Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXV, Number 24, 12 June 1886 — Page 3

Page PDF (1.96 MB)

This text was transcribed by:  Elaine Ching
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

  @ THOS G THRUM ma ka Halepai o @ “Daily Honolulu Press.” Kee @pono, ma na hihio Alanui M@ Nuuano.

  @ muaia mai na Olelo Houlaha ma @ Hooponopono mamua ae o ha hona @hea o na Poaha a pau. Aole e @ na Olelo Hoolaha he Hawaii mai @ a hono i hooakeia maluna. Ia pua@ ana makoa i keia eula malulna.

  @ mai i na leia a @ a me na @ pepa ia Ka Nupepa Kulkoa @. Ina e ioaa pepa ole aku keia  a poe lawe, e hai mai me ka halaka  a Keepa.

  O ka aku a keia pepa e haawi ai i kona @ umi keneta no ke nala, koe ka @ ahu, a me kekahi mau apana @ la lahi i ka hallihali ana i ka @ , e homia ka uku kona.

 

Kela me Keia

 

He mau heihei hou no ko keia la.

A keia pule ae puke aku o Kalani. @ aa @ na keakea i kona meaunuhi.

He wahi pele pauahi ka i kanike ae @ aole nae i maopopo nohea la ahi.

@ ae na makamaka ma ka aoao @ heiu i na hoolaha a kekahi @ pepa malalo o ke poo “Leo @

@nei a me keia la ka loomalolo @ hana o ka hale ahaolelo ma o @ ana i ka la hanau o ka @ Au@ni.  Poakahi e hui ou ai.

Ma ke ahiahi Poalua nei ke ku ana  ka mokuahi Zealandia mai Ka  me na naho ui a ela mai kahi @ ka pepa o keia la.

Ma ke koho balota ana o na luna @ka o hana kinai ahi i ka po Poa@ ua kohoia o C.B> Wilson. lu@ L. Asch, kokua mua, F. Hus@ kokua elua.

He haunaele ka i ulu ae ma kahi @ he inehinei mawaena o kekahi au haole, a ua hoopau koke ia e na i aupuni malaila.

He moku poina ka i kalewa ae ma o Waianae i ka po Poakolu nei, no keia mai ka laha i Honolulu nei ke uwea olelo, a ua hoounaia aku kokua.

Ua keia mai ia makou he leta mai ia Kauwealoha mai na paemoku mai o h@, a no ke kowa kupono ole o pena e hoopuka aku ai, ua kauluaia.

Ke akelekele mau mai nei na kauhao Keopuanai ke ahi.  Ma ka po o Poakolu nei, ua hoao ae la no ua mona nei e ho’apu i na hale ma ia ahi, aka ua pio e ma o na linia kokua.

Ua makau ka Loio Kuhina o holo na maka Hawaii ma na aina haole a ho eike aku i na ano hula Hawaii malai@aila kona hooikaika ana e pepehi ia @la kanawai e hoonoa akea ana i @ kanaka e holo i na aina e.  Aohe @e ona makau i ka haawi ana i ka wa@a ka mea hoopoino i na kanaka.

Ua hoohalahala kekahi mau lunama@ain ipa ia ka hoololiia ana o ka olelo @oholo a Kaunamano e hele i kapio @i Paka maluna o na kaa hulei mala @ na lilo o ka ahaolelo i hookaawale.

Na Dole ka hoololi e hele kela me ia hoa malalo o kona lilo ponoi iho. @nakanaaho iki ae la hoi ka ke kuhina @pikona e holo maluna o ka mokuahi @ ka lilo ole, a ua hooholoia.  Pau  i ka hoohalahala a hoao hou e pe@hi i ka wa e ninau ia ane e hoapono @oha ole.

 

Geremania me Farani.

  Ke noho la na mana o Europa me @ manaolana iki no ka mao loa ae pa @p@pikio kaua mawaena o Helene a e Taroke, a eia hou hoi keia uluaia @ haakohi hou mai nei.  Ke kamailio @i aupuni nei na mana Faranime Germania me ke oolea, a he mau hiohio@ o ke kaua mawaena o laua.  Aia ke @puni o Farani ke liuliu e la no, me @ hoopuipui hou ana i kona mau koa. He mau aupuni paopioni mau no keia @u kinahi mai, a me ia ano no paha keia mau hana e ulu mai nei, E kali@u no ka hopena.

 

Ka Bea o ka Akau.

  Ma ka la ao o ka mahina i hala, ua @ulaha ae ko ka Emepera o Rusia Kau@a i na aliimoku a me na koa o kona @au aumoku kaua ma ke Kai Eleele e @elale koke no na kauoha kuikawa e @pea aku a@ i na wa a pau.  Ke hoo@ pu ilikoa mai o a o o @aina, a aia ae la he mau manuwa i @ a@ o Sebastopol.  Ke nune wale ia @ ma he la ke kokua malu nei oia ma @o Helene aoao e hoomauia ke kaua @a, elai oai kekahi kumu hoeueu ika@a i @aoia.  Pela paha, ina hou aku @o nae ua lono.

 

Ku Emepire o Kona.

  Ke huli ia la na Karistiano Anama @awe powa ia e na pake powa Anama @hoakauwa kuapaa ia –Ke liuliu kaua @hi la o Kina; hana na pu, poka, i ka @o me ke ao; hoala hou ana i na papu, @e na moku.  He kaua me Farani na @ea e upu ia la—Ke kuee pu nei no @pi Kina me lapana –He kana kipiki@ ka i hooukaia mawaena o na lahui @iu o Foamosa me na puaii koa Emperiala o Kiua—Ma ke ano ulia, @ili a nahaha kekahi moku kaua @ake.

