Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVII, Number 33, 17 August 1878 — MOOLELO O KA AHAOLELO O 1878. [ARTICLE]

MOOLELO O KA AHAOLELO O 1878.

[Koena mai ka Aoao Ekahi »wi.j La Hana 10, lulai 27, 1878. Na Olel© KooMolo me na Bila. Holuhelu moi o Hon. Maio he olelo hooholo, e kauohain ka Loio Kuhina. ' £ hoopuka i palopala hopu no na makai i pepehi wale i na llio. Ma ke noi a Hon. Monnauli Jr. ua hoopanee loa ia ka olelo hooholo. Ma ke noi a Hon. Ahol#, ua hoopaaia na hana o ka la. Na Hana o ka La. Heluhelu akolu an» o ka bila kanawai, e hoololi ai i ka pauku 1. mokuna 59, o na kanawai hoopai karaima, e pili ana i ke ola o ka lehulehu. Ma ke noi h Hon. Kipikona, ua hooholo loaiakabila. Noi mai o Hon. e kapaeia na rula, i hiki ai ia la ke hapai hou i kekahi olelo hooholo ana i waiho mai ai, hooleia. Heluhelo akolu «ni o ka bila kanawai, e ho&kaka ana i ka paUpala o na Aha maluna o ui Hui i Hoohuiia ma na aina e. Hooioli mai ka Loio Kuhina iiea bi!a, oiai, ua haule kekahi huaolelo n>a ke poo o ka bi!a ma ka olelo haole, a ma ke noi ua hooholo loa ia ka bila me ia i hoololiia. Heluhelu alua ana o ka bila kaoawai, e hooioli ai i ke kanavrai, e haawi ai i lra rnam i ke Kuhina Kalaiaina. E lawe i ka aina a me ka ohe wai o Honolulu nei, oia hoi ke kanawai, i hoololiia raa ka ia 1S o Augate 11S60, i hooioli hou ia a aponoia ma ka la IS> o lolai 1874. Hoololi mai ke Kuhina waiwai penei, 11 koe nae na waipuaa o Kunawai, « me j Wailuikio. " Hoololi hou mai o Hoo. Ahoio (enei, ( " me Kanewai kekmhi ma Waikiki-uka. n | Lawe ke Kuhin* waiway ka hoololi a ka iuna o Lahaina. Ma ke omao ana ua hooholoia ka hoololi. Ma ke noi a Hon. Mahoe, oa kakauia na ae me na hoole ma keia bila kaoawai. Ma ka ninau ana, ua hoolt ia I» noi e

| faocp«nee l<& *ka eīa La pg« kcksa ika l bii3. S*'Lū r Dōmmb, Kipi, WiiU, Kaaī, \ Kipena, Lcto, Kuh oa. Kaanka, Koihela&i, | Kikaoo, Kaao», Ake, MaHiO, na Hen*. Kapa, Keaoaaoa, Ahslo, Kipikooa, J. A. Kaakto, Kamika, Kaneaui, Haenoi, N'awahi, Bekelions, Kamaaoha, Pihpo, Kapaha, AKiakao, Kaeai, Kupihn, he 29 ka haioa. Eia ka poe kae i ka bīla t na Hobs, Keau, Moaoaali Jr. Kaoliko. Mahoe, Piloh«a, 5 km huioa. Ama ke eoī, oa haawiia ka bila oo ke kakao poepoe ine ia i hooleiiia, a e hehkela ekolaia ma k& Poa!aa laiai 30. . Helahela aiaa ana o ka bila kaoa«ai f e j hooloii ai i ka mokaoa 58, ooi kloawai. I £ hoomahaahaa ai i ke date malana o keka* | hi maa waiwai. Ma ke noi a Hon. Kamika, aa heWheiuia ka bila ma ke poo. Hooioh mai o Hon. Kipikoaa, penei, »* e hoemi pu ia me ke date maiaoa o na «raiala, ame na paiaki iaaoho," hoohoioia. A ua haawiīa ka biia no ke kakao poepee me ia i hooioiiia, a e heluheiu ekoluia ma ka Poaiua iulai 30. Ma ke noi a Hos. Kupau, ua hoopaoee ka haie a noho hou ika Poakahi hora 10. La Hana 71, Poukahi luiai,29, 18TS. Na Hoike o na Komite. Heluhelu mai ka iuna hoomala o ke komite hookōiokoio i ka lakou hoike no na biia kanawai i waihoia mai e Hon. Sihopa. £ hooluii ai i oa pauku 3 me 4, oka mokuna 79, o ke kanawai karaima. Ke hoike aku nei ke komite, e hoohoio i ka biia no ke kakau poepoe. A e heluhelu akoluia keia biia i ka Poaha Augate 1. He palapaia hoopii i waihoia mai e Hon. Malo, e noi mtoi ana, e uku ia o Tito, ina d*la SISO, no kana han3. Ua manao ke komite, e hoopanee ioa i ka paiapala hoopii. Ma ke noi a Hon. Nakaleka, ua haawiia ka hoike ike komite wae. Eia ke komite, Kaneaiii, Kipi, Kuihelani, Kupau, Aholo. 