Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 26, 25 June 1881 — KUMUMANAO: NO KA WAI ONA. [ARTICLE]

KUMUMANAO: NO KA WAI ONA.

• Elua no mahele nui i pih i ko ktkou Ku>' \ inuhana. Ka mui, ke ino o im wai ona, ka : la&, ki haalele lo& i kt wai ooa, oiti he mea ' ioo ia. ; Nolmiia, po»o pah* ao ke oinau i keia ni-1 o&a. Heaha 1» ka wai ooa. ? He mea ia i hanaia e ka lima o ke kaea*: 1 ka, mailoko mai o oa boa o ka hooua. , 0 ka waihoolua o oa wai oo», ua kamaaī-: na kekahi poe o kakou ta mea, ou hot; keo*, keo ka wai o kekabi, oiaola kekahi, mele- j mele kekahi, • he noi aku. A e Ike me ka ; Hke ole o na waihooiuu o lakou, peia oo ka l ikaika. 1 kooa maoawa e waiho aoa ma na paha! | ma oa omoie, • mi oa kiahā, b« mea e keoa I oani alohilohi imea o oa maka o ke kanaka,

j s»!a ī ka īha o ka me* hookam«*»o* i« ia, kar«?no o!e i k* mao#o, me he me« la e ani pe&hi mts ana ia oe e hookomo mai ma ka poa. Ak* bof, o oa mea aaia oei i ka iha o kekahii poe. he raiea ioa hoi ia i ka iho o ka poe i kuiuma oie me ia (wai ooa). A ke : olelo mai nei ke Akeakamai kaoiana o ke j Ae nei, oia hoi o Soiomona. °Mai oana oe i ; ka i kwoa oiaoia aoa, i koaa aieale : aoa ma ke kiiha, i kona ha ana a maikai, | mahope iho, e oaha mai me he oaheM ia. a e pa mai me he moooihoawa 'a." He mea o»aio nae, aole e ikea ke ioo o oa - «rai ooa ma ka naaa aku i kooa kino, a me | ka miiikaa ana o oa iima ia ia. I loa p-r»a, e peoo kakoa e nioau iho. "Ma • hea ia ka hoi e ike ia ai kona ino?" Ano | ua hiki mai kakoa i kahi a'u e hoike ako ai i i ke ino o ua wsi ona nei, a kekaki poe no | hoi o oukou i ike nuī ai. ma Hooolulu nei, l a ma na kua aku nei o ko kakou aina. Noiaiia, ke iawe mai nei au i kekahi mau j kumo e ike laai kona ine? Akahi. Ma ka iau an* i ua wai ona nei. 1 mū paha kekahi. Heaha iho la hoi ka hewa o ka mu anal Eia, i ka rama a komo i 1 ka waha, aohe poioo maiaiia. o kahi puu wale no ke ioaa i kahi wela, a he pupuku oae kona maka, a w&iho aku it ma ka opu. A oiai ka wai ona ma ka opu, haoa mai ia na io hana, a iaiawe aku ia & puni ke kino. Mah&pe iho o keia, e ike īa aku no, e ku- i nokunou mai ana ke poo, e lelehu mai ana | na maks, e hiiikau ana na iima, e hehi he-1 wa ana na wawae, e waha rama aoa kahi j ) waha, a pela 'ku. He mau Eoailona keia o | ko ka rama hana io. Alua. Ma kona ho-ona ana i ke kanaka. Oia hoi, maiuie ke kino, na a-a, na io, na < ami, a ua nawaliwaii maoii na io a pau o ke kino. Akolu. Ma kona hoopoina i ka noonoo kanaka. Ua ike ia keia ma ko ke kanaka hoomaopopo oie i kana mau hana,*oiai oia e kauwa ana na ka ona. 0 ke kio-iepo a ke knnaka ona oie i ike ai be mea ino, aka i ka wa o ka ona, he hoa moe pu aku la oia no na holoholona, a me na ano iike. A he boolapuwale maoli keia a ka wai ona i ke kanak«, a ke kan ika no hoi i ike ai he mea ino keia. A o ka mea pakeia ioa, oia ka hoopuka ana mai i ka hewa. Aha. Ma ka hooiiio ana a ka wai ona i ke kanaka ī ka make. Ua kamaaina mau kakou i ka iohe, a me ka ike maka' i na kanaka i make mamuii o ka wai ona, ma ko kakou one hanau nei, a ma na aina e. Eia no hoi keia na ka wai ona i hoolilo i ka hoa'ioha i enemi no ka make, ua ike ia keia iwaena o na kanaka e noho nei, a i ka wa hoi i haia. Ua ike kumaka au ma Kapaa Kauai, i ka make una o ka hoa aioha i ka hoa aloha, malalo o ke koioka pouii a ka wai ona, ua poina ia iaua iho ko iau& iauna piii paa mau ana, mai ka lepo mai o Kaleponi, a i Ba aie hulilua o ka moana, a noho waie laua i ka LauU o Kapaa, i ka A D 1879. A mamuii 0 ka mana o ka wai ona, ua lawe ae la laua 1 ka pahi a oki mai, o ka hopepa, o ka make ana o kekahi o laua. Eia hou keia. lna e ona k« kanaka i ka waiona, hoopuka koke mai no iai na hiohiona o ka hewa, he mea la hoi kau, a ona mai la hoi, hana 'ku i na mea kn i ka pono, he ole loa no. Ina he kanako ua ike ia kona wahi hanu, pono iki i kona wu ona ole, a | ona iho, ua nalowale ka maiamalama iioko ona, o ke knleana o ko ke kaoaka noonoo maikai, ua kaawale aku ia. A ona hana o ka pouii kana e hana ai, me ia pouii no 1 a noho ana i na keenn ano maea o ka HaleI wai, a i puka ae ka hewa ma keia hana po- | uli ana, o Kawa no ka palena. pet no ma : na wahi e aku. ! Ke i mai nei ke Kuhikuhi Puuone Kaula- | na o ke Au kahiko, oia no o Solomona. ' ia j wai la ka uweana ? U wai ia ka poino? la i wai ia ka hakakaka ? U wai ia na paiapu lo- | aa waie ? I* wai ia na maka ulaula? I Em; 1 ka poe e heomau ana ma ka wai : ona, a i ka poe hoi e hele ana e imi i ka ' wai ona. | Noiaiia, ke ike nei kakou inaanooka j wai ona, a ine kona hehena weliweii, aoie ; oukou he mau kauka, a be poe no kulakula, | aka, he poe kekahi ua ike kumaka ia mea I ino. i Nolaila, hookahi ninau nui a kakou i koe oia keia; "Pehea ia e pau ai ka iau ana o ka mea inu wai ona ? A p*hea la e inu ole ai; ka mea a kahi a kahi, i ike ole i ka inu i ne i mea he wai ona ?" i A no e o'u mau hoa inu wai ona, a me ka 1 poe inu ole, ua hiki mai ia kakou i kahi e j hoike aka ai *u i kekahi mau me* e ponoai | ke waiho ioa aku ī ka wai ona. oiai ma na I 1 hoike ana maiaoa, oa ik« ia ke ino io, a kuu I mau hoa kanaka no e ike oei i ke ioo, a mu | no nae, me ka ike iho no. oa hele poloiei , mai k* piliki* * k* wai o a i kona kioo po* | noi iho, i ka ohaoa, na wahi loaa i lahi ai„ , ke kioo, * pela akn. , 1. Me ka ike iho o ke kanaka inu wai ona ] | i kona mao piliki* a me oa hopeoa poioo. | 11. Me ka hoike aka i kekahi maa mea ! I ino iike nui oie ia e ka poe inu wai ooa ? a i ' me ka poe iou wai ooa ole. lU. Me ka h*awi ako i* iakou i kekahi | ! mau roia oo ka haaiele ani. : £{* kekahi wahi mooleio no kekahi kana- ; j ka ino wai ooa, i haule iloko o na pilikia, a ( : oo ia pilikia, hoaieie Im i ka ioa rama ana.! i »'B ooho aoa ke kaoe me kana wahioe ma | j ko iaoa home. o ke kuiana o keia maa mea, ī nei no la; O ke kane he mu wai ooa kaj oa hana mao, hooiiio mao oia i mao j I waiii loaa no ka nna, a he ona mau kaoa \ haoa me k« hoopoino aua aka i ka w*hioe, 1 aobe olooia pooo ko Uoa ooho aaa. O ka 1 > wahine hoi» peoei koaa aoo; He haipule oia I

