Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 8, 22 February 1879 — Ka Hihia Pepehi Kanaka Kaulana. [ARTICLE]

Ka Hihia Pepehi Kanaka Kaulana.

N'/ lloomunuo <niu t he Karaima o Kauka Wcl/stcr.— Ka oi o k>Hihia Fcpe/ii Ka• naka Aaulana muloko i/io o na ilio* I kuaina o Xu E?icla7ii.

[No Ua mea, ua ike nu ma ko kakou Kii.ohana Pookkla, malalo o ke Poo, u Ko Kanawai," oka pepa hela 2 o keia makahiki ( 1579, e olelo ana no ka moolelo o ka hooko- ! loko'.o o ka pepeln kanaka kaulana a Prof. ; J. \V. \Vebster ia Dr. Geo. Parkman, nolaii la ua unuhi au ia moolelo, a eia mai.] j Oka mea kakau no ka nupepu Aeto o i 13er«kalana kai hoomaikeike mai i ka mooi lelo o ka pepehi kanaka kaulana ma Bose- | tona, he 29 na makahiki i hala aku la, a ) oia ka oi oka hihia kaulana oka la. Pei nei ka moolelo a ka mea kakau : Koe wale | iho no ka pepehi kanaka o ke keiki Mabel j ma ke nlanui \Varren o ka holepule < Bapet'izo eka mea kiai halepule Piper, i : kela mau makahiki aku nei, a he emi loa iho no ko iaua karaima a me ka lima koko mamua ae o ka pepehi ana ia o Dr. George Park*man e John W. Webster, ka pepehi ka-1 I naka hoi nana i hoonioni nui ka noonoo o |na kanaka o Bosetona t ma ka la 29 o Nov, | 1549, ma ka Halekulanui Kauka Kiekie o i Masekuseta, ma ke alanui North Grove. | | O Kauka Parkman, he kanaka waiwai oia, a ua hooiiio nui om i ka hapanui o kona mau manawa ma ka malama ana i L'ona mau waiwai. O Kauka Webster, he kumuio \ oia, no ka hana noeau Akeakamai (Chemis*' | try) no loko oka haleao i haiia ae nei, a iua aie hoi oia ia Parkman no ka f470, a | oia hei ka huina dala a Parkman i kii aku :aima ke Kulanui, ma ka la 39, o Now 1549. A o ka ike hope loa ana Ui ia o Parkman e ka poe i ike iaia, a koe wale no paha ka mea pepehi kanaVa, oia no ka hora 2 ma ka ia ana i komo aku ai iioko o ka halekuāi mea ai e pili ana me ke Kulanui; i kona kuai ana i kahi mau mea liilii, ua hai aku oia i ka mea kuai, e hele ana oia no kahi I hana a hoi koke mai ne, alaila, ]*we aku r oia la mau mea i kona home. | Oka pau ana iho no ia oka Webster hana ana i kana mau mea hana akamai i na haumana ao kauka, a ua hoi aku hoi lakou ika.waa Dr. P«rkman i kumo aku ai, a Ioa« aku ta o Dr. Wcb>tor iaia maloko o