3—O ka bila kanawai i waihoia mai e Hon. A. Kaukau,, e hooioii ana i na ia hana nia na aina konohiki, ke manao nei ke komite. E hoopanee ioa i keia bila, ma ke noi a Hon. Kupau, ua aponoia ka hoike a ke komite. 4—He palopala noi mai ka Lunakanawai mai o ka Aha kiekie i ke komite hookoiokoio. E noi mai ana e hoomahuahua ika uku o ke kakauoleio mua o ka Aha kiekie i $5,000 no na makahiki elua. Ke manao nei ke komi(e, he mea pono e hoohoioia pela, a ke waiho aku nei ke komite imua o ka hale. Ma ke noi a Hon. Nukaieka, ua waihoia ka hoike ma ka papa. s—He paiapala hoopii na S. Palea (k) o j Han&, i waihoia mai e Hon. Mahoe* e noi mai ana. E haawi aku i palapala nui no kona aina, a i ole, e hoihoi aku i na daia 5205,60. Ua manao ke komile, e hoopanee loa i ka palapal.i hoopii. Ma ke eoi » ke'lii Ake, ua aponoia ka hoike a ke komite. Heluheiu mai ke koinite hookoiokoio i ko lakou hoike no ka bila kanawni i waihoia mai e Hon. Mahoe, e hoonoa i na kai lawaia ona aina konohiki o me <tina Leialii e iike me na aina aupuni. Ua noonoo nui ke komite no keia bila, a ua noho pu mai me ka mea nana ka"bi!a a ua waiho mai he mau hooioli. Ua manno ke komite, i na e hooholoia keia mau hoololi aole no ia he mea pono ai, aka, he mea ia e hoohaiki ni i ka pono o ka biia, a ke manao nei ke komite. He mea pono i ke Kuhina Kalaiaina, e palapaia i ka poe nona na kai (awaia e ninau aku ike kumukuni, a hoike mai i ke kau Āhaoielo, ke hoike aku ke komite. E hoopanee ioa i ka bila. Ma ke noi a ke'lii Ake, ua aponoia ka hoike ake komite. Ma ke noi a kelii Ake, ua hapaiia na hana oj£& la. | Na Hana 0 KA La. | Heiuheiu alua ana oka bila haawina iioko j o ke komite o ka hale. j Ke'iii Kipi ma ka noho. j KOENA OIHANA HOONAAUAO. i No na kula haole me na kula Hawaii 36,000 i Noi mai ke'iii Hhodes - 46,000 A e haawiia kekahi o keia mau daia no na kula hanai kaikamahine i malamaia ena kumu wahine, me ka nana oie ina ano hoomana. Hoohoioia .... 46,000 Noi mai o Moanauii Jr. e hookomo ia ma keia wahi, no ke kumukula haoie kaokoa o Kaumakapili .... $600 Noi ke Kuhina o ko na aina e, e ho*»jpanee | ioa, hoohoioia. ; No na kuia aupuni, hooholoia $13,000 !No ke kuia o Keoneuia . 10,000 | Noi o Kanealii - 8,000 41 Nakaleka . 6,000 " " Kaiaikawaha 7,000 | Hooholoia - . 10,000. \ Kukulu a hana tou ma ina haie kuia | aupuni hoohoioia ... 1,000 I Kokua haumana no na keiki Hawaii ena j Kapunahoo, hooholoia . .< 960. j Malama ana i na mea ano e (Museom), hooj 1,000 , Mea malama keena waiho buke, a me j (Museum.) - . . 1,000 [ Noi o Bekekona - „ " . 1200 " . K»neaiii e hoopanee ioa. | " " Kaeo e hoonohoia i kanaka i Hawaii ifee ik* olelo haole malaila, hooha- | loia ka haawioa 1200 rae ka hoololi. | Lako palapa|a me keia me keiaUio, hoo- | holoia .. . . . . 700 i Heia kanaka o 1878 hooholoia . 4,000 | Keia loe keia mau noi iioko o m oihana Uapum.

