Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 10, 6 March 1886 — Page 4
| This text was transcribed by: | Jan Pappas |
| This work is dedicated to: | Jon Yasuda |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki.......................@.00
No Eono Mahina......................1.00.
--KUIKE KA RULA.--
Podo@o MARAKI 6, 1886.
HUNA IA'U
@ ME@
G.H. No 876.
1
Ma koa malu e Iesu la
Huna ia'u
Mai na ino i pahuhu la.
A paa au a mau a mau la.
Huna ia'u
Mai ka mana o ke ao la,
Cho Huna ia'u i malu au la
Hoko Ou.
2
Mai ka mana mai o Satana
Huna ia'u.
Oe no kuu Palekana
Huna ia'u
Mai na mea hoowalewale,
Me na kuko nau e pale,
Cho Huna ia'u &c.
3
Mai ka po o kuu kaumaha
Huna ia'u
A i puka ke alaula
Huna ia'u,
A kaa mai o Ioredane.
Ma kou poli Ou kuu uhane.
Cho. Huna ia'u &c.
HAWAII.
Haawina Kula Sabati.
Helu XIII. Mar. 28. Haawina hoi hope.
Pauku Gula. Alaila, kahea aku lakou ia Iehova iloko o ko lakou pilikia, a hoopakele mai oia ia lakou i ko lakou popilikia ana. E mililani aku na kanaka ia Iehova no kona lokomaikai, a no kana mau hana kupanaha i na keiki a kanaka. Hel. 107:6, 8
Manao nui. Ua hoopololei ke Akua i na hana o kanaka, i mea e kukulu ai i kona aupuni ma ke ao nei.
NA HELUHELU LA.
Poakahi, 2 Na 'Lii 22: 1--13.
Poalua, Ier. 9: 1--16. 35: 12-19.
Poakolu, Dan. 1: 8--21. 3: 16-28.
Poaha, " 5: 1--28.
Poalima, Ezera 1: 1--4. 3: 8--13.
Poaono, Neh. 1: 1--11. 8: 1--12.
Saabati, Mal. 3: 1--6. 4: 1--6.
Mele Hosana me ka hoomaikai. H. A. N. 128.
Pule. No ka poe iloko o na pilikia.
NA NINAU.
Iloko o na buke hea na haawina o keia hapaha ? Owai kekahi o na alii pono o ka Iuda ? 2 Na 'Lii 22. Owai na makua o Iosia ? He kanaka makua anei oia i ka lilo ana i alii ? Pehea nae kana mau hana ? Heaha kana hana nui no ka lahui ? 2 Na 'Lii 22: 4-6. 23:4 20. Ikaika anei oia i ke kinai ana i ka hoomanakii ? Heaha ka i loaa ma ka luakini ? 22:8. Ua heluhelu ia anei ? 23:2. Ua hooikaika anei e ma lama i na kauoha ? 23:21--24.
Owai kekahi kaula i noho ma Ierusalema ia wa ? Ier. 1. 1, 2. He loihi anei ko Ieremia hai ana i na wanana kue no Iuda ? Pehea kanaka ? Ier. 9: 2--8. He nui anei ko lakou hewa ? Heaha ka poino e kau mai ana ? Ier. 9:11, 15, 16. Pehea ka olelo o na kanaka ? Ier. 8:20. Nui anei ko Ierimia kaumaha no keia hele hewa o kanaka. Ier. 9: 1, &c.
Owai ka i hele kue mai i ka aina ? Ier. 34:1. 35:11. Owai ke alii o Iuda ? 34:2. Owai ka ohana kaulana e noho ana mawaena o ka Israela ? Ier. 35. Heaha ka Ieremia hana, i mea e hoao ia lakou ? p. 3--5. No ke aha ko lakou hoole ana, aole e inu i ka waina ? p. 6--10. Heaha ka haawina a Ieremia i ao i kanaka ma ia mea ? 1 Sam. 15:22.
Owai ke alii i ka wa i lawe pio ia ka Iuda ? 2 Na 'Lii 25: 2. Nawai i wanana no keia lawe pio ana ? Ier. 27:22. No na makahiki ehia ? Ier. 29:10. Nawai i lawe pio ia lakou ? 2 Na 'Lii 24:10. Ihea ? p. 12--16. Ua aha ia o Zedekia ? Na 'Lii 25:7. Ua aha ia ka luakini ? p. 9. Pehea na pono o ka luakini ? p. 13--17. Pilikia ea ! no ka haalele ia Iehova.
