Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 25, 22 June 1878 — MOOLELO O KE KAU Ahaolelo o 1878. [ARTICLE]

MOOLELO O KE KAU Ahaolelo o 1878.

La Hana 33, June 12, IS7B. Na Hoike o na Komite. . Hoike mai ka Peresidena no kekahi palapala i loaa mai ka Lunakanawai'Kiekie mai. e noi mai ana e hoopau ia ka Pauku 5 o ka 'mok. 29 o na kanawai o 187S, n ua waiho pu mai me ka bila. Ma ke kapae ia ana o na ruia, ua heluhelu mua ia ka bila, a waiho ia maialo o na rula. Hoike hou mai ka Peresidena, he palapala mai a Aholo inai, e noi mai ana i ka hale e hookuu hou aku iaia i manawa hou. Ae ia. Na Olelo Hooholo me na Bila. Heluhelu mai o Hon. Kaneaiii he bila e weheana ia Kahuiui i awa kumoku, waiho ia malalo o na ru!a. * Hoolaha roai o Hon. Keau he bila e kuai kudala ai i oa Laikioi kuai Puaa o Honolulu. Hoolaha mai o Hon. Moanauli Jr. he bila e hoololi ai i ka maheie 4 o ka pauku 1 o ke kanawai i apono ia raa ka 1570, e piii ana i ke kuai ana i ka owa. Ma ke kapae ia ana o na rula, ua heiuhelu mua ia ka biia, a ua waiho ia malalo o na rula mau. Hoolaha mai ka Loio Kuhina he bila e hooponopono ana i ka hooko ana i na palapaia kena kii, a pela aku ma oa hui i hoo* hui ia o ko na aina e. Heluheiu mua mai o Hon. Malo he bila e papa ana i ke kuai ana i na aina o Hawaii nei, aole e kuaī aku me na kanaka o na aina e, waiho īa malalo o na rula, Hooiaha mai o Hon. Kaumaouha he hoololi no ke kanawai e hoololi ai i ka pauku 113 o ke Kanawai Kivila i apono īa 1868. Heluhelu mua mai o~ Hon. Kanealii-he bila e hoololi ai i pauku 1424 o ke Ka» nawai Kivila ; waiho ia malalo o na rula. Ma ke kapae ia Mia o na rula, ua helu helu mai o Hon. Mahoe he mao hoopii mai Hilo mai. 1 Aole e kuai ia na aina aupuoi me na haoie, aka, me na Hawaii waie no. 2 £ koho ia o Akiooa pake, i kauka no lakou, waiho ia na hoopii i na komite kupono. Heluhelu moa mai o Hon. Kapahu he b> ia e maheie ana i ka apana o Kau i elun apana hookolokolo okoa ; waiho >a malaio o na mla- . H»iahetu mai o Hon. Kanealii be olelo hooholo, e kaueha ana i ke Kahioa Kalaiaina, e kaooha ako i ka Lum Leta e hoohele

' aka i ki Uwe ieu o Lahaiaa, « hele ae m* Kaaoap&H a me Kahakoloa ae a hiki i W&i* ; loko. \ Heololi oHii ke Kahiaa Wiiwii, e hele ; | ok he peie m» K&an«pal> f a he paie ma ; Obw»!o—ila ka aieau i* aoa. Ui hoo- ■ hota m ks oitfo hoohoio me ka hooloii. : Helohela mat o Hoo. Kepao hs oielo hoo- ! feoto e kauoha ans ī ka makai o ka haie e \ bai ika i oa Looaka&awai o ka aha kiekie,; | «o& i paiap&ia Loio i sa Hoa o keia ' j Aha. Hoihoi hou ia. [ Helohe!» mu» raai o Hoo, Katatka«raha i t he hiia e kaooha aoa e kakao ia aa hoke - ' kalepo a pau o keia aupoo» ma ka oleio Be- j \ ritaa?a ; waiho ia maiaio o oa rok. ■ | Ni Haxa o f a Lā. : ; Helohelu ia ka hoike a ke komile waiwai j |«meb hoike a ke komite imi hoke» oiai