Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 23, 9 June 1883 — Page 3

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Connie Watanabe
This work is dedicated to:  Leimomi Nahinu

HOOLAHA MAU.

            E hookaa ae na Luna i na Dala o ka NUPEPA KUOKOA ma ka lima o W.S. Lokai, ma ke keena o ka Pepa, ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me alanui Nuuanu, a aole e aeia ka hookaa ana ma ka lima o kekahi mea e ae.

 

NUHOU KULOKO.

 

            E halawai ana ka Ahahui Poola i keia ahiahi

 

            Ma Kapaa Kauai ua hanau na Mr. me Mrs. J. M. Kealoha he kaikamahine ohaha maikai ma ka 6 o June 1883.

 

            Ma ka la 8 o kela mahina aku mei, ma Koloa. Kauai, ua hanau mai ma ka puhaka mai o Mr. me Mrs. Kini Kapo. he keiki kane.

 

            He onawaliwali ko ke kakauolelo nui o ka Aha Kiekie i keia wa, a no ia kumu ua hoomailoia oia ma kona moe iloko o keia mau la.

 

            Ke manao waleia nei e kuaiia ana ka moku holo pea o ke alii ka Moi, oia o Healani no $ 2,000.

 

            Ua hoopaneeia na keihei lio o la 11, o keia mahina, a i ka Poakahi ka la 18 o kela pule aku.

 

            He ike alii ka na alii manuwa Amerika Hartford i ka Poaono o kela pule aku nei.

 

            Papaa la loa ka apana o Kau iloko o keia mau la, a ma na aina mala ko ua iekia aku ka hoomaka ana mai o na ko e maloo.

 

            Ua hauoli loa na Pukiki paahana hou i hoounaia aku nei Paauhau Hamakua, Hawaii, i ko lakou home hou, a ua lawelawe lakou i ka hana me ke kuihe ole.  Pela ka hoike a ka lono.

 

            Ua hopuia i ka Poaono o kela pule aku nei he elua mau keiki, no ko laua komo ana iloko o ka pa ilina o Lunalii a ako wale i na pua o loko.  Na Ulii i haawi ia laua i ka makai.

 

            Ua lohe waleia, o ke kapena o ka moku kalepa Hope i lilo iho nei ia Lui me Kuke ma, oia ke kapena o Hoku Ao ma keia kalepa aku i na paemoku o ka Hema aku nei.

 

            E ku mai ana iloko o ka mahina o Iulai ae nei ka mokuahi Marisopa o ka laina hooholo mokuahi Oceanica, a e holoholo aku ana oia mawaena o Kapalakiko me Honolulu nei ma keia mua iho.

 

            Ua komo kolohe ia ka pa o ke Kiaaina Keoni Kamaki i kela mau po aku nei, a ua lawe aihue ia aku he iliwai hookahekahe wai.

 

            Ua hoounaia aku ma ka mokuahi lawe leta i ka po la Sabati nei he 8 poe sela mai o ka manuwa Aamerika Hartford e ku nei ma ke awa no Kapalakiko no ka lapaau ana i ko lakou mau onawaliwali.

 

            Ua mareia e Rev. A. Mackintosh i ka Poalua nei, o Mr. C. B. Makee me Miss. Phoebe Dowsett, ke kaikamahine hiapo loa a J.I. Dowsett o keia kulanakauhale.

 

            Ua hoomaha iho nei na hana o ka hale hou o Kimo Kamapela, iloko o kela mau la aku nei, aka, i keia mau la iho nei, ua hoomaka hou ka hana ana.

 

            Mamuli o kekahi kauoha a ke aupuni ua hoomoe ia aku na hoomanao heihei lio o ka la hanau o Kamehameha a i ka Poakahi, ka la 18 o Iune, o kela pule loa aku.

 

            I ka po o ka Poalima o kela pule, ua hopuia e kehahi makai haole o ke kulanakauhale nei he hui Pake puhi opiuama maloko o ka hale keaka Pake a o na pono a pau o ka puhi ana i ka opiuma, ua pau i ka laweia, me ka hopu ia o na Pake i loaa aku e puhi ana.

 

            I ka Poakahi, ka la 18 o keia pule ae, e holo aku ana o Hoku Ao no na paeaina o Maikonisia, a mawaena o kana mau ohua e lawe aku ai o Miss Cathcart, Mrs. Walkup me ke keiki, no ka mokupuni o Kusaie, a o Rev. Kapu me kana wahine, Rev. Maka a me kela mau olulo Gilibati, no na paeaina o Gilibait.

