Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 35, 27 August 1881 — Page 2
| This text was transcribed by: | Gwen Lazear |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ma ke Kauoha.
HOOHIWAHIWA I KA MOI.
O na Ahahui, Hui Malu, a o ka poe a pau ma keia a ma kekahi mau mokupuni e ae e ake ana e hui pu me ka Hoohiwahiwa ana i ka Moi, ma ke kukolu ana i na pio ma na alanui, mai ka Uwapo a hiki i ka Hale Alii, ke konuia aku nei lakou e hoike mai ia lakou ia H A P Carter, Lunahooma* na Komite.
A o ka poe a pau e ake ana e hui pu ma keia huawai hoohiwahiwa, e hoike ia lakou i na hamuku o ka la. Capt. A N Tripp, Hon. J U Kawanui, na Ilamuku o ka la.
1030 3t
UA hookohuia o Mr. J G Tucker i Luna Helu no ka Apana o Kawaihau, Kauai, ma kahi o C Pograma i waiho mai.
1030 2t JOHN E WALKER, Kuhina Waiwai.
UA hookohuia o J W Kalua i Luna Helu no ka Apana o Lahaina, Maui, ma kahi o Hou. A Fornander i waiho mai.
1030 2t JOHN E WALKER, Kuhina Waiwai.
Ka hoikeia aku nei ka lohe, o na poe nona na inoa malalo iho nei, o lakou na olua o ke Komia@oa Farani e like me ia i hoikeia mai i keia koena e Monei@ Hunei Feer, Kanikeia o Komi@ioa no Farani:
MADAME FEER
MADENISELLE FEER,
MADEMOISELLE FEER,
MONSEIEUA CHARLES FEER,
M@LLE ELIRA CARON, Kahu Malama.
W L Green, Kuhina o ko na Aina E.
Keena o ko na Aina E.
Honolulu, Aug. 15, 1881. 1030 3t
O F A SCHAFER, EQUIRE, Kanikela no ka Moi o Italia ma keia Aupuni, i keia la, na hoike mai no kona hoi ana mai, a na lawaiawe hou ae nei oia i ka Oihana Kanikela no Italia, nolaila, o kana mau hana pili Aupuni a pau ma ke ano Kanikela, ke kanohaia aku nei, e hilinalia e na Luna Aupuni o ko ka Moi Aupuni.
W L GREEN, Kuhina o ko na Aina E.
Keena o ka na Aina E.
Honolulu, Aug. 10, 1881. 1030 3t
O J C GLADE, ESQUIRE, Kanikela no ka Moi o Norewai a me Suedena ma keia Aupuni, i keia la, ua hoike mai oia i kona hoi ana mai, a ua lawelawe hou ae nei i ka Oihana Kanikela no Norewai a me Suedena, nolaila, o kana mau hana pili Aupuni a pau ma ke ano Kanikela, ke kauohaia aku nei e hilinaila e na Luna Aupuni o ko ka Moi Aupuni.
W L GREEN, Kuhina o ko na Aina E.
Keena o ko na Aina E,
Honolulu, Aug 12, 1881. 1030 3t
O J C GLADE, ESQUIRE, Kanikela no ka Moi ka Emepera o Geremania ma keia Aupuni, i keia la, ua hoike mai oia i kona hoi ana mai, a ua lawelawe hou i ka Oihana Kanikela no Geremania, nolaila, o kana mau hana pili Aupuni a pau, ke kauohaia aku nei e hilinai piha ia e na Luna Aupuni o ko ka Moi Aupuni. W L GREEN, Kuhina o ko na Aina E.
Keena o ko na Aina E,
Honolulu, Aug 12, 1881.
O KA Poalima, Sepatemaba 2, 1881, ka la hanau o ke 'Lii ke Kahu Aupuni, e malamala ana ia la i la kulaia no ke Aupuni a e panila na hale oihana Aupunima ia ia.
H A P CARTER, Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Augate 9, 1881. 10283t
KUAI O NA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI.
Ma ka Poaha, Sepatemaba 8, 1881, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kualia aku ana ma ke kudala akea, na Hoolimalima o na Aina Aupuni malalo iho:
1 - O kela apana aina e waiho ia ma ka Apana o Kau, Mokupuni o Hawaii, a i ikeia ma ka inoa o KAALAIKI. E hook@alimaia no 26 makahiki: kumukuai $70.00 no ka makahi. E uku mua ia i keia a me keia hapaha makahiki.
2 - He hapa o ke aina Aupuni i ikeia o KUKUIOPAE i a me 2 ma Kona Hema, Hawaii, no na eka he 150 9-10. E hoolimalima no 10 makahiki; uku koho, $20.00 o ka makahiki. E uku mua la i kela a me keia hapaha makahiki.
3 - Kela apana alua e waiho la ma Hana, Maui, i ikeia o WAKIU. E hoolimalima no 10 makahiki; uku koho, $40.00 o ka makahiki. E uku mua ia i kela a me keia hapa makahiki.
4 - KEPUHI, e waiho la ma ke kahawai o Palolo, Oahu, nona na eka lii. E hoolimalimaia no 10 makahiki. Uku koho, $76.00 o ka makahiki. E uku mua ia i kela a me keia hapa makahiki.
5 - Hokuloa he apana aina Aupuni mawaena o Waihee a me Kalia@uni, Apana o Makawao, mokupuni o Maui. He 10 makahiki hoolimalima. Uku koho $100 no ka makahiki, e uku mua ia i keia a me kela hapaha makahiki.
6 - Kamaea he apana aina e waiho ia mawaena o na aina Hakalau a me Umauma ma ka Apana o Hilo, mokupuni o Hawaii. He 15 makahiki hoolimalima. Uku koho $200 no ka makahiki, e uku mua la i keia a me keia hapaha makahiki.
