Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 43, 27 October 1883 — KE KULANA O KE KANAKA NO KA LUNAMAKAAINANA. [ARTICLE]

KE KULANA O KE KANAKA NO KA LUNAMAKAAINANA.

Ma na kau ahaolelo a pau i hala aku nei, ua ike mau ia ka lilo ana o ka naauao oka poe naauao i naauj>o, a ka akamai kamailio mikololohua aulii kolomanu o ke kanaka akamai i hepa na ke 'lii. A malia paha e hahai hou ana no na hana o ia ano a hiki i keia kau. Ae, he mea maopopo loa ia. A no ka manao nui lioi i loaa na kanaka kupono no keia kau, nolaila, e iiono no kela me keia e hana, e imi, e wae, e huli i mea kupono, e lilo i L. M. no keia kau ano nui. 0 keia kau e nee mai nei, oia kekahi ona kau hana nui; ake pahola nei ia mau hana ma na nupepa, no ka hoonaauao ana i ka lahui kanaka, a ke ike maka ia 'ku nei kekahi o ia mau hana i kupono ole ia oe e Hawaii uuku ke la-, welawe Eia paha kekahi mau mea. 1 E manao ia ana e haawi i uku ho-1 omau no ka Papa alii hou. j 2 Ko Hawaii manao ana e lawe i na paemoku ma ko kakou hema aku nei nana e hooponopono j 3 Ka uhauha dala a na Kuhina ma na mea i kauoha ole ia ai lakou eke kanawai e hana. 4 Ko ke aupuni manao ana e aie hou i 8,000,000 dala. 5 Ka aie lahui e pii mau nei ka ukupanee. 6 Ka manao ana e hoohanohano me ke dala ole 0 ke aupuni, me ka manao o ka waiwai i loaa ma ka aie ka mea e nani ai ka hanohano. 7 Ka makaleho hou 0 ka ona miliona i mau aina leialii hou. 8 Na Kuhina meka lakou mau hana. 9 E pau auanei ke kuokoa o Hawaii ka mea i paa i na mele Kuu aina hanau e, Kuu aina makamae, Aloha e &c.

Ma keia mau mea, a me na hana i hala oke kau o 1882, he mea ponol na makaainana ke makaala a e koho i kanaka kupono, aloha io, a kuokoa no ka pono o kona one hanau. No ke ake oihana, e imi ana i kona ponoi iho. O keia kekahi kumu nana i hoolilo i ka naauao o kahi poe i naaupo, a lilo pii ko lakou makaukau kamailio i hēpa na ke 'lii He mea oiaio he nui ka poe naauao e puka nei i mau L. M. Ua hilinai ka aj)ana iko lakou kupono ; maluna o ia kahua maopopo le'a, ua kohoia. Ai ka hiki ana mai i ka manawa ahaolelo, ua ike ia ka naaupo ame ka hawawa 0 kahi j)oc. Heaha la ke kumu ? Aia no kela wahi moo nahesa ke j)aka'awili la iloko o kahi L. M, oia kona makemake i oihana;

a īaia e noonoo nui ana no īa mea, ua lofta iaia keia noonoo ana, e kuai aku au i ko'u ike a me ko'u makaukau me ko'u naauao, ke kahua o ka j)ono o ko'u mau makaainana me kela oihana e kukuiu ia mai* la na'u ; no ka mea, oia ko'u pono a me kuu pomaikai ; no keia mea, he ake oihana, ua papani ae oia i kona pepeiao, hilahila ole i ka oleloia. Aole no kona naaupo maoli, aka, no kona ake oihana ke kumu i naaupo ai. He naauao mawaho nei, a hiki aku i kahi o ka hana, o ka uhi iho la ia o ke ao poeleele o ka naaupo. No ke kaumaha i na oihana, keia ke kihnu maopopo o ke kumakaia ia oe e ka apana, a ma keia mau kumu, ke manao nei au, 0 ko'u ike, oia no ko oukou.. Ina nui na oihana tna ka lima o kahi kanaka, a e manao ana oia e koho balo- ! ta, alaila o ka mea maopopo, ua koi ia 1 mai oia e na poo aupuni e holo balota i mau lima kokūa no lakou, a i mau waha olelo hoi no ko lakou mau {>ono a i na hoi aole i koiia mai, e hoomanao no oe, oia kanaka, e hele aku ana oia e hooko i ka makemake 0 kona mau haku oihana ; i mea e mau ai kela oihana maluna ona, he mea oiaio keia. Nolaila, oiai ka manawa kuj)ono e nana, a ina holo balota ke kanaka oihana nui,. mai koho iaia, o lilo kou mana koho i mea ole. A malia j>aha e hele | mai ana ua kanaka nui nei o ka oihana me na dala nui e kuai mai ana i kou | pono koho ; ea, ina e hana ana kekahi kanaka [>ela, aia iloko ona ka manao kuai a kuinakaia i kou pono, nolaila, ina e kuai mai ana kekahi i kou mana koho me ke dala, ea, e hoole aku, a pela e haule aku ai ke kanaka i j»iha i na uhane ino, kolohe, a imi i waiwai nona ponoi me ko hai hana. No ka lawe i ka waiwai ki]>e. O ka waiwai kipe, he mea ia I haawi ia mai e kekahi, ma ke ano manawalea

