Ka Nupepa Kuokoa, Volume XV, Number 45, 4 November 1876 — Na Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]

Na Nu Hou Kuloko.

Ua hoooohoi.oho Io*»a aenei j 0» haie e piii.aoa i Kit»«*u H<»ie, a aoo p-- j haohao ika aku. j ! Oka hule ke»6a pea eku nei ms j Aiaahoo, oia paha K» oi o ni hiile pe* i ku- | ; kuluu, o a* ano keaKH, uia Hooululo oei j j — ; E ; a na moku e Inolli «ik*q t fioi no j , ke awi o K:»ptUkiko, Mary Bel!e R6;)erts t j ' Jlni€ricAn Uo\jd ame fee kuu<i ōonnma I |Udp ht ka Bonanza aua hulo aKu ike | | kakahiaka Poak »lu nei. j | Jgp* 0» hipa mai sa m»»ku Cobmdo ni-» } |ke o Honoiulu nei i keīa Pojlu» no ka I I oe?e wai, a i ka pii* »ni no, ub holo lua | 1 aku oih no Kina Loaa u> oo k* puu paie j j o ua looku po no o Hooolulu uei. | I . . • I ; jpgy A keiA Poalo» ae p-»ha eko mai a* j • ka mokuahi to«i ua PmiaUau mai okt He\mano ki hoio 105 nna i Kalei oui. oku poe me-i niaia »lani, iemi a peia t»uu, Doo- | mnk uikan e no i o lu honua Milun* »ko nei o ke ki«"D. C i Murr*y" i lawt i-i aku nei, he 5106 *-ke k».- ! paa, 870 eke laiki, 200 ahui uiaia, 434 p;i- j jhu maiikeke a nie 61 ope il.-'iao. Ua heie ! ; iio hoi kii moku h kom<f.

g=§F- I kek-ihi u u>» nuakai huli hoi mui a KiUuea mai Mani, ua ikeia kekahi m&u enakua piele, e hii ana he keiki haole u»e ka hooia na laoa pon ;, i, eia ka «uane», nole ua laua. he oiea okoa wale no. Ua lilo i mea nuue nui ia. {sT Uoko o keia w i liahana akala a me Ka maloo nakekeoaa hale o ke kuluoakauhale nei. ke ho;»Kßika loi m.ii nei ka Oih-ioa Kinai Ahi o Honolulu, e malann loa ia na rula hoopnnnpono o ka oihann kinai uhi n > keia kulunakauhale. ]&&*• I k» piha aua o ke kiapa D CMu rray i ku uknna a makauwau no ka holo ahu i Kalepoui i ka Poaono uku uei i hala, ua ikeia kona hu. Ua uo kA hana hou an » ia pnka liu, ama ke kukahiaka Poakahi iho oei, ua liuli hoi akuoia. la mak"U i na»io hele akn «i ma ke a'anni Nuuanu i kekahi ahiuhi o keia pule iho nei, u.i ike r\ku makou. na ole* eia kbhi pupupu hnle i noho kuai i') pipi ia ilio nei ma ka inoa īMakeke Wasinet >na, * i»i» paniia ma ia wah», he hnie laau hou ilnna a i | H l„. Ma ka huli hoi ana mai a ke " Kilane*" i "kela ahiahi Poalima aku nei, na holi hoi mai ke Kia;»ina o Oahu oeKmei Mana, H-iwaii inai, a n k»na aliiwahine, ua lele ae ma ka Malu Uiu o Lele e Imo« luolu iki iho ai, no ka hool-ia t>na i ka < g-*-na o Wainee, oini, ois ka rne» i hooikaika kiao e loaa ona pila no ia luakioi. 1 ke ahiah> Poalua iho nei, he wahi paina ka ke ulii Ake i haawi ae ai» koua Home ma Hulaia, aua kono ia kona mau makamaka ame Oi ho>.loha. Mawaen* o na hoK-ai kiekie, oia oo ke Alii ka Moi a me ka hooiliaa elii. I ka po D oaloa iho nei, ua puka ae ka in»hele B. oka puali koa hele wawae pualu oka Hawuiian Gu:*rd (HiUIo oka noho kapeoa'o» o ka Utinela \Valter Brasb, a hele painau aku la i Kawa, makai iho 0 0k» haie paahao. MaUila i loheia aku ai na kipu hoouiaamaa ana, a huli hoi Wale m*i uo Ika hoolohe aku, paapaaiua lua ke kani ana a oa pu. Hkihei waafa. —\U ke ahiahi Poalaa ib»> uei, u» heihei ka w»ap% oka Moi, i hookele poaoiia e >a a me ka waapa hnelopoki o KiUuea, no ka nku makana he Ika wa»pa eeo •>. O k<* p»hu halo, mai ka hope aKu oke Kiiauea a s ka reooo i waho loh g aUila huli b»i hou • kahi i hooinaka aku ai. Oka waapa nana ke eo, oia na ka waapa oke ahi. He eono hoe o ko. na waapa, a he elima wale oo o ko Kilanea. Ua manaoia ina i likeahke na hoe, alaila aoie akaka m» mea naua ke eo.

