Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 16, 16 April 1892 — Page 3

Page PDF (1.92 MB)

This text was transcribed by:  Kaye Sanders
This work is dedicated to:  with respect to Puakea

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NU HOU HAWAII.

 

            Eia ka Hon. K. M. Koahou, @namakaainana o Hilo Waena i Honolulu nei ma ke Ki@au mai o @ Poakolu iho nei.

            Ua waiho mai o Kauka A. E. Swift o ke Panalaau a ka ehaeha i kona hookohu kahuna lapaau, e pau @a i Mei 31 aenei.

            Aia ma Kaleleonalani Hale na @ola kope emi loa a na la noa, koe @a la Sabati, no ka mea e loaa no ke @ola no ka 5 keneta wale no.

            Ua huli hoi aku ka mokukaua @au Amerika Iroquois no Kapalakiko i ka auina la Paaono i hala, me ka hoopulelo kehakeha mai i @a hae u wepa e kapalili ia e na @iani makani.

            Eia o Hon S. M. Damon ke hoopulapula mai nei e hookawowo aku @ ka laha anao ka olepe Kalaponi e @ we ia mai nei e ia a i hoomaka ka malama ana ma kona inau loko po@oi ma Moonalua.

            A keia, Poalua iho, Aperila 19, e @lulu mai ai ka mokuahi Australia @ keia awa mai Kapalakiko mai, @o ka mea, o ka la 12 aku nei i hala @ wa e haalele aku ai i kona awa @ma a holo mai no Honolulu nei.

            Mawaena o na kohokoho haahaa @ na papapa`i ekolu no ka mea e @o ai ke pa`i ana o ka Hoike a ke Kuhina Kalaiana, ua eo i ka Hale@`i Gazette ma ka haahaa a eia ia @alepai e hana nei.  Ua haule o R. Grieve a me ka Papapa`i Elele.

            A ka hora 8:30 a mahope iho o ka po Sabati i hala, mahope o ka pau ana o na hana haipule o ke ana@a pule o Kawaiahao, ua awaiaulu @a ae ma ka mare e Rev. H. H. Paleka, o William Brede me Miss Mary Kealoha, kekahi o na hauma@a o ke Kula Hanai Kaikamahine o Kawaiahao.

            Ua hoohikihiki mai ka moku pea @ H. Dimond i ka Poakahi nei @ai Kapalakiko mai, he moku kia@ahi nona na @ona he 16 ka nui, i kapili @ ma Kapalakiko ma ke ka@oha a ka hui pake Sing Chong & @`o o Honolulu nei, a ua kapa ia ko@ inoa o Kaiulani.  E hooholo ia @ku ana keia wahi kiakahi mawae@ o Honolulu nei a me Ewa.

            @ ka hora 11 awakea o ka Poalima @ ke@a pule i hala i ku mai ai ka mokuahi Monowai ma keia awa mai Kapalakiko mai, me 7 ohua kapena @o Honolulu nei.  Mawaena o na @ohua kamaaina o F. W. Damon, ka wahine me 2 keiki, Godfrey Brown @ me kekahi mau mea e ae.  Ma ka hora @ akiahi a mahope iho o la la @o, ua holo loa aku oia no Nukilan@ me Kikane.

            Ua noi mai o Rev. O. Nawahine @ ka oluolu o keia nupepa e hoolaha @ku, “e noho aua ka aha Lunakahi@o o na mokupuni o Maui ma ka lu@kini o Kaahumanu, Wailuku, ke @ki aku i ka hora 10 kakahiaka o @a i`oakolu mua o Mei nene@, 1892.”  A ua kahea ia na hoa a pau o na @ ekalesia o keia Aha, e hele nui mai, @ole ka hoomaniha.

            Mawaena o na ohua a ka mokua@i Misionari Hokuao i lawe mai ai i ka la Sabati i hala mai na mokupu@i liilii mai o ka Pakipika hema, o Oliver Naupio kekahi, ke keiki umi makahiki a ke Alii Henry Kaupio i @olo mua mai ai ianei a hala loa i America e makaikai ai.  I hoihoi ia @ai nei keia keiki i Hawaii nei @ hoonaauao ia ma na Kula Kamehameha.

            O ka paani kinipopo elua o keia @au e malama ia @ua ma ke Kahua @ Makiki i ka hora 3:30 o keia auina a Poaono, Aperila 16, aia no ia mawaena o na puali Crescent kue ia Hawaii.  He puali hou loa ke Cres@nt i ae ia e komo i kaia kau paani, @me he mea @a, e hoopapa ia ana ka Hawaii i keia ahiahi.  Aole e ole ka keia o kakahi mau paani maikai i keia ahiahi.

            Ua ike ia aku e ka mokuahi Mokolii ma kahi kokoke loa i ka lae o Kawaihoa i ka hora 11 aumoe o ka po Poalima i hala, Aperila 8, he moku pea malihini i koho ia aku he moku okohola.  Ua kahaha loa nae ma aliimoku no ka pili loko loa o ka moku i ka aina.  Aka i ka ika ana mai i ka Moko@ii e holo aku ana, ua hoomamao aku la oia mai ka aina.  Mahope iho, ua ike aku la ka poe o@una o ka Mokolii e hailona mai ana @me na ahi kukui.  Ua ike pu ia @ku he wahi moku kuna uuku e hookokoke aku ana i ua moku pea @a.  A i ka Mokolii i kaa ai mawaho o Lae Ahi, ua ike hou ia aku he mau ahi lamalama maluna o ua moku malihini la, he hailona paha no ke kahea e puka ae ka waapa mai Waialae e halawai me ia.  Ma ka po Sabati mai, ua ike ia ka moi opiuma e kaalo ana ma na aekai o Waikiki maluna o ka lio me ka hono paniolo, aohe nae kaula ili.

