Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 3, 19 January 1878 — HE 20,000 LEGUE MALALO O KE KAI. NA MEA KUPANAHA O KA MOANA KE ALA O KA MEA HUNA! A o ka mea POHIHIHI O KA 1866. [ARTICLE]

HE 20,000 LEGUE MALALO O KE KAI. NA MEA KUPANAHA O KA MOANA KE ALA O KA MEA HUNA! A o ka mea POHIHIHI O KA 1866.

ālahele ll.«Mokuna XVIII, Na Hee Nui. I §E mau ia ka lana ana o ka Nautilo ma ka j ilikai mawaho ae o ke kapakai o Ame- • ! rika. O ke kumu o keia lana ioihi ana, ao- j ie makemake ia 9 komo ka moku iloko o ka I wiliau ikaika o ke Kaikuono o Mesiko a me 1 i ke kai o Analiie (Antiiles). Ma ka ia 16 o Aperila, ike aku la makou , I mai kahi loiho aku he 30 paha mtle, ia Ma-1 tinike a me Guadaloppe, e oni ana na piko ; i i ka iewa kiekie. ' j ! Hui ne ia makou a i ekolu i knhi hookahi, ; I a hookahi a makou mea nui e kaana ai iwa. * | ena o makou iho, o ka pili aku la hoi i ka- | hakai o ke Kaikuono, a ike ia aku.ia hoi na ! waapa e holo ana mai kahi mukupuni a i ; | kekahi. alaila, o ke kahea no la iioi ia e kii ! mai ia makou, i kaawale ai makou mai ka j noho pio ana iioko o na mahina eono. Akn, ; |.ua wehe la no ke ekuie i ka hohunu, nolai- ' la, aolie e hiki, a ua iilo ioa iho ia ia 'nea i; | mea ino ioa i ko Nede Lana manao. Pau ! | ka iuaua oleio ana, hoi aku ia o Ne-de Lana-I | a ine Kosii.i ena ko iaua wahi, a noho iho la ; I au ma ko'u wahi me ke kakau una i kuu 1 j mooielo o na mea kupainaha o ioko o ka | moann. A ma kuu nana ana mai ka mua ' | a hiki i ka hopena o keia hana a'u, ua aia i loa mai la ka manao ia'u e kokua i ka maī nao holomalu o Nede Lana. No ka mea jaoieo'u manao e kanu pu ia au me kuu I i mooUio o na mea kupaianaha o ka papaku o : ; ke kai, a e kapa ia hoi keia buke, ka buke i ioiaio o na mea kupaianaha o ke kai. A no ; kuu hopohopo loa o luu e iho auanei ka . , Nautilo iloko o ke kai, nolaiia, ua hoopapau ! | loa iho la au i ke kakau ana i ka'u moolelo, oiai uu hoonanea ia au e ka mahmalama ! maikai o ka la. 1 ka paa ana no o rta mea 1 I mamua iho iioko o kuu mo'olelo, o ka Nau.; !ilo, a pau ae (a ka ike ia ana o na papalina o ka io, a iho aku la makou i ka pouli he 10 iwiiei malalo o ka iiikai, me ka panai ia e i ka maiamalama o ka uwila i hana ia t> ka j I noeau o ke kanaka. O keia wahi a makou e j ; luu heie nei oia no o Anatiie; a heie aku Ia | : au ma ka puka aniani e kilo ai i iu mea o t i waho o ka moka, aia hoi ike aku ia au i ke-i ; kahi inau mea kupanaha loa, a he mea no ! hoi i makeinake ia i mea hoikeike, he kupo- ; j no hoi ia'u ma ka hoopaa ana ma kuu papa I hoomanao o na hana o ka ia ! Aia iwaena o ; mea i ike īa aku he mau oopuhue nuuui, ie-; • pelepe ohina nunui (o loko o ke kai), ī kahi-; . ko ia e ka mea nana i haoa me na wai hoo- j . luu ano like ole kahi me ke kekahi. me na { papana nunui e lawa ai na kanaka eiua ke ; I ai. He anelide hoi kekahi he 1 iwilei me | ; ka hapj ka ioihi, (he mea keia i ano hke me ko naka o kanahele, a ma ka nui hoi o ! ; keia ano e loa ai, aia ma kona mau aoao, he ! ; 1,700 puka liilii, a me ia inau puka e hanu j • ai ia iloko o ka wai. Aia hoi iwaena o ? f kekahi mau ia nui, ike aku la au, he Mala-! ba he 10 ka puai ka loa, a he 600 paona ke) . kauiuaha, a o kona mau halo he aho huina- * | koln aia iwenakonu o kekahi puu nui malu- ' na pono iho o ke kua, a o na maka aia i ka ! nuku, a i kona wa e lana malie ai, ano nape j koim kino, e like me ka maewa ana o na i mea oloolooa iluna o ka iiikai; a kekahi wa j ano iike kona kino me oa pani olepeiepe oj ka puka aniani. I Ma ka la 20 o Aperīla, pii ae la makou i l ka iiikai mai ko makeu iaoa hoio ana i ka j 1,500 iwilei ka hohonu mai ka ilikai iho r i aia hoi ua kokoke loa makou i kekahi aioa, aia hoi o Babama. i Ma keia wahi, olelo aka la au i kuu mau ; hos, he hee uui ko keia wahi, o ke ano pi-. . iikua. " 4t Aawe! o ka hee maoli oei oot"} ka nniaa a KosiU. 1 He ano hee no, aka, he mea oui loa nae 1 keis, he l mile ka loīhi mai ka po a i ka j welowelo o ka awe, " i pane aku ai o M. * ; Aronaka. " Kahuhu ! aole oo ka o kaaa mai, o ka! oihi o ka hee o keia wahi! Ao!e o'a ma- \