NO KE KUAI.
O Niau e waiho la ma Kalihi-waena, e pili 'ia i ke alanui, nona ua eka he 10 12-100. Uku koho $10 no ka eka.
Ma la manawa a ma ia wahi hookahi, e kuaiia aku ana Eha Apana Aina kupono no ke kukulu hale, ma ke Alanui Moi a me Young, ma Kulaokahua, Oahu; o na Apana Aina Helu 204, 205, 185 a me 189. Uku koho, $400 no ka Apana hookahi.
No ke Ana ana a me na mea i koe, e ninau ma ke Keena Kalalaina.
H A P CARTER, Kuhina Kalalaoa
Keena Kalaiaina, Honolulu, Augate 4, 1881. 1028 3t
HOOLAHA a ka PAPA OLA.
MA o ka halawai ana o ka Papa Ola ma ka Poaono, Iune 25, ua hooholo lakou i na Rula malalo nei:
O kela a me keia kanaka e makemake ana e haalele ia Oahu nei no kekahi mau mokupuni e aku o keia Pae Aina, e kii i Palapala Hookuu mai ke Keena Laau aku o ka Papa Ola, a i ole ia, mai kekahi Kauka i loaa ka Laikini, i kumu hoopakele ma o ka O, a i ole ia, ua O ia i ka wa mai, a i ole, ua puka kahi hiona a ua loaa maoli paha i ka Mai Hepela, a i nana pono ia ai ko lakou palekaua mai kau wahi hunahuna iki o keia ano mai.
Aole e ae ia kekahi moku lawe ohua mai ka Mokupuni aku o Oahu no kekahi mau mokupuni e aku e lawe i kekahi ope, paiki a pahu paha, i manao ia he lole ko loko, aia a hookuu ia e ka Agena o ka Papa Ola.
O na ano ope, a paiki lole a pau e hoomaemae mua ia mamua o ke hookuu ia ana, a mai kahi hoomaemae aku ma Ainahou mauka iho o ke Keena o T R Foster @ Co., i ewalu hora mamua ae o ka holo ana o ka moku.
E loaa no na Palapala Hookuu o na Ohua me keia ano i hoike ia ae la ma kahi e puhi hoomaemae ia ai, mai ia Kapena J H Brown, Agena o ka Papa Ola.
E hoomaka ana ka mana o keia mau Rula mai a mahope aku o ka la 12 o Iulai, a hiki i ka wa e hoopau ia ai e ka Peresidena o ka Papa Ola.
O na Rula e Kuhikuhi ana no ka Holo ana o na Moku Pili Aina ke mau ala no kona mana.
H A P CARTER
Peresidena o Ka Papa Ola.
Honolulu Iune 28, 1881. 1022 tf.
KA NUPEPA
Kuokoa me ke Au Okoa
i HUIIA.
No ka Makahiki, $2 Eono Mahina, $1
Dala Kuike ka Rula.
KOMITE HOOPONOPONO
HEZEKIA AEA.
POAONO, AUGATE 27, 1881.
KA HUAKAI ALII I KO NA
AINA E.
Ma na loon hope loa iho nei ua hookauloa iki ia La hoi hikiwawe ana mai o ka Moi mai Europa mai. Mamuli o ke noi a ka Hooilina Alii o Beritania i hookaulua ai ke Alii ma Enelani. Ua mahalo ia ka Moi o Hawaii nei ma na aupuni naauao kahi ana i hele aku nei. Ua haawi ia mai no hoi na hookipa hanohano imua o kona alo. O na hoohiwahiwa ana a me na hoike aloha i pahola ia mai la ma na aina e imua o kou Alii, e Hawaii Hiapo o ka Pakipika, he hooiaio ana ia no na hua waiwai o ka malamalama i lawe mua ia mai a kanu ia na anoano ma ko mau aekai.
Ua oleloia iloko paha o Sepatemaba a haalele ai ke Alii ia Europa a huli hoi mai ma ke ala o Amerika Hui; a aohe no paha e nele ka hookaulua iki ana no kahi mau la ma na kulanakauhale nui o ia aupuni.
NA HALAWAI MA KAUKEANO.
Ua mau ka piha o na halawai maloko o keia luakini o Honolulu i keia pule, e like me ka pule mua. O ka lua keia o ka pule i malamaia ai keia mau halawai malalo o na alakai ana a M L Halanibeka. Iloko o keia pule iho nei ua komo pinepine kekahi poe makamaka Hawaii maoli iloko o na halawai a ma ka lakou mau hoike e lonoia nei me he mea la aole lakou i ike mua i kekahi hana e like, me keia e hanaia nei. He ku i ka walohia a me ke aloha na mea i hanaia, a me ka mahalo no hoi i ku mana hoola i paholaia mai imua o ke alo o na kanaka a pau loa.
Ua ano hou iki ae na hana o keia pule i ko ka pule mua. Ma ka pule mua iho nei, ma ka luakini, ma ke keena nui maluna, malaila wale no na hana. I keia pule hoi ua weheia ke keena halawai malalo. Mai ka hora ehiku aku a hala ka hapalua o ka hora ewalu, maluna ka halawai ia wa, malalo o na alakai ana o ka mea nana keia hana e hapai nei; a i ka wa e hookuuia ai keia halawai ma ka hora ewalu me ka hapa, ua konoia ka poe makemake e komo i ka halawai ma na keena malalo iho o ka luakini, oia ka halawai o ka poe e imi ana i ola no lakou iho. I ka hoaoia ana o keia hana hou, ua hele a piha na rumi a elua malalo o Kaukeano, a ua ku i ka eehia maoli na hana i hanaia. Ua hoomauia na hana ma ia ano a pau keia pule.
