Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIV, Number 33, 15 August 1885 — HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI. A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA NAITA ALA-HUNA KA WELI. A O KA POWA HOI, O KA ULULAAU ELEELE.

He Nanea i piha na Hoopo ana ake A!oh*, aoai we» Kupaianoha a H«»pahjcJuo hoi i kanaia, aoeu btna Welittxli i ikeia au ia au Hookala Makakila. Ma ia nuu u!ula»u anoano, 1 « olapa ae ai na aht uwila— He kam me ka aakek« anm o txx pahL 0 ! Ua meha. E hoolono, He aaita ! He powa ! Ka w*ti ! AE moe ana hoi ma ka wawae o ka ui 0 ke kakela Denakadofa. kekahi ilio nui; o kona hoapili mau la i na wa a pau, a he kauwa hoolohe pono loa i kona haku wahine. He kino nunui a kulana o ka ikaika ko ua ilio nei, a ua kapa aku kona kahu iaia, o Felita. Ua hilinai aku o Elika maluna 0 Feiita me he mau tausani koa kiai la nona. Ma keia manawa a kakou e ike nei i keia mau kaikamahme me ka ilio, e noho ana mamua pono o ka puka o ka hale o ke kanaka uhai holoholona, o ka hiki ana iho no ia o ke kaikamahine o ke kakela Denakadofa. A mahope o ko laua ike aloha ana, elike me ka mea 1 maa mau ia laua, ua hoopuka koke aku la o Elina i ke kaikan ahine o ke kakela ; " Heaha hoi kona mea 1 hele ole mai nei ? " me ke apo pu ana aku haoaloha Eiika; "Aole d f u wahi manao iki he hiki ia oe ke hele mai, me | kona hele pu ole mai. " !

" Kahaha !" Pela o Elika i hooho ae ai, me kona kamailio liilii ana iho me ka luli pu ana o kona poo, me he la aia oia iloko ok £ kaumaha nui. " O ka'u ilio o Fellta wale no ka mea a'u i ike ai he hoahele no'u, a'u hoi i hilinai ai. Kuu Felita aloha !" wahi a Elika i hoopuka ae ai me kona kulou ana iho ma ka a-i 0 kana ilio aioha a honi iho la. Ama ka lohe ana o Felita i ka hoopukaia ana o kona inoa, ua nana ae la oia iluna i na maka o kona haku me he la ua maopopo īaia na olelo a pau i kamaihoia, A kamailio hou iho la o Elika i kana ilio me ke apo hou ana iho ma kona a-i. " Ina no hoi he aloha oiaio kou e kuu Felita aloha! alaila " Elika ! Heaha ia ? Pehea hoi oe i kamailio ai pela ? He oiaio aole o Ilaneka " " 0 Ilaneka!" i pane koke mai ai 0 Elika me ka hikiwawe, a me ke ano puiwa. "O ! he koa ia. He manao paa kona, ahe oiaio ona oiaio. Mai enanao oe pela 4 no kekahi mea no Ilanek'a vona Lidena. Kuu Ilaneka aloha ! Aia no paha oia ke hele la ma-o. a maanei me ka manao kaumaha elike

me a'u." '• E kuu aikane aloha e Elika, " i pane aku ai o Elina me ke ano pihoihoi. u Ea, ke hoomaka'uka'u mai nei oe ia'u. He mea anei kekahi e pili ana nr kela puuwai eleele, Sir Pasekala ? w " Ae e Ehna auwe ! Oia ;" wahi a Elika i pane aku ai " E Elika," a apo aku la o Elina ma ka ai o kana aikane aiona. He makemake hoi au e hai mai oe i na mea a pau ia'u. Ua kamaīlio pinepine mai oe ia'u no ka Naita Pasekala Danawolefa, ka mea hoi au e makau mau nel Aote paha oe e kanaiua i ka hahai aaa mai ia'u." " Aole. Aole loa o'u makau i ka hajhai ana aku ia oe. O! Ina wau i manao, aole e hiki ta*u ke hilinai maluna ou e Elina aloha, alaila -ole e hiki ia'u ke ola ma keia noho ana. E like oa •uea a pau imua o'u me he kula waoakua b;" a noho mumule iho <a ia no kelahi wa, a pane hou aku la. •* E hahai aku ro au ia oe, i ka moolelo mai ka mua a hiki i ka hope; a ua manao au aole no e nele ana kou kokua ia'uM Ae, hookahi a'u mea aut e hai paa aku nei imua ou e Elika; E haawi no au I m kokua aoa a pau e hiki ana ia'u. * Ae, pek io xu>; u* ike 00 au e kokui um aai no oe ia*u i na w* a pau e