Owai kekahi mau keiki me na pio ? Dan. 1:6. Heaha ka hoowalewale i hiki io lakou la ? p. 8. Pehea ka lanakila ana ? Heaha ko Daniela ano ? Ua pomaikai anei ma ke kuapaa ana ? p. 19, 20. 2: 48, 49
Heaha ka Nebukaneza i kukulu ai ? Dan. 3:1. Owai ka i kahea ia e kele mai e hoomana ? p. 2. Ke ole e kulou a hoomana e aha ia ana ? p. 5, 6. He poe kuokoa, a wiwo ole anei iwaena o ka lehulehu ? p. 12. Ua aha ia lakou ? p. 19--21. Ua poino anei ? p. 27. Nawai i malama, a hoopakele ? Pehea nae ka poe i manao e ia lakou ? Heaha ke kumu o ka wiwo ole o keia poe ? Ma ko lakou aoao anei ka pono ? Hiki anei i kanaka ke lanlkila mau, ke ole o Iehova ma ko lakou aoao ?
Owai ke alii mahope o Nebukaneza ? Oiai e hoomana kue mai ana ka enemi ia Babulona, ua aha o Belehazara ? Dan. 5: 1. Heaha ka mea pono ole ana i hana'i ? Ia wa heaha ka i hooweliweli ma iaia ? p. 5, 6. Heaha ka mea i kakau ia ? p. 25. Heaha ke ano ? Nawai i hoike i ke ano ? Pehea ka hooko ana ia olelo ? Lilo ke aupuni iawai ? Ma ka lima owai na alii a pau, a me na lahui ? Hookuu wale ia anei na mea i kaupaona ia a ike ia ko lakou mama ?
Ehia makahiki ka noho pio ana o na Iudaio ? Nawai i kokua i ka hoi hou ana i Ierusalema ? Ezera 1: 1. Heaha kana i haawi ia lakou ? p. 7--11. Ua kokua anei na mea e ae ? Pehae ka nui o ka poe i hoi i Ierusalema ? Ezera 2: 64. Heaha ka hana mua malaila ? 3: 3, 10--13. Owai ke alakai ma ka hana.
Owai o Nehemia ? Neh. 1: 11. Heaha ka mea ana i lohe ai mai Iudea mai ? 1:3. Heaha kana hana ? p. 4. Heaha kana pule ? Neh. 2:5. 11. Heaha kana hana ma Ierusalema ? Neh. 6:15. He nui anei na keakea i ka hana ? He nui anei na kokua ? Alulike anei na kanaka . Lokahi anei ka manao ? Lanakila anei ?
Ehia na la a paa ka pa o Ierusalema ? Ma ia hope iho ua aha na Kanaka ? Neh. 8: 1. Nawai i heluhelu i ka ke Akua olelo ? Ua lilo anei ia hana i pomaikai no lakou ? 8: 11, 12. Heaha kekahi mau kauoha a lakou i malama'i ia wa ? 8: 14--17. 9: 2. Ua palaka hou paha lakou mahope ? Iloko o keia mau hana ua lohe ia anei ko lakou hoi hou ana i ka hoomanakii ?
Owai o Esetera ? No ka lakui hea ? E noho ana ma ka aina hea ? Lilo oia i wahine nawai ? Owai kona makua hanai ? Owai ka enemi o Moredekai ? No ke aha ko Hamana manao ino ana iaia ? Heaha ke noi a Hamana i ke alii ? Nawai i hai aku ia Esetera I kona manao ? Iawai kona hele ana ? Ua ae anei ke alii i ke noi a Esetera ? Ua aha ia o Hamana ? Pehea hoi o Moredekai ? Pehea ia hoolaha a Hamana no ka luku ana i na Iudaio ? Aole anei ka lima o Iehova ma ia hana a pau ? Pilikia anei ka mea hookiekie ka naau, a imi i mea e poino ai ka hoalauna ? Pomaikai anei ka mea hilinai ia Iehova?
Owai ka hope o na kaula ? Heaha kekahi o na ino i ulu mai mahope o ko Nehemia hoi hou ana i Peresia ? Neh. 13: 4, 5, 7, 10 15, 16, 23, 28, 29. Heaha kekahi a Makaki i hai mai ai ? Mal. 1: 6--8, 13. 2: 8, 11, 17. 3: 8, 15. Heaha ka wanana a Malaki ? 3. E like auanei o Ierusalema me ke aha ? p. 2, 3. Ua kue oia i ke aha ? p. 5. Apono anei oia i kekahi hewa ? 4: 1. Maka'u ka poe hewa iaia, pehea hoi ka poe pono ? 4:2. Ehia makahiki mamua o ko Iesu hiki mai ana ka hai ia ana i keia wanana ?
Heaha ka hewa nui o na Iudaio ? Pehea ka ke Akua hoomaemae ana i na Iudaio i pau ka hewa ? Owai kekahi mau alakai pono iwaena o lakou ? Nawai i lulu ia Ierusalema, a wawahi i ka luakini ? Nawai i kukulu hou ? Owai ka i hele mai e hoola i na lakui ?
Mele. E oh ! e oli ! H. A. N. 144.
Pule. I kukulu ia ko ke Akua aupuni ma ke ao nei.