 

            Mawaena o na ohua o ka mokuahi Zealandia i lawe aku no Kapalakiko, ua ike iho makou i na inoa a Mrs. H. A. P. Carter a me ka ohana, Miss B. Parke, Miss Severance, Mr. Pratt me kana wahine, Rev. C. M. Hyde, kana wahine me ka laua keiki, Mr. A. F. Cooke me kana wahine, a me Eddie Dowsett.

 

            O na lono i loheia i kela pule aku nei e i ana ua puka ae kekahi mai kamola moki ma Kohala, ua hoikeia mai ia makou aole he oiaio o ua lono la, aole he mai kamola poki i hoea ae malaila, aka, he wahi mai ano e no ka i hoea malaila ma o kekahi kamaaina la, a ua manao wale ia o ua mai kamola poki nei, aka, ma ka nana pono ia ana e ke kauka, ua hooleia aole he mai kamola poki.

 

            Iloko o keia mau la iho nei, ua hoopaiia kekahi o na haumana o ke Kula Alii o Kahehuna, no ka haki ana o kekahi rula o ke Kula. o Liloa kona inoa.  I ka Poalima o kela pule aku nei.  hele aku la ua keiki nei i ke kula me kona paa pu ana he pu panapana i mea e ki ai i ke kumu nana oia i hili.  Mai hooko aku no paha keia keiki i ke kuko o kona naau, i ole ka ike mua ia ana o ua pu la a hookaawaleia mai iaia aku.

 

            Ma ka la apopo, hora 11 A.M., e hui pu ana na anaina o Kaumakapili me Kawaiahao, ma Kawaiahao, a e haawi ana o Rev. J. W. Kaapu i ka haiolelo makahiki a ka Papa Hawaii no no oihana misionari kuloko; a i ka po iho he anaina hui ma Kaumapili, a ilaila e haawi ai o Rev. S. P. Kaaia i ka haiolelo no na oihana kuwaho.  He mau lulu kokua dala no na hana kuloko a me na hana o waho mahope iho o keia mau haioleleo.  E hele nui ae me ka makaukau.

 

            O ka uwapo o Pakaka he kahua o na hakaka e ikeia nei iloko o keia mau la.  I ka Poalua nei he kaoo nui o na sela manuwa ka i akoakoa ae malaila me ko lakou mau opu i piha i ka rama a noke nui i ka hakaka.  I ka Poakolu mau, ua hanaia no ia ano hana malaila, mawaena o kekahi sela o kekahi Kalepa e ku nei ma ke awa me kekahi keiki uwapo, a o ka hopena i loaa ma ia hana, he puu na maka a weluwelu na lole.

 

            Ua hookuiia e kekahi kaa hoolimalima o ke kulanakauhale nei kekahi luahine ma ke alanui Papu i ke kakahiaka o ka Poaono i kela pule aku nei, a ma ia hookui ana, ua hina a waiho maule aku la ka luahine iluna o ka lepo no kekahi wa.  Ua hopu kokeia ke kalaiwa o ua kaa la a ua hoopaaia i ka Halewai.  Ua pohala no ka luahine mahope iho.  Ua lohe kana wahine no ka poopaaia ana o kana kane, a ua kii aku ia oia e bela me ka waiho ana i ka laua keiki uuku i ka hale oia wale no, a laia e paani ana me ka ahi, a ia iho la kona lole e ke ahi a ua a pu ia oia, a ma o ia alina i make ia oia.  Aloha ino keia keiki uuku i make iho la ma o ka hoohemahemaia e na makua?

 

            He lono kai puapuai ae ma na poai o ke kulanakauhale nei, e i ana ua pae aku kekahi waapa ma Waianae me kekahi mau mea o luna, a i ka pae ana aku i kula, ua lele iho la a holo na mea o luna me ko laua puhi pu ana i ka waapa i ke ahi mahope o laua.  Pela iho la ke kaona o ua lono la i kamakamailioia ma na poai o ke kulanakauhale nei.  I keia mau la iho nie, au hoike hou ia ae he lono e i ana aole he oiaio na lawe'na kamakamailio o ka lono mua, aka, o ka oiaio, o na poopoomuku o na papa i puhipuhi ia o ka mokuahi Pale Abergeldie, oia na mea i pae aku ma Waianae, a aole he waapa.

