # # * ♦ # # i ka poe boi e ae mai ana e lapaauia e oe," ke hoike aku nei au, he me» hoouluku waie iho no ia mawaeoa o ka 685 mai lepera, a 0 k*na hopena e hiki aku no ia i ka nune ana, a i 010 ia e lele mai pnha maluna o ko'u kino haahao. Eia hon: " ke ae mai ka lakou e iapaauia o a'u," he ke keakea ke»a a'u e ae ole aku ai e koino. Eia hou : c 'e hoolako ia au me kahi, noho, (maikai no ia) me ka ukuia i hookahi dala no ka 10, ($1.00) a mo ka ai kupouo e lawa ai uo na malama eooo." Ina o ka mea ai o like me ka mea e hoohalahalaia aua imua o ka Hale Ahaolelo a ke Komite 1 hoouoaia ai i Molokai i ka la Sabuti, luoe 21, a a'u hoi i loaa ai ka hanohano e ike maka, alaila, o pupo auanei au i *a ae ana akn ia aoo ai e ola ai; a e hakalia uo au i ka ae ako i ka oukon haawi i hookahi dala no ka U. Aka, e ae mai oe ia'u aole e ho ike hewa aku ia oe. O ka Papa OU keia i loaa ai ia oe ka hanohano e ooho poo ke knhiou nei i ke d»!a makeeia, me ka hnaolelo " ioa mi ka pau ana o ia inau ma!a« ma eono, oa ola ia oe kokahi mai hookahi i ku i ko ka Papa OU hoapoao, aUila, e loaa >a oe ke koeoa o ka haawina, no ka manawa au » ooho ai ilaila, m% ka akahi haneri mo iwakoloa komamalima dala o ka malama, a e oko hooomauia -ako oe e like me ia uku, e likeka loihi me ka manawa ao i noho ai e hoola mai kinohi mai, I oa ma» lepera, a hiki i ka AhaoMo o 1878* Auo o keia, he mea keakea wate mai ao. Mamna hoopokole raai oukoo i ka manawa lapaau i eotio mklama; e like U me ke kaho hoki i hoopiliia me laaa loihi* a e kano hele ano imoa o ka waha 0 ka holoholona i oi aku ke kaomaha, oia iho U ka makaoa e btki ai; a hooknhi ako U 1 ka maoawa aika ahaolelo o lb!6. Ka Ahaolelo hea ia ? He komnmanao maopopo ole keia, a no ia mea, hooia wale mai la oo oe e oku <ae kahuaolelo •• ioa, w ano he wahf aoo maalea mablt ia, a he olelo ae kehaoaia.'* ■ Eia hou, " e nana oe, o ka haawioa I hookn4wafeU nd« iha a me Akaoa, «o ke ola oo ia o fia tnai lepeta, aōle ld« e ukoU oo mal haawina ae, a hiki ke hoolkia kekaklouii a o^ n iio ke ak* hāi \ hooia e jml

. nei aamoi e oko i kekahi rae& ? Ke atj aio hko oet aa i« ot, be koo)imtHtn« mii- | kai aoei kei« ? He b*D» aoe> ke?a i» b»i e ake me kma e mao*o mai oei e h*n&ia ? A e «e Lou mn *uet oe i*'u e oiaaa ako i i ka Pap« 0i« Hiinohaoo me k* m*halo, d» ooonoo aoei oe be aaaupo aa eie aka ai i j keoa aoo maoao ? { Eia hou, oie he mea 1«, oa ike ka P«pa i | OU, ( i ko iiKoa hilahiU oo fce aoo hanai I pono ole) a oieio mai, oa makaokao ka | Papa e haawi aka ja poa dala maiooa «ej no ka maoawa eoao aialaioa. 9 Ka puo da- ] la bea ī Maopopo ole maoh l Aoo e oa keoaīmaoa, oa hoike pokole ] ako oei ao oo oa kunu a oukou i waiho! msi oei, me ke ukahele, a aoie paha ao e j oleio ako toe ka helo ole i aa ooomoo aoa e | lilo aka au i aoao no keia h<?olimaHma t a 1 aole hoi ao e <ie ako i ka makemake o ka | Papa Oia Haoohanoo Howolnlu mafa1o «ho ! | o kahi oka haahaa. Kau Kauwa haahaa ! me ka hoolohe. W. P. Powell. j ! [Ua hoouaaia he paUpaU hou ia Kauka j Akaaa, a eia kana pane :] i Honolulu, Sept 4, 1S74. i Kuhioa Kalaaina, ! His Ex. W. L. Green, Peresideoa o ka! Papa OU ; Alohl oe | Ua ]o«a inai ia'u ka oukoa palapala o : ka la 22 o Aug3te. i kakauia e 0 T Goiick 1 ke Kakauolelo o ka Papa, ua ikq au i na { olelo maloko, a ma keia paiapaU ke hai | aku nei ao, o na ina a pau i olelo ia, aii apoooia o ka Papa, ke ae aku oei au e hoo-! ko pono me ka oiaio. A eia hoi, e iike me na olelo hope o ka oukou paUpala, e pili ana i na laaa lapaau, ke koi aku uei aa e hoomakaukau koke ka Papa Ola ma kahi e loaa a haawi maī ia'u, mamua ae o ka pau ana o keia maiama, i hiki ia'u ke hoi aku i Kaiawao ma ka ia mua o Okatoba, a ioa aole e loaa mai ia'u na iaau o keia mai, makehewa ia'u ke hooko i na olelo mua o ka oukou paiapnla, noinila, ke koi ikaika aku nei au e hoomakaukau koke ka Papa. 0 ka'u mau oleio keia me ka oiaio. Kau Kauwa haahaa. C T Akana M. D.