Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVI, Number 46, 12 November 1887 — Page 2
| This text was transcribed by: | Pualani Steele |
| This work is dedicated to: | Dominick Doyle |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Nupepa Kuokoa.
No ka Makahiki $2.00
No K@ Mahina 1.00
KUIKE KA KULA
Poaono……….Noremaba 12. 1887.
KE pahela aku no ke KUOKOA i kana mau hoomaikai ana a pau no na kokua i loaa mai mai na nupepa Pataina a me Alakai no na hana o ka Ahaolelo.
AOLE makou e hoopuka aku ana i kekahi mau manao i kakauia e ka mea e a kau i ko hai moa. Nolaila, ina e ike ole kekahi o ko makou mau makamaka i ka lakou mea i kakou ai, alaila, e noonoo iho a hoouna mai i ka moa ponoi.
MA keia Poakolu ae, la 16 o Novemaba, e piha ai na makahiki he kanalimakumamakahi o ka hanu ana a ko kakou Lani M@ KALAKAUA i na ea maikai a ke Akua i haawi mai ai no keia noho'na, a o ka umikumamakolu no hoi o kona mau makahiki ma ka Nohoalii o Hawaii nei. Ke haawi aku nei ke KUOKOA i na hoomaikai ana a pau, me ka manao e hahai ia Oia e na mea hoohauoli like ole a pau o Kona la hanau. Nolaila, ke puana ae nei makou me ka hauoli nui
E OLA KA MOI I KE AKUA.
AHAOLELO O 1887.
(Mai ka a@ eha mai)
LA HANA 6, NOV. 9.
Halawai ka Hale ma ka hora 10. Pule ke kahunapule, @i heluia ka moolelo o ka la hana i hala a aponoia.
NA PALAPALA HOOPII.
Na Gay he hoo@ii ma ka @i hoole waiona Pakipika, e hoopau loa i ke kanawai opiuina a me ka rama. Waihoia i ke komite.
Na Paehaole, he noi i lawe leta mai Pukoo a Waialua; a no P@lekunu ma ke ala o Kalaupapa. Wa@ i ke Kuhina Kalaiaina.
HOIKE KOMITE MAU.
Na ke komite pai i hoike mai, ua pai ia ke kanawai hooponopono oihana koa.
HOIKE KOMITE WAE.
Pane ke Kuhina o ko na aina e i ka ninau a Daniela e hoike ana no na lilo no na pualikoa pualu penei: King's Own, $3,036.19; Prince's Own, $1,125.97; Queen's Own, $1,454.20; Leleiohoku, $1,114.65; Mamalahoa, $790.54; Honolulu Ra@ela, 4,294.25. Na ala e ae i koi ia, aole nae i uku ia, $9,486.76. Ma ke noi ua haawiia ka hoike i ke komite.
Pane ke Kuhina Kalaiaina no ka ninau a Kamauoha e pili ana i ka laikini opiuma, a penei: Ua hoopuka ia ka laikini opiuma i Ianuari 10, 1887, haawi ia ia Chung Lung: eha makahiki ka loihi: $30,000 i hookaaia no ka makahiki ma ka la 11 o Ianuari. Ma ke noi ua haawiia i ke komite.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Na Balauwina he hoolaha bila kanawai, e kue, papa a hookapu loa i ka hoopuka ana i na laikini kuai waiona liilii ma na mokupuni, koe o Honolulu nei.
Pane ke Kuhina Waiwai i ka olelo hooholo e ninau ana i ka wa i hookohu ia'i na Kiaaina penei: Kiaaina o Oahu, Augate 5, 1887: Maui, Okatoba 4, 1886: Hawaii. Okatoba 15, 1886; Kauai, Iulai 31, 1886. Waihoia ma ka papa.
Na Kikila Baraunu he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Kalaiaina i ke kumu i hoopau ia ai ke kauka o ka halemai pupule.
Pane ka Loio Kuhina, no kona kupono ole me ka hooko pono ole i ka hana, he mau kumu e ae no kekahi i kupono ole e lohe akea ia, a ina he ake loa ko na hoa, e pane aku no ia.
Na Kalaukoa he olelo hooholo e hoike mai ka Loio Kuhina, ehia palapala ae puhi opiuma i hoopukaia e ka Hamaku, a ina paha ua hoihoi ia na dala i uku ia mai no ia mau palapala ma ka waihona, aponoia.
Na Laiki i heluhelu mai no ka wa mua he bila kanawai e mahelehele ana i na apana auhau me hoonaauao ma ka Mokupuni o Kauai. Waihoia no ka heluhelu elua.
Na Dole i hoolaha mai he bila kanawai e hoopau ana i ka mokuna 32 kanawai o 1886.
Na ke Kuhina Kalaiaina i waiho mai he koi na Z. K. Meyer, kakauolelo mua o ka oihana wai i kona uku. Waihoia i ke komite waiwai.
Na ke Kuhina Kalaiaina i heluhelu mai no ka wa mua i ka bila kanawai hoololi i na noteri helu'ehu. Waihoia no ka heluhelu elua.
Na F. Baraunu he hoolaha bila kanawai e holololi ana i ka mokuna 4 kanawai o 1872, e hoololi ana i ka pauku 55 o ke Kumukanawai, he kanawai e pili ana i ka auhau kuloko maluna o ke kopaa iloko nei o ke aupuni; a he kanawai pili i na pake lawehala i hoopai ia.
