Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVIII, Number 27, 6 July 1889 — HE MAU HUNAHUNA NO KE KAHUA MAI LEPERA O KALA WAO ME KALAUPAPA. [ARTICLE]

HE MAU HUNAHUNA NO KE KAHUA MAI LEPERA O KALA WAO ME KALAUPAPA.

Ona inoa mua o na kauka. he mau mea hoonihinihi laua i ke komo ana mai i ka hale o na mai, a ano paulehia nui ole mai, e malama ana no hoi i ka hi kino, aka, oka inoa mua o na kau~ ka, ua mahak> nui ia e na mai mua no ke kupono o kana mau haani laau ana i ka mea mai, a ua minamina nui no makou iaia oiai kona mau la me makou, a no ka inoa hope o na kauka, oia hoi ke kauka e noho nei i keia wa, aia maluna ona ka mahalo piha o ka mea e unuhi nei a me ko ki panalaau nei no paha a pau. ma kona kino ikaika Dono, hu ka makani a ohaoha ke hala«ai pu aku me ia, hoihoī na helehelena, a aole oia iao i ka pieoaena a ku mimao ma kahi e mai ka mei mai aku.

Halawai no me ka mai ninau iu\ a ina ma na W*a kahi pilikia, a ua puka paha, a ua palahe paha, lalau aku la no a We ae la, ina kupono no ke oki i kahi i ike a ka eha, ooki no, h<?k>i aku la ik\ o ka wai roe ke sofa a me ka welu, a kau no ka iaau, aole ooa mene

!fr.enc le ian 1 ka hiu'<if " ir>i . : '*; r.: ' ?-? a ? '"k ; |i kekahi joe kauka ke keko*e m*'- 5 ka mea ma« iej<ra. a uia nei be mea oie ka hookae mai. Ua kuprno ki ike i ka n>ai a me ke ! kapiM ana Ika laau r mamuli o ko'u »ke :p* n > ana u"u. ma kana ike. he mai ko'u e ike oie ar i na hana o keia makahiki e nee nei, a ina ua ha!a e au roa keia aoao o ka eieele o ka ma kf, kahi ho« a u e hiki u'e ai e unuhi l ke'a moulelo. A*ju he ka o ke Akul e alakai 3r.a ia'u « kah.i e i«-ja ai ka maha a manu mai keia eha .» ! «aa ia o i'oieo o ra makahiki eiima, he nahu a eha maoii no ka < t,u ke mai, e he !e ana a waiho a make, a iaia rci h. i, »ke la kim o keia eha kau. eia ka. -a kokoke e pnka kahi o ka >vaih 4 a;. ina a«>le » ioa«i iai."\ a ne ka ani i ka ai i kuj«)no 1 ka op.: r.a»a:; wali huka no ka «•;vi a niaKv n>. n:c loi'ii 'iie aku. a ua 1 mai oa >j\; "r:'«j !oa j)ilikij, aoie ai i ka 10 a-'ie 3: na mea wclj. a e;a kan a; e '' ku *aiu lui-i. i a h" •, r,j īnea ai - r»-.e a {)aiuj»a'.j. e i»ico'c o;e la a: *.#!'.• • ka o}.u 1 |M)h<#le.' I kela wa. ua ai u ki iaau a e.i - ka nei a me ka ai he waiu. J o '.a ai hoi o na la ojmo. a oia no ka\» ai eai pakiko nei, a o ka ai pia no hoi 1 kahi wa, a o ka wam nu nae ka ha;>anui i na manawa a pau, 3 e ho:>ko ana hoi 1 ka olelo a ua kauka ike nei. I keia mau la e nee nei. aule au i halawai ht)u mai nie ua aikane han.nno opu ia a'u, oia hoi <> Nahi:

