Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIII, Number 51, 20 December 1884 — Page 4

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Jason
This work is dedicated to:  My dear parents- John and Nehemiah Ogao

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ka makahiki $2.00

No eono Makina $1.00

 

KUIKE KA RULA

Poaono Dekemaba 20 1884

 

Haawina Kula Sabati.

 

H@l@ 11. Ian. 11, 1883. Kumuhana, Paulo ma M@l@@o. Pauku Baibala, Oih. 20; 17-27.

Hoouna ae la ia, mai Mileto aku a Epeso, e kii i na lunakahiko o ka ekalesia.

18 A hiki lakou io na la, i mai la oia ia lakou, Ua ike no oukou , mai ka la makamua a'u i hiki mai ai i Asia nei, i ke ano o ko'u noho ana me oukou i na manawa a pau.

19 E hookauwa ana ku na ka Haku me ka manao hoohaahaa a pau, a me na waimaka, a me na pilikia i loaa ia'u, no ka hoohalua ana o na Iudaio;

20 Aole hoi au i huna i kekahi mea pono, aka, ua hoike au i oukou, ua ao aku hoi ia oukou ma ke akea, a ma kela hale a ia hale aku,

21 E hoike ana'ku i na Iudaio, a i na Helene, i ka mihi aku i ke Akua, a me ka manaoio aku i ka Hakum ia Iesu Kristo.

22 Eia hoi au, ke hele paa aku nei ma ka uhane i Ierusalema; aoile nae au i ike i na mea e loohia ai ia'u ilaila:

23 Aka, ke hoike pono mai nei ka Uhane Hemolele ma na kulanakauhale a pau, i mai, Ua makaukau na kaula paa a me ka pilikia no'u.

24 Aole hoi au e manao i keia mau mea, aole no hou e manao wau he mea makemake no'u kuu ola nei, i hoopau wau i ko'u hele ana me ka olioli, a me ka oihana i loaa mai ia'u na ka Haku mai, na Iesu: i hoike aku no hou au i ka euanelio o ka lokomaikai o ke Akua.

25 Aia hoi, ano la, ua ike no wau, aole e ike hou ia ko'u maka e oukou a pau, ka poe au i hoike aku ai i ke aupuni o ke Akua, i ko'u hele ana mawaena o oukou.

26 No ia mea, ke hoike aku nei au ia oukou i keia la, ua maemae au i ke koko o na mea a pau.

27 No ka mea, aole au i molowa i ko'u hai ana aku ia oukou i ka makemake a pau a ke Akua.

Pauku Cula. Oih 20; 21 Ka mihi aku i ke Akua, a me ka manaoio 'ku i ka Haku, ia Iesu Kristo.

Poakahi, Oih. 20;17-27

Poalua, Eze. 33;1-20

Poakolu, Hal. 51.

Poaha, 2 Cor. 7; 1-11

Poalima, Rom. 10; 1-21

Poaono, Heb. 11.

Sabati, Ep 6;1-24

Mele, "E huli! E huli!!" Hoku Ao Nani, p. 143

Pule.

Manawa, A.D. 60.

Ma Mileto, ma ka hema iho e Epeso, he kanakolu paha mile.

 

NA NINAU

Ua kahea o Paulo ia wai e hele mai i Mileto? p. 17 Ehia na makahiki ana i noho ai me lakou? p. 31

No ke aha ke kahea ana i @@ luna kahiko? E ao aku, a e hoo'ana paha i ko lakou manao, i hoomau aku ma ka hana maikai.

Ua ike maopopo anei lakou i ko Paulo ano? Ma ke aha e hoohalike ai me ia? Pil. 4;8,9

Pehea ola i kona launa pu ana me lakou? 2 Cor. 1;12. 1 Thess. 2;7, 10

Ua lauwili anei? Heaha kona manao hookahi? p. 19.

He kauwa nawai, wahi ana? Rom 1;1. Ua ike lea ia anei oia ma kana mau hana a pau?

Ua hana anei oia no ka mahalo ia mai e kanaka? E hoolealea wale anei i kanaka? Ep. 6;6. Col 3;22.

He manao haahaa anei kona? p. 19

1 Cor 15;9, 10. Aole anei he kanaka makaukau ma na hana a akamai ma ka haiolelo ana, &c?

Nowai mai kona mau pono a pau?

Ia wai ka hoonani mau ia wahi a Paulo? Rom. 16;27. Heaha kana mea e kaena aku ai? Gal. 6;14

E ola ana no wai? Rom. 14;8. Lilo oia i aha i mea e ko ai kona makemake? 1 Cor. 9; 19-13. ua like anei ia hana me ka Iesu i ao ai? Mat, 20;26, 27.