I Mahi Kor* o Ho*cKoeic —Ui hooana | mft» o Mr. T. A Dudoit (Ku*kua opio) 10 ! makoa aei» he kofd o« boo<Qoa»a a ua wili 1 ia a luko o ka omole uai na hoa omi o k<. 1 oa maU kcfee ulu 1« m« Honokobaa ( M*oi Komohao», uooB ptb* ka mam«o be 18 aiile a emi mai pab* oiiaī Lib*ia» Me he mea U v e like aoi no p*b* i* me ke kuf<? kauUo* o Kooe, ka mee > book«uUa* «e iai* ibo • puu» ke ao A»a bo o* kotnu ko* fe a p»a ke ko U me k* maikai « me k« biubioo» ole ok« poaalo. Ke makemake aei m»kou e ike he 1000 o oa m»t* kcfjo keia aoo, e ulu *a* uu ai aina kiek.e o ko kakou mau wokupeoi waiwai ooi, aa ka Ua» iho ka &e)e i k* v«iw»i oit.

KCACI sci —L'» hiii «»®i bu>i i llo* noiuU oei, o* bcM»jK>tuj*ik«i »e ko ka laoi i Sio \\Tiitni6 (Q* ki h*awi ani to*l i k'inui koikoi a hoemau ai i kont lepo womuo* oo ke kaoo »p». Hf. ibi IKa SAHCLS —I ke ahiahi Poakahi iho ne>, oiai e p.» koaane aoa ka iu& uia«, ua ike enalaeUe ia aku k» o ana oai o ke ahi mihope *Uu u oa miua* o fee wa o M«kiki. He ahi pah* n« ke kolohe, a no ka maioo m%o!i ao pihi kek«ni i ka p» iua ole % ka U. C§r" *uea haouao Ka Ue aoa ako i aa iLouiak*? e wa hii mo'eaki aua o»& kei» hi man aUoui u ke kuUnikauhaie oe , i!o--ko o ke<abi iuiu I» o feeia pule. Ua umi a oi ae ka nui o na ilio make, *e haiu m*i ko ke kak«bi<tka Poakoiu uei tne ko oeh.oei. Ua oleio nuita ke Komu o Keia uia&e uui aua o U4 ilio, "Ua h*uau<* e aa i ka opinma." Ke i mai uei hoi ka pake me fea m*alea nui, "Mahea luaa op : Q na—U? Aupuni uuiau» huhu, uuie ipikaua Uikiui KQ-ti opiuin.—la." llao kc ahi paK4.—O. ii kekahi wahiue llaw .ii e pubi pina ->ui mnnua ae o ko uia k<>u Halekuai Bake ikekakihiaka o kn Po»ha īho nei, uia hui, u i Uao »e la ka huua ahi paka, a lapjlapi be ia i ka holoku o ka mea e puhi au*. lua puha auhe ine-. i ike, iua Uu* hao kela pau o ka iuie oke kioo. (Jii pio e nae, ah ;l aku la ka Uieu puni paka me ka puha mqi miWoeoa oka holoku. — Maeia Nakuua 3tle ka menemeue a lihaliha makuU e hai asu uei i qu mukumaka o N ikuui, i ka make aua mu koio, Houoluio nei, ike i-neui-nei o k.-i mea noo'i ka iūoa maiun» «e, om o iMt>ria N ikiuua, a ik» 13 paba o koua mau mukahiki ma keia ho. tle kiuu uui kona a aiaeune, uka, ua kii mii ka nuke ia ia a luwe aku Ij. Aia uo kuua kaiku*--inu īni Mukawao i uoho ai ine ka ine ole i kn hele »ua o kun«i kaikx>tuiH. U i kiiia ua iapiau haule a Hawaii e imi no kona maha. uole oue i ioaa ka i'luulu. ikaikaloa k;i ele»e a ka make o lawe aku iaia. Aloha iuo ia.