A ke lawelawe nei no ua kauka nei i kana oihana tne ka eitu n.u, e ko-ke hele ana ina na kauhaie a ine na mui ponoi u ka haukipiia me ka ikaika jn/no o kona pauk i kino. Kiua no wahi e noho ai i n:» la a pan ma na hora oke kakahiaka :na Kala wao, a ma na hora o ka au>sina ia rna Kaiau]>aj)a, e kuu nui ana i ko.ia ika ka no kana oihana luola -ma ke kino, a koe ko ka uhane uia, a ina i i»au iua i.iia ko ke kinoa ine k<> ka uhane, alai(a. aohe kahea kahu hou ana aku 1 Ka hiki. * 0 ka mai e malaiua pono aua i na mea hoomalu a ke kauka, e hikiwawe no ke ola, aole e lo'ni, o ka rf>ai hoopaialeha i na rula o ka laau, ua hiki iaia nei ke olelo aku mahope make. 0 Kauka Petersun hoi, ao!e no 1 holopono ioa kana hana maanei, pau e no kona noho ana me ka liuliu ole me ma kou. O keia ae la na h nke ana e pili ana i na kauka aupuni i noho ma ka panalaau nei, a e nee aku ana kakou no ka mihele umi o nti inoolelo e piliana no na kahunapule. 10 —Na kahunapule like ole.

Ua | iii keia mahele i ka poe i hookahunapule ia, aole i ka |>oe e hoomau ana ika pono a haiolelo uale ino n <>, e like me na luna puuku o na ekalesia e ku nei, a e kiai mau ana i na luakini.

K like no me na hoomana like ole, pela 110 me na kahunapule, aka, elua 110 hoomana i ike ia he inau kahunapu le ma ia mau hoomana, oia hoi, ma ka aoao hoole |>ope a ine ke Kato!ika.

Ma ka aoao hoole pope he mau kahunapule no mamua aku nei i noho maanei a pau lakou 1 ka inake, mamuli o ko lakou loaa ana i ka mai lepera i ke komo ana mai, aole mamuli oke aloha i na uhane o nei aina ke komo ana mai o Rev Kaawa ame Rev. Kahuila, ua hana hope laua i ka hana a waiho aku la i ka opu o ka honua, a me kahi poe kahunapule e ae.

A no ka ReV J. Hanaloa e noho kahu nei i keia wa, aole no i#ia i komo mai iloko nei no kana oihana kahu, a e j molia ana no ka lehulehu, ua kpmo mai oia no kana wahine 1 loaa i ka mai, ina no paha aole i loaa kana wahine 1 ka mai, ina no paha ua nele loa neia aoao i ke kahunapule ole, aka, ua hiki lot nae i ke Akua ke alakai ana ma kahi e hiki ai ke komo ana mai o keka hi kahunapule i loaa ole i ka mai, a e hiki ole ai e hoomaka'uka'u i ke komo ana mai e like hoi me ia nei ae la, a e hanai hoi i na hipa a ke Akua ma nei aina. Mamu'i o kona maa i ka noho pu me na mai, ua lile ua mai nei i puu pile iaia, aohe ana mea e makau ai i ka launa nui ana me na mai, ua like na mea a pau me he poe mai ole la wale no, a me he poe mai wale no me ia, ka hui aku hui mai hui kalo i kanawao. Ke hoomau nei no oia i ka malama i na ekalesia elua, e ki ke ana na Saba--11 ma ka malama ana 1 na wa a pau, mat kona wa ikaika o ke kino a he palupalu a elemakule iho no hoi, a poina mai i kahi wa. O kona wahi ola ma ka o«hana e ha- ! na nei, aia no i ka Papa Hawaii a me na lulu ana ma ka ahaaina a ka Haku, i kela a me keia hapahi o ka makahiki a me ia wahi hmvwina oia i lawelawe ai 1 ka hana iloko o na makahiki he uuii a 0« aku. O na hoa kahunapule i loaa i ka mai a i hana pu 1 ka hana aole e emo ua nalo, a o ka mea mai ole e like me ia nei, ua loihi ka malama ana i ka hana, a no ko ta oei palupalu elemakule a

!*w C k#.»wa : € ona efcafesia eiu* e hikl ! ok *: i *vna *ahi * c r - A> ' ke'.e. ouu ke nui mai nei m uhaae o ke kihapai, a oia kana i kaniuhu anu ai »mua o ke Akua Miua l/*, e hoou na ia mai i kahunapule ikaika e kokua pu me ia tna keia pana&aau. A ke hnobna ;a nei na manao ma o ka Jeo e pa-e ana, eia'e na kokui a komo mai, e hanai i na uhane i ka lKrena oke ob loa ma kela ao pau ole. A nu ka aoao Katoiika hoi. ekolu no kahunapule mi »a b>omana, hookahi ma Ka ; ai;}afa 2 elua ma Kalawa», a i»a rnike iho nei ka ;ja, oia h>j ka Kw I .«• ? n 'ho i">»hi he »nau »ua kahik; :na ke«a .-analaau.