            He piha kopaa nui ka ke Kinau @ hoohikihiki mai ai i ka la 13 aku nei o keia malama, he 12,193 ka nui o na eke.

            MAI HANALEI, KAUAI.—E oluolu e hoike ae ma ke akea i keia wahi mea hou, oia keia:  Ua lohe mai makou e holo aku ana o J. M. Naeole i ke noi laikini loio nona i ke kau aenei o Aperila.  Eia ka mea apiki, he oihana kumu kula no ia e noho nei, he $70 o ka hapaha.  Eia hou keia, ke kue nei oia i na hana Kula Sabati o ka apana o Wainiha me Haena.  Eia hou no, ke papa nei oia aole e lulu na hoahanau o Wainiha a me Haena no ke ola o ke kahu.  J. S. KAEHA

            Aia ma ko makou pepa e puka aku nei e loaa no i ka poe heluhelu mawaena o na kolamu olelo hoolaha, ka hoolaha o na aina waiwai nui o ka Moi make Kalakaua i koe mai e waiho @a aku nei no ka hoolimalima, i ka poe a pau e makemake ana.  O keia mau ai @a lehulehu, ua kupono kekahi no ka hanai holoholona, kanu kope a me ka@ paka, a o kekahi he mau kahua hale maikai a oluolu o ka noho@na.  Aia wale no keia mau aina a pau ma Kona Akau a me H@a, Hawaii.

            Ia Lino Pedro e holo mai ana maluna o kona lio mai Kalihi mai ma@a iho o ka @ora 7 kakahi ka Poakahi aku nei i hala, a iaia i kaalo ae ai ma ka huina o na alanui Moi me Maunakea, ua hoea pu aku la ke kaa lawe mea ulu a kekahi pake a puiwa iho @a ko Lino lio, haule aku la ilalo a hai ia kona a-i.  Ua hapai ia oia a hali ia i Kuapapanui kahi i haawi ia ai na lapaau ana.  Ua hoihoi ia i ka Halemai Moiwahine a mahope ua kii ae kona mau makamaka a lawe iwaho.  A ma ka wanaao Poakolu nei ua lele loa ae @a kona aho.

            Ua hiki mai ka lono i Honolulu nei no ka Hon. G. S. Nahinu hoopii ia e ka Luna Nui o ke Panalaau o Kalaupapa no kona komohewa i ke panalaau me ka palapala ae ole, oiai ua hele aku oia e haiolelo mawaena o na hale o na poema`i i papa ia, no kana mau kumuhana e hele aku ai imua o ka Hale Ahaolelo i keia kau.  O ka Poaono i hala ka wa e hoolohe ia ai ke@a hoopii, aka, ua noi oia e hoopanee i ka hoolohe ana, i hiki ai iaia ke holo i Honolulu a noi i ka Papa Ola e haawi@i palapala ae no 100 mau ma`i lepera i mau hoike nona, he poe hoi i manaoia e ia e hele mai ana e hoole aole lakou i ike ia Mr. Nahinu malaila. 

 

NU HOU KUWAHO

UA MONI IA KO SPRECKLES HALE HOOMAEMAE KOPAA E KA HUI ALUNU.

 

            Ua lilo mai nei i ke kuai ia e ka Hui Alunu Kopaa o Nu Ioka, ko Spreckles Hale Hoomaemae Kopaa ma ke kulanakauhale o Piladelapia, Peniselavenia, ma ka la 26 o Maraki i hala, no ke kumukuai he $7,000,000, he elima hapa hiku ma na mahele iloko o ka Hui Alunu nui, a he elua hapa hiku ma ke dala maoli.  Mamuli o ka lilo ana o ko Spreckles mau pono hoomaemae kopaa ma ka hikina, ua holoi ia aku ko ka Hui Alunu enemi hope loa.  O keia lilo ana iho ia o Spreckles ka hana oi kelakela a ka Hui Alunu mai ko lakou hoomaka ana mai e hana i ka la 10 o Augate, 1887.  Ia wa, ua pau i ka hoohuihui ia e lakou he umikumamaono mau hale hoomaemae kopaa, a ua hoonohonoho ia o na kulana iloko o lakou a pau aole e oi aku mamua o ke $50,000,000.  Ua hookaawale ka palapala kuai a ka hui alunu, o kela a me kela mea e paa ana he kuleana mahele kona iloko o na hui pakahi, alaila e hoololi ia lakou no na mahele o ka Hui Alunu ma ke kumukuai i koho ia e kela a me keia hui hoomaemae kopaa.  O keia mau palapala kuleana o ka Hui Alunu, e hoopuka ia mai ana lakou e ka papa kuwaena o na kahu waiwai i kuhikuhi ia iloko o ka palapala kuai.  Alaila e haawi pio mai ana na ona o kela a me keia hale hoomaemae kopaa i ko lakou mau kuleana, a e haawi ia aku ia lakou na palapala kuleana o ka Hui Alunu e like me ka nui i hooholo ia.

            Ke olelo @a mai nei no nae, ua koe no ko Spreckles hale hoomaemae kopaa ma Kaleponi aole i komo iloko o keia kuai ana, a ua lohe ia he @like ka laua aole e komo aku ka Hui Alunu i ko Spreckles aina ma ke komohana, a pe@a hoi o Spreckles e komo ole aku ai i ko ka Hui aina ma ka hikina. 

