Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 42, 15 October 1892 — Page 4

KA NUPEPA KUOKOA

ME

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

No ka Makahiki  $2.00

No Eono Mahina  1.00

 

Kuike ka Rula

 

HOOPUKALA I KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

H. M. WHITNEY,  Luna Nui,

J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.

 

POAONO, - OKATOBA 15, 1892.

 

No ka Oihana Misiona a ka Haku ama na Aina E.

 

He Kumumanao na Mrs. Ululani i Heluhelu imua o na Hoahanau o ka Ekalesia o Kawaiahao, ma ka po Poakahi. Okatoba 5.

 

            E na hoahanau, na mahi waina a ka Haku iloko oka Ekalesia o Kawaiahao nei. No kakou ka ninau ano nu ii keia ahiahi. O ua ninau l, no na hana misiona ma na aina ma na aina e. E ahonui mai oukou i ka hoolohe mai, me ka hoomaopopo i ke ano o ka ninau. Heaha ka kaou e hana a ii ulu mai ai ka manaolana aloha hoahanau? Pehea e hiki ai ka lulu makana i ola n oko kaou mau hoa lawehana i hoouna ia ma na aina pegana, e mahi, e hoomaemae in a Kihapai, na mahakea i ulu paapu ia e na nahelehele hua ole, i ulu mai ai na laau maikai a hoohua ma ii na hua pa-kanakolu, pa-hanaeri e like me ka makemake o ka Haku nona ke kihapai? Heaha ka kakou e hana ai, no ko kakou mau hoahanau, i hele e hooko i ke kauoha a ka Haku, e auamo i ke kea me ka hoomanawa nui i na pilikia? Pehea kakou e hana ai i mea e pale ia aku ai ka maka poniniu o ia mea ai ole? E hoomanao kakou, o ko lakou ola mai a kakou aku no, aole keia he hana malihini ia oukou e ulolohi ai ko oukou noonoo ana. Ua kamaaina kakou i na wa e hiki mai ai o "Hokuao" ianei, a me na wa e ku hou aku ai i o lakou la, he eiwa mahina i kekahi manawa a oi aku i kekahi manawa; a i na wa pilikia, na wa nele, ka mea i loohia pinepine i ka wa o ko ke kanaka ola ana, he loihi loa keia mau mahina a lakou e kali mai ai. Ina hoi kakou e makaala ole ana, alaila e halawai ana lakou me kna pilikia he lehulehu o ka wi a ka ai, hune, a nawaliwali paha na ola kino no ka nele i na mea e pono ai.

            Nolaila, e na Karistiano, na hoa paahana me Kristo, e hoike akea ae i ko kakou makee i keia inoa i kau ia maluna o kakou, ma ka hoomaopopo ana, a makaala e laelae me ka manaoio i na hana a pau e pili ana i ka inoa Karistiano. E hoike aku kakou imua o ke akea, ua manao kakeu, ua malamalama, a ke holomua noi na hana maikai e makaala ai ka inoa a me ka noho ana. E hooikaika like kakou e imi i mea e hookaa ia ai na aie, he inoa kaumaha keia, he inoa e paulele ole ia mai ai, he inoa e kunana mai ai ka pono a e kanalua ai i ke kokua mai. A pehea e kaawale ai keia inoa mai o kakou aku? me Ka lokahi wale no e pono ai. E hapai like, auamo like, hoomanawanui like, alaila, e ike no auanei kakou i ka mama o na mea a pau, o na hana nui e lilo ana i mea liilii loa.

            Ekolu mahina mai keia pule aku a hiki i ka la mua o Ianuari, ka loihi o ka manawa a kakou e imi ai, a e hoouluulu ai i na hapaumi, e hookaa kakou i na aie mamua o ke kaa hope ana ae o keia makahiki hou me ka maemae. No ka mea, ua hiki loa ia kakou pakahi ke malama no kakou iho, a ke kokua kekahi i kekahi e like me ka hana a ka poe naauao. E ohohia kakou me ka makaala i na hana maikai a pau. e haawi i ko kakou mau hapaumi no na hana a ka Haku me ka hemolele a ma ke aloha, i lawe keia i ka kakou mau makana a hoomaikai mai. E hoomanao i ka olelo hoopomaikai a ko ke ao nei alakai nui oia ka Baibala, he olelo ua kamaaina ia kakou a pau, "O ka mea lulu nui e ohi nui no oia, o ka mea lulu uuku peia ia e ohi ai." E hapai kakou i ka inoa o ka Ekalesia o Kawaiahao a paa iluna ma na hana pono a pau. O ka inoa karisitiano,  he inoa ia e haaheo ai ke kanaka ke pono ka hana ana.