Na Paehaole i hoolaha mai he bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 42 o ke Kumukanawai.
Na Ka@uoha i heluhelu mai i kana bila kanawai hoololi i ka mokuna 1448 kanawai kivila. Nana i heluhelu mai he bila kanawai e hoololi ana i ka pauku 58 o ke Kumukanawai. Waihoia no ka heluhelu elua.
Na Kakela, he bila kanawai e hoololi ana i ka pauku 3 mokuna 36 kanawai o 1886; a he hoololi i ke kanawai o na komisina o na ala liilii me na pono wai.
Ma ke noi a Young, ua hapai hou ia ka olelo hooholo a Kakela e kaupale ana i na hana o ka hale mai ka papa, a aponoia me keia hoololi: Aia a hooholo ka @ o na hoa i kekahi kanawai e lawe ia mai ana, alaila, laweia e noonoo a aponoia.
Na Kalaukoa he olelo hooholo e waiho mai ke Kuhina o ko na aina e i ke kope e pili ana i ka panai ana i ke awa o Puuloa.
Pane ke Kuhina o ko na Aina E, aohe palapala i keia wa, aia a hoihoi ia mai me ke kau o ka pulina o ka Peresidena o Amerika e apono ana, mahope o na hoopaapaa loihi ana, ua hoihoi hou ia ka olelo hooholo.
Ma ke noi, ua kapae ia na rula, a waiho mai ke komite wae ia lakou ke kanawai hooponopono i na luna alanui, na auhau me ke kukulu ana i na papa alanui i ka lakou hoike o ka hapanui, e noi ana e hooholoia ke kanawai me ka lakou hoololi, waiho pu mai ka hapa uuku o ke komite i ka hoike me kekahi kanawai.
Ma ke noi ua waiho ia ma ka papa a e lilo i hana no ka auina la Poaha iloko o ke komite o ka hale, aponoia.
Na ke komite hookolokolo i waiho mai i ka lakou hoike e pili ana i ke kanawai o na hui me na palapala hoohui a he kanawai hoi ka lakou e waiho mai ana ma kahi o ke kanawai mua e noi ana e hooholo ia; aponoia ka hoike a hele ke kanawai i waihoia mai malalo o na rula.
Olelo hooholo ka Kini, e koho ia ke ahi komite na lakou e nana pono ia na kuahiwi o Kuku@aele, Hamakua, Hawaii, ina paha he mea hiki ke lawe ia mai ka wai i kai, a waiho i ka lakou hoike i ke kau mau o 1888.
Ma ke noi ua hoomaha ka Hale a ka hora @.
Na ka Loio Kuhina i waiho mai i pane no ka ninau a Kalaukoa e pili ana i na palapala ae puhi opiuma i hoopuka ia e ka Ham@ku, a e pau ana i Okatoba 19 i hala penei: Na palapala i hoopukaia, 2,751: na dala i uku ia mai, 2,750.85: na dala i hooliloia, 1,405.95: koena ma ka waihona, 1,345.05.
Ma ke noi ua aponoia e haawi i ke komite ia lakou e noonoo nei na kanawai opiuma a me waiona, a me na hoopii e pili ana i keia mau mea.
Na Kamika he olelo hooholo e hoi ke mai ke Kuhina Kalaiaina i na palena o ka apana o Honolulu kahi i ae ia e kuai waiona me ka laikini.
Noi ke komite ia lakou na kanawai me na hoopii opiuma me waiona i manawa hou no lakou, ae ia.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu ekolu ana i ke kanawai e hoopau ana i ka papa kuauhau alii, hooholo ia.
Heluhelu ekolu ana i ke kanawai e hoopau ana i ka uku hoomau o T. W. Eveleke, hooholoia.
Heluhelu elua ana i ke kanawai e hoopau loa ana i ka uku hoomau o Kuihelani.
Noi ke Kuhina o na Aina E, e haawi ia keia kanawai i ke komite. Kokua ia e ke Kuhina Kalaiaina, wahi a laua, he kanaka i noho loihi ma ka oihana aupuni mai kona wa ui, a na ke aupuni i kono iaia e waiho i ka oihana, a e lawe i ka uku hoomau. He kanaka ilihune a elemakule, pono e haawi ia keia i ke komite i noonoo ai lakou ma ka mea kupono.
Mahope iho o na hoakaka loihi ana a Kalaukoa, no ka pono o keia kanawai; ua ninau ia a hooholo loa ia e haawi i ke komite waiwai.
Kapae ia na rula a heluhelu elua ia ke kanawai e hoopau ana i ka uku hoomau o Mrs. Nahaolelua ma ke poo, a haawi ia i ke komite waiwai, pela pu me ke kanawai e hoopau ana i ka uku hoomau o Mrs. Barnard.
Heluhelu elua ana i ke kanawai e hooponopono ana i na lunakanawai o ka aha kiekie, aponoia; a heluhelu ekolu ma ka Poalima.
Kapae ia na rula e hoololi ai i ka mokuna 6 kanawai kivila, e pili ana i na lawelawe oihana a na kuhina, a pela aku.
Ma ke noi ua hapai ia ka noonoo ana i ke kanawai hooponopono oihana koa; heluhelu ia ma ke poo, waihoia ma ka papa a noonoo pu me ke kanawai hou a Walakahauki.
