Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 1, 7 January 1888 — Untitled [ARTICLE]

l kkia la, e puka aku nei ka nupepa Kuokoa no ka helu niua o keia makahiki iSBB, ao ka piha ana hoi o na makahiki he iwakaluakumamahiku o kona kaahele ana a me ka maalo ana nia na ipuka hale o na makamaka a me n.\ hoa'loha i hoolauna mai i ke kuhini.i a me ka momona o kona mau kolamu. Aole loa makou i kuihe a kaniuhu me na hookui ia ana mai no ka hoomau ana aku i ka holomua oka kakou pepa imua, ma ke apakee a me ka hoomanao ole iho o na poe heluhelu i kona ola ! Aka, eia no malalo oka hoomanawanui ana i keia wa, me na manaolana, e hooi aku ana makou i ka waiwai oka oukou mau dala i keia makahiki hou e hele nei, raa na BMt hou kuloko a me kuwaho, na manao mauao me na moolelo hou, ame kekahi mau manao waiwai e ae e pili &na i ko kakou mau home.

Noliib, e hoomanao iho hoi na makamaki,—noho ana i ka hale« wehe ka umeke a hamama, hoonuu iho i ka ono wai meli o ka nupepa, aui pu mai ko alo no kona ola, i mau ai ka ikaika kaahele a puni keia makahiki, a kuleaiia ka olelo ae — Aka oe i ko lealea, 1 ka waimeli o ka nupepa; Hoonuu īho oe a kena, A hala ae keia makahiki. No na makamaka hoi i hoolele e mai 1 ka lakou, aohe rroakou mau kualehelehe ana aku 2ft lakou, koe wale iho no, oka haawi aku i ka Uma akau oke aloha a kunou aku ko makou babale hlva, hookahi o kakoa ili e uleu like •i i ke kt# ||«rt lM \m oiālie-,

He ni;j na nune ana o ke kulanakauhale i kekahi mau la i hala ae nei, no na mea e pili ana i na Lunakanawai oka Aha Kiekie. Ua hooholo ia e ka Ahaolelo o ka makahiki 1886 maloko o kekahi Kanawai e hoomahuahua ai i na Lunakanawai o ka Aha Kiekie i elima, a malalo oia Kaoawai ka hoo kohu ia ana o ka Hon. R. F. Pekekona i Kokua Lunakanawai Ekolu, ao ka Hon. S. B. Dole, i Kokua Lunakanawai Eha. Ua heokohi' ia keia mau Lunakanawai ma ko laua mau kulana hou o ka hana mamua o ka manawa e mana ai o kela Kanawai a ka Ahaolelo Kuikawa o 1887 i hooholo iho nei, e hoemi mai i ka nui o na Lunakanawai 0 ka Aha Kiekie a 1 ekolu.

He ninau ano nui keia e pih ana i ko kakou Aha Hookolokolo Kiekie, ka olepe wale la o ka noho Kahu ana o ia mau Lunakanawai no ka pono o ka lehulehu. Ua oleio ia ma ko kakou Kumukanawai me ka moakaka —"Ua hookohu ia na Lunakanawai o k.a Aha Hookolokelo Kiekie ma ko lakou mau wahi e like me ka loihi o ko lakou ola ana, —koe wale iho no, a loaa kekahi hewa e hilinai ole ia ai oia rna kana mau lawelawe ana, oia wale no ka mea hiki ke kapae ae iaia ma ke Kanawai." O ka Mana Hookolokolo, he mana kukaawaie loa ia mai ka Mana Hooko ame ka Mana Kaukanawai mai. N < ka Mana Kaukanawai wale no e hana na Kanawai o ka aina me ke apono du ana mai oka Mana Hooko, a na ka Mana Hookoiokolo e lawelawe a hoohana me ke paewa ole a me ka pololei

i ka mana o na Kanawai i hooholo ia eka Ahaolelo. O ka mana a me ke kuleana o ka Ahaolelo ma kekahi o ka lako-i mau lawelawe e pili ana i ua Mana Hookolokolo la, e hoomau aku i ko lakou ikaika hana ma ke Kanawai, aole o ka hoemi mai i ka nui o na Lunakanawai o ka Aha, oiai, he uu a okoa loa ia i kuhke ole me ka makemake o ke Kumukanawai, a he alanui okoa hoi kahi e hoohele ia ai no ka hoemi mai i ko lakou ikaika.

Ma ka noonoo akahele ana o na I.unakanawai Ekolu 1 keia ninau ano nui e pih ana i keia kulana oihana 0 ke Aupuni, ua hoopuka inai lakou i ka lakou olelo hoo'nolo lokahi i ka Poakolu nti, aole i mana ke Kanawai a ka Ahaolelo Kuikawa i hana ai,—e hoemi mai i ka nui o na Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie i ekolu. Nolaila, o na Lunakanawai Pekekona a me I)ole, tia laua ke noho nei ma ko laua noho Lunakanawai malalo 0 ke kuhikuhi a ke Kumukanawai.