keeni h;ina o m hsna akimai, e hoopiaopono ana i kana mau mea hana akamai. O Psirkni3n, he kat;aka paak:ki i oo!eJ. a o \Vcbster he kanaka hana akamai. a fie ino wiwi kona. aka, he hookano me ka huhu hikiwawe loa. O ka h»ki o'e ana »a \Vebster ke hoekai i k3 b;la a Parkmao, oa hele loa aku ii i ka hoopaapia. a luii mai ia o \Vebster i ke poo o Parkman me kekahi " apana laau waina kaumaha, a make ioa iho la oia. la wa, ki aku la o Webster i na puka, a kauo aku ia i ke kino make o kona | enemi i ki hale malalo, a wehe ae (a i na iole a pau, a waiho aku la i ke kino iloko o knhi mea, a okioki malie r*ku Ia i ke kino. j A o ke keeni ana e okioki nei, oia no ke j keena hana o na hana akamai, ma ka papa- j ; hele honua, he kapuahi hooheehee meiala | hoi malaila, a malaila i hookomo ia aku ai j ; ke poo o Parkman me kona mau lole komo, j ! a puhiia aku la i ke ahi. A o ka iwi uma-1 urna, hookomoia 'loko o ka pahu ti,a o kekahi mau apana o ke kino, ua hoopaa īa'ku ' la i ke aho iawaia, a kuukuu ia aku la ilaio ! o kahi lua poepoe manawa (privy) e kahe ia i ana e ka muliwai o Charles. A o kahi mau i lab 3 aole no i ioaa. Ua hana o Webster; | me ka ikaika no kekahi mau ia, a me ka i impanui o ka manawa no 1 me 2 mau po, ; 1 no ka hoao ana e uhi aku i na meheu a na-; ' io ioa o kona enemi i make. 0 ka naiowaie ana o Dr. Parkman, oia ka mea e kamailio nui ia ana ma ke taona, a ua hoopuka nui ia na hooiaha e kona ohana e hai ana i kona ano, me ka uku makana ! pu, nona ka heiuna kiekie he $3,000, ina ; ua ike ia kona hookaawaie ana aku no kahi I niamao, a ina paha ke hoi ola mai nei, a ina paha e ioaa mai ona, ua make paha. j Mahope iho o ka ike koke ana o Webster • ua hoomaopopoia kahi i hele hope ai o Park- | mun e kahi mea, ua hele koke aku ia oia e ■ ike ia Mrs. Parkman, n haawi aku i kona | hoalohaloha ana, a hai aku la no hoi, me ia j i no ke Kauka Parkman i ka ia i loaa ai i i | keia popilikia nalowale. A hai aku Ia no J | hoi, ua uku aku oia i ke Kauka i na $470, j • a i ka wa i !oaa aku ai, ua puka koke aku | i oia mawaho o ke Kuianui, a me he la, e j | awiwi ioa ana oia no kahi mea. | A ua hoomaka koke ia aku ia ka imi ana | ! ma nn pa hale o ke Kulanui, n pela pu no j • hoi me ka hapanui o na haie o Dr. Parkman i heolimalimaia, me ka manaoia, ua pepehiia paha i ka wa nna i heie aku ai e ohi i na (lala hoolimaiima o na hale ona. A o ka uku makana, ua kiekie ioa ia, a ! ua man.no nui ia iioko oia mau ia, a ua anoi ! nui ioa la hoi e ioaa. A o ialo o na hale a • pau o Dr. Parkman, ua imi nui ia aku, a ua | eli nui ia hoi, aka; aoie he kino i ioaa aku. I A ua hiki mai no hoi na lono, ua ike ia o | Dr. Parkman ma kahi mamao ioa aku, a ua ! kamaiiio me ka poe i ike iaia, nka, aoie he | oiaio oia mau lono. i A ua meheu aku no ke karaitna ina kahi ! o W r ebster nm keia ano, ua ike hope loa ia : o Dr. Parkman me kona kino ola ma ke Ku--1 lanui Kauko, o keia hooiaio, ua hui aku ia ; me na hana ano e a Dr. Webster, a ua hoo--1 haupu īa hoi ke kiai puka o ke Kuianui, | oia o Littlefield e hoomanao, ua pepehiia o 1 Dr. Parkman, a ua huna ia kona kino ma- ' loko iho o na hale o ke Kulanui. Re inea ! maa mau i ke kiai puka ka noa ana iaia o | na wahi a pau o ke Kulanui, aka, mahope | koke iho no ua ki ia ke keena hana akeaka- : mai o ke Kulanui, a ua nalo pu hoi me ko | Webster ike ana ia. ! Hoohoio iho ia o Littlefield i kona manao j e huli aku oia maloko o ka haie lua poepoe i i hai muā ia ae nei, a no ka hana ana pela, ) ua komo aku oia ma ka haie malalo, a eli | aku la mawaena o na pohaku nunui. A i ! na wa a pau a Dr. Webster e haaleie iho ai j i na ha!e o ke Kolanui, (he kakaikahi loa) , ua hoonoho aku ia o Litt'efield i kana wa- | hine ma ka puka aniani nlo, e kiai ai no ka ; hoi mai o ke Kauka, a hoomaka aku ia e ; eli e iike me ka hiki iaia miwaena o na po- ; haku puna mnnoanoa. A o ka hopena, ua ! puka aku no, a i kona kau ana aku i ke ku* I kui, ike aku la no oia ma ua ioa poepoe la, | he mea e lewaiewa ana, raa ke ano, he ma- \ kau īa me ke aho a me kekahi apana io ka- ) naka. { Ua hoopau ta ae ia ni kanalua aaa o Lit- ; tleheld, a hui aku ia oia me kekahi makai, _ a ua hikiwawe ioa ka leaa ana o na mea a | pau. ! Mahope iho o ka pepehi kaoaka, ua paa 1 mau ka manawa ia Dr. Webster ma ke Ku- | lanui. a he mea boi i ike mua ole ia nona, , a ua hoomaopopo do hoi o L»ttiefieid he : ahi vve!a ioa kai malama ia maloko o ke kaj puahi o ke keena o na hana akamai no kej kahi mao ia me kekahi mau po, a ua hiki 1 iaia ke ike i ka wela ma kahi ana e eli ana, [ ma kona hoopi aua aku i kona hma ma ka j aoao o ke kapuahi. j Hookahi ahiahi, mahope iho o ka hoi ana (o Dr. no kona home mn Gambridge,