            Ua hoopuka ae o J. D. Spreckles, “o kela hale hoomaemae kopaa i kulukulu ia ma Piladelapia, ua kapili @a o@a mailoko mau o na loaa o ka Hale Hoomaemae Kopaa o Kaleponi nolaila ke paa nei no makou i ke kahua.  Ua paniku iho makou i ka Hale Hoomaemae Kopaa o Amerika, a ma ka makou mau kana hoaano ma ka hikina, ua lawe loa aku makou i ke kaua iloko o kahi hoomoana o ka enemi.  Ia manawa pu, ua hooeueu aku makou i ke kanu ko uala ana, a eia ka hapa nui o kalou malalo o makou.  Ke man@olana nei makou e hoopalahalaha aku ma na wahi a pau o keia kapakai, no ia mea, i hiki ai ia makou ke hoolilo i ko makou hale hoomaemae kopaa ma ka hikina.”

            Ma ka la 28 o Maraki, ua haalele aku o Claus Spreckles ia Piladelapia a hoi ae no Kapalakiko.  E holo ana oia no Honolulu ma keia mokuahi aku, a e noho ana malaila e hooluolu ai i kekahi manawa no kona ola.

 

KA PAU O KA HAKAKA NO KE KAI BEHEBINA.

 

            He mau pule hakoko ikaika o na holo palapala ana ko loko aku nei o Maraki mawaena o Enelani a me Amerika Huiluia, mamuli o na hoao ana e holopono ka ninau o ke Kai Beherina.  No ka mea, ua noi aku o Amerika Huipuia ia Enelani e kiai hou na aupuni elua i ke komo ana mai o na poe aihue kila e pepehi wale ma ke Kai Beherina, oiai e noonoo ia ana ka olelo hooholo e ka Aha Uwao no ke Kai Beherina, eia nae ua hoole mai ke Kuhina Nui Salibure ia noi.  Aole wale o ka hoole mai, aka, ua hookekena ae oia i ka hapanui o na mokukaua Beritania ma ka Pakipika e hoopii na ihu i na kai o Alaska ma ke ano hooweliweli ia Amerika Huipuia a i mea a hookuu laelae ia aku ai kana mea i makemake ai, eia nae aole e hiki ke holo.  I ka wa i loaa mai ai kela palapala haakei a Salibure, ua hoouna koke aku o Peresidena Harisona i ka pane, oiai e noonoo ia ana keia ninau o ke Kai Beherina, aole loa ke aupuni o Amerika Huipuia e hookuu wale aku i na poe aihue kila e luku wale i na pono lawaia kila, me ka nana ole i ka Enelani mau koi, a nolaila o na poe aihue kila e holo ana i ke kai e aihue ai, e lawe lakou i ke koikoi maluna o ko lakou mau hokua iho.  Ma ia manawa hookahi, ua hoomakaukau @a ko Amerika Huipuia aumoku kaua ma ka moana Pakipika no ka hoouna aku e kiai i ke Kai Beherina.  Na keia liuliu kaua a ko Amerika mau mokukaua i hoihoi hou mai i ko Haku Salibure noonoo a ae maoli mai e komo hui hou na aupuni elua i ke kiai ana i ke kai lawaia kila o Beherina.  Nolaila, ua kau leo ia ae @a na moku pepehi kila o Kanada e hookaawale mai na kai lawaia kila mai, a ina lakou e loaa aku ana e pepehi kila ana alaila, maluna no o lakou iho ko lakou poino, oiai aole e kokua ia aku ana.  Mamuli o keia kuemi hope ana o Enelani, ua ulupuni mai @a ka huhu o ko Canada, aka aia nae ia Amerika Huipuia ka noho haku ana o ka ninau kai lawaia kila.  O kahi kupilikii loa o ka ninau e hakaka ai, me he la ua pau, oiai ua hooholo aku nei ka Ahaolelo Senate i ka kuikahi i hoolala ia me Enelani no ka ninau kai lawaia o Beherina a me ka hooponopono ana o na hoopaapaa i ka aha uwao.

            Ua hoike mai nei nae ke aupuni o Rusia ia Amerika Huipuia, e pale ana oia i ka pono o kona kuleana i na kai lawaia i kuai ia aku e ia i ke aupuni o Amerika Huipuia, a ua makaukau oia e kaua ma ka aina a ma ke kai.

 

NO AMERIKA HUIPUIA.

 

            Ma ka hoike a ka Papa Alakai o ka Hoikeike Lahui nui e malama @a aku ana ma Kikako, ua hoomaopopo ia, o ka nui o na dala i loaa aku ia lakou ahiki i ka la mua o Aperila, he $5,128,770, a o na hoolilo ua hiki aku ma kahi o ka $4,500,000.

            Ua ohikihiki ia mai nei a loaa ka punana o na hana ino haalele loa a ka Papa o na Luna Aupuni Kulanakauhale iho o Kikako, e haalulu ai ka aina holookoa.  Ua hoike ia aenei, o keia mau luna aupuni o lakou na haihai kanawai ino loa i koe mawaho o ka hale paahao, a ua waiwai maoli lakou ma ka piepiele ana i ko lakou mau o lima.

            Ua hoolana ia mai nei i ke kai ma Norfolk, Vireginia, i ka la 31 o Maraki, ka mokuahi kaua holo kou loa Raleigh.  O kona nui, he 3,100 mau tona, a o kona holo ua koho ia e oi ana mamua o ka iwakalua mau mile o ka hora.

