Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 26, 25 June 1881 — Moolelo o ke Koa Kaulana KEOKI WASINE TONA Ka Alihikaua Pookela Loa no ke Kuokoa o Amerika. KA MUA O NA KANAKA KOA,-A O KA MAKUA HOI O KONA LAHUI, &c., &c., &c. [ARTICLE]

Moolelo o ke Koa Kaulana KEOKI WASINE TONA Ka Alihikaua Pookela Loa no ke Kuokoa o Amerika.

KA MUA O NA KANAKA KOA,-A O KA MAKUA HOI O KONA LAHUI, &c., &c., &c.

Kk Kaua Hllum\hi o Amerika. *±NfcO NA maliima he 18 ka hano pine®sB pine on:i o keia Kenela Amenko iiii* kn mnuien, n i keknhi wa, pal«pala «»* < )a oia i na puali koa Peleknne ma na (!H«tvUiH»o knknke i ka wa e nee ;>i o dh k«m A'iu'nk» i kekahi kulana lnm aku. 0 '■>i'i mnu lono e hiki uku ai imua o ke smkh o na pual) koa Oenlanm, he mau 1 hauoli ia e maopopo ;ii ke kulana o k i enemi, a no m rn»u hann anu n Kenehi Aruo!d, ua haawi ia mai la oia me kekahi uku ksekie e hoomau aku < ke kak»u ana i keia m.iU lono i ka AUluknua o n t koa Bt'rit:inia, O S r Henry Clmtuu, he alakai no kekahi punh koa OenUniu e kokoke uiui i ke kulana o k« Alihikaua Aenenka Arun!d, hoouna aku la oia la Major Andre, ')'■ alnkoa npiopin n» kona puali, e heie i kain o Kenela Amokl, a e hooponopono laua i ke kaknu »na o keknhi i kekahi i kahi e nee ai » na koi Amehka. N »la»la, ' keia mau kanaka kiu elua, no ko laua uikau n ike u auunei k»» lauu eau moa, kiikau iho U ka Ahhikaua Auienka Ar nniei i koua tnoa kapakapa o Gastavus, a » ke ahikoa Bentama opio hoi o J<»hn Aihli rson. O A»dre, uia oia iluna o na aumoku Ber>tmia e kiai nei i na kahakai, ma ke aliiain o kekahi h, komo aku ia oia iloko ka muiiwai Hud§un no kekuhi mau mi« ie 'oihi iluko o ka aina, a īwaena konu o ka p \ le e aku la oia luka, a hui aku la n*e Keoela Arm>ld. No ka pau ole o na H&na o ia po nnmul» o ke ao e ana, lawe «ku I» o Keneia Arnold i ke ahikoa Be« ntanin iloko o ka hale o kekahi kanaka ■'ona ka inoa o Smith, o hadele mai la ke Kenela Amehka iaia iloko o keia haie ! !i)a}ihini. Ma ke ahiahi no o ua la nei, ! aaleie iho la ke ahikoa upki i keta hale r '> ka huli hoi ana i ko lakou mau auuio me kona kapa hum». Ua manao oia, ke alahele ma Nu loka e loaa ai ka Utaia « hiki i na kahakai, nolaila, ai ke aliikoa opio e hoi ana ma k«>na »«heīe me ka nanaina ano e nokona ka« pa hmm» hui iho la oia me kekahi mau koa Amenka ekolu ma ke alanui, hopu 4 * tho la, a huh ia kona kino a puni, a ■ >kn o koua kemaa buti, loaa aku la na f<l«paU a laua i kakau ui no ka nee nna 0 '«a puah koa Amerik«, nolail», ua Uwe ia aku la ke elikoa opio me ka inoa he kiu, Oi-iii keia aliikoa opio i laiae pio ia «ku, kakau «ku la oia i kekahi leta ia Keoki i kona inoa poooi a n»e kon» kuima iloko o ka puali kaua Pelekane. ® Wusmttona nae, ua iohe oia uo kon« pio ia ana mai, a o ka uku hoopai 0 kiu t he make. Aohe e hikt ina ke

uhaki ina kan=iwai i hooholo ii. no ka ro»-a, o ka lawe ana mai i kekahi kanaka kiu iloko oka onnawa kaoa, he «nake wale no ka oku hoopai. Noiaila, ena ke kakahiaka o keknhi la ae, ua ii la ae la ke aliikoa opio Beritania maluna ok% aaiana. ma Enelani a wa Amerikn, kaunlaha iho la lakou no ka pilikia luuluu i lo|| i ko lakou hoaloha. loa oia a he kulana a he mukuahiue nui o na maknhi*i me na koikuahine ekolu. Mahope iho o ka pau ana o ke knua, ma ke kauoha a ke Keenn Kaua o Enelani, ua kii ia mai ke kino lehu o Andre a hoihoi ia i Enelani, a kanu ia ma Westminster Abbey. ī kn makahiki 1781,,0 na puali kaua malalo o ka Haku Konawalisa tna Vaginiu, ua hoopuni īa ae la ih e na puah ki\ua hui maUlo o na Kenela Waamelona, K'iuna de Rochainbean a me O L«f.yette e hoolulu ana oia me kon« ouali kaua Famni n»o Williamsburg, a o Kenela WasinetonB hoi, e hui aku ana kona puali me kela mahele malalo o ke Kenela Fdrdin. O Ki«unade Grasse me na aumoku knua hui FaMni a me Sepania iloko oke kaikuono o Chesapeuke, me ka ukaii pu ia mai hoi e na numoku Fi»rani malalo o Kauna du Bnrras mai Newport mai. He ekola tius»ni koa mahilo o kn M*ul<utS4 St. ounona, a e hui nku ana oia me na puuli kaua Farani malalo o Kenela L»f.ydte. O keia heluna nui o na koa i hoike īa ae la, nee ae la ! lukou mni Yorktown a hiki i Gloucester, kahi hoi e luana ana na puali koa Berit>ini;i malalo o ka Haku Konavalisi.