e j 000000 ia «oa. Ua hoomaha ka haie ma ] ka hora 12 iwakea, a oa halawai bou ma 1 ka hora 1 auiaa is. i H*gai hou ia ka nooooo ta ana imoa o ke i komite o ka hale. Hon. Kakeia, ma ka no* ] ho Lunahoomalu. Mahope o ka noonoo ia aoa, ua hoopau ia ke komite me ka hoike aku ua apono ia ke'Lii Emma. La Haka 34 lune J3,IS7S. Na Hoike o na Ko3trrs. Heiuheio mai o Hon. SMith i ka hoike • ke komue o aa Aha hookoiokoio: penei. 1 O ka hoopii e noi aoa e hookaawaleia o Anehoia me Kapaa i apana hookolokolo okoa. Ua apooo ke komite i keia noi. a ke noi aku nei. e haawiia i haawina no ia Lunakanawai. 2 O ka hoopii, e noi £oa aole e kuai pu ia na kanaka kepa me na mahiko e kuai ia ana. Ua manao ke komite, e waiho i keia noi ma ka papa. 3 0 ka paiapaia hoopii a Kaiama Kaopua. e piii ana i ka waiwai o kaoa kane. Ua manao ke komi(e e hoopanee ioa i keia hoopii. Wahope o na hoopaapaa ikaika ana ma na aoao elua, ua waihoia ka hoike a ke komite 1 ke komite wae;eia na hoa o ke komite. Na Hons. kaiaikawaha, Nawahi, Piiipo, Nazareta, Bekekona. Na Hana 0 KA La. • Hapaiia ka noonoo ana i ka oleio hooholo a ke Kuhina Kalaiaina. E noi ana, e hookaawaie ia ma ka Biia Haawina o keia Kau Ahaoieio ī §3,000, A ke kii hou ana i na lima hana. Mahope iho o ka hoopaapaa ikaika ana o na hoa no ka pono, a me ka ole o ka hookaawaieia ana o na $3,000, no ke kii hou ana i na lima hana ; ua kakau ia na ae, a me na hoole. Hc 20, ma ka ae e hooholo i ka oielo hoohoio. Eia na inoa, na'Lii, Dominis, Kipi, Kamika, Pierce, Hartweli, Bihopa, Kanoa, na Hons. Kupau, Kaanaaoa, Kipikona, Castle, Kamauoha, Kouai Kupihea. He 16, ma ka hooie i ka olelo hooholo, ; eia na inoa o na'Lii, Kaeo, Moanauii, na Hons. Maio, Keau, Paniani, Moanauli Jr. Kaoiiko, Kaneaiii, Hanuna, Nawahi, Mahoe, Piiipo, Keaiawaa, A. Kaukau, Palohau, Nakaleka, 4 poe kanaiua, na'Lii, Kaai, Martin. na Hons. Halstead, Kaiaikawaha. Ma ke noi a ke'Lii Kaai, ua hoopanee ba halawai a noho hou i ka ia apopo hora 10. La Hana 35, June, 14, IS7B. Na Olelo Hooholo me na Bila. Heluheiu mai ka Hon. Kainauoha no ka manawa mua. He Bila Kanawai, e hooioii ai i ka pauku 11S o ke kanawai kiviJa iaponoia i ka la 22 o iune m. h. IS6S; haawiia i ke komite hooponopono Biia Kanawai, a waihoia maiaio o na ru!a no ka heiuheiu alua. Ma ke noi, ua kapaeia na ru(a. Heiuheiu mai o Hon. Kaneaiii, he paiapaia hoopii no Wailuku maialo o na kumu ekoiu. 1 E huiiia a e nana ia na paiapaia kuai, a me na paiapala hookaa, mawaena o Hon. H. A. Wideman a me J. Makee, &CO. e piii ana i ka'mahiko o Waihee. 