            Eia ke paipai ia mai nei o Kiaaina Makinele o ka mokuaina o Ohio, e holo moho Peresidena i keia kau koho ae e hoea mai ana i Novemaba aenei.

 

Loaa ka Limakoko.

 

            Ua loaa aenei mamuli o ka hoopaapaa ana kekahi mau pake elua, ka limakoko nana i pepehi i ka bebe kaikamahine hanau hou loa o Waikiki, i loaa aku ai ua make iloko o ke tini aila mahu i pau ka io, i ka malama aku nei o Ianuari.  Na ka makuakane ponoi no i pepehi no ka hanau ana mai he kaikamahine.  Ina he keikikane, aole e pepehi ia.

 

Ilalo o Ewa.

 

            Ma ke kakahiaka Poaha nei, ua holo aku @a maluna o ke kaa ahi na haumana o ke kula kaikamahine o Kawaiahao a me ko Kamehameha e hoohala manawa ai ma Manana, Ewa.  A ma ke ahiahi ana iho ua huli hoi mai @a lakou a pau.  He mau lealea ki@ipopo kekahi i malamaia.

 

NA LETA.

 

Aole o makou makemake e lawe i ke kaikai o na hala no na manao i hoopuka @a malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.

 

MAKE MANAONAO MA KALAUPAPA, MOLOKAI.

 

            Ma ke kakahiaka Poakahi, Aperila 4, ua pii aku @o Paele (@) i ka pali o Iliilikaa i ke oki wahie, aole nae oia i hoi mai a po ia la.  Ua noho kana wahine me na noonoo pono ole nona ia po.  Ma ke kakahiaka Poalua ae, ua kii aku ia o Wahineiki ia Kaluna a me Kawahauwila e pii e huli ia Paele kaua kane.

            Ua pii aku keia m@u kanaka e huli, a o Kaluna ka@mua i hiki iluna o ka pali ma kahi a Paele i oki wahie ai a ua noke aku oia i ke o aole nae he pane ia mai.  I kela wa ua komo mai la ka makau iloko ona, aka nae ua hoomau aku @a no oia i ka huli ana a hoea ma kekahi wahi nihinihi loa o ka pali, ua nana oia ma o a maanei aole no he ike ia, a iaia i nana iho ai ilalo o ka pali, aia hoi e waiho mai ana o Paele ilalo ua make.  Ua hoi mai la oia a loaa o Kawahauwila a uhaele aku la no kahi e waiho ana o Paele.  He manaonao kona mau nanaina ke nana aku, ua nohaha ke poo, ua hemo kekahi onohi maka, hakihaki na iwi aoao, ua haki kekahi lima a me kekahi uha.  Ua hiki aku o Nakilau me ke kihai a wa-hi ae la i ke kino make o Paele, ua lawe ia mai ia a kekahi wahi kupono a hookau ia iluna o ka manele; ua hoea aku o Aarona me kekahi poe e ae no ke kokua ana a hoihoi loa ia mai la kona kino i ka hale.  Ua hele aku na mea a pau e ike iaia.

            Ma ka hora 8:30 o ia kakahiaka ua hiki ae o Uilama Kele e imi i ke kumu i make ai o Paele.  Ua kahea ia na kiure kolonero, oia o S. K. Kahikina, J. Mokuhau, U. Inaina, Painamu, Kaulana me J. Nakukulani.  Ua hiki pu mai o Kauka Swift ma ia wahi.  Ua hoohiki ia na kiure, alaila hele aku @a o Kauka Swift e nana pono i ke kumu i make ai, a pau kana noii ana ua hoi aku la na kiure i ke keena o ka Papa Ola a malaila i haawi ai lakou i ka olelo hooholo penei:  “Ua make o Paele mamuli o kekahi ulia o ka lele ana i ka pali.”

            Ua hoolewa ia aku kona kino ma ke ahiahi ana iho no ka ilina o Papaloa.  A eia kana wahine a me na keiki ke noho u nei nona ma keia ao.  J. K. KAINUWAI.

 

            Ma ka hora 9 o ka po Poakahi i hala, ua ku mai ma Honolulu nei ka mokuahi kalepa Beritania Zambesi, he 9 la holo mai Victoria, Beritania Columebia mai.  A ma ka Poakolu mai, ua huli hoi aku oia no na awa o Iapana a me Kina, me ka hului pu aku ia 600 mau ohua oneki Iapana a me Pake a me 3886 mau leta mai keia awa aku.

 

Hoolaha Hou.

 

He Halawai Makaainana.

 

I O@U MAU HAKU MAKAAINANA O KA ‘UA Ukiukiu” o Makawao, mai ka uwahi kololio mai o Kula, a peahi ma ka huli o Huelo.  Ke kono ia aku nei ko oukou oluolu e akoakoa ae ma ka Hale kula ma Makawao, ma ka POALIMA Aperila la 22, hora 1 P.M.  No ka noonoo ana i na Kumuhana ano nui e waiho aku ai i ka Aha Olelo.

JOHN KALUNA, Lunamakaianana o Makawao, Paia, Maui, Aperila 8, 1892.  2385-1t

 

HOOLAHA HOOHUI

A KA HUI

Pacific Coast Home Supply Association o Honolulu.