Ow@i ka poe kue mai iaia? p. 19. Ua kaumaha anei oia nona iho? Aole paha, - no ka hookeakea ia ka hana a ka Haku, a huli ole na kanaka no Iesu. Kaumaha anei na Kahu Ekalesia i ka ike ana i na kanaka e hele ana i ka lalau? Kaumaha anei i ke komo mai ana o na mea hookeakea i ka hana a ka Haku? Ua minamina anei lakou i na uhane o kanaka? E manao ana ia lakou iho paha? He nui anei na pilikia i loaa ia Paulo ma ka lawelawe ana i ka hana? 2 Cor. 11;23-27.

Ua hiki anei i kekahi e hookaawale mai ke aloha o Kristo mai? Rom. 8; 35-39.

Ua maopopo anei la Paulo e loaa ana i na pilikia i ka wa ona i lilo ai i kauwa na Iesu? Oih. 9;16. Heaha ke ano o kona haiolelo ana? p. 20, 21

Kupono ka Palapala Hemolele no ke aha? 2 Tim 3;16. Ua hoike maopopo anei o Paulo i ke ala o ke ola ia lakou? Ua ao mau anei ma ia mea?

Ma ke akea wale no anei kana ao ana? He hana lima anei kekahi a Paulo? p. 34. Mok. 18;3.

A loaa no iaia ka manawa e hele ma kauhale e imi i kanaka a e ao ma na mea e pono ai ka uhane?

He mea nui anei ka launa aku ana o na Kahu ma na hale o na hoahanau?

Ia wai kona hai ana i ka Euanelio? p.21

E Hoike ana i ke aha? Heaha ke kauoha nui ma Luk. 24;47. Mat. 4;17. Oih. 17;30

Nawai keia kauoha? Ia wai? Ua pili like anei i na 'lii a me na makaainana, i ka mea waiwai a me ka mea ilihune?

Ua hewa like anei na mea a pau? Rom. 3;23. Ia wai ka hana hewa aku ana? Hal. 51; 4. E mihi imua owai? Rom. 14; 11, 12.

Ua hiki anei ia hai e kala i ka hewa? Is. 43;25. Mar. 2;7.

Ma owai la wale no ke ola? Is. 45; 22 Ioa. 10;9. oih. 4;12.

Ke ole e mihi ana, pehea ka uhane? Luk. 13.3. Hoik. 2;5.

Me wai ko ke Akua launa ana? Hal. 34;18. Heaha ke kauoha i ka mea hewa? Is.35;7. Ier. 3;22 Ioela. 2; 12, 13.

Pehea e maopopo ai he mihi oiaio ka kekahi? 2 Cor. 7;10.

E manaoio ia wai? Oih. 16;31. Rom. 10; 9-11. Ahea imi i keia ola? 2 Cor. 6;2 Ia wai e hai aku ai? Mat. 16:15.

E hele ana o Paulo i hea? Ua maopopo anei iaia na pilikia a me na poino e kali ana iaia malaila?

Pehea ma na wahi a pau a Paulo i hele ai, ua pilikia a pololi ani? Owai ke kaula i hai aku ia Paulo e hiki mai ana kekahi poino iaia? Oih. 21; 10,11.

Ua ko anei ia olelo? Ua pihoihoi anei o Paulo no keia mau mea? p. 24

Ua manao anei a haalele i ka hana? Rom. 8; 35,37. Ua makaukau anei e make ma ka hooko i ka ka Haku hana? Pehea na kauwa a ke Akua i keia wa? Ua pepehi ia i kahi wa, a i kahi manawa ua make i ka wa akahi no a hoomaka ia ka hana; a i ka ike ana o na mea e ae i keia haule ana o na koa ma ke kahua kaua, ua pihoihoi anei, ua makau anei na koa e ae e komo i ke kaua, a hoomau i ka paio ana?

Ua hai wiwo ole anei o Paulo i ka olelo? p. 27.

Mele, "Ke Ola," Hoku Ao Nani, p 204

Pule i hoolahaia ke Ola ma na wahi a pau.

 

Haiolelo a Henry Waterhouse ma ka Luakini o Kaumakapili i hai ia imua o na Opiopio, ma ka po o ke Sabati Dec. 13.

 

KE KANAKA OPIO I MANAOLANAIA KONA POMAIKAI A ME KONA HOPENA.

Pooleleo, 2 Sam. XIV; p. 25, XVIII; p. 17.

 

" A iloko o ka Isesaela a pau, aole he kanaka e ae i mahalo nui ia e like me Abesaloma."