E LOHE AUANEI KAUAI I KA
UINA O KA LAE O JNO. M.
KILAPAO.
E kuu KILOHANA pauaho ole,--
Aloha oe:--
Ke noi aku nei au i kou Luna Hooponopono e hookuu akea mai i kou mau kolamu no kuu hamare wawahi e paki iho ai ma ke poo o Kilapao, i lohe ai na maku mai Hawaii i ka la puka i Ha'eha'e, a ka aina kaili la i ka papa lohi anapanapa hoopaha'oha'o i ke kaha o Mana, i ka uina ana o ke poo o Kilapao i ka mana wawahi o ka hamare, ka mea e palukuluku mau ana iaia a pau aku na la o kona ola ana maluna o ka honua. Ke haohao loa nei au i keia inoa, oiai aole loa he kanaka ma Kona Akau nei e ola ana a loaa kona inoa o Kilapao, koe wale no, ina he malihinai mai oia no Waolani kahi o ka poe eepa he nui o ke au kahiko, a @ ole he mea hanau hou paha i keia mau la koke iho la. E like me ka mele o ia inoa maloko o keia apana, pela ka oiaio ole o kana mau olelo hehena me ka hupo, me ka akena a hooio i ka puka ana a me ka lanakila ka o ka manu opili o Kahaluu.
E Kilapao, ka mea i pee malalo o ke koloka o ka holoholona elua ona inoa, huna aku i kahi inoa a hoike mai i kekahi inoa, a kamalii e kapa mau ai he popoki huna ino. No ke aha i pee ai a huna i kou inoa ? Aia ka ka buke nui i olelo ai : "Hohe wale ka mea hewa, &c." Ma keia e ike ia ai kou haulehia mua loa ana imua o ka naita o ka hulu keokeo o ka malu kukui kaulana o Keaukukuiula, a o ka olali hoi o ka maka peni, a e helu ia ai ka uina mua ana o ka lae o Kilapao i ka hamare a J. W. H. Isaac Kihe.
E Kilapao, nani wale kou huhewa me he lio makapaa la e hookui hewa ana i na pa pohaku o ka oiaio, a ua hoohalike au ia oe me na koa Imeperiela o ka Emepera Napoleona o Farani ma ke kahua kaua o Kuesa Basa imua o na kea wiwo ole o Gen. Pikekona o na koa Sekotia. Na lakou i kulai aku no ka manawa mua loa i na koa Imeperiela, o ka lio o ke kanaka haule aku la i ka honua a make loa. Maanei e ike ai na lehulehu naauao o Hawaii i ke ano o na hana a me ke kumu i puka mai ai o ka manu kapalulu a Kilapao i kanikani pahu wai ole mai nei, a loaa keia mau lalani olelo kaulana i mele ia e kekahi haku mele.
"I hewa no i ka hele mua,
I ka hooulu i ka la ino.
NA HANA MAMUA IHO O KA LA KOHO.
O na mea i hana ia ma na mamua ae o ka la koho, oia no keia, a e heluheluia me ke akahele a me noonoo nui e na tausani e heluhelu ana i keia kpaio ana no ka pono a me ka aiaio.
1--Ka hoopuka ana o ka Luna Ohi Auhau a me ka Luna Helu i mau pono koho no kekahi poe ma o laua iho, me ka hiki ole aku o ia poe i na la a ka Papa i noho ai. A eia ka ninau ia oe e Kilapao. Ua mana anei a ua kauoha mai anei ke kumu kanawai, a me na kanawai i na luna ohi a me na luna helu e hana pela ?
2-- Ka haawiia ana o ka pono koho i ka poe opiopio i hiki aku na makahiki i ka 17 a me 18, oia kekahi o na hana lua ole i ikeia : oiai, ina e hele aku no Pilipo ia poe e like me ia na huina makahiki, e kue mai ua luna ohi la a me na lala e ae o ka papa. Ke waiho hou aku nei au i keia ninau He hana kulike anei ia i ku i ka pono o ka lehulehu ?
3--Ka loaa ana o ka pono koho i na kanaka, aole ike i ka heluhelu a me ke kakau, oiai no hoi ua luna ohi nei ka i kue mai i kekahi kanaka o ia ano ma ko Pilipo aoao, aohe nae he ike i kela mau kaola nui iloko o kona maka a Kilapao e pee nei malalo o ke koloka o ka hookamani. Nolaila, ke waiho aku nei au i keia ninau hou ia oe e Kilapao. Owai ka i kue kanawai maopopo a haihai mua hoi ? O Pilipo anei, a o Kahoopaa paha ?
O na bana e like me ia i hoikeia maluna ae, oia kekahi o na hauna koikoi lua ole o kuu hamare maluna o ke poo o Kilapao, a e helu hou iho auanei oe e ka mea e kilohi ana i keia, ka uina elua ana o ka lae o Kilapao.