"he bete mao ota i ka peie. a he haawi m*u oia i kana mao wabi kemkem oo fce auponi oke Akoa, ak», o k*o* kane, e hoho m*o j oia i ka wahioe oo ka haawi i ke da)a i ke \ kahuaapoie, no ka msa, wahi ana. he palaa- : alelo ke kahanapole," poho ke d&ia ke haawi ia >a. A no ka heie o ka w«hine i sa puj le, oielo ke kaoe, makehewa ka heie ika r pole. ina beie pa kaoa i ka hale ioo r*ma, makepooo kahi dala, ai pooo kaoa t ko kaoa ; iuhi. aoie aka hoi īa hoi e io wale aieo ai ke daia. j Oielo aka kaoa wahioe ia ia, oka haawi j ana ike dala oo ke aupaoi o ke Akua, ua i oi ioaa ako ia mamua o ke dala au e hooiiio | oei oo ka rama. Ao ki heie ana ika pule, : e loua ia oe ka pono noi o ke Akua mai ke ; kahonapuie mai ma kona haawi aoa mai i ; na oieio ao naaoao no ka pono o ka uhane, j a me keia ooho ana. He mea ole wale no ! i% i ua kaoe nei. A i kekahi ahiahi. hao mai i i* ua kane nei a linohau, bo o iho ia i ke d*« I i* ma na pakeke o ka lole. a paoe mai ia i |ka wahine. e heie pu iaua i ka ino rama ia ! ahiahi, hooie aku ka wahine me ka i pu aku, "pomaikai oe ke ae mai koo Akua e hoi oia mai oe a hui hou kaua ma ko kaua home nei, i he mea ole wale īho ia oo keia i u« kane nei. [ Ade i pau.