Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 5, 4 February 1882 — NU HOU O KO NA AINA E. GUITEAU IMUA O KA AHA HOOKOLOKOLO, KANA HAIOLELO. [ARTICLE]

NU HOU O KO NA AINA E.

GUITEAU IMUA O KA AHA HOOKOLOKOLO,

KANA HAIOLELO.

Ma n:i lono hope mni nei ua hoike ia i'i;i iio ke haim la nei ka hihia «» G mteau. Hookiihi hoike i koe m i ka aoao aupuni. E;a kana hniolelo imua o ka aha. 1 ka makahiki 1873 ma Sana Lui au, 1 ka inakahiln 70 i Pilakalapia au, i ka mnkahiki 76 i Klkako au, a i keia inakahiki, i keia la karisimiiUa iho nei, ma ka hale paahao a ma keia rumi hookolokolo hoi e ume ia nei i o a ianei, iluna a ilalo, a e halawai mau ana me n;»nainn huhu a lili o Uanaka makaainana a me ka poe hanohano, a ua hauoli au ke puana ae, eia au i keia manawa he lala hanohano a he puuwai aloha aina. Ua lialii kn l.i K;irfS;iuiaku a ke hnawi nei au i ko'u alolia kurisiinak<t i ka poe puuwai Amenka a pau. M i Nii īoka iiu i k<) la knrisiinaka o kela mukiiiiiki 1880, a ma kekahi hale hooliiiiiili<ua au i nolio ai me ka maikai o ko'o iialiii a uie nu niea a'u eai a l , a he hele mau nu i na haluwai, he elua ma-kah-ki i (wlm ne nei ma Bosetona au a ui i ; iii w.lu ua mea ko'u noho ana, ua komo ii'i na kekniii lialekulu aka aole i hfih>{>oii i ku'u iii'iu hana. Ua ho.iikaikii no au ma na hana * ka Haku n e hai hoi i Kona euanelio, ua hui n-i piliki-i i hnlawai mai me a'u a me kn'u hun-i e like me ko Paulo wa e hai ana i ka olelo a ka Ha'ku. Ua pohili oia, ua makewai, u » no!e i ka aaiiu, a me ka home kupono ole, aka u;i hai no oia i ka euanelio a ka Haku omi iloko o na inea he nui. Ua hana ko k.ti<ou les < Knsto ia mea hookahi aua w.i J io aku ika hopena o Kana li.ina ma ka li na o Kona Makua,

a oia m iu i».u a i Imna ia e Lnua oia w» ka'ii v. Innne ; . Ma Iwi nu a ma keia rumi h(it»kt>lokolo h«n e ume ia nei i o a ianei ilnim n i lalo, n e halawii mau ana mnanaina huhu a lili o na kanaka makaikai a me k:> poe hanohann, a ua hauoli au ke puanu ae, eia au i keia manrwa he Uli hanohano a he pnuwai aloha aina. He pouwai aloha aina ko WiiSin« tona m pela pu no me ko Kalam, na Wosinetou» i «l -kai k••• puah koa iloko o 8 maknhiki •) kt; knua a oie ka hookahe ana i ke kwko iloko o ka ianakila a me ka hanohano. N-i Kalani i alakii ka pu;i'j koa o ka akau iloko o ka lanakila a me ka hanohano u ui loaa ka maluhia a me ka holomua. 0 Wasmetona a me Kalani ih)ko o ka laua mau hooikaika ana a loaa ka lanakila ma ke kahua kaui. na ia mea i aloha la ai luua e n> makaiinana o ka aina nei. 1 keia la, ka la kari?imaka » ka 1881, ua ho ipaahao ia au ma ko'u ano h« aloha aiuii, no ka mea, ui wiwo ole au a ua piha ko'u m iu aa koko i ka hopo ole a me ke kuemi ole rna ka make anu o kekahi o na I »la o ka aoao e hoala nei i na manao kipikipi ma ka aoao Repubalika u ma' ia liana rtna a'u ua pau ke komo hou ana o keia aina iloko o ka hookahe Aole au i inanao e hiki koke mai ana keia kaua hookahe kok(», aka ua.ike koke au i na manao lili iloko o kela a me keia 0 ka aoao Repub»lika e hookahu» mau ia nei i kela a me keia hon a iloko o 2 n 3 m ikahiki i koe e puai hou ana na ula ahi o ke kaua kipi a puni kaaina nei. 1 ka make ana o ua mea nei ua hamau na puuwai a pau, ua hoomaiia na hana kalepa a iloko o kela a me keia pule ua haka pono na makaainana i ka mea e noho mana ana ma ka Hale Keokeo, o

