Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 43, 27 October 1883 — NUHOU KULOKO. [ARTICLE]

NUHOU KULOKO.

u 0 Kohala i keia mau la wahi a Kalohai. Pepeka lima o kekahi keiki uuku Kakaako ma ka Poakahi nei ma o kaa hali ukana i pahu koloheia c . kekahi kaikamahine. Xele loa kakou i keia pule me na • Wielo ole. Ua piilkiaia ko makou mau mea unuhi moolelo. E uunn ka ( no eia no a hoea aku, hewa ia la? Ika Poakahi nei ka wehe ana o ka halekuai hou o C?artenberg e ku nei n !a ke kihi o alanui Nuuanu me Moiw.ihine. Mau no ka papaa la o Maui Komohana i keia mau la, a ma Maui Hikina hoi he aho iki ia, he haule wahi pakaua n o, pela ka hoikeia mai. ■ Ma ka po o ka Sabati kala 21 o keia mahina, ua hanau mai na J. Aea a m e kana wahine he keikikane. "Nani ka pua i mohala mohaha ma na aekai " L'lukou. " Ua hopu hou ia mai nei e na makai Hilo he mau pahu rama i ka hale o \iona. Ua hopuia o Aiona. Oka lua la keia o kona hopuia ana malalo o K .ia hana hookahi. Ua hala aku no Hana Maui ma ka / , 'nui ika Poakahi nei ka Hooilina Mii I.iliuokalani i ukaliia e kana alii Ki...īina a me kona ukali ponei. 1 ka poha ana mai o ka malamalama ka lihilihi 0 ke kakahiaka Poalima ī.ia'.una o ka honua, oia ka la 190 kela : ule, ua kii mai la ka Makua Lani i ka uhane o Miss Makaleka Kahookele no Kohala Akau, Hawaii. Ma keia pule ae e hooliloia aku ai o I:,;i!ani. no Kauai ma ko Bi/wpa wahi a o luhopa e hooholoia aku ana ia no Hamakua ma i Hawaii. Ma ko Iwa'am pani hoi e hooholoia aku ana ka mokuahi hou Planter. Ma keia auwina la e hookuku kinipopo ai ka hui kinipopo Honolulu me ka hui Sj)reckelsville o ke kula 0 Kamaomao ma Kulaokahua. Nawai auanei la ka hanohano o ke kahua kinipopo ? na kamaaina paha, a na ka malihini j>aha, e aho ka naue maoli ana aku ilaila a ike maka. Ma ka Poakolu mua o Novemaba e noho ana ka Ahahui Lunakahiko o Ma-1 ui i Wailuku hora 10. Ke kau leo ia | aku nei na kahu ekalesia a me na luna-1 kahiko o na ekaleeia o keia aha, e hele nui mai; mai hoololohe hou ika auwai a e lawe pu mai i na keiki o ka aha no ke kula kahuna. O. Nawahine. 1 ka po o ka la Sabati nei i ku mai ai ka mokuahi " Kulanakauhale 0 Kikane " mai Kikane mai a ma ka hora 3 o ia po no i holo loa aku ai oia no Kapalakiko. Ua olelo ke kapena he ake kona e hoolilo i keia huakai i huakai holo loa mawaena o keia mau awa ku moku ekolu. _____ Ma ka Hoku Ao huakai aku nei i na paeaina o Maikonisia, ua ku aku oia i ka paeaina o Gilibati iloko o na la holo he 17 mai Honolulu aku nei. Ma o na lono hope i loheia mai nona, aia oia ma Butaritari a ma o na lono i hoikeia ma ona la, ua maikai ke ola kino o na mea a pau, a ua holopono hoi na hana.

I ka Poaono o kela pule ke ku ana mai oka mokuahi Planter, mai Kapalakiko mai iloko ona la holo he n. Ua kapiliia mai nei keia mokuahi e ka lnii kapili moku o na hoahanau Holo o Knpalakiko. He 160 kapuai ka loa o keia mokuahi, 30 kapuai ke akea, a he 11 kapuai ka hohonu oka lua waiho ukana, ahe 405 kona mau tona. He 1 r mile kona holo i ka hora, maluna ona i hoi mai ai o Paipu a me Poka. Ua ku mai ka mokuahi hou o ka laina hooholo mokuahi Oeianiea Alameda mai Kapalakiko mai iloko o na la holo he 7. Oke koolua keia oka mokuahi Mariposa, i kapiliia ma Piladele-j-ia no ka holoholo ana mawaena o Kapalakiko me Honolulu nei, a o kona hiohiona a pau ua like loa me kona mua. Maluna mai ona i huli hoi mai ai o Kauka Makipine, W. C. Wilder kana wahine me ke keiki, a me H. P. j Glade * ______ I ka po o ka la Sabati nei i lele loa ai ka hanu o Peleioholani Makainai ma Kakaako, Honolulu. Ma Hawaii i Kona Akau kona loaa mua loa ana i ka mai, a mailaila mai kona hoihoiia ana mai i Honolulu nei 110 na lapaau ana. Ua au īa i o a ianei e na makua kahi e loaa ai ka oluolu a me ka maha, aka, aole j)eTa ka manao o ka Makua nui, ua kii mai oia i kana 0 ka uhane, a lawe aku, oiai oia iloko no o kona mau la opiopio. Aloha ino na makua i hooneleia a e noho nei ma keia ao me ke kaumaha a luuluu. Aka, ena maka- „ maka, he wa ko na mea a pau, he wa e kaumaha ai, a he wa hoi e hauoli ai, e kaana like kakou i na haawina like ole a ke au o ka manawa e panee mai ana imua o kakou, ina hekaumaha ahe hauoli. Me na makua luuluu a kaumaha ko makou aloha.