            Ua lawa keia, e kaia mai oukou i na hemahema, na oukou no e hoolawa aku i na mea i koe, oiai he poe kamaaina oukou iloko o ka pawaina a me na hana pono a ko kakou Haku.

 

Ke Kaua ma Venezuela.

            Ua ku ae ma Nu Ioka i ka la 26 o Septemaba ka mokuahi Caracas mai na awa ae o Venezuela, me na lono e pili ana no ke kaua kipikipi e hoala ia la malaila. Ua hoike pu ae oia i ka ike ana i ka mokukaua Amerika Kikako a me Kearsage ma ke awa o La Guayra a me ka mokukaua Concord ma ke awa o Puerto Cabello. O ke awa kumoku o Puerto Cabello aia no ia malalo o ka hoomalu ana a na koa o ka aoao kipi a me ko lakou alakai Crespo a no keia mea ua hoouna ia aku he mau koa marina maluna o ka mokuahi Caracas no ke kiai ana iaia oiai kona manawa e ku ana iloko o ke awa mai na hoao hana pono ole a ka poe kipi, aka, aole he mau hana o keia ano i hana ia a hiki i kona wa i haalele ai i ke awa a ku wale aku la i Nu Ioka.

            No na lono e pili ana no na hana hoalaala kipi a keia mokuahi i hoolaha ae ai ma Nu Ioka, ua olelo ia aia ma ka aoao o ke aupuni o Venezuela ka holopno o na hana hoili kaua. E maki aku ana o Kenerala Monagas o ka pualikoa aupuni me na koa he 5,500 no ke kulanakauhale o Puerto Cabello a lele kaua aku i ka pualikoa kipi i hookahua ia malaila malalo o ke alakai ana a Kenerala Crespo. Ua ulu ae he kuee mawaena o na Kenerala Crespo a me Guerrera o ka aoao kipi, a ua manao wale ia e hooko aku ana laua i na koi ana a ko laua mau manao huhu pakahi ma ka oi o na pahikaua. O na lono ano nui i keia i hoike ia ma ka aoao o ke aupuni, a ma ka aoao hoi o ka poe kipi ua hoike ae na kakoo he  poe ohua hoi i kau aku maluna o keia mokuahi no Nu Ioka penei:

            Eia ke aupuni o Venezuela ke ku nei maluna o kona wawae hookahi i koe, a aole he hoomaopopo ia ke kulana o ke aupuni mawaho aku o na palena o ke kulanakauhale o Caracas. Ona awa kumoku a pau kahi hoi e ohi ia ai o na auhau dute o ke aupuni, aia lakou a pau malalo o ka hoomalu ana a na koa o ka aoao kipi: Ua olelo ae keia poe kakoo, o Crespo kekahi o na Kenerala o ka aoao kipi, ua lilo ae iaia a me kona mau koa he 7,000 ka hoomalu ana o na kulanakauhale o Valencia a me La Guayra, a aia oia me kona mau koa ke hoopuni la me ka malie i ke kulanakauhale o Caracas a me ke paniku pu ana aku i na mana alanui kahi ona lako ai a me na lako kaua e komo aku ai iloko o ke kulana kauhale o Caracas. Ua hiki ia Kenerala Crespo a me kona mau koa ke lawe pio ae i ke kulanakauhale o Caracas e like me keia e ku nei, aka, ua olelo ia, aole he makemake o Crespo e hookahe ia na koko he lehulehu. Ua hoike pu ae keia poe, ua hooili ia he kau mawaena o na koa he 2,200 o ka aoao kipi a me kekahi heluna koa nui o ke aupuni he elua ia mamua o ka haalele ana aku o ka mokuahi Caracas i na awa o Venezuela, a ua lanakila ka aoao kipi. Ua alakai ia na koa kipi e Kenerala Colino. He 500 poe i make a hooeha ia ma na aoao a elua.

 

MOOLELO AHAHUI KULA SABATI O OAHU.

 

            Halawai ka Ahahui Kula Sabati o Oahu ma Kaneohe, Okatoba 6, e like me ka hoopanee ana. Hoomaopopoia na hoa i hiki mai:

            Kawaiahao: Kahukula Sabati, aole; Elele, aole. Kaumakapili: Kahukula Sbati, aole; Elele, D. K. Kaelele. Kalihi me Moanalua: Kahukula Sabati, D. K. Kaumiumi; Elele, N. P. Kekuni. Ewa: Kahukula Sabati, H. Kaluau; Elele, G. R. Keomaka. Waianae: Kahukula Sabati me Elele, J. N. Halualani. Waialua: Kahukula Sabati, S. H. Kalamakee; Elele, D. Kauwalu. Hauula: Kahukula Sabati me Elel, D. Kekiokalani. Waikane: Kahukula Sabati, aole: Elele, Kaoheloaahi Kaneohe, G. M. Kapalau; Elele, A. Ku.