Ma ka la apopo e hoalaia ana he halawai hui no na kanaka maoli o keia kulanakauhale ma Kawaihao. Ua manao ke KUOKOA e hoolaha aku i keia nu hou maikai e hanaia nei ma Honolulu a puni ku aina, no ka mea, he mea ia e hauoli ai ka manao o kona poe heluhelu. He mea hou io no keia. A he mea kupono ke noonoo iho na makamaka heluhelu no ke ano o keia mau mea e hanaia nei. Anoai paha ua hiki mai ka wa e pomaikai pu ai lakou me keia poe ae.
OWAI NA LUNAMAKAAINANA?
Ke nee mai nei ka wa, aole liuliu, a e kahea hou ia mai na makaainana e koho i ko lakou mau lunamakaainana no ke Kau Ahaolelo o keia makahiki ae; nolaila, he mea pono ia kakou a pau ke makaala, a e wae mua i ka poe kapono ke hapai wiwo ole ma ke ano naauao mamuli o ka pono o na makaainana. He kulana kiekie a hanohano loa keia a na makaainana e hapai aku ai i kekahi hoa kanaka a lilo oia i waha olelo no lakou iloko o ka Hale Ahaolelo. Ma Enelani o ke kulana o ka Hoa o ka Ahaolelo, he hanohano ia i makee ia a i imi ia e ka poe kiekie a naauao. No ke ake nui ia o ka inoa "Hoa o ka Ahaolelo," ma ia aina, aole i uku ia me ke dala na hoa o ke Ahaolelo, o ka hanohano oia kulana, oia ka uku. O ke ano nui a na makaainana o ia aina e nana ai a e wae ai hoi ma ke koho ana i ka lakou mau waha olelo, oia ke ano naauao, hoopono a me ke aloha maoli i ka aina hanau, a in a e nele oia ma kekahi o keia mau ano, aohe maopopo loa kona komo ana'ku i ka Ahaolelo. Aina e kumakaia kekahi hoa o ka Ahaolelo i ka pono o kona mau makaainana, aole oia e manao hou ia no ia kulana ma ia hope iho.
Ina i ukali kakou mahope o na meheu o na Aupuni naauao, in a la ua kuia ole kakou i na hoopunipuni a me na lauwili ana o kahi poe lunamakaainana o kakou o na kau i hale. Aia a hoonaauao kakou, a ike lea i ka pono o ke koho ana i ka poe makaukau a hoopono, a e hana ana hoi mamuli o ka oiaio, alaila e loaa auanei no kakou he poe lunamakaainana a kakou e hilahila ole ai, he poe i kuio i ka hanohano, a e hana ana i ka pono na na makaainana a pau, e imi ana hoi ma ke ano naauao i na mea e mau ai ke Kuokoao ke Aupuni a e pomaikai ai ka aina holookoa. E nana pono kakou iwaena o ka poe naauao a hoopono i ka wa a kakou e koho ai i ko kakou mau lunamakaainana. E hiki anei i ke kanaka i malama ole i ka pono o kona ohana iho ke malama i ka pono o kona ohana iho ke malama i ka pono o ka lehulehu? Aole. A o ke kanaka i hiki ole ke hoopomaikai i ko kona hale iho, e hiki anei iaia ke hoopomaikai i ka lehulehu o kona lahui a me ka aina holookoa? Aole. O ke kanaka e apuka ana i ka waiwai o kona hoa kanaka me ka hoopunipuni, e apuka ana no oia i ka waiwai o ka lehulehu, me ka hoopunipuni aku i na makaainana, ke hapai ae lakou iaia iloko o ka Hale Ahaolelo; a o lakou no ka poe kanalua ole i ka lawe ana i ke dala kipe --- ua pololi lakou no ka maunu o ua poe kipe nei.
E pono e loaa on a poe lunamakaainana no kakou e hilinai holookoa ana mamuli o ka pono o na makaainana a me ke kuokoa o ka aina, me ka wiwo ole imua o ka poe nana e kue mai. O ka waihooluu o ka ili o ke kanaka he mea ole ia ma ka wae ana i ko kakou mau waha olelo---o ka hoopono, ka makaukau a me ke aloha maoli ia kakou na makaainana a me ko kakou aina oiwi oia ka mea e pono ai. O ka Hawaii maoli i kupono, ua like no oia me ka haole kupono; a o ka Hawaii maoli i hoopunipuni, ua like no oia me ka haole hoopunipuni. Aia ma o ka poe kupono la ko kakou pomaikai, in a he Hawaii maoli, aina he Hawaii haole, ua hiki no.
E MAHI.
Ma na pule i hala, ua kuhikuhi aku makou i kekahi mau ouli o ka hele mua ana o ka lahui Hawaii. Ano hoi, ke makemake nei makou e hoike aku i kekahi mau manao e pili ana i ka hooholo mua ia o kela a me keia nona iho, ma na mea i pili i na hana lima. O ka oi loa o na hana lima ma ka hoopomaikai ana i ka lehulehu mai o a o, oia no ka mahi ana i ka aina; a he hana akumai no ia. O ka poe lawelawe ma na hana lima e ae, e like me ke kamana, humuhumu, a pela aku, aole lakou hana i ka mea hou; ua lawe lakou i ka mea kahiko a hoololi ae i kona ano. Pela ke kamana; ua lawe oia i ka papa, laau, kui, na mea i hana mua ia, a hoololi oia ia mau mea ma ke ano o ka hale, moku, a mea e ae paha e like me kona makemake. Aka, o ka mea mahi i ka aina, ua hana oia i ka mea i hana ole ia mamua; ua hana oia i ka mea waiwai io mailoko ae o ka honua. Nolaila o ka mea mahi i ka aina, oia ke 'lii o na mea hana lima a pau; nana e hooulu i na mea e ola ai na oihana mikiala e ae a pau, a in a aole ka mea mahiai, aole e ola ka lehulehu o ka honua nei. O ka opu o ka honua ka waihona waiwai o ka mea mahiai, a mailoko mai o laila oia e lawe mai ai i na waiwai ano nui a puunaue aku iwaena o kela a me keia. Nolaila ua makemake nui makou e ike i ko makou poe makamaka heluhelu e komo ana iloko o na hana mahiai no lakou iho.