O ke koho ia ana o S. B. Dole i Kokua Lunakanawai, oia kekahi kanaka i hilinai nui ia eka lehulehu, ma kona naauao a me ke akahele, ahe loio a he hoa Kaukanawai i kamaaina nui ma na lawelawe ana mua o na Aha Hookolokolo a pau oke Aupuni. Pela pu me Hon. R. F. Pekekona, he kanaka i hilinai nui ia aku e ka lehulehu ma kona makaukau i na alahele o ke Kanawai, a i kaulana hoi ma kana mau lawelawe a me kana mau rula ana aku 1 na hihia iloko o na Aha Kiure a puni

ka Pae Aina

Ua ui.u ae he haunaele mawaena o na mai i loohia i ka mai hookaawale ohana ma Kakaako ika Poalua, mamuli e ka hoomakaukau. o ka Papa Ola e hookaawale aku i kekahi mau | keiki opio a hoouna aku no Molokai. Ua hiki kino aku kekahi mau lala oka

Papa Ola i kahi e \awelawe ia ana o keia mau hana, a ua pani ia mai ka puka no lakou ke komo aku. Mahope iho o kekahi manawa o ka hooikaika ana a me ka hoomalielie ana aku

ia lakou, ua akakuu iki mai la na manao o ka huhu a me ka inaina a nohoalii hou ka maluhia maluna o na mea a pau. Ma ko makou manao no keia mau hana hoalaala a na makamaka i loohia i keia mai, he mau hana aloha ole ia i ka lahui a me ka U hulehu, ka lawe ana

i na manao uilani o ka ikaika me la* kou. He mea oiaio, he mea hiki ole ia kakou na Hawaii ke alo ae ika welenia o ke aloha, aka, ina o ke ahonui ke ala a kakou e hahai ai, he mea maofopo, aia no he manawa e loaa ai ka raaha a e hoomaalili ia ai ke aloha. Ma kekahi lohe mai o makou, ua puka hikiwawe mai keia uluku ana O na mai, ma oka lilo ana oka ikaika 0 ke kanaka e uhi pu ia eka hoopouli aka waiona. Ina aia maluna o laila ko lakou manaoana e loaaka lanakila nelakou iho, he kuhihewa nui loa ia o ka lawe maoli ana i mana okoa no Ukou. Oka makou e kau leo aku nei, —e maUma ina mla oka noho ana, a me na ryU o ka Upaau ana, pela wale ihoU no e loaa ai U kakou a pau ka pomaikai a e hoomau U as ke aloha.

I ka Poakahi nei i malama it ai he anain» ike Alii ma lolani Hale, no ki maUmi am i k« makahiki hou e na iii ka Mot a me ka Moimhine, tna«aena o na hcra 11 me i amna la, no &a maka&inana aloha Ahi a pau e kipa aku aoa a pahola aku i na hoomaikai o ka makahiki hoo. Ua hoopuka ae ka Puuku o ka Moi I i ka hoolaha ike Ahi maloko vate no o | na mipepa namu o keb kulanakauhale, |koenanupepa namo ole ma ka ote!o

Hawaii. ao!e i hoike la Ua manao m*kou, he pololei ke kuhihewa riu: kela o ka P*ivu, i konrt hoike ole ana mai i na o ke Alīi, no keia la nui ake kaoaka e hiawi ai i kona ma£soomanao no ka puni ana o ka mak|iiki a komo i kahi makahikl Pela k«|hoomanao ma na anatna haipule i ka &bedoma mua o ka ir akah'ki, no ka hijwi ana.aku i na hoomaikai palena ole i :a Makua Lani; pe!a pu na hoomaikai pahola aku ai i ko kakou aioha a makee Alii ame ke one hanau. Me he mea la ma keia, ua haaleie Ja na kanaka Hawaii a pau no lakou ka Moi i ka ike ana aku iaia.

Ma na Aupuni a pau oke ao nei i loaa ka malamalama oke ola mai ka hooikaika ana a ko kakou mau haipule, o ka hebedoma mua o ka makahiki, ua maiama nui ia ia mau la a puni ka aina, —he la hoalohaloha i ka Makua Lini no kona lokomaikai nui palena o'Je.

Ma Hawaii nei, ke maiama ia nei keia mau la hikimua o keia makahiki 1388, me na anaina haipule hoa'ohaloha ma Kaukeano, Kawaiahao me Kaumakapili. lle elua anaina pule nia Kaukeano i ke kakahiaka a me ke ahiahi, a he anayia hui like hoi ko Kawai ahao ma Kaumakapili i kela a me keia ihiahi hoalo. Ma ka apana o Kakajko, he anajna hui mau ika hora 11 kakahi ika o kela me keia la, ke ma lama mau ia nei e ko laila mau hoahanau.