 

            Ke hooolaha ia aku nei ma keia, o T. E. MARSH, W. R. DAVIDSON a me JAMES SHARP, o Kapalakiko, Kaleponi, nolaila lakou a pau, a me EVELYN M. OLIVER o Honolulu ua hoolilo ae nei ia lakou i keia la i poe hui no ka lawelawe ana ma ka oihana kuai waiwai liilii ma ka Hale Helu 111, alanui Moi, malalo o ka inoa hui PACIFIC COAST HOME SUPPLY ASSOCIATION o Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, Apr. 7, 1892.  2385-2t

 

HOOLAHA.

 

            MA KEIA KE HOOLAHA IA AKU NEI, UA hoolilo loa aku o L. AHLO & CO., o Honolulu, i kona kuleana iloko o ka Halekuai ma Waikapu, i ikela ma ka inoa.  L. Ahlo and Company ia S. Ahfat o Waikapu.  I olelo@a, a na S. Ahfat e uku i na ale o ka Hui, a o na ale aku i ka Hui e aku@a aku iaia.

L. AHLO & CO.

Hanaia ma Honolulu, Aperila 11, 1892.  2385-@t

 

Kuai a ke Kahu Malama Keiki.

 

O KA MEA NONA KA INOA MALALO IHO Lahapa Halsey, ke kahu malama o ke kino a me ka waiwai o KAAULI, he kaikamahine @ ole, kekahi o na hooilina o Hema Kepohoni i make, e lawelawe ana malalo o ke kanoha e kuai aku i hoopuka ia e Hon. Sandford B. Dole, kekahi o na Lunakanawai o ke Aha Kiekie o Ko Hawaii P@e Aina, ma ka la 12 o Aperila, 1892, a me Kealoha Kepohoni (k) a me Mary Hook, ka wahine i okila a Sam Hook, kekahi mau hooilina e ae o ua H. Kepohoni @a, e lawelawe ana no @ana iho, e kuai aku ana ma ke kudala akea ma ka Hale Kudala o J@s. F. Morgan, Honolulu, ke hiki i ka hora 12 awakea o ka POAONO, MEI 7, 1892, i na pono, ke kuleana a me na pomaikai o ua poe hooilima @a iloko o kekahi mau ai na i hoolii ia mai n@ lakou e ua H. Kepohoni @, oia keia malalo iho:

1          O kela aina a pau e waiho la ma Kapalama Honolulu, mokupuni o Oahu, nona ka ili he hookahi eka.  Oia ka aina i hoolilo ia mai i ua H. K@pohoni @a ma ke kuai @ W. L. Wilcox a i hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope Buke 3@ aoao 125.

2          H@ hapalua i mahele ole ia o keia aina nona ka ili he 8@ 005-1000 mau eka i lilo mai i ua H Kepoho@i @a a me Limanui (oia o Kalimanui) ma ka palapala kuai a Mahu (k) i hoopaa ia ma ke Keena Kak@ Kope Buke 74, @o@o @, o ua aina la eia ke waiho nei ma Waialua, mokupuni o Oahu, a o @a kekahi hapa o ka aina i kuhikuhi @a iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 17@.

            Kuike ke dala, a o na uku hana palapala i ka mea e lilo ai.

LAHAPA HALSEY,

Kahu Malama o K@uli

Kealoha K@po@,

Mary Hook.

@5-3t

 

Hoolaha Hou.

 

KUAI HOOPAKIKA

O NA

Waiwai a Pau

O KA

HALEKUAI LOLE

O A. G. DA SILVA & CO.

ALANUI HOTELE, HONOLULU.

 

Na Kamaa haaha@ a me na B@ti,

O na Kane, Le@e a me na Kama@i.

NA KAKINI KANE ME NA WAHINE

NA PAPALE,

NA PAA LOLE,

ME NA PALULE,

O na Kane me na Keiki

KO NA KANE A ME NA LEDE

MAU PALEMAI.

 

NA PUA, NA LIPINE, NA LIHILIHI A ME NA HULU.

NA LOLE HULUHIPA

NA MERINO,

NA LOLE NAHENAHE.

NA LOLE HULUHULU AEAE,

NA LOLE PAHOEHOE,

NA VELEVETA,

A PELA WALE AKU.

A me na mea a pau e loaa ana iloko o na halek@ai.  2384-2t

 

KUAI A KE KAHU MALAMA WAIWAI

O KA

WAIWAI PAA

O KE KEIKI HANAI,

E WAIHO LA MA KAHI KOKOKE I KE

KIHI KOMOHANA O NA ALANUI

MOIWAHINE A ME ALAKEA, E

PILI LA I KA HALE HANA

HAO UNION, HONOLULU

 

            Mamuli o ka mana o ke kauoha e kuai i hoopuka ia e ka Mea Hanohano A. Francis Judd, Lunakanawai nui o ka Aha Hookolokolo Kiekie, ma ka la 4 o Aperila, 1892, ua hoonaauao ia mai au e Kahalepouli Shaw, ke Kahu Malama o ANNIE BASIL SHAW, he kaikamahine oo ole, e waiho no ke kudala akea ma ka

Poakahi, Aperila 25, 1892.

Hora 12 M., o ia La,

Ma kuu hale kudala ma alanui Moiwahine, Honolulu, he hookahi hapakolu i mahele ole ia o kela apana alua e waiho la ma kahi kokole i ke kihi komohama o na alanui Moiwahine a me Alakea, ma Honolulu, mokupuni o Oahu, oia ka hapa o ka apana 3 o ke kuleana a ua Luna Hoona Aina helu 191 i haawi ia ai no Kekauonohi, a i kuhikuhi a hoike ia na palena malalo iho, penei:  11. E hoomaka ana ma ke kihi hikina e pili ana me ka apana 1, iloko o ka apana A no Naopeope, a holo aku me ka apana B. He 45@ kom. 35 kapuai i ka lihi kai, a ma ka lihi kai ae holo ana 48@ kom. 43 kapuai.  Akau 47@ hik. 35 kapuai, e pili ana me ko V. Kamamalu no na hooilina, a i ko Maopeope, a ma ko Maopeope a i ke kihi i hoomaka a@.  O ka ili, he 752 ½ kapuai kuea.