!" ~ I 030;o he mea o u aeo e o r ā re? i keīa ! •wa, "«a paae h&Qmiuzhii* n. Ne»ie L*n*. | Hoo a ouū ia o Kos*fa, me ka i ana» " »e ! \ be ohio no he hee oat toa kekahi a*u i lohe j »ti, ua hoohaU U kekāhi moku īloko oke k»i j i i baki ia.e k» awe oka hs?. " \ ■ ** Aole paha he mea n naa e marao mai i ai„ he hee io ko ke*a wshi o ia ano, " wihi j a !scde Lina. | Aole io p«?Is, tka, e hoomaopepo ina waa i ka M. Aionaka o»elo »na he wahi keia ro jea hee nai, weiiweli ika aana aka. O ko'u mea ī ike ai. iUko o kekahi bake t e ; oielo ana a» hookahali ia kekihī moka ik>* |ko o ke kai i haki.a e ka awe o ka he«, " i j wahi a Kcsi!a. 1 A mahea kahī i hookahu» | jliiaai ? " Ka ninau a 3ede. u Kahiha !! ( Ka i noa no hoi iloko o kekai, " wahi a Ko-1 ! sila. ! Pane mai ia o M. Aronaka ua poiolei o | Kosila r oiai o ko'u ike oo hoi no kei§ ano hee piiikoa, ma ka moolelo no. A oiai o; | ka moolelo. he mea :a e hoike mai aoa i oa | mea i oia, i hanaia a i ikeia i ka wa i hala, | iSolaīla, ua hiki īa kakeu ke ike i ke ano o | Ina mea i hanaia a me kabi i hanaia a i īke |ia ai. Ua oielo ia no hoi ma ka mooieio, ua 1 kukulu iho ka Eihopa o Nidros i kuahu ilu* |na o kekahi pohaku nui. Ika paa ana oua Kuahu nei, hoomaka aku la ua pohaku nei | ika nee a hoi hou iloko oke kai. 0 keia poh&ku o ua aoo hee nei no, ua like loa ke ano ika nana iho me he pohaka la. He ! Bihopa tho no o Pontoppidan, ua hoike oia, i ke ku ana o kekahi puali koa iio iluna o ! kekahi papa pohaku nui palahalaha. A o ; ka mea hope i hoike no keia hee pilikua, he ; kanoka akeakamai no ka wa kahiko, ua ike | oia i kekahi hee wnha nui ua like kanui me ' kekahi Kaikuono, a hiki o!e ke komo ma ke . ke Kowa o Gibaialeta. A ninau aku la o Kosiia ia M. Aronaka, ; o ke &ha ia ka mea oiaio o keia moolelo ? Aoie paha e hiki ia'u ke hai akn, o ka : mea a o ka mea; aka, e h'iki paha ia kakou ; ke hoomanao no ia rr.au inea i hoikei», oiai | eia kakou ua kokoke loa i ka latitu o ua wai hi la i oleloia no keia mau hee hookaiakuj pua, a he mea pono ia kakou ke noho me ka ! makaala, i hiki ke pale aku i ka wa e hana;ia mai ai ka ino. Aole a kakou mea e hai na ai a e pale ai no kakou iho, ina e hiki io mai ana ua mea nei i ka w« a kakou e noho | hemaiiema ai. ' _ Pane mai la o Nede Lana me ka ninau ana * heaha ka make a īa hee, he mau niho no ( kona' a he hao paha e nahu mai ai a e hou ' mai ai puha ia kakou ? Hooki ae la au i keia mau kamaiiio ana, a hoomaka aku ia au i ke kakau ana i ka i mooleio, hoi aku ia no hoi o Nede Lana iau» ■me Kosila. Aole i liuiiu iho, hooho mai ana o Nede Lana. "Ka piiikua nui weliweii e! lana ke ko-a iiuna, ake ialama nei ka 1 awe iiuna o ka pukoa." ; A holo aku la au ma ka pukaaniani e naj na ai, a ike aku la au, he muhee nui, aole i : ka launa v ku i ka weiiweli i ka nana aku, he j mea hiki ole i ka naau ke hooie i ke kupai- ; anaha o Ueiu mea. Oka nui o keia muhee i i ka hoomaopopo ana he S iwilei ka loihi, > au mai lu ma ke ala o ka Nautilo e hoio aku ; nei me ka ikaiku launa ole; haka pono mai ! la na maka ia makou, oia no ke ahi ka ula. 0 kona mau awe ewaiu, oia no hoi kona j mau