"Lawe aku la lakou ia Abesaloma a hoolei aku a iaia maloko o ka lua nui ma ka ululaau, a kau aku la lakou i ahu pohaku nui maluna iho ona."

 

Iloko o keia mau pauku elua, ua loaa ia kakou ka moolelo o kekahi o na kulana hanohano o ke kanaka i hoike ia mai ia kakou. He hoku lele malamalama i lele ae ma ke aouli no ka manawa pokole, a nalo aku la iloko o ka poeleele kulipolipo. Ma ko'u kamailio hou ana aku imua o oukou i keia po, e na opio, ua makemake au e haawi aku ia oukou i na huaolelo ao, aole hoi oia wale, aka, o ka hauoli pu. He manaolana na kanaka opio; he hilinai na kanaka opio; a he mea pono e kaulawaha ia kakou, i hiki ai ke paa a ao ia. O ka'u haawina mua loa mai keia moolelo walohia, oia no keia: Na hoomaka ana pomaikai a me kona hopena iloko o ka po weliweli.

Aole he mea hookahi iloko o ka Iseraela a pau i @i aku ka mahalo nui ia e like la me Abesaloma. Ma kona mau hele holoholo ana ma ke alanui, ua hoomake na makuahine e kuhikuhi iaia i ka lakou mau keiki a me ka olelo aku "He manaolana au e ulu ae oe a e like ka hanohano me ia, e nana aku i kona kulana kilakila a hanohano." O na mea a pau mao a maanei ona, ua wae ia, a i ka hopena o ka makahiki, ke oki oia i kona lauoho, ua hiki aku kona kaumaha i ka ekolu paona a oi. Maikai kona kulana, a hanohano na makua, a o na mea a pau loa, me he la, no ke ola hanohano a me ke kulana kanaka makua nani. Aka, ua makehewa ka manaolana; manaonao ka hopena.

I kona wa e ola ana, ua kukulu ae la ia i kekahi kia hoomanao nani, a olelo iho la iaia iho. " Mahope o ko'u ola ana i ke ola ana hanohano; mahope o ko'u paio pono ana i kona mau kaua, maanei au e moe ai, a ke bala au, e hele mau auanei kanaka ma keia wahi a e olelo, o kela kahi hoomaha o Abesaloma ka nui." A ua kapaia ka inoa o ia wahi a hiki i keia la " Kahi o Abesaloma" Aka, aole ia malaila kahi i mo@ ai aia mao iloko o ka ululaau o Ep@ra@ma malalo o kela ahua pohaku. Malaila oia kahi i moe ai iloko o ka luakupapau o ka poe kumakaia; i ke 30 wale no o kona mau makahiki. Aloha o Abesaloma ka hoinoia, hoohaahaa@a; a he pilau na hoomanao ana nona mao a maanei o ka Iseraela a pau.

Oiai au ke kamailio hou aku nei imua o oukou i keia po, ke ike aku nei i kekahi mau opio me na maka hulalilali, kulana ikaika, nui ka manaolana a pela wale aku. E akaaka paha auanei oukou a olelo ae "mai hopohopo no'u" Aka, ina he mea hiki i kela ahua pohaku iloko o ka ululaau ke kamailio mai ia oukou i keia po, a haawi mai i na huaolelo ao a kaohi mai i kou mau manao lalau. Malia paha, e moe aku ana no kahi o oukou iloko o ka luakupapau o na manaolana poino, aka, e hopu koke i ka olelo, a malama no ko oukou pomaikai. Mai hoopala@ ha.

E nana i kela kanaka ona e hele hikaka la ma na alanui i keia po me na lapuwale a pelapela ma kona maka, a o ke ano o ke Akua ua holoi ia mai kona helehelena; ua hoaahu iaia iho me ka aahu o ka holoholona pelapela, a diabolo paha. Hookahi wa ua like kona makuahine. A e ike i na hana maalea a ka mea hoowalewale i ka hookahuli ana i kela mea maemae a i mea lapuwale. E akahela, malia paha, he mau hiohiona no keia mua aku o oukou.