 

 

Hookoho Koko Ewa

  Ma na lono mua iho nei ua lohe mai @kou no na hoonene kaua mawaena o @elene me Tureke, a ma na lono hope @ai nei hoi, akahi no a hoolele na puu@u mua loa o ke kahua mokomoko @awaena o laua.  Ma ka la 23 o ka ma@na i hala, u a hiki ae na lono ma La@na ua hooukaia he kaua hahana ma@ena o na pualikoa o keia mau aupu@ kuee no kekahi mau hora me ka nui @na poino ma na aoao a elua, a ua oki@ wale no me ka maopopo ole o ka @pena o ia kaua.

  He lono no hoi ma Atenai ma ka la @ ae, ua lilo mai na Helene ma kekahi ua i hooukaia kekahi i kulana ikaika o @ enemi, ma ka hoakuemi hope pu la o ka enemi, he nui no hoi kekahi mau pono kaua i lawe pio ia; ua loaa i ke na Helene keneia alakai na palapu  mai pa paka mai a na @.  He @ kaua e ae no kekahi i @ ano aumeume o pa ai haah@.  Aka, na Helene no @ mua o ke kahua paio.  Aone ole@ no Tureke oiai aia oai @ kua lehulehu.  Ka pae pu mai nei na loao e ano hamau ana paha keia hana.

 

LOAA HE MOKUPUNI HOO

  Ua hoike ae o kapena W.N.All@ o ka mokuahi Bentania Feitung. @ kekahi o kana hukai moana e hoo ana mai Kikane a i Nanahai, Kina, ua loaa iaia he mokupuni hou ma ka moana Pakipika nei ma ka latitu @ deg. 25 min, hema, honitu 143 deg 43 min hikina a i paa ole ma ka moolelo piha o ka poe holo moana. He mokupuni inoino loa keia o ke kumoku ana, a aia no hoi ma ke ala pololei o na ma kuahi e holoholo ana mawaena o keia mau wahi.  Ua manao wale ke kapena o keia mokupani kahi i poino mau a paha na moku i na makahiki i hala, a i ike ole ia a @he ia hoi o ko lakou hopena.  Oia @oi na moku e holoholo ana mawaena a Auseteralia a me Kina.  He nui na moku i nalawale ma ka moana i maopopo ole ko lakou hope na.

 

He Lua Pele Hou.

  Ma na lono i loheia mai i ka Poaono i ho a, ua pona ae a ka pele ma kekahi wahi aku e pili kokoke ana me Halemaumau.  He lua hou keia nona ke anawaena he 30 paha kapuai a oi, a ke hana la ke ahi maloko o ia lua me ke kupanaha loa.  O ka hohonu o ka lua ma ka hoomaopopo ia ana, he 500 a 600 paha kapuai, a nona ke ahi e ha na mao ole ana i ka ai i ka honua.  Ua manao wale ia e pio loa ana o Halemaumau, a e hoi ana ke ahi ma keia lua hou.  O ka hooinau ia ana o ka puka o ka uwahi he oia mau no.  Ina hou aku no paha ua lono a hoea mai ua kahe hou ka pele.

 

Ua Mahue Luu

  Ka olelo hooholo a ke Komite Hookolokolo i na mea e pili ana i ka Pala pala Hoopii a ko Kaanapali e hoonoa i ko J.A. Kaukau kohoia ana i lunamakaainana.  O na Hon. Ka@ukou, Kaunamano, me Palohau ma ka hoapono i ko Kaukau kohoia ana, a o Kik@a Pulaunu me J.H.S.Martin nia ka hoahewa.  Eia ma ka papa o ke kakauolelo na olelo hooholo a ke komite kahi e wailio nei a hapai ia mai na noonoo ma ka auina la Poalua o keia noa iho.  Ia la e ike ia ai na ninau a me na wehewehe kanawai a na aoao a elua.

 

He Pauahi Hou.

  Oiai na hana koho luna nui a ka Oihana Kinai Ahi e malama ana maloko o ka hale kaawai helo elua, ua wawaia ae la ka lono aia he ahi nui ma Koleaka.  Ua kani ae la ka bele, a ia wa i haalele iho ai na kanaka kinai ahi i ke keena koho balota me na kaawai ma ke ano pupuahulu, a holo aku la no kahi o ke ahi.

  He hale keia e ku ana ma ke kihi Waikiki o alanui Papu e hui la me alanui Kula.  O Louisson ka mea no na keia hale.  Ua hoea ae ke ahi mamuli o ke pahu ana o ke kukui aua mahu, a holapu ae la i ka hale me ke koe@oena ole iho iloko o ka manawa pokole loa.  Ua hamu ia aku na pono a pau o ka hale a he wahi mea uuku wale no ka i pakele.  Ua panihakahakaia ka hale.

 

Ka La o Kamehameha ka Nui.

  Ua nani a kalae maikai ka la Kamehameha ma Honolulu nei, a a ikeia aku ana ka halo’alo’a o na kanaka ma na alanui, e moe kaoo ana na huakai hele no ka makaikai ana i na hana heihei o ka la ma Kapiolani Paka.  Eia na heihei malalo iho nei:

 

1.       1.   Heihei lio mawaena o Kuini Kapiolani, Col. Gift me Idle Boy; na ka lio @aua ke eo.  Manawa, 50 1-2 sekoua no ka hapa mile ka pahu holo.

2.       2.   He eha No i holo; Starlight, Katie C, Get Away Queen.  Na ka inoa ekolu keeo ; manawa, 1:23 1-2 no ¾ mile.