[ ka in i hoomakaukau mua ai o Wasinetona i ke kaua, ua manao enua ka Alihikaua Ber»tania, e ioaa mai ana na ko~ kua fii.n ia v Kenel<j C.»lilnn -rr. * " mokuaina akau mai, aka, oka hoopuni koke ia ana o ka H iku Kon iwaliS3 e na puali kaa hui, aole he wuhi hiki iaia ke hele mai ike kulana mua. Mika la 13 0 Sepatenr-'ba, hoolulu ne la na puaii kaua hui mawaho o na palena o ko ka lliku Konavalisi kulana, ona koa Amerika ina ka aoao aknu, a o na soa Farini hoi ma ka aoao hema, a e ku ana lakou me ke ano pioo ka laina, me ka hoomaha ana o na puali a elua ma ka muiiwai lauia, me ke kokuu pu ia mai hoi e na uunioku 'Pumni malalo o Kauna de Grasse. Ma ka po o ka la 6 o Okatoba, hook«>koke loa uku la na puaii kaua hui he eono haneri iwilei ka mamao mai na enemi mai, u mu ka ii 9 a me 10, ua makaukau na pukuniahi ma ko lakou mau wahi a iloko oia la i hoouka mua ia ai ke kau i hahana loa mi ka aoao o Wasinetona. Ua hoomau mai na puali koa Pelekane i ke kaua ana iloko ona la elua, a no k» loa» ole mai o na kokun hou mai kekahl mau wahi e ae, ma ka eltoiu o ka la o ke kaua ana, ua ano nawaliwaii inai la ko iakou mau laina, oiai na puali kaua hui e ki nei ma o a mqjinet. Nolaila, ma ka po o ka la 11, komo kino aku U na puaii kaua hu> iloko o na palena o na koa Pelekane, a ma kekahi ia de; ua oluoiu 1 ka Ahhikaua Bentmia e haawi pio aku iaia imua o Kenela VVasinetona. O ke pio ann o ka Haku Konwahsi * me kona puali kau~i, iawe l<»a ia aku nei ia lono a hiki i Enelani no na mea i hana ia ma kona aupuni Panalaau, akahi no a hooioii ae ka Aha Kuhina i ka manao k i aku e kaua i i Amehka. Ua hele aku ke koa o keta poe koa Pelekan <oe ku vriwo oie imua o ke kahu« kaua, a i k« lahui e iike me keii ke ano e kahea ana i ke kuokoa o ko lakou aiaa, mai na kanaka, na wahine a me na keiki, aole ia he hana hikiwawe ke heie aku imua oke kahua kaua e hooko i na kauoha. O na wahine o Piledelepia, hui ae la (akou iloko o kekahi ahahui, a iuiu iho ia kela a me keia

i oa »pant pakahi, a o keia mau dala i ioat mtiloko mai o ieia ahahui a na w#h»ne, ua kuai it aku la ii tnea i ni lole oo oa K«va, a ua htna ia a huiouiiomu ia hot e via wahme o Pitedfiiep4a t he eiua Uusim, hookahi hsneri a me ehiku p»lule, a hoouna ia aku h ia Keoki VVasmelooa ma ke kahua kaua. | No ka hiki ole īt Enelani ke iawe hou 1 mai i kona Panaiaao mua malalo o koni maiu, ae mai la oia e ike a hoapooo mai hoi i ke kookoa o Amenka. Nolaila, i ka hoomaka tn<ia aoa o ka makahiki

1783, ma ka U 19 o Apenla, i loaa ai ka. pomaikai o ka maluhia a me ka hanohano 0 ke aupuni kuokoa ia Amerika, a o ka piha ana hoi ia o na makahiki ewaluokeia kaua huliamahi ana. Ika pau Bna oke kaua, mahope iki iho o ia manawa, aia o Wnsinetona a me kona mau ukali iloko o kekahi rumi, e hoomakaukau ana no kona waiho ana aku ika oihana keua mai iaia aku. Oiai na hoa a pau e luane ana, ku ae la o VV r Bsinetona iluna a hoopiha iho la i kekahi kiaha, huli ae ia oia i kona mau hoaloha, a pane aku la i keta mau olelo: ,4 Me ka naau i piha ike aloha ame ka oluolu, K wahi a Wasinetona, u ke h;ialele nei au ia oukou. Ua manao au, e maikui ko oukou mau ia elemakule e hiki moi ana, a e hauoh hoi no na mea i hana if e oukou." luu ae la oia ika wai o ke kiaha, a pane hou mai la i kona mau hoalaha penei: u AoIe e hiki ia'u ke hele aku i kekahi o oukou, aka, ina he mea oluoiii i kekahi e hele mai u paa mai i ko'u lima.' , O Kenela Knox ka mea kokoke loa ma ia wahi, ku ae la oia iluua ma ka aoao o W«sinetona, apo iho la oia 1 kona liina, a puka aku la iwaho o '.:a r<imi. Ona hoaloha, ika manawa i ike aku ai i ko lakou ulakai e haalele mHĪana ia lakou, aole e hiki ia lakou ke aua iho i na kulu waimaka a ke aloha nona; mahope mai oia manawa, huli hoi aku ia o Wasinetona i kona home ma Mauna Vanona. A keia pule ae.