Na Uinihepa Hawhi —Qa hai hanahuna ole ne o Mr. B iUer, kekuhi o ua haale kuknlahole poliaku hk uiiai i hiki mai ma Howaii aei, a nuna hoi i k »piti iho r»ei i ua hale uimhrpa o Mr. 11 fcgnn» a me Kanka Hopem-ina, ua hiki lo* ke hanaia i uinihepa mti Hawaii nei, niniloko (nni o ko kakou mau lepa no ko kumukuai he $12.00 no ke tausmi, uole hui me ke ku«outiuai ona uimhepa kii ttku i ko wnho ma m kumukuai mai ka $25 aKe $40. oke tiusani. OKe > makon makeinake iu» ka ike i na hann ini- ' Kula o keia aao e 'hapana maloko nei i> ku ■mia Mai Uilo a ka i.ua o Pele.—Mnmuli o ka iokomuiKai o Mr. J »hn L'dsMte, he anßainu, na loaa enai ia r»»kou na hu»heln malalo iho ? e hoike «na i ka loi'.ii uiai ke kulanakanhale o Hilo h hiki i ki lua o Pele. Oiai ua ana maoli oia me ke kauUhao, nolaila, he pono e hilmaiia Uana nna oi* ka oiai f >. Oka loihi m»mita m«i Hiio a kn lua o Pele, he '29 inile, aka. h<? keu nae a ua mile lo hi maoh o na poe m-ilihini e nau» ki ai ika loiai loa. E;a ke ana hnpe : Mai Hilo a ka hnomaka ftii:t e komo i Pbuaewa 4$ imle ; nuka m»-o o Pannewa ?J mile ; puka aku ma-o o ka moko ulu kui 9£ mile ; hiki i ka hale o Hawelu 14 ; hiki i KauekoH, 16 ; hiki i ka laau i uka loa 24 ; hoohiki loa i ka Hale hookipa i ka 1 lua o Pele mile. Hoole i Ka nana—l kekahi la o ka,he bi?dorna i hala, mamuli oka puipnia ana p-»ha o kekahi !o«o, pela aa lono wale mai, ua hoole na kumakahiki o Waihee aole e hana, mamuli o oa lono w<.le qo, ua liL ka : muhiko ike kaaiia. OKa nui p*hi o keia i poe paahana, u* hiki aku i ka 180. Ma ka ; Poaouo iho oei, ua hookolokolui* keia poe ! hoole hana, a ua hoopaiia e hele iloko o ka hale paahao e ooh>> ai a h»kt i ki «& a lakoa eaeai e hoi bou e hana. Aka oiai aole he uut oua wahi makai o Wailuku, a aole uo paha e lawa uo ka hopu ana i keia poe lehulehu ioa uo e huiia na wahi makoi a pau o Maui, nolaiia, ke hele Wale I» do ua poe la ika laa a tne ka lauU. Oiai ao le maiou e apooo aoa i ka lakou haua, aka aia «aluna o ba inea oana i paipai hewa ko makou hoahewa a maluna uu hoi ona paahana no ka puui #ale »ku. Nui kī hula mi llaiku —Si% raa H*iku nei, Ka nai loa o nei mea he huia. lua e hiki i ka hora 4 a oi aku t aUi)a, o ka msnawa la e iohe aku ai ua pepeiao i ke ttaoi | o oa aliuii, mai kekahi K«tii ina ka hikini, a hiki ma ke. komohiua , e ptl* ana me n« hale koai, a iua e helo iua kenat)i maiihini ma i* alanui, e p iia tnao «na ua pepeiao