3.       3.   He 5 ho i holo, a na Angie A. ka eo; manawa holo, 1:49.

4.       4.   He 2 lio i holo, Kapiolani me Nasa, a na ka lio hope ke eo; manawa holo, 1:47 1-5no 1 mile.

5.       5.   He 3 lo i holo, O H. Jim Dodd, me GetAway, a na ka inoa elua ke eo; manawa holo 1:51 1-2 no 1 mile.

6.       6.   He elua  lio i holo, Angie A. a me Hanekoka, no ka inoa inua ke eo, manawa holo, 2:46 no ka mile me ka hapa.

7.       7.   He ewalu lio i holo, na Surprise ke eo, manawa holo, 1:5 1-2 no ka 1 mile.

 

Ka Bila Kananui Ilele i na Aina e@

  Ma ka Poalua iho nei i hapaiia ai ka noonoo ana no ka hila kanawai a Kiki la Palaunu e hoopau ana i ke kanawai hoohaiki i ka holo ana o na kanaka Hawaii i na aina e.  Ua hoakaka mai o Palaunu i na kumu kapono ana i manao ai ua pono ka hoonoa iaana o na kanaka Hawaii e holo me ke akeakea ole ia.  Ku mai o Kikaha a noi e kapae loa ia keia kanawai me ka noonoo ole ia imua o ka hale.  Hoakaka hou mai o Palaunu, aole no he pono loa na ka ili keokeo ekue mai keia kanawai, no ka mea, he pono keia no na kanaka Hawaii; ina paha na kekahi hoa hanohano ili ulaula e kue mai i keia e aho paha ia.  Ua olelo nui na kanaka i ko lakou hoohaiki ia i ka waiona, a ua nui na hoopii mai ia lakou imua o keia hale; a ano hoi ua hoakea ae nei kakou i ka waiona, ka mea a lakou i kamalilo nui ai ua hoop@ia lakou i ke kaulahao me heilio la, a eia hoi keia kaulahao i koe, wahi hou a lakou.  Ua maopopo no paha e aluka ana no na kanaka i ka holo, aka, ia lakou e luakaha ana iwaena o na iaoa malihini, e hoomakauhi ana i nahana imi pomaikai a hoonaauao, aole no e palohia na hoomanao ana no na hoa, ka ohana me ke one hanauaka, aia ma ko lakou mau umauma pakahi ke aloha aina.

  Ma ka ninau ia ana no ka hooholo a me ka h@ kanawai, ua @ ka hapo@ ma ka @ ia e @ ka @ la@ ma@/.

  @ ka @ me ka @ama o ma @ KikahaKeluB@ Kaulia.Ke@ AholaKeai, Kaunamano Kaulukio,Pa@i, W@ght Kukoa, Nahine, Nah@,Kauai @ K@elani. O kek@na @ 15 kolakou nui me kahooheloloa i ka hila

 

MOOLELO

--O KA—

Ahaolelo o 1886.

 

  La Hana 28, Ione 2. – Haiawai ka hale e like me ka mao.

Na Palapala Hoopii.

  Na Keau mai ia elima mau makai kiai o Kawa, he hoopu e uku ia aku lakou i ke koena o ko lakou uku maaina, oiai, he $25 ko lakou uku, a he $22 pakahi wale no i uku ia.  Haawila i ke ko@ waiwai.

  Na Palaunu he mau hoopii:  Aole hoomahuahua hou i ka uku o na luna aupini—Aole e lawe na pake i na keiki i hanau ma Hawaii nei me na iwahi ne Hawaii i Kina.—I elua halekua hi O’e no Koolaupoko, Oahu –E hoo kau ia na makua keiki eha a elima paha mai na auhau kino – I $5,000 no ka hana hou ana i ke awa pae o Ka hana.  Haawiia i ke ko n@ huikau.

  Na Kaukau he hoopii e hoonoa loa ia na i’a Konohiki a me na kai lawaia.  Haawiia i ke komile o na hana hou.

 

Hoike a na Komite Mau.

  Na Palaunu lunahoomalu o ke komite hookolokolo i ho ke mai i keia mau palapala hoopii.  1 E laikini ia ka lulu.  2. Hooponopono hou ana i ke kanawai hoonoho i na lunakanawei apana.  3 E uku ia na hoike o na nahia karaiuna.  4. E moraki na kanaka i na aina i ke aupeni wale no.  5 E nana ia i kanawai lulu.  6 Aole e kukulu hou ia i baneko lahui.  7 Aole e ae ia ke kanawai opiuma.  8 E hooponopono hou ia ke kanawai gula.  9 E hoemi ia ka uku o na luna aupuni.  10 E hooponopono hou ia ke kanawai moni.  11 E hoopau ia ka uku ana i na auhau ma ke gula.  Ua noonoo ke komite e waiho ma ka papa a noonoo pu me na bila kanawai.

  Hoike mai ke komite hooia bila kanawai, ua kakau noa ka Moi i ka bila kanawai kuai waiona liilii.

  Hoike hou mai kekahi hapa o ke komite hookolokolo i ka lakou hana, a ua hooholo e waiho ma ka papa a noonoo pu me na bila kanawai.

  Hoike mai ke komite pai, ua makaukau na bila kanawai i pa@a.

  Hoike mai ke komite Malama Oia, ua hooholo lakou e koho ia 5 komite (aole hoi i 13) i kulike ai me ka palapala kono a ko Kalawao mau mai lopena.  Na ia komite no i hoike mai, ua apono lakou i ka hoonoho ana ia kauka M. Goto i kauka no na mai lepena.