NA HANA MA KA LA KOHO BALOTA A ME
KA HOOPUNIPUNI O KA PAPA NANA.
Mamua ae o ka hora 8 a. m., ua akoakoa ae na lala o ua papa nei a me na luna holo balota, a ua puka mai me kekahi poe noi i pono koho no lakou ma ka aoao kuokoa, oiai ua kauoha lakou e hiki ae mamua o ka wa koho, aka, no ka ike ana o ua luna ohi la no Pilipo keia poe, ua kue mai la a hoole maoli aole e loaa, aohe pai hakahaka i koe. A ke ninau hou aku nei au ia oe e Kilapao. Ua pono anei na hana a ka luna auhau, i kona haawi ana i ka pono koho i ka poe aole i hiki mai imua o ka papa, a aua i ka mana i ka poe i hiki aku imua o ka papa mamua ae o ka hora 8. Aole paha ? He mea oiaio ua akoakoa ae na lala o ka papa nana koho e like me Kilapao hoike ana, aka, ke haohao nei au i keia koe ana o kekahi lala o ka papa, oia o E. M. Hanuna, ke kakauolelo o ka papa. Ua maka ike ole ia paha ua Kilapao nei ma ia wahi, a i ole ua oopa ia paha oia, a ke helu nei au i ka hapakue mua o Kilapao, a o ka uina ekolu ana o ka lae o Kilapao.
NA HANA KUE KANAWAI MAOPOPO A KA
PAPA NANA KOHO.
1--Ua ae aku a apono aku la ua papa nana koho nei i na koa o ka Moi, a me na ohua ona e koho me ke kue i na pauku 20, 21, 22 o ka mokuna 86, o ke Kanawai Hoopai Karaima. Oiai, aole i hala na la a ke kanawai i ae ai e loaa ia lakou ka mana e koho ai ma keia apana. Ua ikaika ia keia mau hana e ko makou luna Hon. G. W. Pilipo, aka aohe hoolohe ia mai, a ua hana keia papa me ke kolohe a hehi maopopo i ke kanawai. Ke lohe hou la o Kauai i keia uina koha o ka lae o Kilapao, a helu hou iho oe e ka mea heluhelu, ka uina eha o ka lae o Kilapao. Ma kahi au i olelo mai nei i kuu paio ana me J. R. Kahulamu, a hiki ole ia'u ke ku imua ona. E Kilapao, ua hiki mai ka hora a'u e hahau pa-umi aku i kuu hamare ma ko poo e ka mea i hoolilo i ka mea awaawa i mea ono, a o ka mea oiaio ole i mea oiaio, a o ka hewa i pono. E Kilapao, e ike pono oe, a e hoomaopopo iho i keia : Ka paio ana mawaena o J. R. Kahulamu ma ka aoao o ka balota aupuni hoopilimeai, a me Jno. W H Isaac Kihe ma ka aoao kuokoa.
NA NINAU A ME NA PANE.
E Kahulamu, makemake au e hoike mai na luna hooikaika o Pilipo i na pomaikai i loaa iloko o na makahiki a Pilipo i hele ai i ka ahaolelo.
Isaac. Na pomaikai hea la kau e manao nei ?
Kahulamu. @ Ka hanaia o na alanui.
Ka hanaia o na uwapo a me na hale hookolokolo a me hale paahao.
Isaac. Aole e hiki ke hanaia na alanui a me na uwapo, na hale hooko kanawai a me kahi mau hana e ae Oiai, aohe dala ma ka waihona aupuni, oiai ua noi o Pilipo, a ua hookaawaleia ma ka bila haawina $5.000.00 no na alanui o Kona Akau nei, a ina ua ae ka ahaolelo a hookaawaleia kela puu dala, alala, nowai ka hewa ? No Pilipo anei ? No na kuhina paha ?
Aole i pane mai o Kahulamu i ka haina o keia mau ninau maluna ae. O kana wale no i pane mai ai, he dala no aole nae he hoikeike mai, ina hooia e ike ia ai he dala io. O keia ka hoka mua ana o Kahulamu ia Isaac Kine, a oia ka@u e haohao nei ia Kilapoomuku oi ole, o ka lua o na hoka ana o Kahulamu, oia no keia ninau.
Heaha ka hana i hoohanaia ai kela puu dala 54.683 a oi i pau ai a i kauohaia ai ke Kuhina Waiwai, e hoike mai i ka wa e noho mai ai keia kau ahaolelo ae ?