i ke kolikuli ; aia hala mai aa kulanakaa b*le ala, alaiU, pau ka Uhe «oa I kek»hi w>, ua pii'hua ioa ko m«kou KaUu £(«• j1« sia, no ke kokoke loa o kona hiie- ma kani o oa ku naaahiki, a ua pooo oie koua ouoooo no ka wawa mao, a p*ia !oa k ma oau pepeno, no ke kaoi m«u a hiki i fen hura 9 a oi aku Aoo ia pilikia Qi hele aka ke kahu i ka luaa dq>, oia hoi o Sa«DoAltXioder, oa bti m»i oia i ka m»kua o ka pouo, ua btkt no Ukou e buU aua, aia •hu aku m<*w»bo o kou ptlea* t alatl« be*i. NoUiU, oa nakemake aoi ia ka huU aole i mauao eai ia ka baua a ka Haku. NolaiU, ua puaoa ae au i kekahi m«u U* Uut utele v (Ja ko oo paha ka »pa A be lihi, ua koho ia oei.

M* W.KiUniula, m-ikeihol» o Kaoakaoie k k« me* i l»en »ho i«i* o I - • s i Kr sto, oia ka i hooioh » 01» •* iho | nei m* ka Kioko* o ' h* ; l* ib»n«i, um b<«?le » b* k»Un» «> ka P 1 ** ! '* e f ike k»pu!«hi kooi «n*, ak»ki Kr st « , j oe», ik* h<*l€ <*n* *ku e uwe « kt* k»no 1 hno* i oele »a » ka b*nu oli»„ a u» iho l* ** uhti n* d*i«noo»u uuiuu* «> kei»h» wahine, * ke | huli *mahi i» ko l*iU aiau ui, f k«u j • mea be imi ike oJj4. h» m»«i p-ipu #vr® kc | ho» «e o ke nh *h> i loea e bu niai | *> »o« .4u oikii» * » ine-k e «.U »» ka »»i, » : hs m*u mai e ae no hoi kekahi. Ue »kfc oie i ka p*ba i ke oU noi, *i» »n» ka )iD', hnpo j »>o hoi ks »ke }»apal«* o ka » j hoom*n»»nau» iipuwaile, he »ke oiein p-«hi \ i ka Nui o ke oi*, iu»i hnohaliii«» meI nei* poe Us piu wau niaauei, u»e kit rna- | halo uo 1 k» Luotthoop*nopou<>. ko'o weliua. ! ALiN'UI i^ULA. I j j Na mea hoc o ka va haao —Mii ka inaku(Ui*k(t uui a m»iKni 111 *i o ua knn» Un» he hiao i kakauiu nu ka I» 20 o Uhatob', i loaa inai t»i keia inau uiei hou uiaiiloiho, i(nticuna n% «nnkon i ko maknn maa tiasioi m.»ka helnht»lu 7.800 a me oa pepeiao hoolono he 3900 : M Aloha oe.—-Ma ko'u huli hoi ana uiai m>»i bd ah<iolelo mai, un Uwe pu mai a» be ognia uo ks E*tleBi» o nei, »iouj n* d>U $175. A ma ka 1* 14 aku ue», na weheia ka lUakini o Kuu»h'»o, »ne k« pnpa himeui a na kamali» liiiii a Mokuhia KauwiU, me ka paua h'meni 1 uikuia e ua M K nei, a me na wuhioe opio » 00e ua wah>ue po, 1 hui puid me Miiaen M,»r t>n, ma la 1«, a u. uaui/ Ui iian », me ka oliuh uui. la M*Ue* M~rtiu ka tg»ua, •*« >a M Kauwila hoi u>e n.i haumaua a pau ma ka huneui. Ua hoU >li uui ko Kuuuh..