  Hoike mai ke komite Kalepa, ua noonoo lakou i ka hoopii a ko Kalepoleplo, Maui, e hoohamhala ana i ke kipa ole aku o ka laina mokuahi o ku Ona miliona malaila, a ua manao ke komite e waiho ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.

 

Hoike a na Komite Wae.

  Hoike mai o Bihopa ka lunahoomalu o ke komite wae i kohola no ka hooponopono hou ani i ke kanawai mona, ua manao lakou e hooholo loa ia ka bila me na hooponopono ana.

  Hoike mai o Keau ka lunahoomalu o ke komite wae nana i lawe aku i ka palapala hoomaikai a ka Hale i ke ‘lii Rhodes, &c.

  Kamailio hou mai o Kakina no na olelo hoohaahaa ana i ka aha kunina, a mahope o na kamailio pokole ana, ua hooholo ka hale, ua @hi io oia.

 

Olelo Hooholo me na Bila.

  Heluhelu mai o Keau he kanawai e haawi ana i uku hoomau no Kahanaauwai P. Kanoa.  Waihoia no ka heluhelu elua.

  Heluhelu mai ke Kuhina Waiwai i kana mau bila kanawai i hoolaha mai ai.  Waihoia no ka helehele elua.

  He olelo hooholo na Paehaole e uku ia o Kanohokula i na dala 6 no kona auhau i ohi papaloa ia.

  Heluhelu mai ka L@o Kuhina i kana kanawai e pili ana i ke puhi a nana bia ma Honolulu nei.  Waihoia no ka heluhelu elua.

  Heluhelu mai o Nahale i kana kanawai e pili ana i ka hoolilo ana ia Kona Akau i apana hookolokolo hoomaiu.

  Hoolaha mai o Amara he mau bila Kanawai.

  Hoopanee ka hale.

La Hana 29, Iune 3.

  Halawai ka hale e like meka hoopanee ana a na loa 5 wale no; holuhelu ia ka moolelo o ka la hana i hala a aponoia.

Na Palapala Hoopii.

  Na Kekoa mai Puna e noi ana e hookuu akea ia na koena aina aupuni no ka pomaikai o na kanaka.  –E nookuu ia na uku kula o na makua mea keiki e hele ana i ke kula. –1 $1,000 no ka hana ana i ke awa pae o Kula ma Kone Puna.

  Na Paehaole mai Halawa, Molokai, e hoalako ia aku ia apana me na laau lapaau kupono, a e hoo@ohu pu na J.H.—i mea haawi laau.  Haawua i ke komite malama oia.

  Na Keau mai Honolulu he noi e hookohu ia o S.H.Meekapu i kauka aupuni no na mai lepena, a e uku ia oia maka uku mahina.  Haawiia i ke komite malama oia.

Hoike a na Komite Mau.

Hoike mai ke komite pai, ua paila kakahi mau hila kanawai.

 

Na Olelo Hooholo me na Bila.

  Na K@ he olelo hoohale i $3,000 inil ke @@wina no ke kokua a@ ke kula Kahamahine o Ka@heo na @ makah@ elua e pau ana i@.  W@hou @ pa@ a @ pu me @.

  Na Na@ @ka m@ @ wai @@ 23 @ 44-- @ ana i ke k@ne.

  Na Kaupone he olelo @ i $500 @ h@aina no ka n@na ana i  no Kae H@k@ea @p a n@@ me@.

  Na A@ a@ @ ke Kunina Kalaiaina i ka @ @h@ e kukuia i ma i k@ pohoku, hao a o kekani mau mea p@ e ae @a@a ma na k@hi o na alanui o ke kulanakauhale nei a i noa@ na ia malena ke @ kie o ke alanui, i n@a kokua no ka poe hana hale.  Haawiia i ke komite pa ahi.

  Hoolaha mai o Nahale e lawe mai ana he bila kanawai e hoololi ai i ke 765 e pili ana i na auhau.

  Ma ke kapaeia ana o na @ula ua heluhelu mai ka @io  Kuhina i ka bila kanawai e haawi ana i ka mana i na @nawai apana a Hooinalu o ke kulenakauhale nei e hooholokolo i kekani hinia kue i ke kanawai “Kukulu hale pale ahi o Honolulu.”  Heluhelu elua hou ia ma ke poo a waihoia i ke komite hookolokolo.

 

Na Hana o ka La.

  Me ke kapaela ana o na rula ua heluhelu ia ka bila kanawai hoololi a hoo huihui i ke kanawai e pili ana i na kom@sina o na ala liilii & pono wai Haawiia i ke komite wae:  Kakela, Lolo Kuhina, Dole, Dowsett, & Keau.

  Heluhelu elua ia ka bila kanawai e wah@ akea ana i ke awa o Kealakekua i awa ku moku akea no na aina e.  Wai ho a a noonoo pu me ka bila kanawai a ka Lolo Kuhina.

  Heluhelu aloa ia ke kanawai e hoopau ana i ke kanawai e papa ana i ka ha @lele o na kanaka Hawaii i ka aina e.  Mahope o na hoololiloli ana ua hoolioloia no ke kakau poepoe.

  Ma ke noi ua hoomaha ka hale a hui hou i ka hora 1:30.

  Noho hou ka hale ma ka hora 1:50, a no ka lawa ole o na hoa, ua noila e hoopanee na hana a ka Poalima hora 1 P.M.

 

La Hana 30, Iune 4.

  Halawai ka hale e like me ka mau.

 

Na Palapala Hoopii.

  Na Dole he hoopii mai na pake o Honolulu e hoohalahala ana i ke kana wai hou maluna o lakou.  Haawiia i ke komite hookolokolo.