 

            Ma ke ana ia ana o ke kiekie o ka pipii ana o ka wai o ka luawai eli o ka Lunakanawai Kiekie Makale i kela mau la aku nei, ua ikeia ua emi iho ka pipii ana o ka wai no ewalu iniha iloko o na mahina ekolu i hala ae nei.  Ua hoike ia, ma me keia e emi mau ai ka pipii ana o ka wai o keia luawai, alaila, iloko o elua makahiki i koe e pio loa ana ka pipii ana o ka wai o ua luawai la.  He oiaio paha keia!

 

NUHOU O NA AINA E.

 

            He 5,000 lawehala o ke aupuni o Farani ka i laweia aku no ka hoohana a hoopaahao ana i ka mokupuni o Noumea, Nu Kalodina.

            Ma ka lono hope mai nei ua loheia ua hoopaa loa ka manao o ka Emepera o Rusia i ka la 27 o kela mahina aku nei e poniia ai oia.

            O ke keiki alii Keoki, ke kaiki elua a ke keiki alii o Wale a hooilina kalaunu o Beritania Hui, au hala mai nei oia no Kanada maluna o kekahi manuwa Beritania ma ke ano he alii moku Pikimana.

            Ke hoomau ala no o Stanley, (Kanele) kela haole kaahele a makaikai aina o Beritania, i ka hoomau ana i ka imi ana i na wahi i koe o Aferika, i keia wa.  He haole okoa ae no kekahi ma ia huakai hookahi.

            He kuee hakaka mawaena o ka poe kanaka Arabia me Helene i keia wa, ma ke kulanakauhale a awa kumoku o Port Said, a no ia kumu, ua nui ka pioloke o na kanaka o ke kulanakauhale o Cairo.  Ua lele mai ka puali koa Beritania e noho hoomalu ana i ke kulanakauhale o Alekanadero, e hoomalu i keia hana hoohaunaele.

            Ua hiki ae kekahi lono i ke kulanakauhale o Kingston, Jamaica, e i ana, ua hoopahuia a puehu liilii kekahi uwapo a alahaka nui o na kaa ahi, ma o ka hoopahuia ana me ka mea hoopahu dynamite, me ke kulanakauhale o Miragaone, Hayti, a ua make ma ia hoopahu ana he 200 koa Hayti oiai lakou e hoao ana e hoomalu i na hana hoohaunaele a ka poe kipi.

            Ua a ia mau nei kekahi hale hoahu aila mahu ma ke kulanakauhale o Ieresa, mokuaina o Nu Ierese, ma o ka pa ia ana o ua hale la e ka uwila, a he emoole lua i pau i ke ahi me ka a pu ia o ka hapalua miliona tini aila mahu.

            Ua liia mai nei a ua make o Joseph Brady, ka haole nana i pepehi powa kela mau haole koikoi a hanohano o Enelani ma ka Paka o Poenika, i ka la 12 o kela mahina aku nei.  @ 10,000 haole ka i akoakoa mawaho o ka halepaahao li kanaka.

            Ma o na lono hope mai nei, ua ikeia, o na noho na aloha hui launa o ke aupuni o Geremania me Farani iloko o keia mau makahiki i hala ae nei, e uhiia ana ia mau hiohiona me na manao enemi huhu a me ke kue aku a kue mai.  I keia wa ua ikeia ko Farani hoomakaleho ana i na pono waiwai a me ka aina holookoa o ka mokupuni o Madagaseka, a ua panipani aku nei oia i ua kapakai o ua mokupuni la a me na awa kumoku ana i ike ai he kupono me kona mau aumoku kaua, a me ke kiai pu ia o ka aina me na koa.  Ua hoike mua aku makou no ke kue ana aku o na kamaaina o keia mokupuni i na hana hehi-ku a na koa Farani, a me ke ala ana ae o na kuee ke hoohanaia na mea make.  Ua ike o Geremania i keia mau hana a Farani, a nolaila ua keakea oia no ia mau hana, aka, aole i nanaia ia mau hana a Geremania.  A ua manao waleia, iloko o keia mau la pokole iho e komo hou ana o Geremania a me Farani ma ke kahua kaua o ka hookahe koko ma keia mua koke iho, ke hoopaakiki loa o Farani ma kana hana, e lawelawe nei i keia wa.