Ua haule hou no ua Kahulamu nei, aole hiki ke pane mai, a o kana i pane mai ai, na J. K. Nahale ka e hoike mai kana. Ua pane aku au me ka oiaio iaia, E kii aku ia Nahale i hele mai a e hele mai e paio maluna o ke kumuhana o na mea pili aupuni me ka hopo ole a me ka lohe mai no o ua Nahale la i keia mau olelo mai a'u aku, a me na lehulehu a pau i poai puni ana, a o lakou no na hoike oiaio o keia papaleo ana a me ka liona pu o Kona Akau. Huli ae la ua J. R. Kanulanui la me ka hoka e holo pee ana iloko o ka lehulehu, a o ka'u i pane hope aku ai iaia : Makehewa wau ke paio me oe, oiai, aole i lawa kou ike i na mea pili aupuni. Ma keia i ike pono ai o Kilapao i ka uina pono ana o ka lae a ma ke poo holookoa kahi i ku ai ka lohe i ka hamare o ka oiaio. Ka'u ia e minamina nui nei i ke ano o na noonoo o ke kanaka i kapa iaia iho o Kilapao, malia nae paha, ua uluhia ia ka noonoo e na uhane ino daimonio o ke kiaha gini, a oia ka mea i kapakahi ai ka olelo a puka hewa ai o ka mea hoka oia kai hoka ole; a o ka mea hoka ole, oia kai hoka wahi ana. O, e Kilapao, mahea oe kahi i piliwale ai i ike pono ole ai oe i na mea i hanaia a hoolaha me ka epa a me ka hoopunipuni, me kou manao paha he pono a he oiaio kau. I mea e hoopokole ia ai keia mau kamailio ana, ke noi aku nei au ia oe e hui he alo a he alo, a e paio maluna o ke kumuhana "Ke kulana o ke aupuni. Ua pono anei kona hookele ia ana aole paha ?" Ina he mea oluolu ma ia aoao , ua hauoli loa au ke ku aku imua o ia poe me ka hopo ole no ka pono a me ka oiaio. O ka wa au e ae mai ai e paio kaua he alo a he alo, oia ka wa a me ka la i hooholoia e hui. Pela wale no e ike ia ai ka oiaio o na mea i hanaia, malia he kanikani wale iho no ma ka niho, aohe wali o ka io bipi; a he koele wale iho no ke kila, aohe naha o ka pohaku.
Ke hooki nei au me ka makaukau mau i na wa a pau e hahau aku i ka hamare o ka oiaio maluna o ka mea hewa a me ka epa, a mau ke koele a me ka uina ana o ka lae o ka mea i kapa iaia iho o Kilapao, Kilapoomuku, Kilaoiole, Kilakanikani-pahu-wai-ole, a o ke kokua ona hana ino e Kona Akau nei.
E Mr. Luna Hooponopono, ua puka ka balota Kuhina me na ino a me ke kue kanawai maoli no, aka, e kulai ana makou a hiki i ke auhee ana imua o ka oiaio, a @ iho na koina a ke kanawai maluna o lakou. Aloha nei.
JNO. W. H ISAAC KIHE.
Keaukukuiula, N. Kona, Hawaii.
Feberuari 25, 1885.
NA PUA LEHUA O PANAEWA.
E kuu KUOKOA; Aloha oe:--
Eia hou mai na pua lehua o Panaewa a e waiho pono ia ae i ke akea. Ua waiho mai o Rev. J. S Kalana i ka noho kahu ana no ka Ekalesia o Haili Hilo. A ke kakali nei oia, no kana apana hana mai ke Kiaaina mai, no ka noho Luna Kanawai apana no Laupahoehoe. U ! O ka luhi no ia o ka hooikaika ia F. Pahia a me J. L. K-- A ma ka la Sabati, la 13 o Feb. iho nei, ua kuka na luna o ka Ekalesia me Rev. A. O. Forbes, a ua hookohu pono ia o Rev. J. Pahio i pani no ka wa, a me he la, o ka pau mai koe o na nunuha o Puueo i ka hele i ka pule, ua hemo ka mea ino.
Mahope iho o ka la koho Baloka, Feb. 4, mai lilo loa ka hanu o Noa ai palae, pela mai ka lono, ina i kupono mai i ke kalopaa a Luukopu, ka hoapili no o ua eepa nei. O ke kumu o keia, no ka waiona; no ka mea, oia ka luhi o ia mau opio o ka hooikaika balota. A ke lohe pu ia aku nei hoi ka mihi mai o kekahi poe, me ka olelo iho, kai no paha he pono a he oiaio, eia ka ua nei he pelo keia; ka mea i oleloia, "He wahi manu akamai oe &c."
NA ALANUI O HILO.--O keia mea hilu loa aku no paha ia i kahi luna alanui o Hilo nei, he holo lio peki wale iho no ua o Mr. Anola, me ka omuku kika nui i ka waha, aohe hana ia, elike me ka wa ia Paulo, i ahona na alanui pali i na papahana o Papaikou, no ka hoomaemae no ka hawai-ko.