Ku i ka hoopailua na kalai manao a ka Elele, he mea oiaio aole moe kpna po no ka noonoo nui e hookomo i na huaolelo hailiili pelapela loa ; he mea na ke ao holookoa e puana ae ai, o ka helu ekahi o na pepa i pai ia ma ke aupuni Hawaii, oka haahaa loa. Oka noho ana o keia au aole like, o kekahi poe ua ao ia ma na īke maemae me na olelo maemae. He pono ia oe eka Elele, e ao aku i kou haku mai hookomo i na olelo pelapela maluna o kou kino. Kuokoa me Pae Aiua nani keia he wai ko lalo. Maunaloa &co.

I ka Poakahi nei i hiki mai ai ka lono kaumaha i 0 kakou nei no ka make ana o ko kakou kanikela ma ke alo Emepera o Geremania oia o Mr. J. C. Pfluger (Kale Puluka.) Ua hoomaka ka ikaika loa 0 ka mai ma ka la 20 o Sept, a i ka Ia 5 0 keia mahina kona make ana. Oiai oia e lawelawe ana i kana hana ponoi, ua pili mau ka mai i kona kino a ma ka la i hoikeia ae la maluna, i ikaika loa ai ka puka ana o ua mai la a o ka lele loa ae la no ia 0 kona hanu hope loa. Ua oleloia he make hikiwawe loa mai nei keia ona. 1 ka makahiki 1850 kona hiki mua loa ana mai ai i Hawaii nei. Ama na lono hope loa mai nei, ua lohe hou ia ke waiho la kana wahine iloko o ka nawaliwali aka mai. No ka hoohanohano i kona make ana, ua hoohapa ia na hae a pau o ke kulanakauhale nei i ka Poakolu nei a papaniia no hoi na ipuka o kekahi mau hale oihana kalepa. Na S. Kaina o Koua Akau, i hoike mai ia makou keia mau lono malalo iho penei: Ua hoao iho nei o Haanio e ki pu ma ke kakahiaka Sabati ka la 14 o keia mahina ; i kona wa nae i ki ai i kana pu, ua hala aku la ka poka o kana pu ma ka aoao o kona hoa, oia 0 Kauahuliwaa, e noho ana me ka nanea; ika lua oke kani ana oka pu, ku aku la ka poka ma ka uha o ka ilio a ua Haanio nei o keia na hana weliweli a keia kanaka ; a o ka lua keia o kona hoao ana ekii ke kanaka. Ka mua ka pakele ana o kana wahine no ka loihiloa o kana wahi i ki ai,a o ka lua iho la keia. E makaala oukou ena kanaka oke aupuni ma keia mau apana. Eia no ia hana maalea a ua Haanio nei 1 ke kakahiaka Poakahi ae, hele aku la au malaila, e noho ana na kaikamahine ma ka puka oka hale; ninau aku la au auhea o Haanio ? pane mai la ua mau I kaikamahine nei, he mai o Haanio, eia ' nae ua Haanio nei ke waiho nei i ka 1 mai a ka maalea, maalea no hoi ke kolohe. . He olai kai hoonaue iho ike ahiahi Poakahi ka la 13. Ke mau nei no ka haule nui ana mai o na pakaua ma na apana kuaaina nei, ola na keiki 0 ka aina wai ole.

Mamuli o ka lokomaikai o James, Napalimahoe o Puumoi, Hilo, Hawaii, ua loaa mai keia mau lono malalo iho : Ua hoala ae nei kekahi mau Hawaii o keia wahi he hui halekuai. A eia ke ku'nei ma Kahalii, aole i holopono ka lakou hana. Ua kohoia i Peresidena, puuku, me ke kakauolelo. Eia no ma keia wahi kekahi wahi hapauea i uwe lealea no kana wahi puaa, a ua nui kona uwe helu ana, a penei kekahi mau lalani kanikau : Auwe tuu puaa e luhi o keia mau ia Ua like pu oe me ke keiki Ka hanai ana &v,. Eia ma Puumoi kekahi wahi e haiamu ia nei e na kanaka i keia hana uso ole he pepa piliwaiwai. Ke hoomau nei keia poe i keia hana daimonio, auhea la na kaiko o ke aupuni, nana ia mai keia kolohe nui. O keia pepa piliwaiwai, aia ma kahi noho o Good (Kuke) he haole mahiai ko ia, eia nae, ke hooIpulapula nei ia i keia anoano ino. Ua hoohuiia ma ka hipuu o ka mare o 'Petero Kane opio me Miss Maria. P. Kaaihue e Rev. Bonbon Gula, ma ka la 29 o Sept. He mau hui hou ke hoala nei maanei a eia na inoa o keia mau hui: Hui Aweuweu, hui Piele maia, hui wai Ekaeka. Eia ma Alakahi keia mau hui e hoalaia nei, o E. Mauhoahia ke poo o keia hana. He mau hana maikai keia e hoomahuiia nei maanei a he mea hou keia.