            Mamua aku nei, ua hoike aku makou no ka hooholo ana o ka Ahaolelo o ka mokuaina o Nu Ierese, Amerika Hui, he kanawai e papa loa ana i ke kuaiia o ka paka puhi, nau, a kikilika pui i na keiki oo ole o pau o ka mokuaina.  O ia kanawai i hooholoia, ua aponoia, a i keia wa ke mana la ua kanawai la.  Ua hoikeia ma kekahi pauku o ua kanawai la, aole e ae ia kekahi mea a mau mea paha e kuai aku i na paka ma ke ano paka nau a puhi paha, i na keiki oo ole a pau i oi ole aku ko lakou mau makahiki i ka umikumamaono, a o kela a me keia e hahaki ana i ua knanwai la, e hooukuia no oia he iwakalua dala, i kela a me keia manawa ana e hana ana pela.

            Ke olelo nei ka haole eli alanui o Farani he hiki iaia ke oki a hoolilo i ke kula panoa o Sahara ma Aferika Waena i lokowai moana nui.  Ua hoolala iho nei oia, a ua hoike oia penei:  No elima makahiki ka loihi o ka manawa e oki ai alaila komo ka wai iloko o ka aina malalo o na lilo he 30,000,000 dala, o ke akea o ka alawai he 80 kapuai, a ua hoike pu oia e nui ana ka loaa a me ka puka e loaa ana i ke aupuni nae kokua iaia me ke dala.  Aka, ua oleleia e ka nupepa kahi a makou i unuhi mai au i keia maluna, "he kanaka o Do Lesseps i piha ke poo me na noonoo hohonu, a he mea oiaio, o kona aupuni ponoi ke puni wale aku no i kana mau kamailio haano'u, aia a holopono kana mau hana e eli nei i ke alanui o Panama, alaila, he mea e hiki ke manaoia, he hiki iaia ke hana i keia hana nui, --- he ewalu nae makahiki ka loihi o kakou e kali aku ai no ka hopena o kana mau hana.

 

HE ELUA WALE NO AOAO.

 

            Mai ka wa kahiko loa mai a hiki i keia manawa a kakou e noho nei, ua hookukuia ka pono a me ka hewa, ka maikai a me ino, imua o na kanaka a ua haawi ia mai ka mana ekolu i ka mea a lakou i makemake ai; ua hoike ia mai keia mau mea elua, o ka maikai a me ke ino, iloko o na kanaka, a ma ka nana ana aku no hoi i ke ano o na hana a lakou e maopopo ia ka aoao a lakou e hookauwa ana.  He elua mau kanaka a ke Akua i hookuku mai ai i kinohi o Kaina a me Abela, a ke ku nei ko laua mau inoa a me ka laua mau hana imua o na kanaka a hiki loa mai i keia la, me he mau kia hoomanao la o kekahi no ka maikai mahaloia a me ka nana, a o kekahi no ke ino, ka hoahewaia a me ka hoowahawahaia e ko ke ao nei a me ke Akua.  A he lahulehu wale o na kanaka i ike ia ma na moolelo o ke Kauoha Kahiko, e like me Davida ke alii haipule a me Saulo ke alii hana ino a malama ole i ke kauoha a ka mea nana i honoho maluna o ka nohoalii.  A i ke au o ko kakou Haku.

            Ua ike ia no keia mau aoao e paio ana o Iesu he hoola he alakai i na kanaka ma ka pono, o Herode he pepehi he kinai i na hana maikai a he hooulu i na hana ino, a pela no i nee mai ai a hiki mai i ka moolelo o Amerika o Wasinetona, he hoola kana i kona lahui a me kona aina mai ka poino mai o ka hooukakaua ia, a o Arnold he kumapela no hoi ma Enalani, o Marie puni koko he hookahe koko kana hana a me ka hoomau i ka poe haipule, o ka Vitoria he maikai he kokua no ka pono a pela ma Hawaii nei, o Kaahumanu a me Kapiolani, he mau hoku olinolino laua no keia lahui aina e hookuku aku me Kaomi ua haule ka mea hana ino a ua oi ka malamalama a me ke ala o na hana a keia mau alii wahine haipule, a ke ku nei ka laua mau hana maikai he kia hoomanao no laua ma keia aina aloha.

