Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVI, Number 24, 16 June 1877 — Na anoai o ka moana a me ko ka malu ulu o Lele. [ARTICLE]

Na anoai o ka moana a me ko ka malu ulu o Lele.

Eia mai na anoai o ka moana a me ko ka malu ulu o Lele, hoike ia ae i ke akea a me kou poe heluhelu. 1. Ka ino o ka moana. Ua haalele aku o "Kilauea" ia Ainahou Uapo, a ua au mai no ka moana kai lipolipo, nui no na ohua oluna, ua hele a "Le-i- Kohala i ka nuku na kanaka. Ia Kilauea no, a hala o Leahi, e ua iho ana ka ue, hao mai la hoi ka makani, ka hele ia o ua Kilauea nei a ki kii kapa kahi, o Kilauea, a puana 'e la ka mea e ka kau nei keia mau lalani himeni la, penei: "Holo lole lole lole, Holo lole lole lole, Kilauea." Me ia makani no a me ka ua, ua au ko hele aku no, a ma na hora aumoe paha, kau o huluhulu ia 'kolu ke kahi ohua pake e ke kai, me ke ku ai hele i luna o ka oneti, a mai pio kana ahi i loko o ka opu o ka moana, e ole na lima kokua o ka malamamoku, pakele ai ke ola mai lilo. Na la ino o ka moana, i hoohakalia i ka hiki koke ana i Lahaina nei, me he la, i ka hora 8 paha a oi, hiki ana i ke awa o Keawaiki. Ia makou e hoolai ana ma ke awa, e hoe ana na keiki o Lahaina i na ohua, ike pu ia aku la ka wili mai o ke Kauaula i uka o ke kula, mai Lahainaluna a ma ke kua 'ku a me na puu o Puulaina ma, ka hele ia o ka lepo, a ku ka e-a i ka lewa. 2. Ke ka'u lua iki ana o Kilauea. I ke Kilauea e kali ana no na waapa i holo i uka pa pukiki loa mai la ka makani, a aole o kana mai hele ia a "Ke ke ehu o na waa liilii; Ia wa ua kali ka holo o Kilauea no ka wanaao Poakolu ae. Ia wanaao, ua holo aku, a no ka nui no o ka makani, ua hui hou mai no i ke awa o Lele nei. ua kali hou, a ka wanaao Poaha 'e ua holo loa no Hawaii. 3. Ka makani o Lele ponoi nei. Nui a pa ikaika ka makani, hele no ka ulu laau o Lele nei, a "pua lua ka lau o ka Niu, mohala ka lau o ka naenae." O ka ikaika ia o ka makani, he kuli pu la na kumu maia, hai pu na lala Ulu a me na Manako &c. Ke nana aku hoi i ke kulanakauhale o Lahaina nei, ke hele ia a pouli a poele hoi, i ka ua

mea o ka lepo. Ke nana 'ku oe i na maka o ka poe e hele mai ana, kohu nika, ka poe hoi nona keia mau lalani mele, penei; I ike a ka nika na niho, i ke aiai o ua maka &c O ka makani a me ka ua Paupili, ua olelo pu iho no i ka wa hookahi. 4. Ke-u-wi malo mau nei no ka wili ko. Hana mao ole no ka hana a ke nau o "Paionia mill" i ka uwa malo i na ko, ke ike aku oe i na nau e lua ona hale wili ko 'la oia ninau poahi wale ho no, a hau ka wewe loa koe hoi na mikini. O na kaa Hoki hoi keia, ke hele ia a hulei lua i ke kula o Pili; nana aku hoi i na maka o na kahu kaa [ ], ka hele ia a eleele Hilo-e, po uliuli i ka uu. O na kanaka no hoi, aole no o kana mai, ka hele ia pau pulu aohe lau kanu ole. S. P. K. NAWA.. Lahaina, Maui, Mei 25, 1877.