lima a me na wawae, ua mana aku la- ; kou mai ka pu aku, ma ke kapa poloie! ana i i kona inoa he Cephaiopod, ua hele a puikiki na awe. He 250 pikapika nia ke alo o keia a me keia awe, o keia uiau pikapika, i oia no kona mau puka e hanu ai. mai la o KosUa, o ka hee paha keia j iike ia ai e Aiector iloko o ka A. D. 1861? f Hoole aku la o Nede Lana aoie ia, he hee okoa no keia, oiai. aohe awe muumuu o keia. 1 aku la au, aole pela ua nui loa na makahiki mai ia wa'mai, a'ua kupono ia wa no ko ulu hou ana oia awe muumuu. ! Ma ia manawa uo hoea hou mai ana he m&u ' hee nui hou no, ehiku ko iakou nui. A ha- ' hai huakai mai la iakon mahope o ka NauI tiio; a liuiiu iki lohe īho ia au i ka nakeke ae o na niho ma ka iwikaeie o ka moku e akiaki ae ano. A hoomau aku la no au i ka'u hana mau o ke kakau. Aole i liuliu . iho mai ia akiaki ana, he mea nakulukuiu : na ia o ka moku, a o ke oki pu iho ia no ift : o ka hoio o ka Naotilo, paa malie i kahi ; hookahi. j A ninau ue la au ua hookui paha kakou ! me kekahi mea ? i mai ia o Nedelana, heaha auanei ka mea ( e hookui ai, oiai ke iana nei no hoi kakou. i He oiaio no ia ke iana nei no ka Nautilo; j aka, aole nae he holo. Hookahi paha minute | i hula ae mai ka mau ana, komo ana o Kapena i Niino a me ka Meiamamoku iiokoo kn mmi | nai. O ka akahi noia o ko'u ike ana ike | Kapena iioko o ka nalo ana no kahi mau !a. ( { ka'u nana aku, ua hele a kupukupu o iuna 1 aoie ekemu mai īa makou, a heie aku la a | ma ke aniani a nana aku la i kau hee, a ole» |lo aku aoa i ka maiamamoku. A puka aku : ia i wabo. Oke paui koke ia aku ia no ia o | na pani o waho loa. A hele aku la a hui me | Kapena Nimo. I A i aku la au, he keu hoi keia oka pu-a i hee ounui aooe! I Ae be roea anoe io 00, a e paio ana kakou ; me lakou na holoholona. 0 iai ua hawele ia ; ae la paha ke epaepa o kakou e ni awe o ke- [ kahi hee a oia kakou e naoe ole nei. ; Pehea oe e paio aku ai ? Pane mai la o Kapeoa Nimo, e hoi kakou ; a ka liikai, ilaila kakou e luku ai keia mau | kupua o ke kai. j Ane kupilikii no paha ka pa:o ana me ke :a < mau kapua ? Ae, kupihkn no, no ka mea aole e hiki i i ka poka uwila ke kotno iioko o ka io tna« I iolelule. Aia wale oo me oa koi e hiki ai 1 ia kakou ke hakaka po. (Me i pau.)

! Ao ko N<de Laea ano mau no hoi, We vke j i ia ae kahī mea nui kupaiauaha ; o ko m ia \ r oinaa koke ae la do ia, pehea tct ke 91 f | Ua hiki no hoi pahi ia «ahī s Kapena » ; Nimo, | O ko makou okih aku t« uo f» ?a K»pena j | Nimo a hiki oaa fre aiapii, e fcu u*ai ana be I «rai sela rae na k«i wale no a pau, ua ma« kaakau no ke kaua me na awe o na bee hookaUkupaa. Laiama roai la aa awe iiuna oka moko, ma kahi hamama o ka moka. kemo maī ia kahi awe mahiila oia no ka moo (tahes4, ka | pakaawiii i o ia oei. A ihki iho «a no o; [ Kapena Nimo i ke koi a moku ae aoa, hao'i; pahu ako aoa i laio. Aia ho« mskou ke I ke hakaka nei me kabt mau awe, oiohio ana | kekahi mau awe iluoa, a ;a pela ana mai t | lalo, oia hele wale no ia paa ana kekah; se!a, | e ku ana inamua o Kapeoa Nimo i ka wiii j ia e ka awe a kaiewe ia i o i oei ene ka tkaj ika hiki oSe ke pale aku. j oko Kapeea Nimo, auwe ae la no la me | ka leo uui, a pall aku la makoa i ka nahoio malaiia, e kokua aku ai ia kanaka. Aole e ; hiki ke hoohakaiia iho, o make loa auaoei. j Aka, i ka ooke ana i ke kupa i na awe ehiI ku e maaa hele ana ilooa oka moku a pau | a koe oka awe e paa ana i ke kanaka. la i wa i puhi mai ai ua hee nei i kukaeuli a j pouli ae la, pau ka ike ana aku i ua hee nei me ke kanaka. Aia meaka ana ae, a» ua nalo aku la ua hee nei me ke kanaka iloko lokekai. Jole i pau.