NO KA EKALESIA O ONOMEA..--Ua loheia mai, ua waiho aku ko laila haioolelo M. Napeahi, ia Ekalesia, no ka nui o ke kue o na hoahanau, ua lilo hoi na Luna nui a me kekahi poe iho i poe kue i ka oiaio. Nolaila, ke lohe hou ia aku nei, e koi hou ana na hoahanau iaia, me ka mihi, me ka minamina nui o no hoahanau iaia; ua uhu keia kue a mokuahana mamuli o ke koho balota ana. E mahalo ia ka mea kupaa ma ka aoao olaio; A o ka pono ke hana ia, a haule mai na lani.
Me keia, ke pahola aku nei ke aloha i na keiki hoonoho hua kepau.
ALAKAI-MEA-HOU.
HE MAU HOOHENO E HU AI KA
AKA.
I kuu Kilohana Pookela, ka Nupepa KUOKOA,--Aloha oe:--
E oluolu hou mai ia'u e hui lima pu hou aku a@e @ a oia iho keia mau hooheno malalo nei @
AHU KA EPA.-- Ma ka wehe'na kai ao i ka Poaha la 18 o keia mahina, ua lawe ia me ka manao he ipukai i-a, na ka mea mahaloia, oia o S H Mahuka Esq. na Mr. Puaiku laua o Mr. Nahulu, mai kai aku o Puako, mai a Mr. Haui aku keia, aka, i ka lawe ana o kela mau kanaka a hiki i Waimea a haawiia i ka lede a ka mea mahaloia S H Mahuka, hoihoiia a loko o ka lumi, i weheia ae ka hana he umeke poi kalo, aole he ipukai i-a e like me ka mea i makemake ia. Nolaila, ma keia hana ana ua lilo he mau hana hoohilahila. Oia paha ka olelo kaulana a ka poe kahiko e kaulana nei, "Hapala ka ele, na ke kea ka ai." Nolaila, ke puana ae nei keia maka sila, ahu maoli ka epa.
WAA NALOWALK.--Ua lilo aku i ke kai ma ka po paha o ka la 19 iho nei ka waa o Mr. Kahalelepo, oiai, e hekau ana ma ke one o Waikui, ma ke kakahiaka ana'e o kahi la, ua holo aku o J E Luau me S Pouli ma kekahi waa e ae e huli, aohe he loaa. Oiai, ua ko ke au o Halae'a, ke noho nei ia ohana me ka u no keia pilikia, oiai o ke ola ia o ka noho'na o nei wahi. Aka, ma paha he hana na ka lima kanaka, koi a-ko ia ke kanawai o ka aina maluna o ua kino kanaka la, aka, aole pela ka i-a.
KE KIAAINA.--Eia ianei ke Kiaaina o Hawaii nei, ma ka @a apopo e motio aku ai no ka ua Kipuupuu o Waimea. Pohu maikai o Kawaihae nei, a lailai, aka, papa pono nae ka la i Papaenaena. He ma u mea hou keia no kuu "Kilohana." Kou oiaio
THOS S. K. NAKANELUA.
Kawaihae, Hawaii, Feb. 26th, 1886.
E PANE ANA NO AU I KE AKEA
I KAHI ELELE HOOPUNIPUNI I IKE
PONO IHO AI I KA IO O KANA
MAU HANA UKO OLE.
E ka Nupepa KUOKOA ke Kilohana
Pookela hoi, Launa pu hou no kaua.--Ke noi aku nei au i kou oluolu a me kou ahonui e ka Luna Hooponopono, e lawe hele aku ma na aekai o ko kaua one hanau, a oia keia malalo iho ;
Ia oe e kahi Elele; aloha wale oe : Eia mai ka moi e wela ai ko waha a pinana ko lehelehe i luna, a eia iho malalo na panai ana no kau mau hana wahahee a oia keia: Ma ka helu 33 ou e ka Elele i ike iho ai a i kilohi iho ai i ka hene-wai-olu lawe malie, me kou ka ena ana iho i keia man huaolelo, "Ua hoounaia mai he mau pahu rama no A. P. Paehaole ma." Malalo nae o keia mau kumu, ua loaa aku he leta mai a James J. Kawehena o Kalawao nei, e hoike ana, he pahu rama io no Kakina maluna o ka mokuahi Kimo Pelekane. Aole anei ia o kou hoopunipuni ? Eia ka pane malaila: Oia no. Me kou hoike hou ana ae no i keia huaolelo, "A pehea iho la ka hoi o Kawainui ma, e hoole mai ana no paha i keia, no ka mea, no ka balota ia ma ka aoao kuo-okoa ? No ia balota no ia mau pahu rama.
Owau no o J. J. Kawehena ka mea au i hoike ae nei ia'u i ke akea, na'u i hoolaha aku nei he pahu rama ko A. P. Paehaole ma. A ke manaoio mai nei paha olua e Kakina ma, na'u io no i hoolaha he mau rama ko olua. Ke hoole nei au imua o ko olua alo, Aole ! Aole !! Aole !!! Aole loa no. E ola au i ka Pua aneane a kolopupu haumaka-iole. Na kahi Elele wale iho no ia i hakuepa wale iho ai no, a i ole ia, i Lanai aku nei paha oe me Kaululaau kahi i kapilipili ai i ka maka o ke 'kua a haulehia kekahi haku kepau a olua iluna o ko maka a haukae liilii ai ko lihilihi, a i ole ia ua ai paha oe i ka io bipi a pu@a ko wa ha, nolaila ko mea i olalau ai.