Hapai hou ia ka noonoo o ka bila kanawai hooponopono i na hui a me na palapala hoohui, me ke noi ua hooholo ia no ke kakau poepoe, a heluhelu ekolu ma ka Poaono.
Ma ke noi ua hoopanee ka Hale a ka hora 10 Poaha.
LA HANA 7, NOV. 10.
Halawai ka Hale e like me ka hoopanee ana; hoikke mai ka Noho ua paa ka maheleolelo no kekahi hana, a ua konoia ka makai o ka hale i maheleolelo no ka manawa. Heluheluia ka moolelo o ka la i hala a aponoia.
NA PALAPALA HOOPII.
Na Kakela mai ia H. P. Poor he koi i kekahi koena dala e uku iaia. Waihoia i ke komite o na aina e.
Na Townsend mai ka lehulehu hookaa auhau o Honolulu. Aole e hana paewaewa i na hana me na dala no ka pono o ka lehulehu e like me ko ke au i hala. E ae ole ia kekahi e lilo i luna aupuni, he mea i kaulana nui no ka aie nui kaa ole. Aole e ae ia kekahi luna aupuni e lawelawe i kekahi hana hoaie dala no ke aupuni a lawe ae i uku komisina nona. Waihoia i ke komite huikau.
Na F. Hustace mai na makaainana Pukiki o Honolulu e noi ana e ae ia na aina aupuni e mahelehele no ka hookuonoono; e hoolawa like ia na hana aupuni a pau i na Hawaii me na Pukiki, koe na lahui Asia, a e malama loa ia ko lakou mau pono ma na ano a pau; haawiia i ke komite aina aupuni.
Nana no mai na Pukiki e hoopau ia ka lunakanawai hana paewaewa, a e pani iho i poe hoopono; i maheleolelo no lakou ma na aha hookolokolo e like me ka loaa ana i ka lahui ia pono. Waihoia i ke komite hookolokolo.
Nana no mai na Pukiki, e hoopaa loa ke aupuni i ke komo ana mai o na lahui Asia. Waihoia i ke komite o ko na aina e.
Na Paehaole mai Molokai, e hoololi a e hooponopono i ka pauku 42 o ke Kumukanawai. Waihoia i ke komite hookolokolo.
Na Nakaleka mai Molokai mai, e ae ia na kahuna Hawaii e lapaau me ka laikini ole. Waihoia i ke komite Ola.
HOIKE KOMITE MAU.
Waiho mai ke komite Ola i ka lakou hoike e pili ana i ka hoopii mai Hilo i Halemai Aupuni malaila, ua noi mai e waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina i ke kau o 1888. Aponoia.
Na ke komite pai i hoike mai ua pai ia kekahi mau bila kanawai elua.
Na ke komite waiwai i waiho mai i ka lakou hoike no na hoopii lehulehu e pili ana i na hoopau oihana aupuni makehewa a pela aku, a ua noi mai he pono e noonoo akahele loa ia keia mau mea, aponoia ka hoike.
Na ia komite no i ka lakou hoike e pili ana i ke kanawai e hoopau ana i ka haawina hoomau o Kuihelani; ua waiho mai lakou he bila kanawai e hoololi hou ma kahi o ka bila mua, aponoia ka hoike e noonoo pu ia me ka bila kanawai mua.
Na ke komite hookolokolo i waiho mai i ka lakou hoike e pili ana i ka bila kanawai hookupa i na kanaka o na aina e, a ua waiho pu mai lakou he hoololi no ka pauku 20 ua bila kanawai la me ke noi pu ana e hoololiia e like me ia i hoololiia, aponoia ka hoikeia.
A me ke noi a ke Kuhina Kalaiaina e haawiia ka bila kanawai no ke kakau poepoe, ua hoopaapaa loihi na hoa a hiki i ka hoomaha ana o ka hale a noho hou i ka hora 1.
Noho hou ka hale ma ka auina la; hapai hou ia ka noonoo o ka hoike a ke komite hookolokolo a me ka bila kanawai hou i waihoia mai, ma ke noi ua aponoia e kakau poepoe.
HOIKE KOMITE WAE.
Na ke Kuhina Kalaiaina i waiho mai i kana pane no ka ninau e hoike mai i na palena kahi i ae ia e kuai waiona me ka laikini ma Honolulu.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Na Walakahauki he olelo hooholo e hoike mai ke kuhina o na aina e i na palapala ae i na pake i laweia mai e ka mokuahi Belgi@, ehia dala no ka palapala? ke waiho nei anei ma ka waihona a pau pono? he hoike anei ma ke keena aina e no ia mau palapala i kuaiia?
Pane ke Kuhina o na Aina E, ua loaa no na palapala ae ia lakou, 2 dala no ka palapala, manao oia ua pau pono na dala ma ka waihona, he hoike no ma ke keena e waiho nei.
Na ke Kuhina Waiwai i hoolaha mai he mau bila kanawai ekolu.
Na ka Loio Kuhina i hoolaha mai he kanawai e hoololi ai i ka pauku 913 me 922 o ke kanawai kivila.
Na Kamauoha he olelo hooholo e ninau ana i ke Kuhina o na Aina E, e hoike mai, heaha la ke kumu i hookaa ole ia ai na aie o na pualikoa pualu? ehia ka nui o na aliikoa ma ia puali?