Noi ke K?hr«* ©na <iafi ' ■'he $23.646, 50. Kf koeoi oni 1 1 { heo'**awafeia eo tu ala&ai e ea maka £rki i [ hak. e has«r;ia ka maoa i ke Kuhioa wai-1 wai. E hooiiio aka ma kela apa&a keīa j j apac« e iike me ke kanawai. hsohc!oia. \ I No; o Eekekona, eo na aina, no r.a afaaut ; ; kiamahu, 3000, Noi o Hanum. e hoopanee j [ ioa, hooholoīa - - - 3000. ■ l Xoi o Kamika, oko kokua ia Hon. Abr. \ j Poraan«!er no kona kakau ana t kekahi buke | | moiaio o Ka Lihui Polanwia, 1,000. | ! Noi ke Kahioa waiwal, e hoopanee ioa, hoo- \ ! holoia. Noi mai ka Loio Kohioa, e hooko-1 |mo maloko o ka oihana waiwai nka iona [ : date ma Kaho'.ui, $350. ' Noi mai o Aholo, e hoopaanee ioa, hoohoioīa. [ Noi o Dominīf, e hookomo enaialo o ka j oihana kaa ma kahi e ki pa ai 5,000. Noi o Ka&ealii e kapae ioa, hooholoia 8000. | | Heiuheia aiaia na panku 2,3,4,5,6, oka ' ' b;Sa haawioa, a hoohoioia. Heluheluia ke , | poo oka biia haawina, a hooholoia ma ke | ) noi a ke'lii Hhodes, ua haawiia ka biia haa- [ i wina no ke kakaa poepoe. i | Noi mai Ve Kuhina waiwai, e heiuhelu I i ekoioia ma ka Poaha Aug. 1 hoohoioia. Ma | Ike noi a ke'hi Hhodes, ua hoopaaia ke ko-1 | raite, ma ke noi a Hon. Kamika ua kapaeia j : na rula. ! Heiaheiu mai ke komite hookolokolo i ka | i \ ! iakou hoike no na bila kanawai ekoiu i wa-; {ihoia mai e Hon. Bikekona, I—biia kana-' ; wai e hooloii ai i ka Pauku 99S Kanawai; [ Kiviia, 2—biia kanawai e hooioii ai ika Paj uku 999 Kanawai Kīvila, 3—bila kanawai ! ; e hoololi ai i ka Pauku 1003 o ke Kanawai ; ] Kivila. Ke hoike aku nei ke komite e hoohui i. keia mau biia i hookahi biia. Ma ke noi a Hon. Bikekona ua aponoia ka ; hoike a ke komite. Ma ke noi a Hon. Hikekona ua hoopanee | ka Hale a noho hou i ka la apopo hora 10 | A. M. | ! La Hana 72, luiai 30, IS7S. | j Na Hoike o na Kohite. \ Heluhelu mai ka Lunahoomalu oke ko- | mite hookolokolo i ka iakou hoike no ka biia ; kanawai, e huikaia ai i ke Kuhma Waiwai. 1 Ke hoike aku nei ke komite, e hooholo i ' ka bila, aole nae ia e liio i rula paa ma keia hope aku. Ma ke noi a Hon. Hanuna ua waiho ia ka hoike ma ka papa a noonoo pu me ka bila. j Heluheiu mai ke komite hooiaio bila ka-1 1 nawai i rta bi)a kanawai i kakau inoa ia e ke 'Lii ka Moi. 1 1 I—-He biia kanawai e hooponopono ai i j ka hoomalamalama ana i ke kulanakauhaie o Honolulu nei me ka makani aa (gas,) a me kekahi nrau mea akamai e ae. 2—He biia kanawai, e hoololi ai ika pauku 2, mokuna 41, o na kanawai hoopai karaima, e piii ana i ka waiona. 