Ua hopohopo mau au e o'u mau makamaka, i ko kakou hoomaka koke ole i ka hana a me ke au ana i na opio. I ka 23 o na makahiki o Abesaloma he pepehi kanaka ia. He mea hikiwawe loa ke oo ana o ka hewa, i like ole paha me ko kakou mau manaolana ana. E nana ae i keia mau keiki opiopio ma o a maanei o keia anaina, no lakou pakahi na makahiki like ole. O na opio e like me keia e ulu ae nei, oia no na puuhonua a me ke koo ikaika o ka lahui, - a he mea pono ole ia kakou ka nana maka ana aku ia lakou me ka olelo ole aku i kekahi mau huaolelo ao a me ka hauoli. A ma ia hana, o ko kakou hooko ana ia i kekahi o ka kakou mau apana hana lehulehu. Oia ka mea nui o ka makemake ana i ka Ahahui Opiopio Karistiano, i loaa ai he puuhonua a he palekana mao a maanei o na opio, mamua o ke kamaaina loa ana aku i na ala o ka hewa.

He haiolelo ka i haiolelo ia imua o na makua lehulehu i kekahi po. Ia po no ua kamailio aku la kekahi makuahine i kana kane. He hopohopo ko'u aole kaua i hana i ka kaua hana ia Kimo; e hoomaka kaua ma ka pule ohana ana i ka po o ka la apopo. " I ka auina la Poakahi, ua kii ia mai au e hele aku i kahi hoomaha o na kaa ahi, a ua menemene ko'u puuwai i na mea a ko'u mau maka i ike aku ai. Malaila, e waiho mauleule mai ana o Kimo, me na a-u wawae ua mou a kaawale loa mai ka pauku kino mai. Aka, o ka mea oi aku o ke kaumaha malaila, o ka ike ana aku i ka makuahine, e holoholo ana mao a maanei o ka papahele, me na helehelena e hoike mai ana i ke kukohukonu o ke kaumaha, i hele a puluelo i na waimaka e kahe makawalu ana, a e lulu ana hoi i na lima me ka uwe ana me ka leo nui, "ua hala ka manawa, ua hala ka manawa!" Auwe! ka manaonao! He mea pono ia kakou e hoomaka i ka hana me keia mau keiki, o ili mai auanei ka pilikia i kekahi o keia ma ka hoohemahema ia e kakou, a moe aku paha i ka luakupapau o Abesaloma.

E komo pono aku kakou a nana aku i na loina a me na kumu, o ka loaa ana ia Abesaloma o keia haawina kaumaha a manaonao. Ka mua. - Na hoao ana ona, me na hana pono ole, e ko ka mea ana i iini nui ai, oia hoi, e lilo i Moi. A me ia manao heekei ona i hoomaopopo ole ai ia i ka pono a me ka pono ole, o ka mea ana i ake nui ai; i na la paha i ko kona iini, aohe no la he olelo ana, elike me kona hoao ana me na hana lapuwale. E haliu ae a nana aku kakou iaia e noho ana ma ka puka nui o Ierusalema. Ua hele mai ka lehulehu he mau pilikia pili kanawai ko lakou, imua o ke alii ka Moi e hooponopono ai, aka, pa e aku la kahea a Abesaloma, me ka olelo aku, "Ae, he maikai a he pono kou aoao, aka, aohe  he mea nana e hoolohe mai i kau; ina paha owau ka Moi, e hana no wau i ka mea pono nou. Pela wau e hoomanao nei i ka poe imi a puni oihana, mamua ae o ka wa koho balota. Ua ike lakou i na mea a pau ia wa, me ka olelo "Auwe," e Ioane e, pehea oe, ua hauoli loa wau i ka ike ana aku ia oe. Pehea ko wahine a me na keiki?" Heaha ka manao nui o ia mea ia oe, i ko wahine a me na keiki; he ole loa. Pela no o Abesaloma. Heaha kona manao nui i ka pono o ka lehulehu; hookahi no mea nui o ka lokahi o ka manao e koho iaia. Ke hele mai kekahi mea a kulou haahaa aku imua ona, hele mai la ia e honi ia mea, ka i ka koni a Iuda Isekariota; a pela oia i aihue ai i ka puuwai o ka Iseraela.

E na opio akahi no a hoomaka ae e ike maopopo i ke ano o keia ola ana. He makalua, he pomaikai a he pono nui no oukou ke nana aku imua, aka, heaha la na kumu nui a oukou e hana nei, i wahi @ loaa aku ai ia mau m@@. He maemae anei ia mau kumu? He oihana akahai anei kau? Ua manaolana anei oe maluna o ka noho @@la oe e nohoalii ai? Pehea la oe e imi nei? E holomua ana no paha oe no kahi mau la pokole, ma na hana kolohe a lapuwale, aka e poho ana a haule pu na manaolana ke hoea aku i ka hopena, no ka mea, ua olelo mai o Iehova ke Akua.