 

Hoike a na Komite Wae.

  Hoike mai ke komite waiwai i ka lakou hoike e pili ana i na palapala hoopii mai Kalepolepo aole e haawiia i haawina dala no ka laina mokuahi ona miliona.—Aole e kukulu ia i baneko Iapana.  Ua noonoo lakou e waiho ma ka papa a noonoo pu me kekahi bila kanawai o ia ano.

  Hoike mai ke komite hookolokolo i kekahi mau palapala hoopii, a ua noonoo ma hope.

  Hoike mai ke komite malama ola ua noonoo lakou i ka hoopii mai Puna i kauka aupuni no laila, a hooholo e haawiia i ka Peres dena o ka Papa Ola.

  Na ia komite no i hoike mai ua hooholo lakou na ka Peresidena o ka Papa Ola e apono aku ia kauka Bailey i kauka aupuni no Makawao.

  Ma ke kapaeia ana o na rula ua hoike mai o Kaai he mau hoopii. – E wehe ia ke eke @eta ma Keanae. – I agena palapala kepa no Hana etc.

 

Na Olelo Hooholo me na Bila.

  Na Kakela he olelo hooholo e haawiia na bila olelo hooholo, hoopii i ke komite wae.  Hooholoia.

  He olelo hooholo na Paehaole e hoomakaukau ia i moku no ke komite makaikai ia Kalawao e holo ai, aole e awe ia mai o Eleu oiai mai poino ke Kuhina Kipikona oiai oia i aneane e pulumi ia aku e ke kai mai kona one@i.

  Hoolaha mai o Kaulukou e iawe mai ana he bi a kanawait e hoololi ana i ka p. 409 kanawai Kivila, a ma ke kapaeia  ana o na rula ua heluhelu pu mai Waihoia no ka heluhelu alua.

  Heluhelu mai o Keau no ka wa mua i kana bila kanawai e hoololi ana i ka p. 198 kanawai Kivila e pili ana i ka makeke.  Waihoia no ka heluhelu elua.

  Heluhelu mai o kauka Wight i kana bila kanawai e hoololi ana i ke kanawai auheu i hoolaha mua mai.  Waihoia no ka heluhelu alua.

  Hoopanee ka hale.

 

La Hana 31, Iune 5.

  Halawai ka hale e like me ka mau.

 

Na Palapala Hoopii

  Na nahale mai Kona Akau:--E hookuu ia na paahana mai ka aelike ae i mahuka a  hala na mahina eono. – E kuai ia aku na eka aina aupuni i koe i ka poe e noho ana iluna o ka aina. –E ae ole ia ka aie $10,000,000. –E hoo noa ia na i’a konohiki.  Haawiia i ke komite huikau.

  Na Kaukau mai Kaanapali e nei ana i luna alanui okoa no ia apana.  Haawiia i ke komite o na hana hou.

  Na Nahale mai Kohala Akau he nei e mahele ia ka apana i elua.  Waihola ma ki papa a noonoo pu me kekahi hila kanawai imua o ka hale.

 

Hoike a na Komite Mau.

  Hoike mai ke komite Malama Ola, o ke noi a ko Puna e laikini ia ka awa, ua hooholo lakou e waiho ma ka papa a noonoo pu me kekahi bila kanawai o ia ano.

  Hoike mai o Lilikalani kekahi lala o ke komite kakau poepoe, ua ike oia aia no ka huaolelo “hookahi” maloko o ke kanawai kuai waiona i hoolahau ma keia kakahiaka.  Noi o Kaui e lawe  @ou ia mai ke kope i kakau poepoe ia a i kakau inoa ia e ka Moi.  Aponoia.

  Hoike pokole mai ke Kuhina Kipikona i ka hoike a ka Papa Hoonaauau a waiho pu mai i ke kope i paua.

 

Na Olelo Hooholo me na Bila

  Na Nahale he olelo hooholo e hoopanee ka holo o ke komite makaikai ia Kalawao a holo pu@ me ke komite o Lanai.  Mahope iho o na kamailio ana a ka hale no keia kumuhana ua hoihoi hou o Nahale i kana olelo hoohelo.

  Hoike mai ke komite Ho@ P@ Kanawai, @

 

Na Hana o ka La.

  Hlu akolu ia ka @ na ka @ ana o na aina i ke @.  Ho@ ka bila m@ na. H@ ka hale.

 

La Nana 3, Ione 7

  Halawai ka hale e

 

Na Kalapala Hoopii.

  Na K@ H@ mu kuk@  o Kawaiah@ no ia mau wahi –E hoom@ ke @ h@ aila mahu ma kahi @--E hoopiha ia kaui i kapala o Poku no ka nui loa o na mea ino ma @.  Haawiia i ke komite o na hana hou.

 

Hoike a ke Komite Wae.

  Hoike mai ke komite kakau poepoe ua kakau poepoe ia ke kanawai e haawiiana i ka mana i na @unaka@wai apuna me Hoomalu e hookolokolo i na nihia @ i ke kanawai kukulu hale nale ahi.

  Noi mai ke komite wae o Lanai e haawi hou aku im manawa hoo no lakou.

 

Na Olelo Hooholo me na Bila.

  Olelo hooholo na Kaulukou e haawiia i $35,000 no ka hoomaemae hou ana i na aianui o Hilo.  Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.

  Olelo hoo@o o na Keau e hoihoi hou ia aku ka bila kanawai e haawi ana i uku hoomau no Kahanaauwai P. Kanoa no ka mea, ua make oia i ka la Sab@ June 6.  Aponoia.