            Ke makemake nei au e hoomaopopo oukou i keia mau aoao elua, ke kue nei ka maikai me ke ino ma keia Honua. a i loko o ke kanaka. a ma o ka lakou mau hana e ike ia ai kahi a lakou e ku ai. eia no iloko o kakou keia ano kuee ana, ke hooili kaua hahana nei ka poho a me ka hewa, a o ke kanaka ke kahua hana a me ka poahana, a ua kahea pakahi ia kakou e hooili ma ke kahi o keia mau aoao, aole keia keia he kaua pilo kino, aka, he kaua uhane keia, a i loko o keia kaua ua hookuku ia ke kanaka hana ino me ke kanaka maikai.  Maanei aku ka oiaio, ka maemae, ke akahai, ka manaoio, ka manaolana, ke aloha, ma o mai ka wahahee, ka haumia, ka hookiekie, ka hoomaloka, ka poeleele, ka inaina.  Ua hookuku ia keia mau mea imua o oikou e na makamaka, a o oukou no kekahi e hana nei ma kekahi o keia aoao, aole he mea hiki i kekahi ke ku i ka wa, aole e hiki ia'u ke kauwo lima ia oukou ma ka aoao a'u i iini ai, na haawi ia mai ia oukou ka manao e koho e like me ka mea i kupono i ko oukou manao.  Mahea oukou e koho ai e na opio o Kawaiahao, ma ka maikai paha, he nui ko'u iini e lawe oukou i keia ninau a e hoomaopopo i kahi a oukou a nei, mamu'i anei oukou o ka oiaio, ka pono, a me ka maemae.  Ina pela he poe oukou e hooulu ana i na mea maikai, a ma o oukou ala e pono ai ka aina, a e ola ai ka inoa o keia lahui a e mau ai ka ulu ana o keia laau hua nui he pono.  Ina ma ke ino, ma ka hookamani a ma ka hoolapuwale ana ia oukou iho, alaila, ua like ia me ka lawe ana i ka pahi a hou aku ma ka puuwai o ko oukou aina makuahine, me ka hoohilahila ana i ka inoa o ka lahui, a na kupuna i aloha nui ai, ke hookuku aku nei au i ke ino a me ka maikai imua o oukou ke ola a me ka make, e koho pono oukou e hana naauao, mai hoehu iho oukou i ke ino, ka hilahila a me ka lapuwale no oukou iho, aka, e hoahu i na mea maikai he nui wale.  Wahi a Mose i ka lahui Iudaio mamua o kona make ana.

            Ke kahea aku nei au i ka Lani a me ka Honua, i hoike no oukou i keia la, ua waiho ae nei au i mua o oukou i ke ola a me ka make, i ka pomaikai a me ka poino, no ia mea, e koho mai oe i ke ola i ola oe, a me kou hua.  Kan 30; 19.                               S. I. D.

 

NA MEA HOU O KE KAIAULU.

 

            O na hiona o ka makani Kaiaulu i keia wa e noho nei, ua ano loli ae mai kona ano mua iloko o na kau makahiki i kaalo ae a he ano taona ka olelo ana.

            Aole no he pilikia na kanaka o keia apana ma ka pono o ka noho ana, oiai, ua lawa i ka ai me ka ia.

            Ua noho ka Aha apana o Waianae nei, e hoolohe no ka hoopii a Punohu vs Hasting & Co, Keawekane vs Hasting & Co, a me kekahi poe e iho, no ke kumu Hoopiiia.  Ua lawe ka mea i hoopiiia i ka pono wai a pau loa o ka Ahupuaa o Makaha a nele na kanaka e noho ana maluna o ua aina la, a mamuli o keia hana ana ua maloo na loi ai a na kanaka, ua hoopuiia ka mea i hoopiiia e uku i na poho o ke poe hoopii na koina o ka Aha, a ua hoohalahala aku ka mea i hoopaiia no ka Aha kaapuni e noho ana i keia kau ae, J. A. Mawa no ka poe i hoopiiia, D. B. Mahoe no ka mea i hoopaiia.

            Ke ao kanawai nei no opio ake naanao ma ia mea no keia hana kaulana malalo o ke ae noeau ana a D. B. Mahoe, a ua ikeia ko lakou holomua.

            Ua wehe ae nei o Wallas Pae he kanaka Hawaii oiaio i hale kuai nona, a o na kumu kuai o na mea a pau he waiolu wale no, a e hoouna aku ana oia i kope olelo hoolaha, e kono ana i na kanaka a pau o ke aupuni Hawaii e holo mai i kona hale kuai e hoopakika ai.

            Ke wili nei no ke ko a ka Hui Mahiko o Waianae, aole he wa e hao ai he oia mau.

 

KE KULA HANAI O HILO.

 

            Ma ka Poalua ka la 29 a me ka Poakolu ka la 30 o kela mahina aku nei i malama ia ai ka hoike makahiki o ke Kula Hanai o Hilo no ke kanahikumamahiku o na manawa hoike, ma kolakou halekula ponoi, a o na haawina hoikeike a me ka haawi ana i na pala pala hoomaikai, ua malama ia ma ka halepule o Haili i ka Poakolu.