            Aia ka lilo a hoo@aio mai ka Aha Kiekie.

            Kuike ke dala.  Na uku hana palapala aia i ka mea e lilo ai.

JAS. F. MORGAN, Luna Kudala  2384-3t

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

UA HOOKOHU IA E KA HON. J. HARDY Lunakanawai o ka Apana Kaapuni Eha o ko Hawaii Pae Aina ka mea nona ka inoa malalo iho i lunahooponopono waiwai no na waiwai o J. H. HOOPIOPIO ma Waimea, Kauai, i make, nolaila ke hoolaha ia aku nei na mea a pau ina he koi a@e ka lakou iloko o na waiwai o H. H. Hoopiopio i make, e waiho mai i ka lakou bila iloko o na malama eono mai keia la aku, ina sole e hoole mau loa ia aku no ko lakou a@e.

VALDEMAR KNUDSEN,

Lunahooponopono Waiwai o J. H. Hoopiopio o Waimea, Kaui, i make.

Kekaha P. O.

Waiawa, Kauai, Aperila 1, 1892  2384-4t

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

 

I KULIKE AI ME NA HOOKO ana o kekahi moraki i hana@a ma ka la 15 o Iulai, A. D. 1891, e HATTIE KAAIAWAPUHI JONES a me W. B. JONES o Honolulu, mokupuni o Oahu, @a Alexander Cartwright o Honolulu no a i hoopaala ma ke Keena Kakau Kope, Buke 131, a ma na aoao 245 a me 247.  Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ua Alexander Cartwright @a e hooko i ua moraki @a no ka uhaki ia o ka selike, oia ka hookaa ole ia o ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei ka lohe, o kela mau aina a pau, na pono hosaina a me na pilikana iloko o ua moraki la i kuhikuhi @a, e hoolaha ia aku no ma ke kuai kudala akea, ma ka hale kudala o James F. Morgan, Alanui Moiwahine, Honolulu, ke hiki aku i ka POAKOLU, la 4 o Mei, A. D. 1892, hora 12 awakea o @a la.

            Penei ke kuhikuhi ana o ka aina i paa maloko o ua moraki @a:

            O kela apana aina a pau e waiho @a ma Alanui Emma, ma Kahehuna, Honolulu, ola ka Apana 2 o ka Palapala Sila Nui Helu 3612, Kuleana Hoona Aina Helu 838, ia Kaiawahakena, a penei na palena:

            E hoomaka ana ma ka hapalua o ka puka ma ke Alanui Emma, alaila Hema 13@30@ Hik. 1@ kaulahao, Hema 75@ Kom. 64 pauku, akau 2@ 30 Kom. 1@ kaulahao, ma ko Kaniho a me ka apana i kuai @a.  Alaila, Akau 51 ½@ Hik. 97 pauku ma ke Alanui Ema a i kahi i hoomaka ai, he 133-1000 eka ka ili.  A oia no ka nina i hoolilo @a ai @a Kahananui (w), makuahine o ua Hattie K. Jones @a e Puuhonua (w) ma ka palapala mahele o Iulai 17, 18@, a i hoopaa@a ma ke Keena Kakau Kope, Buke @ a ma na aoao @21, @22 a me @ i ua Kahananui la, a o Puuhonua ka hooilina wale iho no o ua Kaiawahakena la ma ke kanawai.

ALEXANDER J. CARTWRIGHT.

Mea e paa nei i ka moraki.

            No na mea i koe e ninau ia J. M. MONSARRAT, Lo@o o ka moraki.

            Kakau@a ma Honolulu, Apr. 9, 1892.  2384-4t

 

HOOLAHA HOOPAU HUI.

 

 O KA HUI LAWELAWE HANA I KU IHO nei mawaena o H. H. Williams a me J. H. Wook malalo o ka inoa hui H. H. WILLIAMS & CO., i keia @a ua hoopau ia.

            Ua kuai mai nei o J. H. Wood i ko H. H. Williams kuleana a ua lilo, a e lawe ana oia i na ale o ka hui a e ohi ana i ka poe i ale i ka hui.

H. H. WILLIAMS.

Honolulu, Mar. 1, 1892.  2383-3t

 

Hoolaha Hou

 

MUTUAL 76 – NA TELEPONE – BELL 179

H. H. WILLIAMS & CO.,

KA POE HOOKOMO MAI, KUAI AKU A ME

HANA PAKA O NA HOONANI HALE

MAIKAI O NA ANO A PAU ME KA MAKEPONO.

ME NA

Piano i Hanaia

Me ke kupeno i

keia ea,

Aole Mu e komo.

 

E LOAA NO

@A @ KUPAPAU

Na Pohaku Mabela, e

wae ai a ka

Makemake Lawe.

 

MAANEI E LOAA AI

NA LAKO KANU KUPAPAU, KAA

A me na Pono Ia-loa i ke kino o ka mea aloha.

HELU 105 ALANUI PAPU – HONOLULU.

23@4-

 

OLELO HOOLAHA!