  Heluhelu mai o Nahinu i kana mau bila kanawai i e haawi ana i uku hoomau no Kahanaauwai P. Kanoa no ka mea, ua make oia i ka la Sab@ June 6.  Aponoia.

  Heluhelu ma o Nainu i kana mau bila kanawai i hoolaha mua mai ai, e pili ana no ke kope inu o na hale aina a me ke dute maluna o na kope e komo mai ana  mai na aina e. Wai hoia no ka heluhelu alua.

  Hoike mai ke komite pauahi ia ka lakou mau hoike e pili ana i ka ke kanawai pakui i kapaia p. 128 A.  Ua noi mai lakou e hooholo ia ka bila kanawai me na hoololi.  Aponoia.  Wainoia no ka heluhelu ekolu ma ka Poaha Iune 10.

  Na ke komite i hoike hou ma@ i ke kanawai aha @iela pauahi, a nei mai lakou e hooholo loa ia ke kanawai me na hoololi.  Waiho ia no ka heluhelu ekolu i ka Poaha Iune 10.

  Na ia komite no i hoike mai i ka bila kanawai e hooponopono ai i ke ku@ulu ana o na hale o Honolulu, Hilo, Wailuku, me Kahului.  Noi mai lakou e hooholo i ka bila me na hoololi.  Waihoia ma ka papa a noonoo ma ke ano bila kanawai.

  Na ia komite no i hoike mai i ke kanawai e hooponopono ai i ka ho’a ana o ke ahi. Noi mai lakou e hooholo loa ia ke kanawai me nahoololi.  Waihoia ma ka papa.

  Na lakou no he hoike e pili ana i ke kanawai e papa ana i ka ulu ana mai o na ahi poino etc.  Aponoia.  Waihoia ma ka papa.

  Hoolaha mai o Kekoa he mau bila kanawai:--P.1 & 9 mok.  43 o 1882; -- p. 1 mok. 14 o 1870; -- p.45 o 1884; -- E papa loa ana i na olelo ino maloko o na nupepa i ka ohana alii etc.

  Na Nahale i hoolaha mai he bila kanawai e laikini ia na hale ako lauoho a kahi umiumi.

  Olelo hooholo na Kaunamano i $3,000 no na alanui mai Kaula a Waimalu; $500 no na alanui mai Aiku a Kukuihaele. -- $800 hoakea a hoomaemae hou ana i na alanui o Waipio; --$800 no na ala e ae; -- $500 no ka hana ana i ka hale paahao o Honokaa & Waipio.

  Hoolaha mai o Nahinu he bila kanawai e pili ana i ke koho balota.

  He olelo hooholo na Kalua e uku ia o M. Kealoha i na dala he 65 ma ke ano he hooilina no Kaneiholani etc.  Waihoia i ke komite waiwai .

            Ma ke noi ua haapiia.

 

Na Hana o ka La.

  Hapaiia ka noonoo ana no ka Pila Haawina malalo o ka.

 

Oihana Papa Hoonaauao.

Uku kahu kula nui .......... $7,000

   “   kakau olelo .............. $6,000

Kokua no na kula ‘haole & Hawaii .............. $100,000

Kokua o na kula aupuni ....... $10,000

Kula hoopololei me Keoneula. $20,000

Kukulu a hoomaemae ana i na hale kula ...... $15,000

Na Pahia i waiho mai no ke kula hanai o Hilo ........ $5,000

Na Keau, no ke kula hanai kaikamahine o Kawaiahao ...... $3,000

Na Pahia, no ke kula hanai St. Mary o Hilo ............. $5,000

Na Kaulukou no ke kula hanai o St. Louis .......... $10,000

  Haawiia keia mau itaniu a pau maluna i kekahi komite wae.

Na lako palapala, kela me keia lilo $800

Uku o ka Elele me kokua keena $2,100

Pai ana i ka Buke Wehewehe Olelo Hawaii me Beritania $1,500.

Unahi ana i ka moolelo o na kula o ko Hawaii Pae.  Aina me ke pai a humu ana i na buke la@ $2,500.

Kokua haumana ma ke kula nui o Punahou $@20.

Kumuao ma na ike Akeakamai ma ke kula nui o Punahou $2,400

Kula ao Akeakamai, a pela aku $5,000

  Hooholoia keia mau ata@u a pau, e like me ka Bila Hawini.

  Ma ke @oi a Rikikini, ua hoopauia ke komite, me ke apono ia o ka hoike.

  Ma ke noi, ua hoopanee ka hale a noho hou i ka ho@a 10 apopo.

  Hoopanee ka hale.

 

La Hana 33, Iune 8

  Halawai ka hale e like me ka mau.

Na Palapala Hoopii

  Na Kalua he hoopii e uku ia na dala he 65 in M. Kealoha.  Haawiia i ke komite waiwai.

 

Hoike a na Komite Mau

  Hoike mai ke komite pai ua makaukau kekahi mau bila ke palia etc.

  Hoike mai ke komite kakau poepoe ua makaukau kekahi kanawai i ke kakau poepoe ia, oia hoi ke kanawai e hoopau ana i ke kanawai i kapaia he kanawai e papa ana i na kanaka Hawaii aole e holo i na aina e.  Aponoia ka hoike.

  Na Pahia ka lunahoomalu o ke komite 13 i hoike mai, ua noonoo lakou i na uku no na makai, a no ka pau pono ole o na laia i ka noonoo pu ao@ i ka w@ e halawai ai, no@ ua waihoia ma ka papa a pau mai ka hoike a ka hapa @ku o ke komite.  Ua lilo nui nae na hoa @ ka hale me ke kamail@ ana no keia @ n hana @iki @e no@ ia @na i h@ @ ka hale. Hoopaneeia

  H@a@ @ou @a hale a@ @ a@.