Mawaena o na hana pili mahiai i keia wa, o ke kanu ko kekahi mea i manao nui ia. A ma kahi e kokoke ana i na wiliko, he mea pono loa ke mahiia i ke ko na kuleana o ka poe mea aina, ke loaa ka olelo aelike maikai me ka mea nana ka wili. Aole no paha e nele ke poho ana o kekahi poe iloko o keia hana, no ka mea, e hana ana kekahi poe me ka noonoo ole, a e paupauaho ana kekahi poe mamua ae o ka wa kupono e ohi ai i ka hua o ko lakou luhi ana. Aka, o ka poe e lawelawe akahele ana me ka hoomau aku i ka hana, ma e loaa kahi e wili ai ko lakou i o, ma ka nana ana, e pomaikai ana lakou. Aole paha e pii aku ana ko lakou waiwai iluna o na lausani dala he nui wale, aka, e loaa no ke ola kupono.
Aka, o ka mea a makou e ake nui nei, oia ka ike ana i ko makou poe heluhelu e komo ana iloko o na hana mahiai e ae, aole ma ke ko wale no; na hana no hoi i hiki ke hapaiia me ka hoonui ole ia o na Ka ai, maia, pia, a me na mea ano like. He mau mea ia e kuai mau ia ana i ke dala, a he mau mea hiki ke hana ia me ka hoonui ole ia o na lilo.
Nolaila, o ka makou e kau leo aku nei i ka poe e kali nui nei no ka haawiia aku o na oihana, a me na kanaka ui hana ole e imi nei i oihana Aupuni, a i halekuai paha; eia ka pono maoli, a me ka hana nana e haawi mai ka uku papalua--he ai a he oia: e haliu na lima ilalo ma ka paeli ana i ka waihona waiwai o ka honua.
Ke paipai ikaika ia aku nei na luna nupepa a pau, e awiwi mai i na wahi koena i koe o keia makahiki, i komo aku ai kakou i ka makahiki e hiki mai'na me ka maemae o na hana o keia makahiki, e awiwi mai. E uleu mai hoi.
HE LEO PAIPAI.
Ke kono aku nei keia leo aloha ia oukou e o@u mau haku e lawe ana i ka Nupepa Kuokoa, "Ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii. Ka poe hoi i ai lihi iki i ka hapa mua o ka m h 1881, a me ka hapa hope o keia makahiki.
Oia no kuu mau haku e noho ana i ke kai maokioki o Kona, i ka lai malino hoi a Ehu, e hoekupue mai la i ka olu o ka makaai la he eka, mai ka lae o Kaliliki a i ka lae o Paheehee.
Eia la he leo, he leo no ko oukou luna nupepa, e kono aku ana i ko oukou puuwai waianuhea, e ike i ka leo la, e hea, e kipa hale wale la e ke aloha, o ke aloha ko oukou ia hooko mai i kuu i@i, i walea a i ka nanea ana la ilaila, ike ai i na mea hou o ke Kilohana.
Ano ka wa maikai ia oukou e kuu mau haku, e hoomanao mai ai i ke ola o ka kakou hiwahiwa. Mai hoopanee i ka wa pono, o paa auanei ka ipuka no ka mea hoopanee.
A i kikeke mai auanei oukou mahope iho oia manawa, e ninau mai auanei ka haku mea hale, owai oe? Aole au i ike ia oe.
He wa maikai keia no na lede a me na keonimana naauao o kuu one hanau e lawe nui ai i ka nupepa, i lilo ia i kia ahi i ke ao e hoomalamalama ana i kou home aloha i na wa a pau.
Mai hoohalike ia kakou e like me na hale aohe kukui o loko. Me ka mahalo.
D A WAHINEHELELOA.
Ko oukou Luna Nupepa.
Honolulu, Aug 22, 1881.
NA MEA HOU O HILO
Ma ke ahiahi Poaha, Aug. 11, i haalele mai ai ke 'Lii ke Kahu Aupuni ia Hilo Hanakahi nei, no ka hele ike i kona mau makaainana ma kekahi huli o Hawaii nei, a noke Kapitala o Honolulu. A oiai oia maanei, ua pahola iho kona leo makuahine i na makaainana o Hilo nei, e noho ka Ohana Hawaii me ka maemae, a pela aku; a ua hoonanea ia no hoi ko Hilo nei e na leo hone o ka Bana o ka Moi.
Haunaele.