 

            O ka noho Agena@ana no na LAAU LAPAAU OHANA A JAYNE’S, a ko

makou Hui Kalepa i paa loihi ai, ua lawe ia aku nei a aia ia MESSRS. BENSON,

SMITH & CO., ka hui kahi o na kauoha laau lapaau a pau o ia ano e hoouna aku ai mai keia wa aku.

KAKELA & KUKE.

HONOLULU, FEB. 4, 1892  2375-q

 

O NA HUAOLELO AULII

I PUKA AKU I KA WA PONO,

Ua Oi ka Maikai o ia

I KO KA MEA HOOLOHE WALE MAI NO.

            Ua loaa mai nei ia oukou ko makou wahi e ku nei.  MAI POINA OUKOU.  E haawi @a ana ia oukou NA HOONAAUAO AKAHELE ANA, a ua ike no hoi oukou UA OI AKU KE EMI o na mea a oukou e kuai ai mai a makou aku mamua o na wahi e ae o ke kulanakauhale nei, a o kekahi o ka makou mau mea kuai he haahaa loa maoli.  O ka makou mau lako laau lapaau, HE HOU A MAKAMAKA LOA.  E HOOMANAO! ina oukou e makemake I NA LAAU KUNU, SOPA, HUAHUAKAI, AILA LAUOHO a me na mea e ae he lehulehu, HELE MAI I O

HOBRON, NEWMAN & CO.,

NA POE KUAI LAAU LAPAAU.

Huina o na Alanui Papu me Moi.  2378 tf,

 

E NA MEA NUPEPA.

 

UA MAKEMAKE KA AHAHUI MOOLELO Hawaii i na nupepa a pau loa i p@lia ma ka olelo Hawaii.  Ina paha ua loaa i kekahi mea heluhelu he mau nupepa kahiko, e oluolu oia e haawi mai e kuai aku paha.  E hoouna mai i na leka e pili ana i kela olelo hoolaha i ke kakauolelo o ka ahahui.

REV. C. M. HYDE,

Pahu Leta 67, Honolulu.  2381-tf

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

UA HOOKOHU PONO IA MAI KA MEA nona ka inoa malalo iho i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o MAUUHOA (k), o Kamaee Hilo, Hawaii, i make, e ka Hon. F. S. Lyman, Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina, nolaila ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau, ina he mau koina ka lakou i ka waiwai o ka mea i make, @ waiho koke mai me ua hoo@alo kupono maloko o na malama eono (6) mai keia la aku, a hala ia manawa e hoole mau loa ia aku no, o ka poe a pau he mau a@e ko lakou i ka mea i make e hookaa koke mai ia`u, ina he mau waiwai ko ka mea i make e paa ia nei e kahi mea a mau mea paha, e hoihoi koke ia mai ia`u.

G. W. A. HAPAI,

Lunahooponopono Waiwai o Mau@hoa (k) i make.

Hilo, Maraki 21, 1892.  2382-4t

 

Hookapu Komohewa.

 

KE PAPA A HOOKAPU LOA IA AKU NEI ua mea a pau, aole e komohewa a kipu wale maluna o kekahi o na aina i ona ia a e paa nei malolo o ka waiwai o Parker ma ua apana o Hamakua a me Kohana, Hawaii.

            Ma ke kauoha a na Kahu a me na Luna Hooko Kauoha.

PAULO JARRETT,

Luna Nui o na Aina Hanai Holoholona o Parker.

Waimea, Hawaii, Ian. 21, 1892.  2373-3m

 

KUAI A KA

Lunahooponopono

I KA WAIWAI – PAA

MA EWA, OAHU.

 

            O ka mea nona ka inoa malalo iho, ka lunahooponopono o ka waiwai o T T Kalaeone i make, no Lihue, Kauai, ke hoolaha nei, mamuli o kekahi kauoha i ae ia e ka Hon. Jacob Hardy, Lunakanawai Kaapuni, Apana Hookolokolo Eha, ma ka la 15 o Maraki, 1892, e kuai aku ana ola ma Ewa, Oahu, ma ke kudala akea ma ka

Poakahi, Aperila 25, 1892,

MA KA HORA 12 AWAKEA.

 

            I ua pono a me na kuleana a pau o ua T T Kalaeone @a iloko o kela apana aina e waiho la ma Kalauao, Ewa, Oahu, i hoakaka@a na palena ma ka R P 749, L C A 9297 ia Kanikela, nona ka ili he 73-100 eka.

 

KUIKE KE DALA.  O na lilo palapala i ka mea e lilo ai.

Ma Kalauao, Ewa, Oahu, e kuai ai.

No na mea i koe, e ninau ia

J. W. LOTA,

Kawaihau, Mar. 25, 1892  2383-4t

 

Hoolaha Hooko o ka Moraki a me ke Kuai.

 

I KULIKE AI ME NA HOOKO ANA O KEkahi moraki i hana ia e E. L. DOYLE i ke Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii (he Hui Hawaii i hoohui ia ma ke kanawai) ma ka la 23 o Okatoba, 1890, a i hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, buke 12@, a ma na aoao 431, 432 a me 433:  Ke hoolaha ia aku nei ka lohe i na mea a pau, ke makemake nei ka hui e paa nei i ka moraki e hooko aku, no ke kumu ka uhaki ia o ka selike, ola ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupane@ ka wa @ hookaa ai a me ka hooko ole o ka uku panihakahaka i hoakaka ia me ka moraki.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, mahope aku o ka pau ana o na hebedom@ ekolu mai ka la aku o keia hoolaha ana, alaila e hoolaha ia aku no na aina i paa maloko o ua moraki @a no ke kuai kudala akea aku me ka hale kudala o Jos. F. Morgan ma Honolulu, i ka hora 22 awakea o ka POAONO, la 16 o Aperila, A. D. 1892.