Na Hikikoki he olelo hooholo e kauohaia ke komite waiwai e huli a e ninau pono ia ina paha ua hooko io ka Luna Hooia Aupuni i kana hana e like me ke kanawai, a e hoike mai ke komite i keia Hale i ka wa pono, aponoia.
Heluhelu mai o Walakahauki no ka wa mua i kana bila kanawai e hoonohonoho ai a hooponopono i ka oihana koa.
Na Kini he olelo hooholo e kohoia i komite 3 lala, na lakou e huli pono a hoike mai i ka hooponopono ia ana o ka laikini opiuma ma ke keena kalaiaina, a me ke ano o ka hooko ana o ka mea iaia ka laikini e like me ke kanawai.
Na P. Balaunu he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Kalaiaina i ka nui o na dala i ukuia ma kona waihona no ka ela. waina a me ka bia mai 1886-87. Nana no e kauoha ana i ke Kuhina Waiwai e hoike mai i ka nui o na dute maluna o na bia, waina, ela a pela aku.
Heluhelu mai o Kakela no ka wa mua loa he bila kanawai e hooponopono ana i ka pauku 3 mokuna 37 kanawai o 1886. Waihoia no ka heluhelu elua.
Na Dole he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Waiwai i ka nui o na bona i kuai ia ma Ladana, a e waiho nei ma ka lima o ke komisina.
Na F. Hustace he olelo hooholo, e hoike mai ke Kuhina o na Aina E, ehia pake i hiki mai ma ka mokuahi Belgi@?
Ua loaa pono mai anei na palapala ae a pau? Ua nana pono ia anei, a o lakou nei anei ka poe i loaa aku ai na palapala holo?
Pane ke Kuhina o na Aina E, he 427 paha ka nui o na pake; a no ka pau pono mai o na palapala me ka nana pono ana ia lakou, oia ka hana a ka Luna Dute Nui.
Ma ka manao ana a Kamika aole i lawa ka pane no na ninau ma ka aoao o ke Kuhina, nolaila, ninau hou oia: Ehia ka nui o na palapala ae holo a hoi mai e koe nei iwaho?
Pane hou ke Kuhina, o kana mau mea wale no ia e hiki ke hoike i keia wa. Okalakala iki na kamailio mawaena o Kamika me ke Kuhina.
NA HANA O KA LA.
Ma ka hapaiia ana o na hana o ka la, ua hooholo loa ia keia mau bila kanawai malalo iho, ma ka heluhelu ekolu.
E hoopau ana i ka haawina homau o W. C. Parke; e hooponopono ana i ka oihana ao palapala aupuni; e hoopau ana i ka uku hoomau o Poomaikalani.
Heluhelu ekolu ia ka bila kanawai e hoopau ana i ka Papa O'a Hawaii; hoopaapaa nui ia; a mamuli o ka loaa ana he hemahema ma ka bila, ua haawi hou ia i ke komite hookolokolo.
KOMITE O KA HALE.
Noho ke komite o ka Hale a noonoo i ke kanawai hooponopono i na luna alanui nui, auhau alanui, ke kukulu ana i papa alanui, a me ka hoike a ke komike. Ua lilo nui na hoa ma ka hoopaapaa ana, a ma ke noi ua hoopauia ke komite me ka holo pono ole o na hanu a noho hou i ka Poalima, hoopanee ka Hale a noho hou i ka hora 10 o ka Poalima.
LA HANA 8. NOV. 11.
Noho hou ka hale e like me ka hoopanee ana; pule ke kahunapule, heluhelu ia ka moolelo o ka la hana i hala a aponoia.
NA PALAPALA HOOPII
Na Paehaole he palapala hoopii mai a Daniela Napela e loaa iaia he haawina hoomau mai ke aupuni, oiai he kanaka i lawelawe loihi i ka oihana aupuni no 37 makahiki. Ua kau inoa ia ka palapala hoopii e na Hon. J. Nakaleka me Paehaole. Waihoia i ke komite waiwai.
HOIKE KOMITE MAU.
Na ke komite pai i hoike mai ua makaukau ka bila kanawai e hooponopono ana i ka oihana makai.
HOIKE KOMITE WAE.
Noi mai ke komite wae ia lakou ka hooponopono ana i na lilo hoolewa o Likelike i wa hou no lakou, ae ia.
He mau pane na ke Kuhina Waiwai no na ninau lehulehu. No na bona o ka aie miliona, ua waihoia ma ka papa a noonoo pu me kekahi hoike e ae o ka aie miliona. Nana no i hoike mai i na lilo me na loaa o na mahina eha i hala aku, a me na hoakaka no ka hoo hanaia ana o na aie aupuni. Haawiia i ke komite pai e pai ia a hoihoi koke mai i ka hale.
Na ke Kuhina Kalaiaina i pane mai no na ninau e pili ana i na loaa o ka ela, waina me na wai ikaika; a na ke Kuhina o na Aina E i noi mai i wa hou nona e hoomakaukau ai no na pane i na ninau e pili ana i na palapala ae holo o na pake, ae ia.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Na Kikila Balaunu he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Kalaiaina i ke kulana o na koi aina o Makiki, ina paha ua uku pau ia, a me ke kanawai hea i loaa ai ka mana e uku ia. Pane ke Kuhina, he 12,200 dala i ukuia; aohe kanawai e hoakaka ana, a aohe no he haawina i hookaawale ia. Ma ke noi, ua waihoia ma ka papa.