Mawaena o ka hora 7 a 8 paha e ke ahiahi Poaha, Aug. 11, ua ulu ae la he haunaele nui ma Kaipalaoa, mawaena o kekahi haole on a, a me na makai haole, a me na kanaka maoli. Penei ke kumu: Ua makemake ka haole on a e kau ma ka waapa hoolimalima a holo aku i ka moku, oiai o Likelike e hekau mai ana no, a no ka ike o ka mea waapa G W Keaomakani he haole on a keia, kipaku mai la oia i ua haole nei e lele iuka, a kauoha aku la i na makai e hopu; he mau makai haole pu malaila, aohe nae hopu iho, no keia mea, ku mai la he kanaka a hopu, o J Kupihe ka inoa, a hele pu mai la hoi o G W Keaomakani a pau ua haole nei, ia wa kekahi haole makai o Daniel Porter ka inoa i hele mai ai a pale ia J Kupihe a me G W Keaomakani mai ka haole on a mai, aka, no ka hiki ole, puhi ae la oia i ka ulili; ia wa holo mai la o William Myer he makai haole no, a hopu aku la ia J Kupihe, ia wa nonoke iho la laua i ke aumeume. A ia wa, pane akula ua haole nei, e ki ana au ia oe i ka pu; a lohe keia i ka leo ki pu, haalele iho la keia i ua haole nei a holo poai aku la, ia wa koke no i kani ai ka pu, aole nae i ku aku o J Kupihe i ka poka, a lulumi nui mai la na kanaka ma ia hope iho. U ka haole on a, ua laweia imua o ka Luna Makai Nui, a ua hoopaaia i ka hale paahao. A ma ka la 12 ae hoi, ua hopuia ke kino o William Myer no ke kipu ia J Kupihe.
Ma keia haunaele i ulu ae ai, ua ike ia aku, ua makemake kekahi o na makai haole e hoopakele i keia haole on a, e onoonou ana i ka mea waapa e lawe koke iluna o Likelike, a mailoko mai o laila i ulu ai keia haunaele.
Hookolokolo ia o William Myer imua o ka Lunakanawai no ka hewa
Ki Pu
Ua noho ka aha e hoolohe i keia hihia a ke alii kue ia W Myer no ke ki ana ia J Kupihe, a mamuli o ka ike a na hoike, ua hooholo ka aha e ahewa i ka mea i hoopii ia, a ua kau aku oia i ka hoopai 100 dala me na koina a me 1 la hana.
O Hon S Kaai ma ka aoao o ke alii, a o D H Hitchcock ma ka aoao o ka mea i hoopii ia, ua nonoi nae ka loio o ka mea i hoopii ia e lawe hou ana oia i keia hihia imua o ke kiure, ua mahalo nui ko Hilo poe ia S Kaai no kona akamai i ka wehewehe i ka manao o ke kanawai, a he la no hoi ia i piha i na kanaka, no ka hoolohe ana i keia hihia.
No ke ahí Pele.
Ano, i keia wa, ua hauoli au i ka hai aku ua pio ke ahi pele i keia wa, oiai aohe ike ia aku o ke kahe awai mai, aole no hoi he uwahi pelo mai ka piko o Maunaloa a hiki i kai nei, he neo wale no ia, he nui no hoi ka poe e pii nei a hoi mai, hai mai lakou, aohe ike ia o ka a mai, ma keia, ua haoli ko Hilo nei, aka nae, aia i ka Mea Mana mai.
He halawai haipule me ka ahaaina hauole ko Hilo nei, ke pio ke ahi.
Eia mawaena o na poe hanohano o keia kaona ke hoala e nei lakou i ko lakou mau manao e malama ko Hilo nei i la hoolohelohe e hoonani i ke Akua no Kona lawe ana aku i Kona huhu mai keia kaona aku, e hoomaka ana mai ke kakahiaka a awakea, mahope olaila, nee aku ke anaina iloko o ke la@ai ahaaina, ia wa e hauoli ai a hiki i ke ahiahi, a e lulu dala ana na mea a pau o Hilo no ka puu dala i manao ia, $600 paha a oi.
He ma-u ia mau wahi mea hou o ka u-a Kanilehua. Me ke aloha,
E P HOAAI.
Puueo, Bilo, Aug 18 1881.
Ma ka po o ka Poakolu la 10 o Aug, ea iohe ia aku he mau leo hoopaapaa no kekahi opio me kekahi kanaka aeo maluna o kekahi puu pohaku pele i a mai ai a ua maalili, o na mea i lohe ia aku, e olelo aku ana ka opio i ka aoe, o keia ahi pele, he Lima keia no fehova, a e pale mai ana hoi ka aoo i ka ka opio, aole keia he Lima no lehova, aku he pele no keia, he wahine aihonua, a ua loihi no ka pa-pa leo ana o Leiamau mea, ma ka ike aku i ka aoo ua kuhihewa oia, oiai ka pele a me na mea a pau, no ke Akua mai ia, nolaila, eia ka makou e waiho aku e kela aoo i kou manao kuhihewa a hupo.
AUHAU, AUHAU.
E loaa no ka mea nona ka inoa malalo. ma
kona Keena ma ka
RUMI MAKAI O KA HALE AHAOLELO.
no ka Helu ana i ko lakou mau Auhau, mai
ka hora 9 A.M. a hiki i ka hora 12 awakea ; a
mai ka hora 1 a hiki i ka hora 4 P.M.
JOHN E. BUSH,
lt Luna Helu Apana o Honolulu.
Ua Wehe Hou Ae Nei
-o-
ALOPALEKA M. MELEKI !
-I NA-
WAIWAI HOU LOA
O NA ANO A PAU.
OIA HOI
Na Lihilihi,
Na Mea Hoonani i hana maiauia,
Na LIhilihi Kuuwelo.
Na Kihei nunui,
Na Lole o na wahine me na keiki,
Na Pahoehoe, Silika, Nehe o na waihooluu
a pau i kinohinohtia a kinohinohi ole ia,
Na Mamalu Aulii o na Lede a me na Opio
o ke kulanakauhale nei,
Na Peahi, na Paleili o na Wahine a me na
Kamalii,
Na Kakini o na waihooluu like ole o na Kane
a me na Wahine,
Na Geradine, i a Puu o na hooluu like ole,
e kohukohu ai no keia wahi.