No na mea i koe e ninau ia

J. M. VIVAS,

Peresidena o ka Portuguese Mutual Benefit Society of Hawaii, ka hui e paa nei i ka moraki.

Nana ia ma Honolulu, Maraki 2@, 1892.

            O ka aina e kuai ia aku ana:  Ola kela mau apana aina a pau o waiho la ma Ka@pu@, Kapalama, Honolulu mamua ae, a i kuhikuhi pono ia ma ka palapala kuai a W. C. Aehi i na mea la nana i hele aku e moraki, ma ka la 22 o Okatoba, 1890, a i hoopaa @a m@ ka buke 127 aoao 176 a nona ka ili he 5,3@ kapuai kupa.  2382-4t

 

Olelo Hoolaha.

 

UA PAPA IA NA KANAKA A PAU AOLE e hele maluna o ka aina o HANAKAPIAI ma Hanalei, Kauai, mai keia @a aku, me ke @ ole ia i ka mea nona ka inoa malalo nei, o hoo pii @a ma ke kanawai.

ULILAMA,

W. E. H. DEVERILL.  2372-3M

 

Hoolaha Hooko Moraki a me ke Kuai.

 

I KULIKE AI ME NA HOOKA ANA O KEkahi moraki i hana ia i ka la 23 o Aperila, A. D. 1887, e LEBEKA AUAMO o Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia A. J. Cartwright o Honolulu, Kahu o Wilhelm @ a me Emily C. Pfluger, i hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope Buke 107 a ma na aoao 91, 92 a me 9@.

            Ke hoolaha ia aku nei ka loha, ke makemake nei ua A J Cartwright @a, kahu i olelo mua ia, a mea e paa nei i ka moraki, e hooko i ua moraki la no ke kumu ka hookaa ole ia o ke kumupaa a me ka ukupanee i ka wa e hookaa ai.

            Ke hoolaha hou ia aku nei, o na aina a me na waiwai a pau i paa maloko o ua moraki ia e kuai ia aku no ma ke kudala akea ma ka hale kudala o Jas. F. Morgan, ma ke alanui Moiwahine, ma Honolulu, i ka hora 12 awakea o ka POAKAHI, Aperila 11, A. D. 1892.

            Eia ua aina @a i moraki ai:

            O kela apana aina a pau e waiho @a ma Kalanakila, Kalapana, ma ka mokupuni o Oahu, ola kekahi lihi o ka aina i kuhikuhila ma ka Palapala Sila Nui Helu 688 Kuleana Hoona Aina Helu 1239 ia Pine, nona na palena i kuhikuhi ia penei:  E hoomaka aua ma kahi pou laau he hookahi kaulahao ma ka akau 39@ 30 mi@ hik. o ke kihi i hoomaka ai ka apana okoa, a e holo ana penei:  Hema 39@ 30 min. kom. i kaualahao Hem. 89@ hik. 65 pauku. Hem. 17@ hik. @4 pa@ku Hem. 31@43 min. kom. 21 pauku e pili ana i ko Hiki.  Hema 38@ hik. 3.30 kaulahao, e pili ana me Kapalu a hiki ma ke kihi hema makai o ka apana okoa.  A k. 60@ 45 min. hik. 1.30 kaulahao ma ko Kaaloa a ak. 37@ 15 min. hik. 5 26 kaulahao a hiki hou i kahi i hoomaka ai – 487 ½ anana, ola he 625 hapa 1000 eka.  A ola no ka aina i hoolii ia mai i ua Lebeka Auamo la mai kana kaikamahine mai Pahela Kealohanui, o@ai iaia i hoolilo ia aku ai ua aina @a e Kualele a me Kale Aihonua kana kane ma ka palapala kuai i hana ia i ka la 2 o Iulai, 1891, a i hoopaa ia ma ke Keena Kakau Kope, Buke 70 aoao 7@.

A J CARTWRIGHT,

Kahu o Wilhelm H. Pfluger a me Emily @. Pfluger, ka mea iaia ka moraki e paa nei.  No na mea i koe, e ninau ia J M MONSARRAT, Lo@o no ka mea moraki.

Hana @a ma Honolulu, Maraki 15, 1892.  2381-4t

 

J. HOPP & CO.,

Na Poe Hana ma na Lako

Hale o na ano a pau!

Hana Moe, Na Uluna Pulu, Etc.

Noho no ka Hoolimalima ana, ua

Lako Hale me ke kumuhuai emi.

Honolulu.  2367-q

 

Hale Hana Kopa o Honolulu.

 

            Ua p@a a@nei ka Hale Hana Sopa Mahu Hou o ka poe no lakou na inoa malalo iho a na makaokau lakou e hoolawa aku i ka poe piepiele i na

Kopa Maikai Loa Maoli

I hookomo ia iloko o na Pahu 100 paona mai ke 42 a 5@ auka Kopa p@kahi.

Ke hooia nei kamou i ka oi o la MAIKAI o

ka makou KOPA mamoa o na Kopa

o waho mai.

 

Ua k@ni ia mawaho o ko makou m@ Pahu me ka hon@ “HONOLULU SOAP CO.,” a e

Kuai ia e na Halekaui

Liilii a Pau.

 

HUI HANA KOPA O HONOLULU

M. W. McChesney & Sons,

Na E@ena.

2353-q