Na ke Kuhina Waiwai i pane i na ninau no na dute maluna o na waina, ela, me na wai ikaika.
Na Kawainui he olelo hooholo: E kauoha ia ke Kuhina Kalaiaina e hoouna aku i ka luna o na hana hou o ke aupuni i ka wa kaawale i Keanae, Mokulau a me Nuu, Apana o Hana, Mokupuni o Maui, no ka nana a koho ana i na lilo kupono e paa ai ona mau uwapo a palekai paha @no ia mau awa pae, a hoike mai i ke kau mau e noho ana i Mei, 1888 ae nei.
Hoike pokole ke Kuhina Kalaiaina, e hiki aku ana ka luna o na hana hou ma Hana e nana i na mea i hookakaia ma ka olelo hooholo maluna ae. Ma ke noi waihoia ka olelo hooholo ma ka papa.
Na Helekunihi he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Kalaiaina i ka nui o na mai lepera e noho nei ma na kahua mai o Kakaako, Kalawao, Kalaupapa, me ke ano o ko lakou malama ia ana.
Na Kini he olelo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina o na Aina E e hoike mai i ka noi o na palapala ae holo no na peke i hoopuka ia a i hoike ia paha, a me ke kumuhana a ke aupuni i hoopaa ai i na palapala ae holo.
Ma ke kapae ia ana o na rula, ua waiho mai o Kalaukoa he koina na Kepohoni no na dala 1,200 uku no ka weheia ana o ke alanui Hale Pupule a pela aku. Waihoia i ke komite hookolokolo.
Na kakela he ninau i ke Kuhina o na Aina E e hoike mai i na mea a pau e pili ana i kela misiona i Samoa. Na mea i loaa ma ia huakai a me na lilo o ia huakai.
Na Paehaole he olelo hooholo e hoi ke mai ke Kuhina Waiwai i ke ano i ka hoohana ia ana o ka $172,000.39 i loaa malalo o ke kanawai aie elua miliona.
Na Dole he olelo hooholo e hoike mai ke Kuhina Waiwai i ka waiwai io o na waiona i komo mai i ke aupuni nei mai Okatoba 1, 1885 a hiki i Okatoba 1, 1886; a ia wai la ia mau waiwai?
Na Balauwina i heluhelu mai no ka wa mua he bila kanawai e pili ana i na waiona. Na Paehaole ka bila kanawai e hoeloli ana i ka pauku 42 o ke kumu kanawai. Na ke Kuhina Waiwai i kana mau bila kanawai ekolu, he pakui i ka Bila Haawina; he hoololi i ka Bila Haawina; a he bila kanawai e hoomana ana i ke Kuhina Waiwai e hana a e haawi i na hana. O na bila kanawai a Balauwina me Paehaole ua waihoia no ka heluhelu elua; na bila hope a ke Kuhina ua haawiia i ke komite pai.
Na Kamika i heluhelu mai no ka wa mua i kana bila kanawai e hooponopono i na waiona. Waihoia no ka heluhelu elua.
He olelo hooholo na Helekunihi e hoomakaukau ke Kuhina Kalaima i na kanawai kivila a hoolawaia ae i na hoa o ka Hale ma ke kau mau.
Na Kamauoha he olelo hooholo no ke kuikahi panailike e hoike mai ke Kuhina o na Aina E. Ma ke noi ua waihoia ma ka papa a loaa na hoike piha ma ka mokuahi o ka Poalua ae nei.
Na ka Loio Kuhina i heluhelu mai no ka wa mua he bila kanawai e hoololi ai i ka pauku 913 me 922 kanawai kivila. Waihoia no ka heluhelu elua.
Hoomaha ka Hale.
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
Ua hookohu pono ia mai ka mea nona ka inoa malalo iho nei i Lunahooponopono Waiwai, ma ka la 15 o Okatoba, 1887, ma ka Waiwai o Kanipee (k), i make, o Hawaii, imua o Hon. S. L. Austin, ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu. Nolaila, ke kauohaia aku nei na poe a pau he mau koina ka lakou i ka mea i make, e hoike koke mai i ka lakou mau bila aie kupono i hooiaio ia, iloko o eono mahina mai keia la aku o hoole mau loa ia aku. A o na poe a pau he aie ko lakou i ka mea i make, e hookaa koke mai ia'u A ina he mau waiwai kekahi o ka mea i make e paa ia nei e kekahi poe, e hoihoi mai me ka hakalia ole.
JNO. BELL,
Lunahooponopono Waiwai o Kanipee.
Honomakau, Kohala Akau, Novemaba 4, 1887.
2154-4t
KUAI A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
Mamuli o ke kauoha i hoopukaia e ka Aha Kiekie o ko Hawaii Paeaina, i kakauia i ka la 4 o Novemaba, 1887, e kauoha ana ia W. C. Parke, ka Lunahooponopono Waiwai ma ka Waiwai o W. B. Wright, e kuai aku i na waiwai paa e hoikeia aku nei malalo iho nei, a ma ke kauoha hoi a W. C. Parke, ka Lunahooponopono Waiwai i olelo ia ae la, nolaila, e kuai kudala aku ana ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ma kona hale kudala, ma Honolulu, ke hiki aku i ka POAKOLU, ka la 30 o NOVEMABA, 1887, ma ka hora 12 awakea, na apana aina i hoike ia malalo iho nei:
1---Kela apana aina e waiho la ma Kawaiki, Kapalama, Honolulu, a i hoikeia ma ka R. P. 1763 L. C. A. 1810, 75-100 eka, oi aku a emi mai paha.