            Mai kinohi loa mai o ka hookumu ia ana o keia kula a hiki wale iho la i keia hoike ana. akahi no a haawi ia na Palapala Hookuu i na haumana e hookuu ia ana mai ke kula aku, a i keia au wale no i ka wa i noho ae nei o Rev. W. B. Oleson i kumu nui no ia kula.  Ma na haawiaa a me na hana i lawelawe ia ma keia mau la hoike, ua ike ia ka holopono o na haawina i ao ia i na haumana ma o ka eleu a me ka holomua o na lawelawe ana a na haumana a he hiohiona maopopo ia e hoike ana i ke akea, ua paupauaho ole na alakai ana a ke kumu i kana mau haumana i kumu e holomua ai ko lakou ike a me ka naauao ma na mea a pau i ao ia aku ai ia lakou.

            O Rev. W. B. Oleson ke kumu mui o Kahu Waiwai ko hoi no keia kula eia ka lakou mau inoa malalo:  Rev. D. B. Lyman, I. Lyons, E. Bond, J. D. Paris, A. O. Forbes, J Bicknell, E. P. Baker, T. Kauhane, S. Luhiau, Dr. C. H. Wetmore, Hons. F. S. Lyman a me J. H. Nawahi.  Papa Kahu Waiwai.

            Ua loaa pu mai ia makou ka Papa Kuhikuhi no na haawina a me na himeni o ia mau la hoike.  Iloko ae nei o ka mahina o Augate e hoomaka hou ai ka makahiki kula hou.

 

NA HOOLAHA HOU.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ua lawe aihueia mai Kaneohe aku i ka po Poalima ka la 18 o keia mahina, he lio hulupala keokeo ma ka lae, a he hulu pupu ma ka aoao o ka ai, ua pua na wawae a pau me ka hao, a i kuniia D ma ka uha hope akau.  O ka mea e loaa ana keia lio a hoihoi mai i ka hale o ka mea nona ka inoa malalo, e uku makanaia no ia $5.  Robert Brown.  Kaneohe, Koolaupoko, Mei 22, $3.  1121 3t*

 

MAKEMAKE IA.

 

Ke hoike ia aku nei na mea a pau e makemake ana e loaa na PAI AI ma ka PAKEKE a me ka PAHU paha, e kauoha mai ia'u ma ka leta no ka hoolawa ana aku i na kauoha Ai a puni keia mau Paemoku; o na kauoha no ke kulanakauhale, e lawe ia aku no e like me ka makemake o ka mea kauoha ma ka ipuka o ko oukou mau hale, no ke kumukuai haahaa loa.  E waiho ae ia ka oukou mau kauoha ma na leta ma ka Hale Leta.

 

ALBERT K. KUN@IAKEA.

Honolulu, Mei 12, 1883.  1119 tf.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike oukou e na mea a pau, ua hoolaha ae kuu kane mate o Lota Kuokoa Hoopii ia'u ma ke akea no kuu haalele kumu ole ia iaia.  Ke hoole nei au i ke akea, aole he oiaio o a hoolaha a na.  Ua haalele au iaia o ka manaiwa, malalo o keia mau kumu.  I No kona hoolako ole ia'u me na pono kino o ka wahine mate.  2 No kona hoolilo ia'u me he kane la, e hele ana a hana lima me hai.  Na keia mau kumu i kono mai ia'u e ku a hele ma kahi e loaa ai ia'u ko'u mau pono kino.

MRS HIAA.  1121 3ts.

 

E AKAHELE.

 

            Ma keia ke hoolahaia aku nei, aole loa au e hookaa i kekahi aie i hoaie ia ma ko'u inoa e kekahi mea a mau mea paha, ke ole e loaa aku he palapala hoapono i kakauia e a'u.

ROB'T MOONEY,

            Kohala, Hawaii, Mei 28, 1883.  1122 4t.

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

W. A. KINI.

 

LOIO !  LOIO !!

 

            Keena Hana Helu 15, Alanui Kaahumanu, Honolulu.  1121 tf.

 

KA LAINA HOOHOLO

 

KAA UKANA A OHUA O

 

KAUAI.

 

            E haalele ana i ke Awa o NAWILIWILI no KOLOA me KAPAA ma na POALUA a pau, mahope iho o ke ku ana aku o ka MOKUAHI, a e hiki hou ana ma kahi i hoikeia maluna no ka halawai ana me ka MOKUAHI ma na POALIMA a pau.