Na Papale o na Wahine i Kinohinohi ia,
Na Papale o na ano a pau o na Kane,
Na Lipine Silika, Velveta, Pahoehoe,
o na lauia like ole,
Na Pihi, no Mea Hoonani a me na
Mea Kinohinohi,
Na Pua Lole Auau o na Kane a
me na Wahine,
A HE NUI AKU NO KOE,
Aka, na ko oukou mau Lunaikehale e kono e naue mai a ikemaka i na nani e waiho nei.
E hoounaia no na Apana Lole Hoikeike
Ke kauohaia mai.
E Hele Mai Hookahi!
E Hele mai no a pau ! !
A. M. MELEKI,
1030 tf Helu 104 Alanui Papu.
KUAI A KA ILAMUKU
MAMULI o ka mana o ka olelo kauoha i hoopukaia mai ka Aha Kiekie mai, no ka pono o Pelani, e kue ana ia J K Kaaia no na dala he $494.66. Ke hoomalu a ke waiho aku nei au ma ke kuai kudala akea, ma ke alo o Aliiolani Hale, ma ka hora 11 awakea, me ka POAONO. LA 24 o SEPATEMABA, i na pono, kuleana a me na pomaikai a pau o J K Kaaia, iloko o ka apana aina o kana wahine mare e waiho la ma Kaneohe, Koolaupoko, mokupuni o Oahu. Hookahi nae lo-i ua hoolimalimaia no na makahiki elima, e hoomaka ana i Ianuari 1, 1878, ma ka $12 00 no ka makahiki hookahi, ke ole nae e hookaaia mai ka hoopai, ka ukupanee a me na koln@ ma mua.
W C PARKE, Ilamuku.
Honolulu, Aug. 22, 1881 1030 3t
HOOLAHA HOOKAPU
KAILAWAIA!
E LOHE KA POE A PAU O HANA, MAUI.
OIAI, ua lilo mai ia'u ka Aina Kuleana o Oleloa, oia kela wahi i kapala o KAKANONI, ma Kipahulu, Maui. A ua lilo pu ia'u na Kuleana a pau o Keakua maluna o na Ili Aina i kapaia o KALIHI i Maulili, a me PAPUAA i Kekanoni. Nolaila, ke papa ia aku nei na mea a pau, aole e lawaia ma na Kai pili i na Aina i hal ia ae la maluna. A o ka mea kue, e hoopiila no me ke Kanawai. O ko'u Luna mana nui ma keia mau Aina me ke Kai, oia no o M. G. Correa, a o
Auamo kona hope. J. KAMIO HEULU.
Honolulu, Aug. 12, 1881. 24 1m
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
Ua kauohaia o E P Adams e M Melnerny ka mea nona ka inoa maloko o kekahi palapala moraki, i hoopaaia ma ka buke 53, aoao 288, 289, 290, a no ka uhakila o na olelo aelike, e kudalaia aku ana ma ke akea, ma ka POAONO, La 3 o Sepatemaba, ma ka hora 11 o ke awakea, he apana aina e waiho la ma Kaneohe, mokupuni o Oahu, nona na eka i me 63 100 kaulahao i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Heta 4020.
Elua apana aina e waiho la ma kahi i heikela maluna nona na eka 2 me @-100 kauiahao, a i hoakela me ka Palapala Sila Nui Hela 2040. He waiwai keia no Mahoe @ i make.
No na mea i koe, e ninau la E. PRESTON,
Loio no ka Moraki, ma ka Helu @5 Alanui Papu,
A i ole, i ka Luna Kudala, 1029 3t
HOOLAHA KUAI MORAKI
Ma ka mana o kekahi palapala moraki i hanaia e W T Marlin is W H Reed, a i hoopaaia ma ka buke @ aoao @-40, ua manao ka mea nona ka inoa malalo iho e hoo@ i ua moraki nei, ma ke kuai kudala akea ma ka rumi o E P Ada@ ma Honolulu, ma ka hora 12 o ke awakea.
POAKAHI, SEPATEMABA 12, 1881,
o na wahi a poe e waiho la ma Kona a me Kaa, mokupuni o Hawaii i hoikeia ma ua palapala moraki @, oia kela malalo iho:
1 apana aina ma Kau, 1500 eka. Palapala Bila Kai 9797,
1 " " " " 7 8-10 " L O Award 800
1 " " " " 1 @-19 " Keena Aina.
1 " " " " 1 9-10 " N C Hal@y ia W T Martin
1 " " " " 1 9-10 " R P Crane ia " "
1 " " " Pohina, Kau, 268 eka, Palapala @ila Nui 2868
1 " " " Kau, 311 eka, Palapala Site Nui 2787
1 " " " " 901 " " " " 2323.
1 " " " " 161 33-100 eka " " " 1371.
Apana aina be@@ i a @ hetu 2 ma Kau, 3 1-10 eka. Palapala
@ Nui 6112
1 apana aina ma Ho@ina, Kona, 4 7-10 eka, LC Award, 36
@, a me i o ke kuleana o ka aina ma Waiah@ i hoolimalima
a Kamehameha IV ia @ Ka@, Navela, WO Kauha a me
W T Martin, a me na pono, na kuleana a paa
makana o ua aina nei.
Lunahooponopono o ka waiwai o WH Reed.
D T @, L@ ma ka waiwai o UH Reed. 1039 3t
RALE KULIKA,
Luna Hooiaio Palapala Kuai,
MOLAKI A ME NA PALAPALA OIA ANO.
Luna Hooiaie Palapala Aelike mawaena
O na @ âme na Kaawa.
Luna Haawi Palapala Mare.