E kali aku ana no au no ka pane ia mai e ua wahi Elele nei. Me ke aloha i na keiki olokaa huila hao o kou halepai. Welina wale !
J. J. KAWEHENA.
Kalawao.
HOIKE KULA IMUA O KA MOI.
Ma ka Poakahi la 22 o Feb. nei, ua hiki ae ka Moi e ike i ka hoike o kahi kula haole a Mr. Hanamau a me kana wahine o Mrs. Likamaa.
Ma ka hoike ana mai ke nui a ka liilii, ua lohe mau ia ka leo o ka Moi e pane ana penei. "Next: Next: Next &x." A ma ka ka pau ana o ka hoike, ua paipai nui mai ka Moi i na makua a me Mr. Hanamau kahi kumu a me na haumana pu no hoi: a pane hoohenehe ne ae la ka Moi penei : "Ua ike au i na kula haole a pau ma Honolulu, a me nn wahi e ae a pau, aohe ike, he oi aku ka hoi keia o kahi kula ike nui wale," me ka mino aka ana iho o ka Moi.
Nolaila, e lokahi oukou e na makua e hoopii i ka Papa Hoonaauao e hoopau i keia wahi Hanamau. Ua oiaio ka ka Nupepa, aohe ike. Ke paikano nei o Akani Kamakolu. JNO. LAULU.
Ka Imi Akamai Kelakela Hope loa i loaa iho nei o America !
KA LANAKILA O KA UWILA !
Mahope mai o ka laweia ana o ka Uwila i mea hoomalamalama, ua hui pu na hooikaika ana a pau o ka poe Imiakamai ma na mea paahana i loaa ke kukui hoomalamalama uwila i kupono ke paa lima ia maloko o na home. O ke kumu i loaa mua ole ai keia pomaikai a hiki i keia wa, oia no ka hiki ole o ka poe imiakamai ke hookaawale aku i na noonoo ana no ka mahu ma ke ano hoomalamalama, a ua hoopaaia lakou a pau ma ka manao aia i kahi hookahi e hanaia ai ka uwila me na mikini ano nui a koikoi, aole hoi lakou i noonoo o ke kumu nui e pono ai ke kukui, oia kona kupono e paa lima ia ma o a maanei e like me na kukui aila.
Ua loaa maopopo iho nei i ka hui THE NORMAN ELECTRIC LIGHT COMPANY ka ike lea i na ano o ka Hoomalamalama Uwila, aohe kanalua i koe e auhulihia ana na ano hoomalamalama kahiko a nalo aku.
O ko makou Ipukukui Uwila, he hiki ke hoaia me ka mikini ole, aole hoi nui o na lilo, aohe pohihihi, aole hohono aila. Eia wale no ka hana, aia a hala eha a elima paha la hoopiha iho i ka paakai (acid). Ua emi loa na lilo o ka hoa ana e like me ka mahu, 3/4 ceneta no ka hora, a o ka oi loa o ka maikai o keia, aole wela, aole uwahi, aole mahu, no keia mau kumu aole e inoino ke ea, he oia mau kona ano. Aohe hohono, aole no hoi me ke ahi e hoa ai, e wili ae no oe i ke ki a o ka a no ia; nolaila aole hopohopo ana no ke ahi, o ke pahu ana paha e like me na kukui e ae ke hoohemahemaia, ma keia ua maopopo ka oi keia ano kukui. Eia hou no hoi kahi mau mea e akaka ai o ka oi o keia mamua o na ano kukui e ae :
1. Ole akaka loa na lawelawe ana, e hiki i ke keiki uuku ke hooponopono.
2. He hiki ke paa lima ia keia ma o a maanei e like me na kukui aila.
3. Aohe uwiki, aole no hoi luhi i ka hoomaemae ana.
4. He oluolu ka malamalama, a he ano mau, aole hulili, he ikaika ka @, a he hiki no nae ke hoemiia a hoopiiia e like me ka makemake.
5. Aohe hopohopo ana no ke ahi, no ka mea ina e naha ke aniani e hoopuni ana i ke omo o ka pio koke no ia.
6. E a no keia kukui iloko o ka makani ikaika, he hiki ke kau ia ma na lanai a ma na pa hale e hoolalamalama ai. He ekolu ano o keia kukui i keia wa
A. Kukui uuku, kona kiekie 14 iniha ; koikoi 5 paona, no ka hoomalamalama i na hale noho, hale kaa, a me na wahi hoahu uka@a. Kumukuai, @ 1--
no ke kukui hookahi, a e laweia aku i na wahi a pau o ke ao nei.