Ka lua - Ka hoike ana aku ona i kona hoowahawaha i kona makua kane. O ka hoopunipuni a me ka hookamani, oia paha na mea i oi aku o ke ino a me ka hoowahawaha ia. A o keia mau mea, aole hiki ke hoole ia, aole i nalowale mai ia Abesaloma aku, a pela no hoi, he kanaka hoopunipuni a he apokaka oia. E nana ae iaia e ku ana imua o ka Moi, a me ka hoohaahaa hookamani a hoopahenehene, a pane aku la, " E kuu makuakane," oiai au ma Gesura, ua hoohiki au, ina e hoihoi hou mai ka Haku ia'u ma Ierusalema, e hele no au a hoohaahaa aku imua o ka Haku ma Hebarona; a nolaila, ke nonoi aku nei au ia oe, e hookuu mai ia'u. A ua pane mai ka Moi, "E hele me ka maluhia. Aole oia i hoohiki iki, a heaha kona manao nui i ka Haku. Heaha kona mea i iini a i kau nui ai e hiki ma Hebarona? E hai aku no au ia oukou. "A i kona hiki ana ma Hebarona, ua hoouna aku la ia i na kiu e hele a puni ka aina me ke kukala leo nui ana, 'O Abesaloma ka Moi.' " Nawai no la e ole kona moe malalo o ka puu pohaku. Aole i ae ke Akua ia mau hoowahawaha, oiai Oia i olelo ai ma ka Elima o Kona mau Kanawai. Nolaila, e na opio, ke uwalo aku nei au ia oukou, he au pioo a hewa keia. Aole i manao nui ia na kanawai o ka aina, no ka mea, he loli mau, a ua kohu kanaka makua ka opio i ka 15 o na makahiki; aka, o ke kanawai o Iehova, he oia mau, aohe kau e loli ai. Mai hookuli i ka leo o na makua, aka, e hana me ka hoolohe a me ke kani@hu ole; mai haawi aku i na olelo pakike a hoopunipuni, a mai hana i na hana a ka apokaka, o haule auanei ma ka lua ahi a hookahi ka mainoino ana me Abesaloma. E kapae loa i na kuko lapuwale a me na manao haakei, a mai hoao iki e uhai aku ma kau wahi o ko Abesaloma meheu.

O ke kolu. - Ua kapae oia i ke Akua mai kona noonoo ana a pau. He kuahu ko Aberahama, Isaaka, Iakoba a me Davida, aka, o Abesaloma, he ole loa. Aole ona mau manao a hoomaopopo ana i ke Akua, a heaha no kona manao a hoomaopopo ana Nona. O kana olelo mau, "Owai la ka Haku a'u e hoolohe aku @@ Iaia." Ua maikai a moakaka lea ke kamoe a waiho ana o kana mau hoolala ana; me ia na kanaka naauao o Iseraela, a me ka poe ikaika loa ma kona aoao, aka, heaha la ka mea i loaa iaia. Iloko o ka wa pokole ua pau lakou he mau mea ole i ke Akua. He lehulehu o oukou ua loaa ka naauao, a me na pono a pau no ka holomua; aka, aia he mau lua haule au i ike ole ai, a me na popilikia e ala mai ana, o ke Akua wale no ka i maopopo; he mau hoouka kaua e hakoko ia aku ana, o kona lima wale no ka mea nana e alakai ia oe me ka palekana a loaa ka lanakila.

Nolaila, mamua ae o ka hoopau ana i keia, ke makemake nei au e hoomaopopo oukou i na hopena ino o keia kanaka opio i ili aku maluna o kahi poe e aku. Ina la hoi oia hookahi wale iho no ka mea i komopoo iloko o keia mau hana lapuwale, aole no la hoi e nui ka poino a me ka pilikia; aka, ua palekana ka aina i kona nalohia ana, oiai, oia ke kumu o ka poino ana o na tausani ola lehulehu. E nana ae kakou ma kela hoouka kaua ana iloko o ka ululaau o Eparaima, he 20,000 i haule aku imua o ka oi o ka pahikaua, a ua oi aku mamua o 20,000 ma na hoohuikau ia ana iloko o ka ululaau hihipea.

