Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 48, 28 November 1874 — HE KAAO ARABIA NO NA Huakai Holomoku Ehiku A SINIBADA KA LUINA [ARTICLE]

HE KAAO ARABIA NO NA Huakai Holomoku Ehiku A SINIBADA KA LUINA

Unuhiia no ke " Kuokoa " mai ka Olelo &rabia a t ka Olelo Haole t o mai ka Olelo Haole a i ka OUlo Hawaii. , HELU 4. ! lA'U e pnilani loa ia ana, make iho la ka wahine a ko'u hoaMoha, ka mea a'u i noho launaloa ai. Helo aku la au e hooluolu iuia, a haawi aku la i ke aloha m& ke ano uiau, me ke kalokalo pu aku, e hooloihiia kona ola t a pela e mau loa aku ai ko kaua noho aloha ana. Aka, i mai kona hoa'loha, *'Au\ve! aole loae | loaa ana ia'u hookahl hora e ola hou'ku ai ; he pono e kanuia au ma ka aoao o ka'a wahine. Aole anei oe i ike, he kaoawai paa no keia aina, ina e make ka wahine, e hoomake pu aku no ke kane ; a ina hoi no ke kane ka make, e hoomake wale aku ana no ka wahine." laia e kamailio ana e liko me keia maluna ae, hiki mai la kona poe makamaka, a kokua aku la iaia ma ke kanu ana i ke kino kupapau o kana wahine. Ua hoaahuia ke kino make i ke kapa nani loa, i kinohinohiia me namomi maknmae. A ia lakou i hookomo iho ai iloko o ka pahu kupapau, aoha pani iho oluna, hoomaka aku la lakou i ke ka i o ka huakai, a o ke kane no ma ke poo o ka huakai. Owau no hoi kekahi i ukali pu aku iioko o ka huakai hope loa o ka wahine a ko'ū hoa'loha. A makou i pii ai a maluna o ka piko o kekahi mauna kiakie, e kokoke ana iwaeua kouu, wehe ae la lakou i kekahii pohaku nui nana i pani i kekahi iua hohonu. Ia lakou i oiokaa ne ai i ka pohaku, a hookuukuu iho la i ka pahu ilalo. Aia iloko o ia wa, nonoi ae la ua hoa'loha nei o'u i kona mau maka. maka, e hookomo iaia maloko o kekahi pahu kupapau okoa e ae, me ka pika wai pu, a me ehiku popo palaoa, a hookuukuu iho i kona pahu e like me kahanaia ana o kana wahine. Hooko iho la iakou i kana kauoha, a mahope o ka pau ana o na mea a pau, pani iho la lakou i ka lua, a hoi mai la makou i ke kulanakauhale. Ua kuia au me ka haohao i keia hana pegam%, aka, o kanui o makou, aole loa mea a iihaliha ae. No ko lakou m in i keia hana mai ka wa liilii mai, nolaila, uohe a lakou mea e kuhau ai. Manao iho la au, ua ino a hoomaiuoino maoli keia kanawai, a nolaila, mauiuli o ko'u ano punahele, ua hoike koke aku au i ko'u inanao hoowahawaha imua o ka Moi no keia hana, aka, aole nae ia he mea e loli ae ai kona manao, me ka i ana mai, "He mea maa ia maanei, a puni ka aina mai kahiko mai; aole nae i maopopo ia makou, pehea la ke kahiko o keia hana, a aolo no hoi he mea i hookmiia o ia ano, mai ka Moi a hiki loa ilalo i ka lopa hele wale." Pane akn la au, "Aole paha i komo na malihini maioko o keia kanawai ino pegana ?" P«ne mai hoi ka Moi, u Ae, ke ole oia e mare \?ahine a kane paha, aka, ioa nae e mareia ana lakon me na kamaaina nona ka aina, e iaahia like ana no." Mai ia hora mai, ua lilo au i mea mailo iio na pilikia. Ina e nawaliwali a loaa wahi mea mai iho ka'u wahine, e lilo ana ia i mea makau nui no'u. Ua hooikaika au epapaloa ka ikaika e pakele; aka, no ko'u kamailio pinepine me ka Moi ma keia mea, manao ibo la au, ua hoouna mala ae kela i na kiu e hakilo ia'u. Iloko nae o ka manawa pokole, ua hiki mai la ka hopena o ka'u mea i makan wale ai. Loaa iho la kuu wahioo i ka mai, a mahopeo ke kaaana he mau la pokole, make aku la ia. 0 kn noonoo wale no iloko ou, o ka holo mahaka, a i ole ia, o ka hakaka. 0 ke kino o ua wahioe nei a J u, hoomakmukauia iho la ia no ke kanu aun, laioa ia mai l& ka haakai, a koooia mai la aot e hele ma ke pooo ka huakai. Aia nae la makoa i hiki akn ai i ka lua o ka hoomaewaewa, ae ia mai la au e kamiiilio aka i ka Moi a me kona alo alii, ka poe hoi oaai i hoohanohano mai m» ka hele fra *oa i ka hoakai hoolewa 0 ka'u wahine; » ma ko ? a aeo paaahele, mekaii ikeibs no hoi, M He to lakoa, HiHmili u na Kalani, Na Moi olaoa," &L, e pakelfe Mm iio iia i k» make, aka, in'o 1 k»Ofeiilio Hio ao ii ka'a maa me» ole. Moei iho la aa malalo ■ ' ' J -