 

UKU AUHAU NO KELA A ME

 

KEIA HUAKAI,

 

$2.50

 

            A ma na apana mamao iki aku, e like me ka Aelike.

 

            NO NA UKANA, He 10 Paona aole Uku.

 

            E hoolakoia no na Lio ina i Makemakeia.

 

W. H. RICE,

ONA.

1118  3ms.

 

LOLE MAKEPONO

 

Ke Kuike e loaa no la ma kahi o

 

Kakela me Kuke.

 

-- E laa na --

 

AHINAHINA, KALAKOA. KEOKEO, LEPONALO. PENA, AILA, AILA HONUA, ANIANI.

 

NA MEA PUILA,

 

Kopa, Aila Hoomaloo, Kui Kakia, Pa-

keke, Tabu Kaula, Noho Lio. Hulu

Palahi, na Palumi, ahe agena

no na mokupuni o Ha-

waii neino na Laina-

kini-nao

Lainakini Maoli, Ki-lika, Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Na Lole kupono i

ka Wawae, Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu, Na

ka hoolelo ana, Li

Lole no pini, Li-

hilihi, etc.

A ME NA

 

Minini Humuhumu

 

MAKEPONO LOA.

 

            A he mau

 

MEA AI KAHI:

 

KA PALAOA, KOPAA

RAIKI, PIA, HOOHU

PAAKAI, HUAALA,

PIA KULINA, KOPE,

 

-- A HE --

 

Laau Lapaau Kaulana Loa

 

A DR. JAYNE,

 

LAAU HOOMAEMAE KOKO

LAAU HOOPAU NAIO,

PENIKILA, HUAALE,

LAAU KUNU,

 

Me na Laau Hamo, a Pela 'ku.

@

 

NA HOOLAHA KUMAU.

 

 

NU HOU! NU HOU!!

 

Eia aku nei o Charles J. Fishel i Amerika Huipuia a me Europa. no ke kuai ana i

waiwai hou o na lako aahu o na kane me na wahine a me ka oihana humuhumu me ka

emi loa.

 

Ua loaa mai nei hoi ma ke "Suera"kekahi ia mau waiwai, a e kuai ia aku ana i

keia Poaopo me ke emi loa no ka manawa mua. E hele mai a e wae no oukou iho. Na ka hikimua ka loaa mua. 1115 tf

 

 

MAKANA LA KULAIA

 

KUAI!

 

MA KA

 

HALEKUAI LOLE NUI O

 

HONOLULU NEI.

 

E makana waleia aku ana he

 

            mau kii pena i ka mea kuai mai

 

                        a hiki aku i ka $1.00 a oi aku ka

 

                                    lilo i ka wa hookahi.

 

EWEHE MUAIA ANA IKEIA LA

 

MA KA HALEKUAI LOLE NUI

 

o

 

HONOLULU

 

He kuai Manuahi Launa ole.

 

            He Kuai Hoopoho a Hoopakika.

 

                        E hele nui mai e na makamaka.

 

               E wae oukou e like me

 

                        ko oukou makemae

 

                                    iho i na

 

                        waiwai o kela a me

 

                        keia ano he nui

 

                                    wale.

 

A. M. MELEKI.

 

HELU 104 ALANUI PAPU.

 

NU HOU !   NU HOU !

 

Na Waiwai Hou Loa!

 

NA PAIKINI O KEIA AU.

 

E Loaa no ma ka ha Halekuai o

 

DILLINGHAMA MA,

 

Ma Alanui Papu.

 

Oia na waiwai malalo iho nei:

 

Na Palau, Kaa Huilapalala, Kopala,

 

Piki, Oe, Koi, Koilipi, Na Hamare

 

Kamana o na ano a pau,

 

Na mea Hana a na Kamana,

 

Poe Hamo

 

Puna, na Amara

 

a me

 

na mea

 

hana o ka

 

Poe Akeakamai

 

a pau.  Pena Aila,

 

Vaniki a me na Palaki,

 

Pau@a, Poka a me na Kukaepele,

 

Palaki Hamo Puna, Pulumi,

 

Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa

 

Holoi Lole na Iputi,

 

na Pa Palai, na Ma

 

kau Lawaia, Na

 

Aho Lawaia o na

 

ano a pau, na Kaula

 

o na ano a pau, na

 

Puhi, O, a me na

 

Puna, a he nui aku

 

no na mea i koe.