a ia lawe ai\a e ao ta mai ana. e hana ka makemake oka mea nona ua watwai la. Ma ka nana ana ika |H?e e holo ana» ina e maopojK> ke ano j>ili%aU\ ae wale i na mea e hanau'i, alaila, peU no hoi e ae wale ia ai kanaka ke hiki aku ma kahi nui oka hoowa!e«raie. A eia kekahi e na makaainana. ua maa no oukou ma ke koho ana. l'a papalua a oi aku ke komo o kahi M. A i iloko oia mau manawa, tu hiki ia oukou ke hooniao|K>{K», e like me ka mao|K>po o ko Kona Akau i ka lakou moho, aole mea a lakou e kana lua ai, pela ko Hilo ia J.N. ko la ). W. K.. a me kahi mau a{>ana e ae e hoomau ana no ia mau apana i ka bkou mau moho. Aka, o na apana i akaka ka piliwale o ko lakou mau 1.. Nt. ea, e jhhio kr kiola i na luna mua iho nei a oukou. a e hooj>iha hou me ona mau luna huu oia ka pono. Nolaila, e na makaainana aloha o ka a|Xina koho o Kona Hema, eia au nau, mailuna a lalo, a na'u hoi oe. L'a ht ki mai ka wa e hooliloia ai oe e Kona Hema, i kona makaukau kut>k*a a ho oko pono i ko oukou mau tnaket«ake. Mai hookomo iloko o ko oukou nuu houj)Q i ka manao ana, ka, he L k. apana kela, e hele aku ana |«ha u e hoopili kuhina. Ka, aole ihīLa k«.»"u L. K. eia.oia ma ke alakai ana a kona lunaikehala iho, aole ma kekahi atn> e ae. O ke kahua o ko'u holo oia keia. " K mau ke ea oka aina jka pono. Ao ka |>ono ke luna ia :ru u he mea e hanee mai ai na kiekie. " Noiaila, ia oukou ena makaamaiu mai Nawawa a Keei, aioha nui kakou e hele mai oukou a |>au ma ka Puakolu mua o Feb, 1884, e hiki nui ana, e kiola ijia mea maa ia oukou, a e koho t mea hou. Pehea oe e Honatmau ? e nou ae oukou i na ala o Ha!etikca*i- t ke kanaka maikai ole, a e koho i mea kupono. Ia oe eJvn!ae, eia oe ika iae aole a'u hana ia oe, ua ike no tx> 1 kau alanui e hele ai, hoomau ui no ma ta ala, a lilo nau ke eo. Pehea !a o K •

iia ? Alia ke koho ana ika mea ai«»i.a ole, e koho i ka mea aloha io, a oia ka maikai. K HtK>kcna e, ua kena j kou inu ana i ka mea kahikv> ; e h>u» ]>aha oe i wai hou, ua luwa «*.' i na t;i» i i hala, a e hoao nie ke koa h*>u Nau au e Kalahiki, e mau km! iuki ana ika la koho, a e hiki h«»i nu ka lanakilx Ena Kapaiilua e. e a!a na pali elua, e ku, e hele, e naue, eia la e hoohanohano ia ai, hana la ka «»u kou hana a kau ka lanakiia «wiima «» ka mea aloha oiaio a kui>k«Ki h««L Ka ia ae e f lonokua, ua ike nr. kaiu « kj kaua hana, hooniau ia nku a k«j k*<u makemake. Ka oukou kauwa ho«.»lohe C. W. V. Kun Kona, Henia, Hawaii,