2---Kela apana aina e waiho la ma Kulaokahua, i haawiia ia John H. Lord no kekahi palapala i hanaia e John B. Bradley i paa ma ka Buke 7 aoao 591 a mai iaia aku a ia W. B. Wright ma ka palapala hooilina i aponoia iloko o ka Aha Hooko Kauoha imua o ka Aha Kiekie i Iulai 23, 1860. E hoomaka ana ke kuai mai ka $600 aku. No na mea i koe e ninau ia W. C. Parke, ka Lunahooponopono Waiwai. He kuike ke kumukuai, a o na lilo a pau i ka mea kuai no ia.
JAS. F. MORGAN, Luna Kudala,
Honolulu, Novemaba, 1887. 2154-3t
AHA KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. Ma ka hooponopono Waiwai. Ma ka hana o ka waiwai o CHARLES WARREN CLARK o Honolulu, Oahu i make. Olelo Kauoha e koho ana i la e hooiaio ia ai ka Palapala Kauoha, a no ka hoolaha ana.
No ka mea, ma ka la 8 o Novemaba 1887, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi Palapala, i oleloia, oia no ke Kauoha Hope Loa a Charles Warren Clark i make aku la; a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooiaioia kela Palapala Kauoha a e hoopuka ia hoi ka Palapala Luna Hooko ia Mrs. Ellen P. Clark ua waiho ia mai e Mrs. Ellen P. Clark i oleloia.
Nolaila, ua kauohaia o ka POALUA oia ka la 6 o DEKEMABA, 1887, ma ka hora 10 o kakahiaka ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani Hale, Honolulu, oia ka la me ka hora, e hooiaio ia ai ia Palapala Kauoha a e hooloheia ai hoi ia noi ana mai, a me na poe a pau i pili; e kue ana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.
A ua kauoha hou ia, e hoolahaia ia mea iloko o na pule ekolu iloko o Hawaiian @ me KUOKOA he mau nupepa i pai ia a i hoolahaia ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, Novemaba 8, 1887.
Na ka Aha:
HENRY SMITH.
Hope Kakauolelo.
2154-3t
MA KE KAUOHA.
Ua hookohuia aku o Henry Martin, Esq., i keia la 10 o Novemaba, 1887, i Agena no ka Hoomare ana ma ka Paeaina o Hawaii nei:
LORRIN A. THURSTON,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Novemaba, 10, 1887.
2154-3t
Ua hookohu ia na mea no lakou na inoa malalo iho nei i keia la 7 o Novemaba, 1887, i mau lala no ka Papa Nana Holoholona no ka Mokupuni o Kauai:
Samuel W. Wilcox,
Samuel Hundley,
Louis Kahibaum,
LORRIN A. THURSTON,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina Novemaba 7, 1887.
2154-3t
Ua hookohuia na mea no lakou na inoa malalo iho nei i keia la 7 o Novemaba, 1887, i mau lala no ka Papa Komisina Pa no ka Apana o Makawao, Mokupuni o Maui:
C. Copp,
S. F. Chilingworth,
E. M. Walsh,
LORRIN A. THURSTON,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Novemaba 7, 1887.
2154-3t
Ua hookohuia na mea no lakou na inoa malalo iho nei i keia la 7 o Novemaba, 1887, i mau lala no ka Papa Komisina Pa no ka Apana o Wailuku, Mokupuni o Maui:
W. A. McKay,
A. N. Kepoikai,
W. B. Keanu,
LORRIN A. THURSTON,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Novemaba 7, 1887.
2154-3t
KUAI KUDALA O NA LAIKINI AWA.
E kuai ia aku ana ma ke kudala akea na Laikini Awa o na Mokupuni no ka Makahiki Hookahi e hoomaka ana i Ianuari 1, 1887. Malalo iho e loaa no na kuhikuhi ana:
OAHU.
Honolulu….3
Koolaupoko……1
Ewa me Waianae……1
Waialua……..1
MAUI.
Lahaina….2
Makawao…1
Hana…….1
KAUAI.
Hanalei…..1
Kawaihau…..1
Waimea……..1
Lihue……..1
Koloa………1
E kuai ia aku ana na laikini o ka Mokupuni o Oahu nei ke hiki aku i ka la i hoike ia ae la maluna, i ka hora 12 awakea, ma ke alo iho o Aliio@ani Hale.
O ka laikini o na Mokupuni e ae, e kuai ia aku ana no ma ia la hookani ma na apana i hoikeia ae la, ma ka hora a me kahi a na Luna Makai Nui a o ko lakou mau hope paha e manao ai.
KUMUKUAI HOOMAKA: Ko Honolulu, he $500 pakahi. Hilo me Lahaina, he $300 pakahi, A no na Apana e ae i hoikeia ae nei, he $100 pakahi.
KA UKU ANA: E hookaa ia ka iwakaluakumamalima pakeneta i ka wa e haule ai ka hamare kudala a e lilo loa kela hookaa mua ana ina aole e uku ia ke kumukuai piha o ka laikini maloko o na la he umi mai ke kukala ana.