<10 uo ka cgana, a ua iulu uui na ho4 koiuite a uie ui hoahunau, u me utt m;ikaikai oia la. A ua ioaa ua d »1;* lie $33(5.95. Uu kaa ka og'iua, a koe koeua, 1 keeuu uo Ka rg*4ua. Nani no feo Kauaiiino ikaiKu A puu ia, ua iiai «ka ka Hui» J Kahuii» 1 i>» nuna o ka Ahnolelo, 1 kokuai* e u'u E a ka uiea hou a ua koa opiupio o K.*natiiao, e k&uoh* an>i i baua na Ukou, uo kn Ih i 0 lanuun, ke ioaa mui. Oia 6e U uo ki'o e hui aku U oe, a uau hui e hoomahuahua ioa'ku ma ku pepa i me uiai ai la«ou la. W T Mabti.v. Make iiikiwawe —Ut» make hikiwawe o SamueU Kekapa m* ka la 12 iho nei o Okbtuba f ma Nmole, Kau, Hawaii. Eia ka mooielo no kooa make aus. Mh ka ia 1 hai ia'U maluui, ua hele oid i ka muhiai u »niahi boi mai oia ina K» naie, aia uo ku wahine, ua ke>ki, me k<i in<kuahiuee uoho um. Uii hooiuaKaukauiii ka papa aina, a kahea aku faa wnhine, e hele mni e ai. Olelo mai keU, ua uiaoua uo au ; 0 ka \ya uo ia i kii ai ? ke kapi, a ni'>e atu la, kai 110 he moe pouo keia, ei» ka aole Fau ka al ana a ka wahine uie k* oh-iue» ; boi uo hoi moe. Aia ka wnhioe me ke k«ikamahine m* ko Uua k«pa hookahi, aia hoi ke kuue me ke keiki Kane ma ke kapa Uookahi ine ka nnkuikane. Moe na mea a pau a h»ki waie i ke aumoe »>0:1, puolio ae la ka wuhiue i ka uwe a ke keihi. 1 peku aku ka hia, aohe 0111 «e. iinha aku la ka wihiue, a loaa mua aku U ka wuha, ua koekoe ; i lele aku ka hia na make loa. Oia iho U ka wa 1 ikei». Ua haaUie mai oia raabope nei be wahiue, he mao keiki ek<;ln, me ua makua a me ka oh na e uwe paiauma ahu ma keia aoao o ka houua. Ua moe kau a hooilo akn la oia. He ki.naka oluolu a lokomaikai, e hookipa nna i ua «naka haoohaou a pau e maalo aku ann «n» koua haie. £ hoomaikaii» ka Haku, iehova Sabaoti, naua uo i haawi mai a uaua oo 1 Uwe «ku. Joseph Hi.opii. He make 1 aloiia NeiiA—Aia ma k» hora pooipooi 0 ka waoaao o ke ««kahiaka uui o ka Poaha iho oe», ia 2 o keia maUu»a, oia hoi ka ia e aneaue aua, e o i koua mau kuktn* maUmaUma, a pahoia ae ma ka ili o ka houna me kona naui nui, ua kii mai U na lima meuemeue ole «> ka make i>i SemueU Kahoiwai, a lawe aku ia ma ka aoao 01 tu o Ru houua, a waiho mai hoi mahope uei, he mao haoau mu», he mau h«nau hope, a me oa lenulehu a pau, e u aua eoe ka miuamine, e pauuuko hoi iue ka mokumoku ahua ia lofco, e huaiipo aua i ke aioha, e loku aoa i ka mauawa, • hele aku ia ni4 fcela aoao o fca (ouliwai uh, ke aiauui hiKi hoi 1 ua lenulehu a pau o keia ao ke hviliaku. Aka, ke aaawi uei au 1 ko'u m»Uaio 1 ka Mao» Nu» o na Laoi, uo kooa iawe »o» »ku