I o oa kapuai o ka Moi, me ke noi ana e | hoopakele i kaa ola T aka, aa lilo iho la ; i;i 1 mea ole. A no ko'u ike, aole i ae ; ia mai ke ola do'u ma ko ? u ano punahe 1 le na lalvOU, nolaila. hooikaika aku la au he wahiee no ka'u a me na keiki nia ko'u aina hanau, ua like no ia me ka wahine Arabia maikai, a he pono ia oukou ke mahalo aku ia mare ana. Lilo ae la nae ka'u mau olelo noi, i mea no'u e kanu awiwi loa ia ai, me ke aloha ole iho i ko'u nwe ae me ka leo uui, e kapa* lili ana ; lalan mai la no nae lakou me ka lima ikaika ia'u, a hookomo iho la ia'u iloleo o ka pahu kupapau, me ka hookuukuu iho iialo, a pani i ka puka. Ja'u i hiki ai ilalo o ka lua, kaanioi iho la au ilalo o ka honua, me ka hele a luuluu i ke kanmaha no ka make kino ola. 0 ka nui nae o na hora a'u i hoohala ai ma kela ano, aole e hiki ia'u ke hai aku, a oiai, o ke kanawai o ka mea ola kino, aohe e ola loihi aku me ka ai ole, emi mai la ka ikaika o ko'u kino. Leha ae la au a nana i ko'u kulana, a ike aku la i kahi uwiuwiki malanialainn ma o a maanei o ke ana nui hohonu. E mokaki mai ana na iwi kanaka, e waihio wale mai ana na momi makamae loa io ka poe niake; aka, o ka'a mea haohao nae, o ka pilau ole e poino koke ai la ko'u ola. Me ko'u ike maoli iho no hoi, ua kaa au ma ke kulana popilikia hope loa, a manao iho la au, pehea la auanei e hiki ai ia'u ke hooloihi aku i ko'u ola ana no kekahi mau la ? Aka, hoao iho la nae au ma ka ai pakiko ana i ka'u mau po* po palaoa, a mu-ki iki aku la i kahi wai, a pela no ko'u hana liilii ana no na la he nui ; a i ka manawa i pau ai, manao iho la au, o ko'a make kino koe, a heaha la ia alawa aua ae o'u, hakahaka mai ana ke pani o ua lua nei, a hoomanao ihola au, he kupapau hou e hookuukuu ia iho ana. Haha ae la au a loaa kekahi iwi nui, a pee iho la ma ke kua, me ka haka pono ae i kahi a ua mau pahu nei e iho iho ana. Hookuuia mai ana ka pahu mua, kakali aku la no nae au o ka hookuuia mai o ka pahu elua, alaila, papaniia ae ka puka. Hoomaopopo iho la nae an, he kane ka mea i make maoli, o ko'u kui aku la no ia i ka pahu o ka wahine, a lele liilii ana, miki aku la au i kana mau popo palaoa a me kona wai, a lilo mai la ia'u. Akahi no au a manao ae, e loaa ana ia'u ke ola loihi hou aua aku. He mau la loihi mahope iho, oiai ke kokoke aku nei e pau ko'u lako ai aihue, a e okuu ana no au maluna o ko'u wahi pahu kupapau, ia wa, lohe aku la au i ka nehe o ka hele, me he pohapoha'na la o ka wawae kanaka, mai waena konu mai o ke ana. No ka poeleele loa a me ko'u makau no hoi, aole au i hele aku e huli i kahi nona mai ia nehe wawae kanaka, aka, hnoholo iho la nae au, e hoopau i ko'u makau, a e hele aku e halawai me ia nehe. la'u nae e nee aku ana, nee aku la no ua nehe nei. Hoomau aku la no nae au i ka ukali ana a hiki i ka hopena, aka, o ka meaolioli i ko'u ola'na popilikia, oia no ka loaa ana o kekahi puka, e puka aku ai au a pakele. la'u i puka aku ai iwaho i ka malamalama o ka la, kukuli iho la au ilalo, a hoonani aku la i ka lokomaikai o na Lani, no ko'u pakele Ana. la'u hoi i amama ae ai, eia ka wau raa kapa kahakai, me ka mauna nui kahi o'u i kanoia ai mawaena o'u a me ke kulanakauhale. Maanei i ike ai au i ka nonni o ka papai, he papai ka mea a'a i hahai mai ai, i komo ae paha iloko o aa ana nei, e hoopiha iaia me na io o na kino make. Mahope iho hoi o ko'a hoopiha ana ia'a tho me na haa ai he nui i loaa ia'u malaiia, lana mai la ka manao iloko o'u, e komo hou iloko o ke ana, a lawe iuai i na momi a me na waiwai makamae e ae i houluuluia. 