E nana aku kakou imua i ka la o ka hookolokolo nui e hoea mai ana ka la hoi e ala mai ai o Abesaloma mai ka ahua pohaku mai, a me kela puali nui o 40 a 50,000 paha mailoko mai o kela ululaau. I kona wa e ku mai ai imua o ka Lunakanawai Nui no kona hoopai, e kuhi mai no auanei mai kela aoao o ka nohoalii, na manamana lima mai ke 40 a 50,000, a me ko lakou kukala leo nui ana mai, "Nau makou i lawe mai ianei, nau i aihue ko makou mau puuwai, nau i hoowalewale makou a poino makou." A na ka walania o ia mau leo walohia e kukuni paa aku iloko o ka poho hohonu loa o ka enaena lua ole o Gehena. Auwe! E o'u mau hoa'loha, aole kakou e hele kohana aku ana i ka Home Lani, a iloko o ko kakou ike ole, na ka kakou mau hana maikai a ku i ke aloha e alakai aku ai iaia@ kahi poe e ae malaila; a pela no hou, aole kakou e hele kohana aku ana i ka enaena o Gehena, me ka nele ole o ko kakou kaualako aku i kahi poe e ae ilaila.

Ke piliwaiwai a uhauha oe, he mau hoa kou iloko o ia hana; ke inu waiona oe, he hoa a mau hoa paha kou e kike kiaha pu ai me oe. Aole kanaka i ola nona iho. Ina eia oe ma na meheu o Abesaloma, e kaualako aku auanei kou meheu i kahi poe e aku e ukali aku malaila, a pela auanei @ naue mai aku ai ia mau hana @@@ a lapuwale au a hiki i ka hopena o keia ao, a ia we e hoea mai ai ka hookolokolo ana no ia mau mea a pau.

Auwe! E ke kanaka opio, e hookaawale ia oe iho mai keia hopena mainoino mau, he hopena au e manaolana ole ai no ke ola mau ke haule a make oe oiai ina i keia wa, eia oe me ka meheu o Abesaloma, o ka wa no keia haalele a @@ola loa aku, no ka mea, ua olelo nui ia iwaena o kakou. - " O ka lohe ke ola, he kuli ka make."

E noonoo kakou i ka hookaumahaia ana o ka puuwai o kona makuakane, a i ka nui o ke aloha o kela makuakane iaia, kela keiki kamahao i loaa na manaolana nui ana nona. Ua hoonoho iaia maluna o kona mau kuli a me ka paani a hoonanea ana me kona mau lauoho ano silika. Ua olelo ia oiai i kona wa i kipakuia ai a kaaawale mai ka makua mai, ua kaumaha ka puuwai o Davida no Abesaloma kana keiki; a i kona huli hoi ana mai, iloko o kona mau hewa a pau, ua honi aku no iaia; a i kona hapai ana i kona lima e kipi, a i kona hapai ana i kona lima e kipi, a holo aku la ka Moi Davida i Mahanaima, a oiai ua makaukau na pualikoa no ka hele ana aku i ke kaua, ua pane aku la oia i na Kapena a pau:- "E hana akahele aku me ke kanaka opio Abesaloma." A i ka alu na o ka la, ike aku la ia i ka elele e kukini mai ana me ka manao e lawe mai ana i na mea hou ano nui no ke auhee o ka enemi, aka, halawai mai la me ia ka lono no ka make o Abesaloma, ia wa no oia i kuwo mai ai me ka olelo kaukau kumakena kaumaha e mau nei ke kani o ke o mai ia mau la mai a hoea wale mai i keia la, ka uwe kumakena o ka puuwai i hoeha a hoonaha ia.- "Auwe! E kuu keiki o Abesaloma, kuu keiki, kuu keiki o Abesaloma, i manao ia e ke Akua owau ke make nou! Auwe! E Abesaloma, kuu keiki, kuu keiki!" E ke kanaka opio ina aole oe e hoeha nei ka puuwai o kou makuakane ma keia honua, ke hoeha nei oe i ka puuwai o ka mea i oi ae ke aloha nou mamua ae o ko Davida aloha no Abesaloma. Ke hapai nei anei oe i kou lima kipi? Aole oe e lanakila. Ke uwalo aku nei au, e haalele a e kiola loa aku ia mau manao kipi ana, a e hoi ma@ i Ona la i keia po ano, a e mihi aku, "ua hana hewa au." E kala ia mai no ia a pau loa, a e holoi ia a maemae loa a e like ke aiai me ka hau, ma o ke koko la o ke Keiki Hipa, a e loaa no ia oe ke komo lima makamae o ka maluhia, a me ka honi o ka manao maikai a me ke aloha oiaio. Ina ua paakiki kou puuwai, o ka wa pono keia e hoopalupalu iho ai, a e huli hoi mai iwaena o Kona kihapai nani a makamae. E na opio, mai hookuli a hoopalaleha. I keia wa ano, e hoi mai, o hoea mai aunei ke kupilikii, ua nalohia ka wa ku pono.