  No ke @ ana o na @ula. @ i ka @ u @ e @a i na halekula, @ manao ke komite e waiho ma ka pepa a noonoo pu me ka @a ha@. O ka hoop@ a K@ A@ e p@. Sug@ pu n@ Kuhina e @.

 

Na Olelo Hooholo ke na Bila

  Na Kukina ne olelo hooholo e kauoha ia ke Kuhipa Ka@ia@oa e hoike mai in@ ua hoonaia aku o Eleu Hale Waia@a e ku i ke kuhina Waiwai malalo o na lilo o ke aupuni aole paha.

  Malalo o na pule ana a Kaulukou i ke kuhina @ like me kona ano mau he @o@o no lakou, ua pupukahi @ke @e la na il@ hoopilimeaai o ka a@ aupuni a palekana a@ la ke kuhina.  He @ui ko lakou menemene ke hoopa iki wale ia aku no na kuhina.

  Na ka noho i hoike @ na komite e hooponopono ai i kekahi mau haawina dala ma ka Bila Haawina, oia o Kalela, Bihopa, Kipikona, Kaai, Kauhane.

  Na Pahia he olelo hooholo e iawe ae ka hale i ka bila kanawai e mahelehele ana i na apana auhau o ke aupuni oia ka hana mua o ka la.  Aponoia.

  Na Kaai he olelo hooholo i $2,000 no ka hana ana i uwapo no Waiohonu ma Hana.  Waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.

 

Na Hana o ka la.

Hapa@ia ka noonoo ana i ke kanawai e hoololi ana i ka p. 498 kan. kivila e pili ana i ka mahelehele ana i na apanu auhau o ke aupuni.  Aponoia keia kanawai a heluhelu akolu ma ka Poaha me na hooloii; apono pu ia no ke kakau poepoe.

  Heluhelu ekolu ana i ke kanawai e hoopau loa ana i ke kanawai e papa ioa ana i ka hele ana o na kanaka i na aina e, a poonoia meka pau pono olelo na hana a hoopanee koke ka hale.

  La Hana 34, Iune 9—Halawai ka hele e like me ka mau.

  Ma ke kapaeia ana o na rula, heluhelu mai o Kaukau he hoopii mai Kaa@ e noi ana e hoomahuahua ae i @ uka o na kumukula Hawaii olelo h@ i kanaono daia no ka mahine.

 

Hoike a na Komite Mau.

  Na ke komite hookolokolo i hoike @ ua o@noo pono lakou i ka hoopii a Kona Akau e hoonoa ia ko Nahale kono ia ana, a na hooholo e hoaponoia no o Nahale @alelo o kekahi mau ku@ @ hoole ia ka hoopii.

  N@ Kihaha e hoapono loa ia @  Kue o Kakela, oiai aole i unuhi ia ka hoike ma ka olelo haole e like me ka n@la o ka hale.  Noi oia e like me ka @la o ka hale.  Noi oia e waiho ma ka papa a pau i ka unuhi ia maopopo i kekahi mau hoo.  Kamailio hou mai Kikaha, aka, ua Rula ia mai e ka noho no ka lalau mawaho o na rula.  Ma ka ninau ia ana ua hooholoia ke noi a Kakela.

 

Na olelo Hooholo & na Bila.

  Heluhelu mai o Dickey i kana kanawai i hoolaha mua mai ai e hoololi ana i ke mok. 6 na kanawai o 1878 e pili ana i ke kuai awa.  Waihoia no ka heluhelu elua.

  Na Paehaole olelo hooholo i $1,000, no kukula ana i halekula ma Kaluaaha a i $1,000 i halekula no Halawa.  Haawiia i ke komite hoonaauao.

  Heluhelu mai o Aholo i kana bila kanawai i hoolaha mai ai:  ua heluhelu elua ia ma kona poo a haawiia i ke komite auhau.

  Hoolaha mai o Dickey e lawe mai ana oia he rula hou no ka hale.  A ma ke noi ua hoomaha ka hale.

 

  Eia makai oe nei o ke Keena Hooponopono o keia pepa, ua loaa aku he puolo haule iloko o ke kai i hikiiia i ke kaula me ka puhaku, aole nae ma kahi hohonu loa o ke kai.  A o na waiwai “makamae” o loko, he a wahi luau i hoomoaia, 5 maia maoli i hele a kapule, w wahi huamoa i hoo@oaia, he awa kekahi, a o keia mau mea a pau, ua wahiia i ka lai a he kohu kihane lei.  Ua kaulaiia ae ua mau waiwai la i ka ia i pau ae ke kakou.  Ma ka Pe-akahi nei i loaa aku ai keia mea hupa pohihil@.

---------------------

Na Hoolaha Hou

---------------------

 

WOLFE & CO.

Mea Kuai i na Ano a pau o na Mea

AI, HUA AI, O NA ANO A PAU.

UA NEE AE MA

Helu 67; Alanui Hotele, Halekuai mua o Lewis & Co

  E loaa koke aku no na kauoha a pau loa me ka hakalia ole, a ine ka maikai o na@h@ ma@ ia ana.  E h@ ia na kanoha @ ke kulanah@hale nei me ka hikiwawe ma na ka @ ka uku ole.  O na ka@ha mai na @kupuni, e lawelawe koke ia.                        2077-1@

Kaulana o Kohala i ka Aina Haaheo.

E naue @i e kikohi i na @ani maeole.  Na @uhiehu a ke kino e Linohae ai oe.  E awihi ino ai oe i ka h@ a ea Pihipihi.  A hi@o ko Papale i ku pipii a ka Ai kela.