ua weheia ael-i ni keena o r:\ Hana-akamai. a lioko o ka imi ioihi aiu. ua icaa «.j ke keena o ke kmo o Dr. Parkmm. A ua hopuia o Dr. Webster fr.a kekahi ano maikai. He eiua mau iuna Aupuni ī hoio aka maluna o ke kaa lio i konn hn;e ma ka hora 10 o ke ahiahi. a hai aku la iaia, o kekahī o na makamaka o Dr. Parkman e imi ma ke Kuianui, aka. aele nae i makemake e i:ni aku me kou noho pu ole . aku. A konio iho ii ke Kauka i kona mau | kamaa buti a oleio mai la, e heie no eia me ; iakou a e kokua i ka imi ana. Aia wa, hai aku ia oia i kona ohana, e heie ana oia 'no ka wa pokoie, a hoi knke tnai no; nka, ; aole oia e ike hou i kona home. : 1 kona wa iae ai, ua hana oia ia mau \ hora hope o keia uiia koko kanikau, wehe- ! wehe aku la o Webster i ka weli o keia po | weliweli. i I iaia e holo ana inaiuna o ke kaa ine na ; luna Aupuni elua, ua hoao oia e kamaiiio oluolu me iaua me ta maaiahi, aka, ua hlki | ole iaia ke hoomaopopo, aia paha oia maialo i o ka mana hopu, a i oie ia, aia paha maiaio ' |o na koi ana no ka mea i hai in mai. Aka, :ua hoohihia no ke kauka ia ia iho ma na I ano he nui, hookahi pauku mahope aku o !ka hoopokoie ana, ua iilo ia i kauia ! hao no ka hooiaio ana, a ua ikaika ioa hoi, ; aole loa e hiki ika lawehala ke paie ae. > | Me ka iaau iioko oka iima kahi i huna ; ia, ua kakau aku o Dr. Webster i ka makai | no Dr. Parkinan. Hookahi ieta e hai nna I ua pepehiia o Dr. Parkman a ua kiola ia ; ma ka uwapo o C imbridge. Hookahi mea ' ano e i ka Dr. Webster kakau nna,fiole oia j i hoonaa loa ia luna o knna a, aka, ua ano ! iike me ka u, a maiaio o kana inau leta e ! kakau ana e hoolei aku na luna Aupuni i | ke aia, a ua poina oia no ka hooponopono \ ana i ke uno e o kana kakau nna, ua hoao aku no ka me» pale e hoike aku me he ala, j ua lawe ia mai keia kino mai ke keena oki- ] oki kino kauka mai, aka, ua hhilahi lon ia I mau kumu ma ni kiko a pau. Maioko o Ika lehu o ke kapmhi o ke Keena Hanaj Akamai i loaa'ku ui na niho —kui o Dr. | Parkman. I ! . i I A ine kekuhi o kona mau niho ponoi, a , I ua hooiaio ia mni hoi e ka mea hani niho ! ! nana i hoopiha ia i:»kou, o na niho no ia o . j Dr. Parkman. A o ka mea hope ioa, ua i hooiaio ia mai ka maknu in e Ua mea kiai o j j ka Pa kapiii moku, mai ir • mai i kuai ia'i ' iia makou. Ua iiiiiia iho la o Dr. Webster, ; ja ua kau iiio ka ehaeh.i kaumaha o ke Ka- j I nawai. E liia oia ma k.i ai a hiki i kona ; make ioa nna. ■ | He ohana inaikai ioa kona, he wahiue m? j jna kaikamahine nui. I ka wa i hopu ia ai j I ka makuakane, hookahi o na lede e kokoke i | ana no k'K mare aku. O kona ohana hoioj okoa iloko o ka wa o keia piiikia, ua heie j j mau aku iakou ma ka Haie paahao, o ui I j hooneieia i ka mana heiuheiu ana i na nu- i j pepa, a, aole i ike i ka la e liia'i. Ai ka j hiki ana mai o ka la, akahi no a ike iho la , jo Webster o kona ia hope ioa ia ma ka i j honua, a haawi aku la oia i ke aloha wala- j nia i kona ohana, " Ke Akua me oukou," e j like me ka inea mau, me ka hai ole aku i I ka lehuiehu aole oia e ike hou ana ia iakou. ! Mahope koke iho no o ka ii ana ia, ua haa-; iele iho o Mrs. Webster i ka aina me kana I mau kaikamahine, a no kekahi mau makahiki mahope mai, make aku me ka puuwai | i nahaia. Ua nui loa na kanaka ikaika raa !ka aoao o Webster e noi ana i kala nona, aka ua nele no mai ka ioaa ana mai o na hookuu oluolu ana. ua waiho aku no hoi ! oia, he ae piha no ke karaima i hana ia. a me ke kumu o ka hookuu ana ia o keia hana a ua hala loi aku ka hihia mao aku o ; ka ninau, a ua koi aku om i ke Kianina e ae aku i ke kanawni e hana mai i kona ; mau hoopoino piha. Pela iho ia ka mooieio o ka pepehi knnaka manao ino kauiana i kakauia maioko o ka papa kuhikuhi mooieio o na mokuaina j o Na Enelani. ; Ua manaoia ua maikai ke kanawai, a ua 1 pono ka ii ana i keia kanaka pepehi kanaka, j AOle no kona naaaao ana a me ka enaikai o j kona ohana, he mea īa e Unakiia ai kona > pepehi kanaka ana.~Mercury. J K. W. hn. 2*, 1579. [ 1