2 E huli a e nana ia na oleio hoohoio a ka Ahakiekie no na mea e pili ana i ka hoopii a J. Makee &C, i na paahana o Waihee. E huliia a e nanaia, na oieio hoohoio a ka Ahakiekie e piii ana no ka hihia mawaena o H. A. Widemana o ka mahiko o Waihee. Haawiia i ke komite hoohoio; Ma ke noi. ua kapaeia na ruia. Heluhelu mai o Hon. Smith, ka Luna Hoomaiu o ke komite hookolokoio i ka iakou hoike no ka Bila Kanawai, a ka Luna o Makawo, oia hoi ka Biia Kanawai. E hoo-1 ponopono hou ai i na aelike i hoakakaia ma kā pauku 1417, o ke kanawai kiviia. Ua manao ke komite, e hoopanee loa ia keia Biia. Ma ke noi a Hon. Gibsoo, ua waihoia ka hoike ma ka papa a hiki mai ka mea nan» | ka Bila. I Heluhelu mai o Hon. Kanealii no ka ma-1 | nawa maa. He Biia Kanawai e hooioii ai f i ka pauku 1417 o ke kanawai kivifa ; haa- j wiia i ke komiie hoopooopono Bila Kanawai, a waihoia naaialo o o» rula oo helohelu eiua. j Heiuhelu mai o Hoo. Kai«)kaw»ha he | oieio hoohoio, e kohoia ke komite wae. £ [ heie e huii ī kahi i komo mai #i ka opiama | iioko o keia aupuni. , Hooloh mai o Hon. smith, e kohoia i komite e heie e nioau aku i ke ano o ka hoo* haoaia ao» o ke kanawai opiuma i keia wa, a hoike mai imua o keia hiie. Mahope o na hooponopono ana, ua unuhi [ mai ka Luoa o Waiaiua i kana oieio hooho-! io. a paoiia ma ia wahj, ka oieio hoohoio ma ke aoo he hooloii a ka Lona o Waialaa. Hoohoioia; Eia na Hoa o ke komite. W. O. Smitb, Kaiaikawaha, Bihopa, Moaoauii Jr. | Kapihea, j Heluheiu mai o Hon. K»iaik»w»ha, he > oieio hoohoio. E koho hoa m»i ka Peresi« dena ma kahi o Hoo. Bekekona, i Ula hoo (

t?ū ke komiie i waihona'ku ai ka palapaia hgcpi; a*MT3, Kalama Kaopua. M» ke noi, a Hoo. Kapaha, ua hoopai)«« lea kkt olelo hooholo. Ma ke not a ke'Lii Bibcp3 ua hipaii* na b&na o km U. NA HANA o SA LA. Hapana ka neoeoo ana i ka BiSa Haawioa iloko o k$ koioile o ka ha(c, tna kooa hē{uhehi a!». KeLii 3l«rtio ma ka 0060. Xa uio Moi. Ko ka Moi ra* ka »oboalii, he $45,000. Noi 0 Bsbopa e hooholo, hoololi mai o Hon. Kaoeaiii. he f3S t (KK), 0 Hoo. Faiohao, «>4,000. Noi mai ka Hoo. Cistle, e hoopaoee i ka nooaoo aoa 110 keia haawiaa» a htki ooai ka hoike a oa KomisiQ& 0 oa aioa ki a{it, a me ka hoike i waihoia aka ai i na palapala hoopit; hooholoa. Ka ooea Kiekie k« Hooilioa A\u $6.000. Noi mai 0 Kaai e hooholo, hoololī mai 0 Nazarets, $4000. Hooie enai 0 Paiohaa, aole e haawi i haawioa 000a. Oiai e kamailio | aoa ka Lona o Ha»a|pi, hiki i ka hora 12 | hoomaha ka ha]e, hora 1 p. m. aoho hou ke ! komite. ; Hooholo ia • • • • $6000. | Puuku ame Kakaaolelo oka Moi $5000. Hoololi roai o Keau - - 4000. Hooholoia .... $5000. NA HaAWINA MAC. Moiwahioe Eoima, hoohoioia $12000. Hon. P. Kanoa. - - • 2,400. M. Mahuka, - . • 600. Ka AnAOLELO ME KA AUAKUKA9ULU. Li!o 0 ka Ahaoieio IS7S, hoohoioia, $15006. Kakauolelo 0 ka Ahakukamalu, 200. Na liio 0 ka Ahakukamalu • 100. Oiuina Hookolokolo. Xunak.Kiekie - • • $10*000. Hooioli moi 0 Bekekona - 11,000. •• " " Kaoliko • 9000. Hooholoia • • • $10,000. Kokuamaa .... 8,000. Hooioii 0 Maio • • • 9 000. Kokua mai Bekekona, & Mahoe i ka hoololi. Hooholoia • • • $8,000. Kokua alua, hooholoia • '*• SS 000. Kakauolelo mua - - - 4,000. Kakauolelo alua ... 