EIA LA!    EIA LA!   EIA LA!

--- A MAKUU MAU ----

HALEKUAI LOLE NUI.

--- MA ---

KAIOPIHI @ & @ KAPAAU

Maaila e @oa ai na anoi a ka makemake   Kane, Wahine a me na Keiki.  E wiki.  Mai @hi.

              P.A.DIAS

LADIES’ BAZAAR,

HELU 88.                   ALANUI PAP@

HALEKUAI HOU.    HALEKUAI HOU.

Hele mai e ike i na panio he nui wale o na Luhiahu Kino; o ke @ nuhou loa o na piikini.  A pela pu no hoi

 

KA HUMUHUMU LOLE ANA.

Makaukau i ka wa pokole a me ka ha@a o ka uka.

                        Na Papale a me na Hulu, no ka hoomaemae a me ka hooluu.

                                    Na Pua me na hulu hoonani he nui wale o kela ano kela ano.

 

E hana ia no hoi na Papale mai ka Pua-ko ma na ano a pau.

                                                                        Mrs. J. Lyons, Ona waiwai.

                                    2074

Kalo Palaoa!                Kalo Palaoa!

He Kalo Palaoa ano hou loa.

Ua maemae a hiki i kel me keia ke hana i poi nona ino

POI ONO!                  POI ONO!

Aeae, @ pahee maoli ke mona aku.  He ono m@kaekae no h@ ka poi waoli ka ai @.

He 25 paona o ke eke hookahi, no ke kumuk@ @ haahaa ‘oa he 40 beneta..Nolaila ua lawa no ke kanaka hookahi no ka poii ka mahine ho@ookoa ke hoolilo pia i $1,600 no na eke Ka i Palaua eha (4).

 

  Ua hana hou ia a hoomaemae hou iho nei keia H@ i ka @ikini no ka hana ana i ke KALO PALAOA, a @a hoolawa p@ia no hoi he dala no k@hoolako ana @ai i na mea paahana helu ekahi (1) no ka hoohana a hooinola ana i na Palaoo Palai, Pa@oa Oma, na Meaono, a @ e @ Padina etc. etc., me kamaalahi a me ka maikai naei ke palaoa mauii mau.

  He nui na hooiaio ana no ka maikai loa o keia P@ mai kela a me keia i hoao, a na @, wahi a lakou, mak ka poi i hana lima ia.

 

  O ke KALO MUSH no ka paina Kakahiaka, he Ono a Mikololohua maoli no hoi.

  He mau h@ @ na K@ mai ao kekupono i@ k keia pui no na opu ano akaika ole a naliwaiiwali.

  KUHIKUHI NO KA HANA ANA I KA POI.—E hoowali hehee i ka nui o ka palaoa i makemake ia me ka wai hui @i me ka aeae. puup@u ole.  Hookomo iloko o kekahi eke lole paa a maemae, a hoo iloko o ka wai wela e pai a ana ma ka ipuhao, a hoomo@a no 1@ a i ole 21/3 h@ paha e like me ka pui o ke pa@, a e malama pono hui i ke eke maika ppua @@ee ka pale ana i wahi apana @ malalo a@ o ke eke.  I ka mo’a ana, (a oiai no hoe e mahenah@ a@), e hoowali @oe ke@ahi puoa nui a me ka wai a hiki i ka hei a wali maikai @a.  Alaila, e waiho pila no na ho@ @ a 6 paha, alaila hoowali hou e like me kawali kapono i makemake ia.  E waiho @ ka ai @ 3@4 paha @ @amua o ka awaa@ ana.

  O ke ano hou loa o ka hana ana i ka Poi Kalo Palaoa, ua @oeni iho ia i ka manawa @ai ka 2 ½ ho@ a i ka i ho@ wale no.  UA KAPAELA ke ano o ka hoo@a ana iloko o ke eke.  AOLE i makemakeia ke ho’a ana i ke ahi no keia mea hookahi wale iho no, ak na hiki loa ke hoom@ia i ka manawa oa ana kau ahi no ke hoomakaukau ana i kau mau mea ai mau.

  E hoomakaukau i ka ipu hao puna ik ol@ ae olalo, e hooko@io iho i hookahi hapa o ke Kalo Pal@oa a me elua hapa o ka wai.  E hoowah@ a aeae me ka makeala aole e puupu@.  E kau i ka ipu hao naluna o ke ahi ea maikai, @ e kowali i ke Ka@ Palaoa iloko o @a wai me ke puna l@u a hi@i i ka wa e @a ai, oia naha ekolu a elima minte, e like me ka ikaika o ka @ ana o ke ahi.  Mahope o ka paakiki ana, alaila e kowali no me ka hookomo ana i ona wai i kela a me keia wa i mea e paakiki ole ai.  E hoomaalili no hookahi hora paha, alaila, e @eakiki anauei e like me ka poiai,oia h@i, ka p@kiki.  E hookomo iloko o ka a eke, a i @ ia ke pola n i, a e kukula mai ka elua a ekolu paha la, alaila lilo i po@aw@wa.

  O ka poe makemake e loaa o@a Poi ono, alaila e nana e like me ke kuhikuhi malona ae i ka wa e hoomoa ana i na mea ai o ke ahiahi, a e kukulu no ia po a ao, a e ono auanei ka ai ana i ko kakahiaka @e.

  Ina e hakuhaku ka poi, ua hikiwale, oo ke lapania ma ka hoowali ane me ka l@ @ mo @wahi nala, a i @ ia, ma ka puna l@.                                                          2074 @