3—He bila kanawai, e hooioli ai ī ka pauku 592, oke kanawai kivila. 1 lunakanawai hoomalu no Wailuku. 4—He biii\ kanawai, e hooponopono ai i ka hooko ana o na palnp&la o na aha maluna o na hui, i hoohui ia ina na aina e. Tj—He bila kanawai, e hookuu ai i na paahana ma na mahiko, a ma na hana e ae ma na la kuhua, a me na 1A koho iunamakaainana o ke aupuni. 6—He b»la kanawai, hooloii ike kanawai, e kudala ai i ke kuai, a me ka hoolimalima ana o na aina aupuni. 7—He bila kanawai, e hoololi ai i ka mokuna 32, o ke kanawai kivila, e pili una i ka ili ana'ku o ka waiwai i na hooilina. B—He bila kanawai, e hoololi ai i na pauku 527, me 530, o ke kanawai kivila, e pili ana i ka wehe ana i ke awa o Kahului i awa ku moku. I 9—He bila kanawai, e hoololiai ina pauku 3 me 4, o ke kanawai i aponoia ma ka la 13, o lulai 1370, e piii ana i ka awa. 10—He bila kanawai, e hooponopono ai i ka mana kaulike o ka aha kiekie me na aha kaapuni. 11—He bila kanawai, e hoololi ai i ka pauku 3, mokuna 56, o ke kanawai karaima ( e pili ana i ka haaiele ana o na mea i mare ia kekahi i kekahi. , 12— He biia kanawai, e hooloii ai ika pauku 646, o ke kanawai kivila, e piii ana i na paiapaia ae hoio i na aina e. 13—He bila kanawai, e hoololi ai i ka moku 55, o oa kanawai o 1576, e piii ana i ke kanawai hoailona pai. ( Na Olelo Hooholo me sa Bila. Heluhelu mai o Hon. Kipikona he oieio hoohoio, e hookomo ia iioko o ka biia ha&wina o keia kau ahaolelo i $5,000 no ke kukuiu ana i kia hoomanao no ka puni ana o ka hanen makahi mai ko kakoa ike maa ia ( ana ena haoie, e koho ia i komite i elima iaia, i ekolu kanaka Hawaii i elua haole, na lakou e malama i ke dala. Haioieio mai ka mea nana ka olelo hoo- j ( holo me na huaolelo pahee, me ka hoakaka mai i ke ano, a me ka mooielo o ka na-i au- ' puni o Hawaii n*i, oia o Kamehameha ka ' Nui. Kokua ikaika mai ke Kuhina o ko na ai-1 na e, mahope, ua hoohoio ia ki olelo hoo- ' holo. Koho ka noho tka poe malalo nei i! komite, Kipikoo», Kapeoa, Kaai, Nawahi, I I Ake. ! [ Ma ke noi, ua kapae ia na rula. | j Heluhelu mai ke komite wae i ka lakoa 1 : hoike no ka bila kanawai e hoololi ai ika haawioa 6, o ke kanawai kiviia, e piii ana i ka oihana ieta. ; Ke hoike aka nei ke kfiimite, aa hookomo ; ke komite he maa hooloii I ka biia, a ke noi j aku nei ke komite, e haawi ako i ka hiia e | ' iike me ia i hoohoio i#, no ke kakaa poepoe j ma ke noi a Hoo. Kamika, aa aponoia ka | 1 hoike a ke konsite a e heiohela ekoio ia ma \ j £a Poilima Aug. 2. f 1 [ £ X(tna mn kā Aoao Elei*.] S