Ma ke kihi o ke Alanui Moiwahine me Kaahumanu, kulana
kaahale o Honolulu he Kauai@ P@ Aina 306 tf
AHA Hookolokolo Kiekie o ko a Hawaii Pa@aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kaa@kalani k o Pauoa i make kauoha ole, imua o ka Lunakanewai a F@ Olelo kauoha e hoolaha aku no ke nui ana @ @ @ @ @. hooponopono waiwai.
Ma @ heluhelu a me ka waiho ana ma o ka @ apa@ @ @ Kahoomakua w@ me Keku@ @ P@ @ @ @ @@ @ Kaeh@@@, ua make @ @ alo ma @ @ @ @ @ Feberuari 1881, a e @ ana @ @ @ Palapala @ Lunahoopo@ @ Waiwai @ @@.
Ua @ o ka Poalua, ka la @ @ @ @ @@ hora 10 a ke kakahiaka o@ ka manawa i kohu ia no ka @ he ana i ua nei la, imua o na Lunakanawai la ma ke K@ Hoo@@ o keia aha, ma Honolulu a ma ia @ @ ia wahi no e @ mai ma mea a pau @ @ @ @ k@ in a he kumu oiaio ko @ @ @ @ @ @ @ keia @ kauoha e hoo@ @ @ Hawaii @ @ @ @ ma ka "Nupepa Kuokoa" he nupepa ma @ @
Kakau a ma Honolulu, ko Hawaii @ @ @
A Francis@
Ikea: Lunakanawai o ka @ @
A Rosa, Hope Kakam@ 1270 @
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaa@ @ @ @ Hawaii P@ @. Ma ka waiwai o Kaina @ @ @@ @ lokai, i make.
Ua heluhelu a na waihoia ka palapala @ @ @ me Kanui k@ e noi ana e hooponopono ka waiwai o ka @ @ P@, Molokai i make, a e @ @ @ @ @. Nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau @ pili o ka Poalua oia, ka la 13 o Sepatemaba, 1881, ma ka hora 9 @, ma ka hale hookolo@ma Pu@, Molokai, @ @ me kahi i kehoia m@ ka hoo@ ana i ua nui la a me @ @ k@ ke @.
ABR. FORNANDER
Lunakanawai Kaapuni Apana @ H P
Lahaina, Aug. 13, 1881 1029 3t
MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana K@ @ Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Paahao @ @ H@ @ i make.
Ua heluhelu a ua wai@ ka palapala @ a Kuam@ @ me Kaikala @ no@ e hoo@ ka palapala @ kauoha hope loa a Paahao k@ @ Halawa, Molokai, i make. Nolaila @ @ o@ aku nei na kanaka a pau ke pili o ka P@, a ka la 13 o Sepatemaba, 1881, ma k ahora 10 am, ma @ @ hookolokolo ma P@, Molokai, @ ka la a me kahi @ no ka hoolohe ana i @ @ la a @ na mea k@ @
ABR. FORNANDER
Lunakanawai Kaapuni Apana @
Lahaina, Aug. 13, 1881 1029 3t
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka @ ponopono waiwai. Ma ka waiwai Kihewa @ Honolulu i make kauoha ole, inoa o ka Lunakanawai L M@ Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho. Lunahooponopono Waiwai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai ka palapala @ @ Apiki k o Honolulu, e hoike mai ana, o Kihewa @ no Honolulu, ua make kauoha ole ma Honolulu i oleloia ma ka la @ o Augate, @ la 1881, a e noi ana e haawina ka Palapala II @kohu Lunahooponpono Waiwai la Apiki @.
Ua kauohaia o ka Poakahi, ka la 3 o Sept, m@ 1881, oia @ manawa i kuhoia no ka hoolohe ana i ua noi ia, i@ o@ @kanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e helu mai ai @ @ a pau i pili, e hoike mai i ke kumu in a he kama oiaio ko@ e ae olela ai ua noil@. A o keia olelo kauoha, e hoolaha @ ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke "Kuokoa" he nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Augate 11, 1881 L McCULLY.
Ikea: Lunakanawai o ia Aha K@
Jno. E Barnard, Kakauolelo 1029 3t
AHA Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai, mokupuni o Oahu, Hawaii Paeaina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka Waiwai o Charles Kanaina @ Kanaina o Honolulu i make. Kauoha e hoolaha i ke noi e ap@no i ka papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai. Ma ke koena imua o ka Lunakanawai Judd.
Na ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala @ a me ka papa hoike o William C Parke. Hooponopono Waiwai o ka waiwai o Charles Kanaina no Honolulu, i make, e n@ ana e aponola na hoolilo he $20,694.23, a e hoike ana o ua mea i loaa mai iaia he $21,264.22, a e noi ana e nana a @ ia kela mau mea, a e kau@ e mahele i na waiwai waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila, a e h@ @ @ iaia a me kona n@au hope mai ko lakou noho ana @ ia ano.
Ua kauohaia o ka Poalua, ka la 20 o Sepatemabam, 1881, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai, ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Honolulu oia kahi a me ka manawa i kohola no ka hoolohe ana i ua noi la a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai @ hoike i ke kumu, in a he kumu io ko lakou, e ae ole ia a@ ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i @ maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha ma ka @ Hawaii o me ka oleleo Beritania e palia maloko o ke "Kuokoa" a me ka "Hawaiian Gagette" he mau nupepa i pa@a a i hoola ha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua o ka manawa i @ no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, i keia la 13 o Augate, 1881.
A FRANCIS JUDD.