i k<* uhaoe n>ai i» ia a»u, peia t ko ai k»o» oielo enaioko o ka Boke Weliweii o keia ao, "Naoa i ba»wi uoai, naoa uo hoi e i<»we aku." Ua bao«o ia o SamueU Kauoiwai, ina ka ia 18 q Wei, 0 ka oiakahik» Id7Q. U ka huiua o koi.a mau ia o ke oU aua u»a keia ao, a beie aku i» ib4 keU ao uiau ioa, he elima m»biQ«, elua puie, me eba bora, oia ka loihi o kooa inau i» o k» noho pu ana lue koua ohaoa, * kii m»i i» u» lima meuemeae ole o ka mike, * iawe »ku la » kei» uia aoa ; ke kauia gula hui 1 oi ae uiaiuua o na waiwai ooakamae o keia aoao, ka !ei oiowi uaui iua oie o keia houua, a hoooeie mai i tta ®»koa i ka let mumi ole i*ela i ko »i k« oieio a ka Palapai» Heaolele, M B boi ka lepo i ka iepo'* Kaueo &uuavai, Honolulo, Oaho, Nuv. 3 # 1876.

P«KCLt IKA ri£J«U AKA Fv>K «• A O K*o*A—Ai* an» ke Ma I, 10 e oa ike it Hka U Ukou malun» ODI lia, roe k» tus*»>o*au hnuU hoohii (ot r& lito >. U 1 l>ke tos no qi<? kit U i pepehi ai i* New«l*t *me K»tnai, ei» fc a » hele e pow* i ua iio i h>»opi» i» i ka kauii tn«luoa oh» ®īq» o J\th 8 »n, i loaa ois» wili» keaKea» b« Ukou, huofetaiu toi aie u Ukoo i ua p*i o U a i 010 i* i d.l« p»lu uo ua haie~la*u e ku hakabsh« uui «ole i p«» uo k» p»p« «>ie ; e ole « G VV pakeio »1 tn» u« heo ia inkou <»1.4. Meuei ka p«keie «ua. Ua hele tuua oG W S»mae l A e hoU i k»na po»a, ru»iuua o k« aina o J >bns -o. a ; ke ih > U i keu p.n? iiu, ut hoopiaia ao ek* poe 000n ka lio i« w<*bi. Meie hoii aku U keU i kaoa pua», a Uoea aku U 1 ki h«le mi i* kokoke iiu ; ht<oiCahi ao kanaka ma i* b>tie Nioau koke keia i ka puaa, o'elo mai kel i ioa aku uo ika oanele. I* Oiniwa iuhe ia aku Uka pio, huli hm h,ou kei*. M«hope, ike aku U keia i 0» I o ana i ike ai Ui p.« 1 Ke kauU, e alakai una keknhi koa o Kaoo», e pio lua uo 1 ka nni o Ukoo, aia no 1111 ke kuia Uahi i huli lio ai ( e kom > hewa aoa iko ba 1 aiua. Ika o&ua'ku ke loike hou mui oei Ukou i ih ouli o ka U hooukt» kaua uui oka 1863, 1 hooheiia «i kn puaaai o Kauiai ike kaoU. Oielo aku lt o 6 VV SAtnueia i na koa nn, ua »kt» aku nei au i keia (nau lio, 111 paa i ke kuuln, eia ka aa loaa mai eei iaoe, i weho lima kanaka maoli ia mai nei 00 paha. U,«!. - ihi no ko Uua kamniio aun ina kt»hi 1 loaa aku ai oia in« oa lio, a hookuui» iimī U n* iio e ua lima mene.uene oie nei, kino uln* ue ule, naao lonoino. Kai 00 o« p«u ka lako i inau haua kipi, aoie ka. K t »an hoi uaailolo i ka hiole me ke kanaka. G P Kehuokawai.