LORRIN A. THURSTON,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Novemaba 10, 1887.
2154-4t
I keia la ua hookohuia o S. H. Mahuka o Lunakanawai no ka Apana o Kohala Hema, Mokupuni o Hawaii. ULULANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Okatoba 15, 1887. 2153-3t
I keia la ua hookohuia o J. P. Miau, i Lunakanawai no ka Apana o Hamakua, Mokupuni o Hawaii. ULULANI,
Kiaaina o Hawaii.
Hilo, Hawaii, Okatoba, 15, 1887. 2153-3t
E malamaia ana ka POAKOLU, la 16 o Novemaba, 1887, i la kulaia aupuni, oia ka la hanau o ke Alii ka Moi, @a e pani ia ana na ipuka o na hale oihana aupuni a pau a puni ka Paemoku ma ia la.
LORRIN A. THUSTON,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Okatoba 29, 1887.
2153-3t
E malamaia ana ka POAKAHI, la 28 o Novemaba, 1887, i la kulaia Aupuni, oia ka la i haawiia mai ai ke Kuokoa o Hawaii nei e na Aupuni o Beritania Nui me Farani, a e paniia ana na ipuka o na hale oihana aupuni a pau a puni ka Paemoku ma ia la.
LORRIN A. THURSTON,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Okatoba, 29, 1887.
2153-3t
Ua hookohu ia o A. B. Loebenstein i keia la 22 o Okatoba, i Agena no ka Hooiaio ana ina Palapala Aelike ma ka apana o Hilo, mokupuni o Hawaii.
L. A. THURSTON
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina Okat. 22, 1887. 2152-3t
Ua hookohu ia o Henry M. Alexander i keia la 25 o Okatoba, 1887, i lala no ka Papa Komisina Pa no ka apana o Kohala Akau, mokupuni o Hawaii, ma kahi o Kamahu i make. Eia na lala o ua Papa Komisina nei:
James Kaai,
Chas. Stillman,
Henry M. Alexander.
L. A. THURSTON
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina Okat. 25 1887. 2152-3t
Ua hookohu ia aku na Keonimana malalo ho nei i mau Luna Ohi Auhau no ka 1887.
HAWAII.
Hilo………Daniel Porter
Puna……..J. M. Kauwila
Kau……….J. H. S. Martin
Kona Hema……..J. W. Kuaimoku
Kona Akau……….John Johnson
Kohala Akau……..J. P. Sisson
Kohala Hema………J. Stupplebeen
Hamakua……………R. Ryman
MAUI.
Lahaina………Kia Nahaolelua
Wailuku……….H. G. Treadway
Makawao……….Chas. Copp
Hana……………..J. P. Sylva
Molokai & Lanai………D. Kalauokalani
KAUAI.
Hanalei………John Kakina
Kawaihau……..S. Naauao
Koloa……………B. Obeda
Lihue…………..S. R. Hapuku
Waimea………..J. K. Kapuniai
Niihau………….G. W. Malama
OAHU.
Honolulu………Geo. H. Luce
Ewa & Waianae…….John D. Holt
Koolauloa………..J. Paukealani
Waialua………….J. Amara
Koolaupoko……….James Merseberg
W. L. GREEN
Kuhina Waiwai.
2152 4t
HOOLAHA HOU.
OLELO HOOLAHA
E ike na mea a pau e nana mai i keia, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ua hookohu ponoia mai au e S. L. Austin, Lunakana wai Kaapuni Apana Ekolu, i Lunahooponopono no ka Waiwai o Alapai i make, o Hawaii, Kohala Akau, ma ka la 14 o Okatoba, 1887. Nolaila, ke kauohaia aku nei na poe a pau i aie mai ia Alapai e hookaa mai @ a me ka poe a pau i aie aku ai o Alapai, e waiho mai i ko lakou mau hoike oiaio ia'u iloko o na Malama Eono, o hooie loa ia aku k@ lakou pono.
LAHAPA KAHUE.
Lunahooponopono Waiwai o Alapai,
Kohala Akau, Novemaba 3, 1887. 2154 @
HOOLAHA HOOPONOPONOWAIWAI.
Ua hookohu pono ia mai na mea no @ na inoa malalo iho nei i mau luna no ka hooponopono ana i ka palapala hooi@a o @ @ Waiau, Ewa i make, a ke haawi aku @ maua i ka loha i na mea a pau he koina ko lakou ma na waiwai o ka mea i make, ina ua @ @ na ano a pau a aole paha e waiho k@ @ me na palapala ma ke keena o Sing Chong ma, ma Honolulu, maloko o na mahina eono mai ka puka ana aku o keia hoolaha @ @ ia aku lakou, a o na mea no hoi a pau @ na waiwai nei e hookaa koke mai lakou @ hakalia ole ma kahi o ua Sing Chong ma nei.
TONG CHONG @
LEONG NAM.
Na Luna o ka Palapala Hoo@ @
Honolulu, Novemaba 12, 1887. 2154 @
HOOLAHA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.
Ua hookohu kupono ia mai ka mea @ @ inoa malalo iho nei i Lunahooponopono Waiwai ma ka Waiwai o Russei Newton o Lahaina, Maui, i make. Nolaila, ke kauohaia @ nei na poe a pau he mau koina ka lakou i hooiaio ia ma ua waiwai la e waiho koke mai @ iloko o Eono Mahina, o hoole loa @ @ lakou pono.