0a hana pinepine aa pela no na la he nui, a kukaa hoi me na moena i loaa ia'u maloko o ke ana. Aia hoi, mahope koke iho no o ko'o puka bope loa ana mai, mailoko mai o aa lua nei, ua laki loa aa i ka loaa koke ana o kekahi moku. Ikea mai ia ka'u hoailona i kau aka ai i ka moka, a hoopnaia mai ana ka waapa e hoopakele ia'u a me a'u kakaa okaoa. la'a malalo o ko ke Kapena lokomaikai, aohe bo oia a me na loina i hoonie* le loa mai i ko'a mooleio, oiai aa paa e aka la no i ka'a maa pono, na ili ko'n moka, a pae olnlo an ilaila. Aohe no hoi i emo, kn ana makon i a haawi makana aloha akn ia an i ke Kapena a me na laina, ka poe hoi nana i koopakelo ia'a. I ka Sinibada hoopau ana i ka mo* 01010 o keia hnakai, uaawi hoa akn la ia he eke da)a i ka aipuupaa, me ke koni> po akn, e hele hoa mai e hooiohe i kiina hoakai Eiima. l*»ll| »1 I ——

Huakai Holomoko Elima a Sixibada, I keia wa, ua kaulana ae la ko'u inoa no ka luina wiwo ole, a me ke kalepa waiwai nui. Ua lilo ae la ko ? u haahaa i mea kiekie, a nolaila, hoopaa iho la au i ko ? n manao e holo moku hou. I kulike ai me ko'u makemake, kapili iho la au i moku nui kupouo, a hoouka iho la i ka ukana nui lo i, i oi ae i ko na huukai mamua. Ua loihi loa ia makou ma ka moana mamua o ka ike ana i ka aina, a mahope loa ku aku la makou i kekahi wahi aina neoneo, kahi hoi i loaa ai ia inakou kekahi hua manu nui. Aia iloko ou» liua nei, he keiki e aneane aua e kiko ae, oiai e puka ae nna ka nuku. Oiai makou e noho nei, he mau mea ai miko wale no ka makou ia. Hooholo iho la na luina oluna o ka moku e ahaaina. E like me ko lakou makemake, Wahi iho la lakou he hua manu e kokoke ana e kiko, a okioki ihola i mau apana. pu* lehu aku la, a lawe ae la a ai. Papa ikaika aku la au ia lakou aole e ai, aka, aia a pau i ka ai nui, akahi no a lohe mai i ka'u olelo ao, oia hoi, o ka hoi wikiwik'i a kau iluna oka moku, alaila, holo aku me ka hoohakalia ole, mamua 0 ka hoi ana mai o ka manu nui nana ka hua. Kau aku la makou maluna o ka moku, a holo aku la me ka maikai, aka, aole nae i kau lea ae ka heleuma, ike aku la makou i kahi mamao loa, i ka manu kane a me ka inanu wahine, me he mau ao opua la. Aia nae ia laua 1 hoi mai ai a hiki i ka punana, ike iho la aole ka hua, ua pau i ka nahaha, nana aku i ke kulikuli o ka laua haua, aohe lua e like ai. | Lele hou ae la laua iluna, a komo aku la iloko o kekahi ao nui me ka hikiwa« , we, a nalowale aku la mai ko uiakou 1 mau' muka aku, a manao iho la makou, aohe pilikia i koe maluna o makou. Ua hoopau koke ia no nae ia manao ana o makou, iloko o ka imo ana a ka maka ; i nana hou aku ka hana, e lele mai ana ua mau manu nei, e hanu ana ma o a maanei mamua pono o ko makou nanaina. Ai ko laua kokoke loa ana mai, ike iho la makou i ka hewa o ka hoolohilohi ana. Me ko makou manao kuhihewa, hoo makaukau iho la makou me na laau a | me na koi, no ka manao e pale aku, eia ' nae, e lele ae ana laua la a kupono maluna o makou, hookuu iho la laua i na | pohaku a laua e hii ana. Hookahi no i pohaku i hala, a o ka nui, kamumu lua j iluna oka oneki. oka pohaku keia a I ka manu kane, haule pono iho la iluna o ka moku, a uahaha liilii iho la ka moku ma na apana he tausani. I Ona luina keia, na make kekahi poe ! o lakou ma ka hauleia ana iho e na pohaku, a ma ka lele makau ana iloko o ke kei. Ua lele no hoi au iloko oke kai, a ua pakele no nae : uanoho au iloko o ke kai a loihi, me he mea la o ke | poholo aku koe, aka, o ko J u kumu wale | no i pakele ai, oia ka loaa ana ae ia'u | he wahi Apana laaa e lana koke mai ana | ia'u. Alakei ae la au maluna ona, ana | ka makani a'me ka ale ka hana, e lawe ; ana ia'u i o a ianei ; aka, no ka nui loa 0 ko'u laki, ua hoopae ola ia aku la au ma ke kapakahakai o kekahi mokupuni, ka 01 o ka nani a me ka momona o ka lepo a r u i ike ai ma ke ao holookoa. (Aole i pau).