Ikea: Lunakanawai o ka Aha K@
Jno. E Barnard, Kakauolelo 1029 3t
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina. M@ka@ ponopono waiwa, ma ka hana o ka waiwai o Mau@ make. Olelo kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa @ ike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala a @ me ka papa hoike a J L Kaulukou. Lunahooponopono o ka waiwai o Manuwa k@ i make, e noi ana, @ olelo kau@ @ @ kekahi waiwai paa no ua waiwai la i oleloia e like me ke Kanawai, in a he kumu e ae ole ia ai no ke kuai ana.
Ua kauohaia o ka Poakahi, ka la 29 o Augate, m h 1881, ma ka hora 10 o ke kakahiaka , me ka rumi hookolokolo o @ A@ ma Honolulu, Aliiolani Hale, ola ka la me ka hora i k@ in a he kumu e ae ole la ai ua noi la. A ua kauoha k@ @ hoolahaia keia kauoha ma ka "Nupepa Kuokoa" he nupepa paila ma Honolulu, no ekolu pule.
Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Augate 2, 1881
L. McCULLY
Ikea: Lunakanawai o ka Aha K@
Jno. E. Barnard, Kakauolelo o ka Aha Kiekie. 10@
AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina , oia ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o Ke@ma na w, o Kalihi, Oahu, i make, a me Laika, he keiki no ole. Ma ke keena, imua o ka Hon. L McCully. Kauoha e hoolaha @ noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala @ me ka papa hoike o Miriama Kahuna, Keha o ka waiwai. Laika no Kalihi, e noi ana e aponoia na hoolilo he $396.63 a hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $362, a e noi ana e no na a aponoia keia mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana malaila a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou n@ ana ma ia ano Kahu.
Ua kauohaia o ke Poakolu, ka la 14 o Sepatemaba, @ 1881 ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi e me ka manawa i kohoia no ke hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a paa i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, in a he kumu lo ko lakou, e ao ole ia@ ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia. A o keia kauoha me ka olelo Hawaii, e palia maloko o ke "Kuokoa" he nupepa i p@ a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ao o ka maua@ wa i oleloia no ka hoolohe ana.
Kakauia ma Honolulu, ke Hawaii Pae Aina, i keia la @ @ Augate, M 11 1881.
LAWRENCE McCULLY
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie
Jno. E Barnard, Kakauolelo o ka Aha Kiekie. 1028 @
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONO.
PONO WAIWAI.
UA Hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa maia@o iho nei e ka Hon. Abraham Fornander. Lunakanawai Kaapuu @ Apana 2, i Lunahooponopono i ka Waiwai o L Mala@ @ @ ke. Nolaila, ke hail@ aku nei, o ka poe a pau i ale iaia, @uk@ koke mai ia'u me ka hakulia ole; a o ka poe e paa nei hewa wai o ka mea i @ ike ma ko lakou lima, a hoike koke mai ma ke kali ole. A in a he mau koina ka lakou i ua mea make la, e waiho koke mai @a o'u me na hoolalo kupono. Iloko o na malama eono, o hoonele mau ia lakou. W P KAHALE
Lunahooponopono Waiwai L Malaihi i @
Wailuku, Aug. 1, 1881 1025 4t
HOOLAHA A KA LUNA HOOPONO.
PONO WAIWAI.
Ma ka la 7 o Iulai, 1881, ua hookohu pono ia k@ mea nona ka inoa malalo iho nei o ka Hon. L McCully, Lunakanawai @ ka Aha Kiekie, i Lunahooponopono Waiwai no ka waiwa @ Pa@ku w, o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole. Nolaila @ ka poe a pau i ale i ka mea i make, e hookaa koke mai, a o ka po@ pau a ka mea i make i ale aku ai, e waiho koke mai @ @ lakou @ila iloko o na malama eono mai keia la aku, o @ mau loa la. A o ka poe a pau o paa ana i kekahi mau waiwai o ka mea i make ma ko lakou mau lima, e hoihoi koke mai@ ka mea nona ka inoa malalo nei. M. MAKA
Lunahooponopono o ka Waiwai o Pa@u w@i ma@
Honolulu, Oahu, Aug. 9, 1881 1029 4t
HOOLAHA HUI
KA HUI MAHIKO MA HANA
(HANA PLANTATION.)
Ma ka Apana o Hana, Mokupuni o Maui, Na Hoa o na H@ @ @ A. U @ N A a me O. U M N A. 1026 3t
OLELO HOOLAHA.
Eia me ko'u wahi ma Kamanowai he puaa wahine eleele @omohewa mai ma ko'u wahi, i ka la 30 o ka malama i he@a. O ka mea nona keia puaa, e kii koke mai, me ka uka mai @ ko'u @ lilo o ka hanai ana a me ka hoolaha ana: a i @ @ @ no keia puaa ia'u.
PAAAINAI
1028 4t
LIO NALOWALE
Ua nalowale kuu Lio wahine hala lole, he @la ka ha'a @ ke a-i a me ka huelo, a he el@lo na wawae a paa, a i @aila me keia kuni FL. O ka mea e loaa ai kuu lio, a @ ami i ka mea nona ka inoa malalo, e loaa no ko uku @ $3.@
1623 4t B F DILLINGHAM
Halekuai Ili hou o
HUGH MACKAY
Ka mea hana Ili akamai o Hawaii nei.
Aia malaila na Ili o keia me keia ano i hooluu
ia me ka nani lua ole.
E ak@ no au i DALA KUIKE no na @ @ a pau, @
ILI MALOO A MAKA PAHA,
no ka auhau kiekie ka lawe ia mai i o'u nei. E loaa @o au ma
ko'u Halekua Hou o
WEHE KA OLU!
Ma Ha@hou, Alanui Moiwahine, e huli pololei ana ke alo i ke Alanui Kaahumanu.
C ka'u la o @o aku nei i na makamaka a nane mal i@ @
1024 @! 13 tf