3,000. Hoololi 0 Bekekona - • 2.500. Hooholoia ... $3,000. Maheleolelo Aha lloomalu ) M . nn .me Aha Kiekie ( 2 ' 400 - ! Hoololi 0 Kupau • - - 3000. I Hooholoia ... $2.400. ! Lunk. Kaapuni 0 Maui • - $4000. Hooioli 0 Malo • • • 3000. " '* " Bibopa - 3,500. Hooholoia .... $3000. Lilo Kaaahele Lunk. Kaapuni 0 Maui. $200. Noi mai 0 Kanealii e kapa. Hooholoia • - - - $200. Lunk. Kaapuni 0 Hawaii hooholoia $3 600. Lunk. Kaapuni 0 Kauai • $2000. Hoololi mai 0 Kauni • . 3000. " u 14 Kapena • $2,400. Hooholoia .... $2000. Lunk. Hoomalu 0 Honolulu . $4000, Hoololi mal 0 Malo - 3000. Hooholoia .... $4000. Lunk, Hoomalu 0 Hilo . $1,400 Hoololi maio Nazareta • • 1000. Hooholoia • • 1,400. Lunk. Hoomalu oLohaina hooholoia $1,200. Noi mai ka Hon. IN'awahi, e hookomo ma keia wahi i haawina no ka Lunk. apana 0 Hilo Akau - - $600. Hoololi mai 0 Kapena - * - 400. Hololi mai 0 Nozareta, e hoopanee. Hoololī enai 0 Kauai - . . 800. Hooholoia .... $600. Lunk. apana 0 Puna - - $600. Hoeloli 0 Kapahu • • • 500. Hooholoia - - • $600. Ma ke noi a Hon. Eekekona, ua hoopauia ke komite, mahope 0 ka hoopau ia ana 0 ke komite, ua aponoia ka hoike ake komite. Ma ke noi a ke'Lii Kaai ua hoopanee ka halawai a noho hou i ka la apopo hora 10. Hoolanaia.—Ma ka auina la Poaono 0 ka pule i hala, ua heolanaia ka moku kuna Waimalu iloko oke kai. Ua kapiliia keia moku e G. Ernmes, no Kuke a me Wilikokt a kei 1 kulanakauhale, a e hookomo ia mal ana ilokoo ka heluna 0 ko kakou mau moku holo pili aina. He wahi oiwi nani kona ke nana aku, e hoike mai ana, aohe e nele kona olali i naale 0 ko kakou mau kai. Ma ka manao lokahi 0 ka £kalesia 0 Kaukeano, ua hookuu aku nei i ko lakou Kahu ka Ke?. W. Frear e hele no ka hoolana ola kino ma na aioa e no na maUma eono. Ua lulu dala ae na wahine oia Ekaleaia no kona mau lilo oku moku a ua loaa he pua dala he 600 a oi. Kb halawai mau mai nei makou me na leo ikawa o ka mahalo, mai ko kakou poe aukai oke one oiwi, no ko kakou Kanikeia Hawali ma Kapalakiko, oia 0 Henry W. Se?erence. Oiai ma ke ka ana mai nei o ka mokoihi Kaleponi i ka Poalua iho nei, □a hoihoi mai ko kakou Kanikela ma ia awa i na olulo Hawaii he 11, o kekahi moku i popilikia; a mai kekahi 0 lakou i hoike ia mai ai kana mau hani aloha, oa olelo mai ka mea nana makou i bai mai, ua malama maikai ioa ia lakou i oi aku i ko na panahele, a ua hke oia me he makua la no lakou a pau, ua oluolo, haahaa a launa aloha oia me lakoo a biki wa!e i l<ona wa i hookuu mai ai ia lakoo e hoi i ke one oiwi, me ka hoohala ole ia o na malaena ana ta lakou malana 0 ka moku mamuli o kaoa kauoha a pae ika aina. Ke haawi aku nei iakou i ke aioha kuhohonu nona a mau ioa aku; a pela pu makou e haawi nei tka mahalo ike Kanikela Hawai) Severence a kana maa hana.