Ke haawi ia aku nei no hoi @ @ @ poe a pau i aie i ua Waiwai @ e hoo@ @ mai ia'u me ka hakalia ole, ma @ @ i ma Wailuku Maui.
H. G. TREADWAY.
Lunahooponopono Waiwai o Russei Newton o Lahaina, Maui, i make.
Wailuku. Maui. Novemaba 4, 1887.
2154-3t
I KA LEHULEHU.
O na mea nona na inoa malalo iho @ mau mea i kuleana i kekahi apana @ e waiho la ma Waiapuka, Kohala Akau, @ @ pihaia ma ka Palapala Sila Nui @ @ kuleana helu 10805 no P@ a i m@ @ Kauohi (k), Iwiula (k), Hel@ @ @ K@ lei (k), ia Peter Dalton, ma ka m@ @ ia ma ka la 28 o Feberuari, 1882, kakou @ ia ma ka Buke 74, aoao 12 me 13, a @ @ makemake ka mea paa moraki e p@ @ @rati la, nolaila, ke hai ia aku nei ka @ holookoa ma keia, o ka mea e li@ @ @ la ma ke kuai ana, he kuleana wa@ @ ia akahi hapalua o na aina la, @ @ palua, no na mea nona na mea malalo @ mamuli o ka mana o kekahi palapala @ @ a Kamae (w), kekahi o na kai@ @ i oleloia ae nei, a i komo ole hoi iloko @ @ moraki i oleloia ae nei.
PETER DOIRON (k). KAHALEKOA PETER (w).
Honolulu, Novemaba 7. A. D. 1887
2154 3t
MA KE KEENA O KA LUNAKANAWAI Kaapuni Apana Elua o Ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai.
Ma ka hana o ka Waiwai o IKEOLE @ Kaanapali i make.
Ma ka heluhelu a me ka waihoana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike @ @ palapala noi a me ka papa hoike @ @ Kaukau o ka Lunahooponopono Waiwai @ Ikeole i make, e noi ana e aponoia na hoolilo he $--------------, a e h@ke ana o na mea i loaa mai iaia he $@ a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea a e kauoha ia e mahele i na waiwai o waiho ana ma kona lima i na mea i kuleana mala@ a e hookuu ana iaia a me kona m@ hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.
Ua kauohaia, o ka POAKAHI ka la 20 o DEKEMABA, M. H. 1887 ma ka hora umi kakahiaka, imua o na Lunakanawai la, ma ke keena ma ka halehoo@ ma Lahaina, oia kahi a me ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na papa hoike i olelo ia, a o ka poe a paa i pili malaila e hele mai a e hoike @ @ ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai na @ la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i olelo ia. A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pa@ ma loko o ka KUOKOA ke nupepa @ ia a hoolaha ia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe @.
Kakauia ma Wailuku, ke Hawaii Pae Aina i keia la 4 o Novemaba M. H. 1887.
GEO. E. RICHARDSON.
Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P. @
2154 3t
HOOLAHA A KE LUNA AUHAU
Ke haawi ia aku nei la lohe i na mea a pau i kupono i auhau ia ma na mokupuni o Molokai a me Lanai, oia hoi, e hoomakaukau kela a me keia i ko lakou mau auhau, a @ aku ana ka mea malalo iho nei ma kana huakai ohi. D. KALAUOKALANI.
Luna Auhau.
2153 2t
HOOLAHA A KA LUNA AUHAU.
APANA O HONOLULU, MOKUPNI O
OAHU, 1887.
Ke hai ia aku nei ka lohe i ka poe @ auhau o keia Apana, ke hoomaka nei ka mea nona ka inoa malalo iho, i ka ohi ana i na auhau o keia makahiki, ma kona keena ma Kapuaiwa Hale O ka poe e hookaa ole ana @ hala ka la 15 o Dekemaba, e @ ia @ kou ma ka umi pakeneta a me na @ @ ohi ana. GEO. H. L@ E.
Luna Ohi Auhau, Honolulu.
Keena Auhau, Nov. 1, 1887. 2153 @
AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE @ ko Hawaii Pae Aina. Ma ka hooponopono waiwai. Ma ka hana o ka Waiwai o MANUEL RODRIQUES, o Kailua. Koo@, Oahu, i make kauoha ole.
Ma ka waiho ia ana mai o ka palapala n@a Gustus Silva, mea a ka mea make i aie @ e hoike ana ua make kauoha ole o Ma@ Rodriques, o Kailua i olelo ia ma Kailua, ma ka la---------o Sepatemaba, 1887, a e noi ana, e hoopuka ia ka Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai ia A. Rosa, o Honolulu.
Ua kauohoia o ka POAKAHI, ka la 21 o NOVEMABA, 1887, ma ka hora 10 kakahiaka, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe a@ i ua noi la, ma ka hale hookolokolo ma Aliiolani Hale, Honolulu, a ma ia manawa @ ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i p@li e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi la. A e hoolaha ia ia mea ma ka olelo Hawaii, i ekolu manawa maloko o ke KUOKOA, he nupepa poka kebedoma ma Honolulu.
Kakauia ma Honolulu, Okatoba, 27, 1887.
Na ka Aha:
HENRY SMITH.
Hope Kakauolelo.
2152-3t