 

I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I

 

NA HALE!

 

I hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuu ino.  O keia maluna ae, e loaa

            no ma ka halehuai o

 

                                                                                                                                    Dilinahama Ma,

 

1036-3m Ma ka helu 37, Alenui Papu.

 

NA HOOLA KUMAU.

 

PAPA!  PAPA!

 

----NO----

 

ALLEN & ROBINSON

 

Ua wehe ae no maua

 

PA KUAI PAPA.

 

----MA----

 

Ka Uwapo o Pakaha.

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau,

            Na Papa Paina o na ano a pau,

                        Na Pili Hale Ulaula,

                                    Na Pili Hale Keokeo,

                                                Na Pepa Molina,

                                                            Na Pepa Hoonani Hale.

 

Na Pena a me na Aila Pena!

 

Na kui a pau

 

Na Pani Puka a me

 

            Na Pani Puka Aniani,

 

                        Na Pani Puka a me

 

                                    Na Olepelepe

 

NA LAKO KUKULU HALE

 

O NA ANO A PAU

 

E kuaiia na

 

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

 

O keia Makeke.

 

PAPA!  PAPA!

 

AIA MA KAHI O

 

LEWERS & COOKE,

 

(LUI MA)

 

ma ke kahua kahiko ma alanui Papu a me Moi.

 

E Loaa ai na

 

PAPA NOU AIKI.

 

O kela a me keia ano.

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani,

Na Pou, Na Olepelepe, Na Papa Hele, Na Papu

Ku.  A me na Papa Moe

Na Pili o na Hale o na Ano a Pau.

 

Na pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau

Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami

Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami

o na ano a pau, Na Aila Pena.

kela me keia ano, Na Aila Hoomaloo

he lehulehu wale,

Na Aila e ae na

ano a pau

NA WAI VANIKI

 

----A ME NA----

 

WAI HOOHINUHINU NANI:

 

O NA ANO A PAU LOA.

NA BALAKI ANO NUI WALE.

A ke hai ia aku nei ka lono na Makamaka a

pau, ua makaukau keia mau Makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a paa a pili ana

ma ka kaua oihana

 

----NO KA----

 

UA HAAHAA LOA.

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

LAUA a me ka Mea Kuai

E Hele mai!  E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai

 

NA WAIWAI HOU LOA

 

O NA ANO A PAU.

 

E LOAA NO MA NA HALEKUAI

 

WALAKAHAUKI MA!

 

MA ALANUI

 

Papu, Moi a me Moiwahine

 

OIA HOI:

 

Na Noho Lio hou

 

            loa o na ano a pau.

 

                        Na Palule Keokeo.

 

                                    Huluhulu, o na ano

 

                                                a pau, Na Piio

 

                                                            Ahinahina Pele

 

                                                                        kane hou loa o na

 

                                                                                    ano a pau Na

 

                                                                                                Pena Kukaepele

 

Na Kopa Hulu.  Na

 

            Lole o na Wahine o

 

                        na ano a pau.  Na

 

                                    Pahu Aila Mahu

 

                                                maikai loa.  Na Silika

 

                                                            lika.  Pahoehoe

 

                                                                        na ano a pau.  Ki

 

                                                                                    hei o na ano a pau

 

HAINAKA LAU NUNUI SILIKA O NA ANO

 

A PAU.

 

He nui aku no i koe, he piha pono na

Kaluna o ka pepe, ina e kuai pau

ia aku nei.

 

            Eia hou ae a hoea mai i keia mau la

            iho he Lako Waiwai hou loa o na ano

            a pau, a he lako hou loa i wae pono

            ia e J. T. WATERHOUSE, Jr, ma

            Enelani, a he mau waiwai hoi i kupono

            loa no ko kakou mau kaiaulu. No

            laila, e eleu mai e na makamaka a

            me na hoa'loha e hoonuu i keia mau

            lako waiwai hou loa.                     1076 3m

 

 

HE NUI ANEI KOU MAKEMAKE I NA

 

Mikini Humuhumu Lole!

 

Ina pela, e kipa mai no ma ka Halekuai o Kakela & Kuke!

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano

Mekini a WHEELER a me WILSON

mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai ka mea hookahi

NA MIKINI A SINGER!

ma ke $50 pakahi me ke ano

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

ma ke $30 a hiki i ke $30 ke kumukuai. I mea e paa ai ko oukou kanalua e na makamaka no ke kupono o keia mau Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.

508 tf