Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 27, 2 July 1887 — Page 7

Page PDF (765.00 KB)

This text was transcribed by:  B. Kamahana Kealoha
This work is dedicated to:  Nanea Alice Keaulana

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

PAUKU 12.  E malu no kela kanaka me keia kanaka ma kona kino a me kona hale a me kana mau palapala a me kona waiwai, aole hoi e hopu ia aole hoi e huli ia me ke kumu ole; aole hoi e hoopuka ia ka palapala k@na ke maopopo ole ke kumu kupono ma ka hoohuoi a me ka hoohiki ia e ka mea nana i hoopii a e hoakaka ia iloko o ua palapala nei kahi e huli ia a me na kanaka a mea e ae paha e hopu ia.

 

PAUKU 13. Ua hooponopono ia ke Aupuni no ka pono o na kanaka a pau; aole hoi e imi ia ka pono a me ka hanohano a me ka waiwai o ka mea hookahi a o ka ohana hookahi paha, a o ke ano kanaka hookahi paha.

 

PAUKU 14. He kulena ko kela kanaka keia kanaka e noho ana maloko o ka lahui, ehoomalu pono ia ma na mea maikai o kona ola, a o kona waiwai, a o kona keakea kumu ole ia paha, e like me na kanawai; a nolaila, e koi ia aku oia e haawi mai i kekahi mahele kupono o kona waiwai, i mea e mau ai ia maluhia, a i ole ia, me kekahi mea like paha ke pono. He hiki no ke lawe ia ka waiwai o kekahi kanaka no na hana o ke Aupuni, aka, ma o ke kanawai la wale no e lawe ia ai me ka uku kupuno.

 

PAUKU 15. Aole e kau i a e ohi ia kekahi dala kokua a o kekahi dute paha a o kekahi auhau paha o kela ano keia ano me ka ae ole o ka Ahaolelo, aole hoi e unuhi ia ae kekahi dala oloko o ka waihona dala o ke Aupuni me ka ae ole o ia Ahaolelo, koe nae ka hiki ana mai o na pilikia, oia ke kaua, ke kaua ia mai e ka aina e, ke kipi, ka mai ahulau a me na poino e ae o ka lehulehu i ka wa i akoakoa ole ai ka Ahaolelo, aole hoi ma ia wa me ka ae ole o na Kuhina a pau a me ka hapa-nui o na hoa o ka Aha Kukamalu. A na ke Kuhina Waiwai e hoike pakahi aku i ka Ahaolelo no ia mau dala i hoolilo ia.

 

PAUKU 16. Aole kau ia kekahi Kanawai i pili i kekahi hana i hala e mamau.

 

PAUKU 17. E noho no na koa a pau malalo o na Kanawai o ka aina, aole loa e hoonoho ia kekahi koa ma ka hale o kekahi kanaka i ka wa haunaele ole me ka ai ole o ka mea hale; aole hoi i ka wa kaua koe wale no ma ke ano i hoakaka ia e ka Ahaolelo.

 

PAUKU 18. Aole e hopu is kekahi kanaka koho ma ka la koho oiai kona noho ana ma ia hana; a pela hoi i kona hele ana mai a me kona hoi ana aku mai kahi koho aku; koe nae na hihia kipi, ka feloni a me ka hoohaunaele.

 

PAUKU 19. Aole aua ia kekahi kanaka koho ma ka oihana koa i ka la koho a hiki ole iaia ke koho ke ole ia he wa kaua a he wa pilikia o ka lehulehu.

 

ka Moi i kona moa, koe nae na mea i hoomaopopoia ma ka Pauku 48.

 

PAUKU 32. Ina ma kekahi manawa i ka make ana o ka Moi, ua emi na makahiki o ka hooilina malalo o ka umikumamawalu makahiki alaila e hooko ia ka Mana Moi e kahi Kahu malama Aupuni; a i ole ia e ka Aha Kahu Aupuni, e like me ia i hoakaka ia mahope ae nei.

 

PAUKU 33. Ina he manao ko ka Moi i kekahi manawa e hele aku mawaho o keia Aupuni, alaila, e hiki no iaia e koho i kekahi Kahu Malama Aupuni, a i Aha kahu Aupuni paha, nana e hooponopono i ke Aupuni ma ka inoa o ka Moi; a pela no e hiki ai i ka Moi ma kana palapala kauoha hope, e koho i kekahi i Kahu Malama Aupuni, a i Aha Kahu Aupuni paha nana e hooponopono i ke Aupuni no ka manawa i lawa ole ai na makahiki o ka Hooilina Moi: a i ka make ana o kekahi Moi, a e ola ana kona Hooilina malalo nae o na makahiki he umikumamawalu, me ka hana ole o ka Moi i kona palapala kauoha hope, alaila, e hooliloia ka Aha Kuhina e noho ana ia wa i Aha Kahu Aupuni, oiai ka manawa e akoakoa ana ka Ahaolelo: a e kauoha lakou e halawai koke ka Ahaolelo. Ma ia halawai ana o ka Ahaolelo, e koho koke no lakou ma ka balota i kekahi i Kahu Malama Aupuni, a i Aha Kahu Malama Aupuni paha, nana e hooponopono i ke Aupuni ma ka inoa o ka Moi, a e hooko i na hana a pau i haawiia no ka Moi e hana malalo o ke Kumukanawai, a hiki aku ia i ka pau ana o na makahiki he umikumamawalu, oia hoi na makahiki e oo ai ka Moi.

 

PAUKU 34. O ka Moi, oia ke Alii nui maluna o na ʻLii a me na kanaka a pau.