B. Maluna iki ae o ka mea mua, no ka hoomalamalama ana i na hale noho a pau. Ua hoonaniia keia kukui me na mea nani, a he aniani poepoe keokeo maluna iho. Kumukuai, @2. -- -- no ke kukui hookahi, a e hoounaia i na wahi a pau o ke ao nei.
C. Ano nui loa keia no na hale halawai, hale aupuni, a pela aku. Ikaika kona malamalama, ua hoonaniia, a he aniani poepoe keokeo nunui maluna. Kumukuai @ 4.10 -- o ke kukui hookahi, a e hoounaia i na wahi a pau o ke ao nei. Ke kahua o ke kukui ua hanaia ma ke keleawe, o Iapana, a metala e ae no hoi. He hiki no hoi ke hanaia na ano e ae ke kauohaia.
Ua makaukau na kukui a pau no ka hoa koke ia, a e hooiliia no hoi iloko o na pahu laau i hoopaa pono ia, me na kuhikuhi kupono i paiia, me na paakai e lawa ai ka hoa ana no kani mau mahina, a me na omo elua no ke ano A, a me ekolu omo no na ano B a me C. E loaa mau ana no na paakai no ka hoa ana maloko o na halekaui laau o na ku lanakauhale a pau.
Ua hoopaaia keia mau kukui no hookahi makahiki a e hoihoi ia ke dala ke ko ole ka makemake a pau.
No na kauoha a pau no eono kukui a oi, e hoemiia ke kumukuai he 6 pa ceneta. Aole hookoia na kauoha ke hoouna pu ole ia mai ke dala.
O na hoouna ana o ke dala, e pono ma na bita kikoo banako no Nu loka, e loaa no ma na hale banako a pau, a i ole e hooili mai ke dala pepa o na banako, a i ole ma na pooleta o na aina a pau o ke ao nei.
E nana pono ia no na kauoha a pau a e hooiliia me ka hakalia ole.
Ua hoomaluia ko makou mau Kukui Uwila ma ke kanawai, a e hoopii ia ka poe imi apuka ma ka hoohalike ana.
Ua makemakeia na agena no ko makou mau kukui ma na wahi a pau.
E hoouna mai i na kauoha ia,
THE NORMAN ELECTRIC LIGHT CO.
PHILADELPHIA, U.S. of America.
KAKELA & KUKE,
E laa na pahiolo, koi hole,
haimale, koi nui a me liilii, kila,
wili puaa, rula, apuapu, kui o na ano
a pau, kala kaa, hao hoopaa puke
pohaku hoana, kepa, lei ilio, kau-
la hao ilio, pahi, upa, pahi umiumi,
kalapu, kope hulu, pulupulu, oepa ka
lakala, lina hao, ami keehi, a me ke
--- KAULA OPU. ---
Palau o na ano a pau,
Oo, ho, kopala, pe, kipi-
kua, hao kope, au ho a pe-
a aku, kua bipi, lei bi-
pi, kaula hao pipi, uwea
pa, uwea keleawe, hao pili
piula, kaa palala, ipuhao, ipu ti
PA-PALAI MAKAU ME KE AHO
Ili wai, papa holoi, kopa ala, kaula
kuaina, hu'akai, ohi wawae,
hulu pena, a pela aku.
Pena wali, kini nui a me liilii o na
ano a pau, me ka pepa kuhi-
kuhi, pena keokeo, aila
pena, aila hoomaloo,
vaniki kaa, a me
vaniki moe,
PENA HOOMA-
LOO
--a me aniani hale--
AILA MAHU, AILA MIKINI,AILA HAMO ILI,
AILA KAA, INIKA KAMAA.
PAUDA, KUKAEPELE, KIANA
PAUDA, UIKI IPUKUKUI O NA
ANO HE NUI A LEHULEHU.
LOLE MAKEPONO
--E aa na --
AHINAHINA, KALAKOA. KEO
KEO, LEPONALO, HULUMANU
UWE-WAHINE, KUI HUM UHU
MU, A ME KA LOPI.
Ke Kuike e loaa no ia me kahi o
Kakela & Kuke !
NA MEA PIULA,
Mikini Humuhumu
Makini a WHEELER a me WILSON
MIKINI A WIILCOX ME GIBBS
NA MIKIKI A
--REMINGTON.--
He nui loa na mea hao me na ukana e
ae o na ano a pau, aole hiki ke hai pau
ia aku, hewa i ka wai na maka ke ike.
Laau Lapaau Kaulana Loa
A DR. JAYNE,
LAAU HOOMAEMAE KOKO
LAAU HOOPAU NAIO, LAAU
KUNU, PENIKILA, HUAALE
PAAKAI, LAAU HOOPAA HI,
Me na Laau Hame a Pela 'ku.
KAKELA-KUKE.