mikemakei* ai, m« ke UnaluA ok, a e hai aku »u i* c« ; nolaik, e hooiohe poao oe, a e ike no hoi oe i aa mea a pau e piU aiu. " No kekahi manawa he iiuliu U* ko Uut noho ana me ke kamiīlio ole, a • haalulu ana hoi ka u; nohea oke ka> kela a kamailio mai la me ka haalulu. " Aia mawaena • Ilan«ka Toaa Lkkna a me a*o, he pili o ke aso Imahanau i kapaia, ftka aole a» he nhi koko ikl Oiai o kona makuahine, oift ko Sir Aka vona Morina kaikuahine ; a o Sir Aka hoi, he makuakane ia no ko u makuahine a he kupunakane hoi no'u, ma o ka raare ana hoi i ke kaikaina o ko'u kupunawahine. Aka, ua aleha no ko'u makuakane r a me ko'u makuahine ia Ilaneka, me he la mai loko ponoi aku o laua. Ahe mea no koi na kuu makuakane i makemake nui ii f e iilo no Ilaneka ka'u kane. He eono wale no ona makahiki a make aku la kona mau makua, a lawe koke ia mai ia oia e ka Naila Aka vona Morina ; a aele no hoi i loihi loa mahope iho, ua make aku ia ka Sir Naita Aka wahine ; nolaila, ua hoihoi ia mai la oia i ke Kakeia I)cnakadofa, a mai ia manawa mai a hiki i keia wa, ua liio ia i

) home nona. Hc aina wai*ai nui no ) ko ka Naita Aka, a ua manao no hoi > ia aku maluna o Ilaneka. Nqi laila ua manao loa ko'u makuakane, i oia no ka'u kane, ke noh« pono ia a hiki i ka wa kupono, no ka noi ana i mai i ko'u lima. Ua ike no hoi oe e : Elina iko maua aloha ; he malie, elike l me ka wai i ka la pohu. Aka, he hoi honu, he paa a he mau loa. Aoie no > hoi maua i hoomaopopo laa i ko maua > aloha kahi i kahi; aia wale no ika wa t a kekahi mea i komo ai a hoao ae la e : momoku i ke kauia silika o ko maua ; aloha piii paa ana, akahi wale #o wau i a ike." i " E Elika ! w pau*f e - oe. Mamua oka hele aoa o kuu makuakane ma kela huakai ana-a o kooa > wa hope loa no hoi ia a make aku la ma > ke kahua kaua. Auwe! Me he ia • na- : ha ae ana ko'u puuwai, ke noonoo ae 1 au nona. Kuu makuakane aloha, i haaleie mai hoi ia'u a me ko'u makuahine! Ae, mamua o kona haalele ana iho ia makou, ua hai mai oia i mua o maua o lianeka. Hai mai ia ia, ua ike no ko'u makuahine a me ka Naita Aka vona Morina i kona manao, a he mea pono hoi a lohe maua, a hai mai la ia. 1 Ina ma ka'u huakai e hele nei a i hoi ole mai au, alaiaila, ua makemake au ia olua e raare, ke hiki oe 1 ka 19 makahiki e kuu lei aloha.' Aua ae like aka la no hoi maua imua ona. O kona ma* ke ana, ua ike paha oe. Ua haule a make loa oia ma Novi, na kekahi Tureke hoole akua i pepehi 1 ka wa e hahana ana ke kaua. Ua kahea aku o 3igimune e hoi hope, aka ua hoomau aku la no oia i ka hele ana imua a h«ki i ka waiho ana o kona mau iwi ma ke kahua kaua." Ma keia wa, nana ae la kana ilio o Felita i na maka o kona haku, me he la he manao kaumaha kona no na mea e ' kamailio ia ana, a apo iho la kona haku ma ka a i o kana )lio aloha, a honi iho ia me ke kulu ana o kona mau wai* maka ma kona mau papallna ohelohelo a hoomaka hou ae la oia i ka hai ana i kon* moolelo : "Ma ia manawa kmtt> ooaha a makou e noho ana iloko o ke kanikau, o lianeka wale 00 ka mea nana e hoohauoii i ko makou noho ana, aole hoi o ka naiu Aka he naakua hoi ia. A hala ae la ka makahiki, aia ka haoanui o ko Ilaneka manawa ma ke kuU o Hidalbega, a mahope mal a i keia maaawa hoi, aia oia maiuaa o kona waiwai ponoi kahi i hooponopono ai oiai ua nawaliwali loa ka naka Aka aka, he hele pinepine mai no oia e ike ia makou, ua manao loa no ko'u makuahine, ahe keiki ponoi la nana; aka owau, ua haawi me ko'u maAao a pau e iilo ia o ka'u kane. Nolaila, aok no paha e k>thi 100 a e hiki mai »0 i tta manawa la e hooko ia ai ua maaao lao kuu makuakaae, a o maua puaokoi. Ua ike no hoi ao he aloha o Haieka ia'u."* A eia hou i keia «* be ao poiuluki o i ka inow me na ooli o ka poioo • hookoI koke mai ana e uhi mahiaa, • koopM hu Uilii aku i oa maawe o k« aioha. a • i ko maua manaoiana i Miok He oi aku hoiko'u maknwila • ma kahi o ke kaikamahme aka pm Jof o Badena. *