 

Ma ka la 1 iho nei o keia mahina ua nalowale mai Kapiolani Paka aku he lio hulupapa; he 3 ona mau wawae keokeo, he kiko keokeo ma ka lae, he huelo loihi- kuni @ ma kona uha akau hope. E loaa no ka uku makana i ka mea e hoihoi mai ana ia E. G. Schu. man, Helu 70 ma ke Alanui Moiwahine. 2002-2t

 

O ka pololeo loa ma keia hoolaha he ekolu wawae keokeo, aole he eha.

 

CHAS H PULAA

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

A e loaa no au ma Honomakau, Kohala Akau, Hawaii. 2001-tf.

 

JOHN MAHIAI KANEAKUA

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI MA NA AHA HOOKOLOKOLO A PAU O KEIA AUPUNI.

Keena Hana me Hon. E. Preston (loio P@ekane) ma Alanui Kaahumanu, Honolulul

 

J P. HANAAUMOE

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai ma na Aku Hoomalu a Apana o Keia Aupuni.

E loaa no au ma Puna, Hawaii.

 

OLELO HOOLAHA: - E ike aunei na kanaka a pau, o maua o na mea nona na inoa malalo nei, ke hookohu aku nei maua ia KEKUAKOA i Luna nana e malama i Kai Lawaia o ELE, ma ke alo o Leahi, a meia ka hooponopono ana me na poe lawaia a pau o ia Kaha, mai ka la i aku nei o NOVEMABA, 1884.

D. MANAKU

MRS. M. MOANAULI.

Na Luna Hooponopono Waiwai o J. Moanauli.

Honolulu, Oct. 31,1884 1197-im.

 

OLELO HOOLAHA: - E ike auanei na mea a pau ma keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hookapu aku nei au i na holoholona Lio, Bipi, Kao, Hoki, Miula, aole e hele wale maluna o kuu aina e waiho la ma Palama, Waikapu, Maui; a ke hookohu aku nei au ia Mr. Kuahui, i Luna nana e hopu i na holoholo na e hele wale ana maluna o na aina la, a oia no ka mana ma na mea apau ma ke kanawai.

 

W@. K. HAKALAAU

 

Aala, Honolulu, Nov. 6 1884 1197-@m@

 

NA HOOLAHA KUMAU.

HALEPAI O THOS G. THRUM

-

- O KA NUPEPA -

SATURDAY PRESS me KUOKOA

-

ALANUI KALEPA, HONOLULU

 

Malaila e pa@@a @@ na ano a pau o na

 

BUKE, HOILE O NA KULA, HOIKE A NA KOMITE, NA HAAWINA KULA SABATI,

 

PAPA KUHIKUHI  O NA ANO A PAU, HOOLAMA NUNUI A LIILII, BALOTA, LI@@NE PAPALE, TIKETA, WAHI LETA, BILA PAI HAKA@KA, HOOLAMA KUDALA,

 

Iloko o ka wa pokole a me ka aukau haahaa.

 

-

A ma ka halekuai o THOS. G. THRUM ma ALANUI PAPU, e loaa ai na

 

Kalana kakau o na ano a pau,

Wahi Leta   "        "         "

Inika           "         "         "

Penikala     "                "         "

 

Mea Hoopipili, buke hoomanao, Peni gula a me kumu gula, Kii, a me na laau, Buke kii o ka ohana, Buke kii a na keiki, Na mea paani a na keiki, Kaa a na keiki, Kaa huila lua o na opio.

 

A he Agena no ke ana lole pepa o na Keiki a me na wahine

 

-

No ka hoailona ana i na lole me na inoa ponoi e hookoia na kauoha a pau no na papa inoa ke waihoia ma keia halekuai me ka uku pu o ka papa inoa i makemakeia. Uku no ka inoa hookahi me ka inika a me ka hulu, $1,50 ina ma ka papa inoa keleawe, @ in@ ma ka papa inoa dala, $2.

Ona kauoha pau mai na mokupuni e hookoia ina e hoouna pu ia mai me ke dala a me ka moakaka pono o na hoakaka ana.

THOS. G. THRUM

 

NU HOU! NU HOU!

-

Na Waiwai Hou Loa!

NA PAIKIKI O KEIA AU.

-

E loaa no ma ka ha halekuai

 

DILLINGHAMA MA,

Ma Alanui Papu.

-

Oia na waiwa malalo iho nei:

Na Palau, Kaa Hu@a@alala, Kopala, Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hama@@@ Kamana o na ano a pau, Na mea Hana a na Kamana, Poe Hamo Puna, na Amara a me na mea kana o ka Poe Akeakamas a pau. Pena Aila, Vaniki a me na Palaki, Pauda, Poka a me na Kuka@pele, Palaki Hamo Puna, Pulumi, Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa, Holoi Lole, na @pu@@, na Pa Palai, na Ma kau Lawaia, Na Aho Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi, O, a me na Puna, a he nui aku no na mea i ko@.

KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I NA HALE

-

hiki ole ia makou ke huai pau aku aka, na oukou no e hele mai a e hoonuuiho. O keia maluna ae, e loaa no ma ka halekuai o Dilinahama Ma, 0136@3m@Mai ke h@h@  37, AlanuiPapu

 

NA HOOLAHA KUMAU

WO. SMITH

LOIO, LOIO, LOIO

KEENA HANA H@@@ @@ @@@ @@ tf.

-

WA. KINI

LOIO, LOIO, LOIO

KEENA HANA: Helu 15 alanui @@@@, Honolulu

-

WR KAKELA

LOIO A HE KOKUA MA KE KAN@

He Luna H@@@@@ P@@@@@

tf.

-

A ROSA (ANONI.)

LOIO A HE KOKUA MA KE @@@@@

He Luna Hoo@@@@@@@

KEENA HANA: Ma Ke Kee@@@@

tf.

-

SB. DOLE

LOIO, LOIO, LOIO

He Luna Hoolalo Palapala

KEENA HANA: Ma Alanui Kaahumanu

tf.

-

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAW@@

A he A@ena Hoolalo Palapala n@ @@ kupuni o Oahu

KEENA HANA: Helu S alanui Kaahumanu

tf.

-

JAMES M. MONSARRAT (MAUNAKEA.)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAW@@@

He Luna Hoolalo Palapala

KEENA HANA: alanui Kalepa

-

RICHARD F. BICKERTON (PEKEKONA)

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAW@@

KEENA HANA: Helu 27 alanui K@@@@

tf.

-

SN. EMERSON. (EMEKONA)

LUNA Hoolalo Palapala Kepa P@@@@ no ka apana o Waialua, @@@ no ka Hoolalo ana i na Palapala @ mokupuni o Oahu. Ua makaukau no hoi oia ANA @@ ma na wahi a pau makemak@@

 

Waialua, Oahu, Nov 10, '83 11@@@@

-

WILLIAM AULD.

@una Hoolalo Palapala @@@@ no ka Apana o Kona.

KEENA HANA: Ma ke Keena W@@@@ Honolulu.

-

SH. MEEKAPU.

Tela humhumu lole,

HALE HANA: Helu 11 aianai N@@@

-

C BREWER & CO (B@@@)

Ua makemake ia ka poe mea ILI @@ MALOO a me na ILI BIBI, A pele h@@ na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai m@ lakou mau ili me makou a e h@@@ kou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA kakou Makeke.

-

JNO. M. KEALOHA

LUNA Hoolalo Palapala K@@ P@@ no ka apana o kuwaihau, k@@@ Agena no ka Hoolalo ana i na @@@ no ka apana o Kawaihau, Kauai@ Kom@@@na Palena Aina no ka a p@@, Kawaihau, Kauai, a he Luna @@ Mare no ka Pae Aina h@@@@ 1163-1yr.

-

DILLINGHAM & CO

Mau mea Kuai Lako Ha@

Alanui Papu, Honolulu

-

FRANK PAHIA

ANA AINA! AINA!!

KEENA HANA: Aia ma alanui Moi, @@ ke loa i ka Uwapo o Hooliliamanu

-

CC. COLEMAN

Amara a he mea hana Mek@@

Kapili Kapuai hao lio A ME KA Hana Kaa Lio ana, etc Hale Hana ma Alanui Alii. E kokoke la i ke Alanui P@@ 905-tf

-

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE

(O LUI MA) ma ke kaha@@ kahiko ma alanui Papu a me Ma E loaa ai na PAPA NOU AIKI o kala a me kula anu

_

Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Piele, Na Papa Ku, A me na Papa moe @@ loa

Na Pili o na Hale o na Ano a P@@

-

Na pepa Hoonani, Na Pena o na Wal@@, Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na A@@ Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o n@ ano a pau, Na Aila P@@@, o kela me keia ano Na Aila Hoemaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.

NA WAI VANIKI am me na WAI HOOHINUHINO NANI O NA ANO A PAU LOA NA BALAKI ANO NUI WALE

A ke hai ia aku nei ka lono i na Makamaka @ pau, na makaukau keia mau Makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana

NO KA UKU HAAHAA LOA

E like me ka mea e holo ana ma@@@ LAUA a me ka mea KUAI.

E Hele mai! E na Makamaka lawa no hoi koo makemake A ka oluolu ame maikai.