Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXIX, Number 48, 29 November 1890 — HANA KANALULU. [ARTICLE]

HANA KANALULU.

Ma ka la 26 o Seuatemabi o keia makahiki 1890, ma Kakaako, Honolulu nei, kuu iho la ka luhi o ke kino.a hoi aku ia ka uhane me ka M-ikua Lani, o kekahi o na wahine kainahao lua ole o Hawaii nei. Oka inoa o Kanalulu, o kona mau helehelena a me kana mau hana, ua kamaaina ia e ka lehulehu a pau o keia kulanakauhale, niai na 'lii o ka aina a i na makaainana, mai ka poe makua a na keiki liilii, mai ka poe po no a ka poe i huli ole i ka pono, a mai ka poe kiekie aka p e haahaa. He wahine kamahao i kona kamnaina ia nnmuli 0 kana mnu h.mi kanahaoi

hoomaopopo o!e a ■ w na onn wa hme o kona lahiii, ) w.i nui kona aloha ia ame ka mina'u t.a a, no ka mea, ua kanalua ia ka loaa o ka mea nana e pani k >na makalua m i kana mau hana 0 l a maikai me ka maemae. Ua hanauia o Hana Kanalulu ma Mahukona, Kohala A'<au, Hawan, i ka makahiki iSz6. Uu noho no oia ma ia wahi me ka hele ana i ke kula a Pa. lahu, kekahi o na Kumukula Hawaii mua loa, a i ka 17 paha o kona mau makahiki, ua ma!e ia oia me kana kumukula, oia hoi ua o Palahu, ma Kohala no. Ma la wahi no oia i noho ai d huli i ka pono a komo i ka I s :lesia. M ihope loa mai, ua holo uui a noho me kana kane i Honolulu nei he aneane ae nei he kanaha makaht'<i a hiki mai la 1 kona wa i hoi aku la maa Ua loaa o!e iaia ka oluolu o ke kino no ka hele ana e hooko i kana mau hana maa mau ma ka la 23 o lulai, a o kona ike hope loa ia ana ia mawaho o kona mau alahele, a hiki wale no i kona laweia

«na aku la. He nui no na hana a Kanalulu c hoomanao ta ai. E hoomanao ia ana | oia i kona maalo hou ole ma ke alanui roe ka helehelena a*ahai, e haawi ana i ke aloha a me na huaolelo o ka pooo i ka poe a pau e huipu aku ana ene ia; e hoomanao ia ana oia e ka poe o na kauh.ile i kona kipa hou o!e aku ma ko lakou mau ipuka me na huaoleio hoolani, a e la ana oia e ni kainalu wahine liilii no kona kii hou ole aku la lakōu e hele ma na ha'awai ahiahi Poakolu a me na halawai e ae, a e hoihoi polo'ei hou aku la laiemi pikahi a hīki i ka p>lt o na makua. Aole no hoi e poina ia kona mau aku i na amn* la Sahiti a pau imua o n\ makamaka o ka Halemai Moiwahine e malama i na halawai h iipu!e a hiki wale no i kona hala ana aku la. He wahioe o Kanalulu i lawelawe i ka hana a ka Hiku me ka nanaoio, e hele ana e lauoa a e kuki no ka pono uhane ma na kaillule. Ua nui no na kuia i loaa iaia oiai eii ma keia ano huikai, aka aole ba oia i kneoii hope. Ke hoomanao nei enakoa he wahi mo-

°ielo e hoike ana no kooa oaoaopaa t ka hana a ka Haku peeei: Aia i kekahi hele ana a K*naljlo no kana hoakai pīli eoanelin, tta..komo aku la oia iloko okaoa o ke T Lii Keelikolam i make e aku. Hele malie ako la kela ma ke ilanui eh .ea aku ai i kau hale, a kau aka la na maka imua. A i kona kokoke ana aku, ua hoikeia aku: la ike ahi— 4f o Kanalulu, eia ae." la manawa i kauohi mai ai ke alii e pani ta ka puka, a oke kokoke ana aku no hoi ia o Kanaluiu ika puka Ike aku La no rae keia a hoomaopopo i kela ■uau mea t ao'e nae ola i hookuemi bo- [>« i kona oiau kapuai, he hana kana a ua raake nake oia e hooko Hele ma iie aku la ola a na paepae o ka puka, kukuli ihu Ij, a ae ia e pule me ka ieo mo'nala a me na huaoleio r> ka e noi ana i ke Akua e mnim mai i kona Uhane Hemoleie īioko < ka puuwai o na 'Lii a me na makaaina na oka aina, i ike ai Ukou i Kona nani a i hoola la ai ko lakou mau uhane. A pau, ku ae ia keia a hoomaka e heit i a ia manawa i weheia mai ai ka ipuka, a kahea i.i nini la ua e Knnaiuiu e hoi hou aku. Hoi aku ia oia a hiki imu oke alii, j pme mai ia ke aiii. 4 'Ke ike nei au eia ka Haku me oe; aoie ai» 1 manaoio mamua, aka, ano ke hooiau nei au, noiaiia ma keia mua aku. Uc> hamama ka ipuka o keia hale ia oe n< na manawa a pau au e makemake ai e heie mai, aoie loa e pani hou ia ia oe." Ua liio o Kanaiuiu i pumheie na ke aiii mamuli o kona makau oie e ho<-ko ī ka hana o ka pono a peia no oia i alo ha nui la ai e ka poe a pau i kamaaina laia. He wahine ia i iohe ole ia kona hoo puka ana i kekahi huaoieio hoino, kue wale aku la hai. Ke kamailio ia aku no ka hewa o kekahi mea, he m?M oieio aioha kana e heop :ka inai ai me ka pule. Ai ka nneane ana epii ke kukui o kona hale, a e hoi aku ka uhane ma keia ao nani, o kana mau huaolelo hope loa, oia no ke kau ieo ana aku i kona ohana—"i noho kakou a mak< au, mai kamailio euloa/no'u, aka, e kamaitio oukou a e hoomanao no na hana a ka Haku." Ua hala o Kanalulu, aka, o nnau hana, he kia hoomanao nona a he mau haawina paipāi a hoolana manao hoi i na wahine e ukaii a e hoohalike aku ai. Pomaikai o Hawaii a me ka iahuikanaka ina he lehulehu na w ihine e iike me ko Kanaiuiu ano.