 

PAUKU 35. O na inoa hanohano a pau a me ka nani a me ka hoalii ana, mai ka Moi mai no lakou.

 

PAUKU 36.  Na ka Moi e hana i ke dala, a e hooponopono i ke dala ma ke Kanawai.

 

PAUKU 37. E hiki no i ka Moi i ka wa e kaua ia mai. a haunaele paha no ke kipi, ke hoolili i kona Aupuni a pau, a i kekahi hapa paha, malalo o ke Kanawai Koa.

 

PAUKU 39. Aole no e hiki ke hoopii ia a hookolokolo ia ka Moi iloko o kekahi ahahookolokolo o ke Aupuni.

 

PAUKU 40. E mau no ka Aha Kukakuka o ke Aupuni, no ka imi pu me ka Moi ma na mea a pau e pili ana i ka pomaikai o ke Aupuni i na manawa a pau a ka Moi e makemake ai, a e kapa ia aku ia Aha, o ka Aha Kuka

 

no na hana hoohaunaele

 

PAUKU 53.  E malama ka Ahaolelo i buke moolelo no kana mau hana; a ina e makemake ka hapa lima hookahi o ka poe e noho ana i ka Ahaolelo, alaila e kakau ia i loko o ua buke nei na inoa o ka poe ae a me ka poe hoole o ka Ahaolelo i kela hana keia hana.

 

PAUKU 54. Aole loa e hopu ia kekahi o ka poe o ka Ahaolelo oiai e noho ana oia mamuli o ia Aha, e hele ana ilaila a e hoi ana paha aole nae e oi aku ia malu i na la he iwakalua mamua iho o ka hoomaka ana o ka Ahaolelo a me kona hookuuia ana, koe nae ke kipi, ka feloni a me ka hoohaunaele; aole e hookolokoloia kekahi o lakou imua o kekahi Ahahookolokolo e a i kau wahi e ae paha no kekahi olelo paio paha ma ka Ahaolelo.

 

PAUKU 55. E uku ia na Lunamakaainana no ka lakou hana e like me ka mea i olelo ia ma ke kanawai noloko ae o ka Waihona dala o ke Aupuni; aole no nae e hoonui ia keia uku i ke au o na makahiki elua i hooholo ia ai ka olelo e hoonui i ka uku, aole hoi e kau ia kekahi kanawai e hoomahuahua ana i ka uku o ua poe la mamua o na dala elua haneri me kanalima no kela a me keia au o na makahiki elua.

 

PAUKU 56. O ke ʻLii o ka Ahaolelo he kupa ia no ke Aupuni i hiki aku oia i na makahiki he iwakalua=kumamalima a i noho ma ke Aupuni no na makahiki ekolu a he waiwai kona iloko o keia Aupuni i kupono i ka auhau i khiki aku i ka ekolu tausani dala mawahi ae o na hihia a pau, a i ole ia he loaa makahiki kona aole i emi malalo o eono haneri dala.

 

PAUKU 57. E noho na Alii i Ahakolokolo, no lakou wale no na mana a pau e hoolohe a e hooholo i na hoopii Luna Nui a pau i hoopiiiaʻi e na Luna Makainana ma ko lakou ano Aha Ninaninau Nui o ke Aupuni, i kekahi Luna nui, a mau Luna Nui paha, no ka lakou oihana; mamua aku o ka hookolokolo ana i kela Hoopii Luna Nui keia Hoopii Luna Nui e hoohiki pakahi na Alii e hookolokolo pono me ka ewaewa ole i ka mea hoopiiaʻi, mamuli o na hoike a me ke Kanawai. Aole nae e oi aku ka lakou olelo hoahewa i ka hoopau ana i kona noho luna ana, a me ka hoole loa i kona noho hou ana me kekahi oihana e hanohano ai a e waiwai ai paha, malalo o keia Aupuni. Aka, e hiki no i ka mea i hoahewaia pela ke hoopii hou ia, a e hookolokolo hou ia, a e hoahewa hou ia, a e hoopai hou ia mahope, mamuli o ke Kanawai o ka aina.

 

PAUKU 58. E koho ia na ʻLii he iwakalua-kumamaha o ka Ahaolelo penei: eono no ka Mokupuna o Hawaii,

 

@@@@@a pana. a@@@ Aupuni i ka manawa ina e hoopaa lakou ma ke koho m@@ @@

 

Pauku 63. Aole ainana paha ma ka a kulike hoi me @a E hiki no ke hoon@ loaa makahiki @ poe koho i na ʻLii

i ana waiwai a lo@@ Lunamakaainana

 

Pauku 64. E p@@ iloko o ka Ahahahook@ hookolokolo ma@@ manwa e ka @@@@

 

Pauku 65. @@@@@ hoia kekahi @@@@ hoa, aole emi m@@@@ noho a e hooponopono paa na Lunaka@@@@ lakou Oihana, oiai ia lakou ka hoopii@ maopopo, ke kauw lakou i paa i keia @ aka hoi, e hiki k@ @ Aha Kiekie, a o ke like i hooholoia @ @ no ke kumu kup@@ no nae ka L@@ Ahaolelo, a e lii@@

 

Pauku 66. E @ lokolo iwaena o @ Ahahookolokolo @ ke kuhikuhi ana @ @ nawa. A o ka l@@h@ Lunakanawai @ @@ hoak@@@i@ ma ua @

 

PAGE 67.  E @@ i na hana a pau @@ iho o ke Kumu@@ Aupuni, a me na k@ malalo iho o ko @@@ ana i na Elele A hoi e pili ana i ka @ Hoomalu Moana.