ka hopenn un hoi oia i kahi mau a ua komo iho keia ;iimi iloko <i ke no ua mea nei. I keia la, ke hoōkolukolo ia nei au no ka hihia oka pepehi kunnka. Aole i pili ka'u mea i hana ai i ka pepehi kanaka. O '«a hana ana i ke k»raima o ka pepehi kanaka, he elua (nnu mana uni i kaulua ia i kahi hookahi a ke pili mnu nei laua, o kn mua, oia no na manao ino iloko o ke kanaka no kona hoa kannka a hana aku oiu i ka hana ku i ke kanawai a i olelo ia he hana k;;r;iinla; o ku lua, oia no na hana kue i ke kanawai 'a'hooko pono ole. E nana hou ae kakou, o ka make ana 0 ka Peresidena m/i o ka poka i ku ai, ke 1 ae nei ko'u lunaikehala aole au i kue i ke kanawai a aole au e kopa ia mai he pepehi kanaka. l-.ia i akamai ka lawelawe ana o na kauka i na la eia oia me knl ou i keia la, aka uole pela ka manao o ka Mea Mana Loa, ua ae oin uia ka luna o na kauka e make ni oin, a ina <» lakou e hooko loa ia aku ai kona lim u me ka'u hana. Owau, n pnni ka honua, ke kanaka ho oUnhi i hoomana ia mai e kn Mea Mana Lo;i elian i i Kona inakemake: Ina uole au i kauoha ia mai ina la aole aw e ki i ka Peres!den* i kn pu, na keia knuohn i Uoopau i k;i'u mau hnna mai ko'u lima ne a no knnakolu la ka hoopuni la una o'u a me ko'u uoonoo ana no ka lawe nna i ke ola o ka Peresidena i ke ao a me ka po, a iloko oia manawa, ua loaa la'u he wa kupono a ua ki au ia ia i ka pu ma kahi hoolulu kaa ahi Balatimore a ine Potomaka. I kn wa i kani ai ka pu a ku ai oia, ua ike koke au i ka hanlele ana inai oia mou noonoo mai ko'u. poo ae a ua uiama koke au, aka aole au e hana hou la ano hana ina e haawiia mai he mihona d<ila.

A hiki i keia wa, ua waiho pau loa mai ka Mea Mana Loa i K.uia hana a me Kona makemake muluna o'u a ua ike Oih un hooko au i Koiui inake imke a ua ike h< i keknhi poe u ke hoo:uaka nei hoi kekahi poe a e ike aku ann hoi ka lehulelui i ke luimu o ko'u hooko nna i Kona makemnke. U» hnnvvi un i ko'u kino, wa ne nu e hooko i Knna"hnn;i, un h;mn i Kona makemnke, a ke.pnana ne nei nu, me ka hauoli, o ke kunukii e hooko nna a e hahai mau nna ma na oo 3 kukikuhi a ka Mea Mana Loo, he kanaka ia epiha mnu mi'i kona puuwai me ka hauoli. Ke mnmio nei au, owau no kekahi kannku 01.1 nno oiai kein mau hiona hooweliweli e hi)opuni nei ia'u, aole i korno iho (in iiuimii k<iihe iloko o ko'u puuwai, aoh; nu t: olelo, ;io.'e nu eki ia ana ika pu a i .»lt- 11 « lii. piihn, nku ain no ka hoohnlo iiiui i ka Mea Mnna Loa a make a Innnkila piha au, nin 110 ia ma Kana kauohn; nole au e miiino e hoopoina ia kn'u inau h nri u me ko'u inoa mai ke ia hnn .una n \\ iinnauni nku a mau lon; a e uknh.ele hoi ka p >e e manao ana e houknn i ka hoitp;<i m iluni o'u ina ma ke nke i a mn na hooholo ana a na kiure. He uli>i ko'u pnkele mni na poka a me ko'u kau ia ma ka amana mn kahi a'u i ki ai i ka Peresidena. Aka, he hana ku ia i ka noonoo maikni ole o ke kanaka n i na la puha ua ulu koke a ike ia na hiona 0 ke kau» kuloko. Ina i ki ia o Jeffersou Davis a me ko na mau alakai i kn pu iloko o ka innhina o [anunri o ka 1861, ina la aole e ulu ae ko kaua kulol'.o. Nn Kalnni i alnkai ka puali koa iloko o ke kaua kuloko iho nei, a loaa ka lana kila, na ka Mea Mana Loa a me a'u i hoopukele hou i kein ainn inai ke kaua kuloko weliweh e hiki mai ann.

E h'iouno ia n<> keia muu olelo h'u ke hoomaopopo lea iho nn makaainano. I heia manawa, eia au imua o keia aha a iloko hoi oka halepaahao a ma keia mau wahi a'u i ike mou ia ai mni ka la 2 o lulai mai oka maknhiki i hala. Ua hooinannwanui wau i na inea o keia noho nna me ke kaniuhu ole a me ka noonoo maikai me ko'u ike e hiki oiai'na ka manawa oluolu nam a maluhia (naluna o'u, he 3 manawa ko'u hoao ana ia ana e ki ia i kn pu oiai au maluna o ke kaa a he 3 manaw.i o ko'u pakele nna ma o ke kokua ana o ka Alea i\lana Loa e like me Kona hoopakele ana i kona mau kauwa mai ka imu ahi i pahiku ia ka enaena a aole he lauoho o lakou i poino no ka mea, ua hoomana l{|Uou ia Ia a pela pu no me a'u.