            Ma ka o lima, ua kohoia o A. Ku i Lunahoomalu, a o E. S. Timoteo i Kakauolelo.

            Hoomaka na hana me ka himeni a me ka pule a ke Kakauolelo.

            Heluheluia na hana kumau o ka Aha, penei:

            1. Hapaha hora haipule 2. Hoike a na Kahukula Sabati Apana. 3. Hoike a na Elele. 4. Na Komite i ka Ahahui Nui. 5. Hoike a na Kahukula Sabati Nui. 6. Komite o na hana hou.

            Koho ka Lunahoomalu i ke komite: Kalamakee, Keomaka a me Kaumiumi.

            Me ke noi ua hoopanee ka Aha a noho hou i ka hora 8:30 a. m. o ka la apopo.

 

            Okatoba 7. Halawai hou ka Aha. Heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala a aponoia.

            Hapaiia ke kumuhana 2. Na H. Kaluau, J. H. Halualani, S. H. Kalamakee me G. M. Kapalau i heluhelu mai i ka lakou mau hoike. Hoooponoponoia ka hoike o Kaneohe a aponoia.

            Noi mai o S. h. Kalamakee, e lilo o A. Kaulia i hoa kuka. Pakui mai o Kapalau, o na hoa a pau i akoakoa mai. Aponoia.

            Hapaiia ke kumuhana 3. Na Kaelele, Kekuni, Keomaka, Halualani, Kauwalu me Ku i ka lakou mau hoike Elele. Hooponoponoia ka hoike o Kalihi a apono pu ia. Na ke Kakauolelo i ko Hauula.

            Hapaiia ke kumuhana 4. Koho ia o Keo maka i komite no na hana o keia Aha i ka Ahahui Nui. O Kaumiumi no na hoike o na Kula Sabati.

            Kumuhana 5. Na Ezera a me Timoteo i ka laua mau hoike Kahukula Sabati Nui.

            Heluhelu mai o Keo maka i ka hoike a ke Komite o na Hana Hou: 1 I Papa Hoike Helu no na Kula Sabati malalo o keia Aha. 2 Komite hoeueu.

            Noonoo ia ke kumuhana mua, a ua waihoia ma lima o ke komite E. S. Timoteo. O ke kumuhana elua, ua waihoia i ke komite hoeueu o ka Ahahui Euanelio.

            Noi mai o Kekahuna e hoopanee ka halawai a noho hou ma Kaumakapili i ka malama o Aperil. Hooholoia.

            Heluhelu mai o Keomaka he olelo hooholo: Ke haawi aku nei keia Ahahui Kula Sabati i ko lakou hoomaikai i na kamaaina o ka Ekalesia o Kaneohe nei, no ko lakou malama maikai ana i na hoa o keia Aha ma na mea e pono ai ke ola kino.

            Heluheluia ka moolelo a  aponoia.

            Hoopanee ka Aha me ka himeni a me ka pule a ke Kakauolelo.

E.S. TIMOTEO, Kakauolelo

 

MOOLELO AHAHUI KULA SABATI O MAUI KOMOHANA.

            Halawai ka Ahahui Kula Sabati o Maui Komohana ma ka luakini o Honokohau, hora 10 a.m.,  Okatoba 1, 1892.

            Lunahoomalu J. K. Hihio ma ka noho, S. K. Kamakakihi, Kakauolelo.

            Hoomaka na hana me ka himeni a me ka pule a A. Pali. Hoomaopopoia na hoa i hiki mai:

            Na Kahukula Sabati: S. K. Kamakahiki no Olowalu, M. Makalua no Wainee, S. Kahainalua, J. K. Wahaola no Honokohau, a o J. David ka Hope.

            Na Kumu o na Kula Sabati: D. Kaiwikaola, A. Pali, Miss L. Makalua, J. Mapinepine, Mary Kaaikaula, Kahele Hinau, S. Kekoanui, Kawaakoa, J. Haiku, Mrs. K. Kapela, J. K. Hihio, J. Kalaiokona, Kaaikapahiku, Kuoha, D. Kapaku (Kakauolelo), B. Nakooka (Puuku), G. Kauhi (alakai himeni).

            Waiho mai ka Lunahoomalu i na kumuhana penei:

            1. Himeni me ka Pule. 2. Hoomaopopo ana i na hoa o keia Aha. 3. Hoike a na Kahukula Sabati Apana. 4. Na Dala o Kalawao me Fatuhiwa. 5. Hoike hui o na Kula Sabati o Maui Komohana ma ka la 1 o Ianuari, 1893. 6. Hoike a na Komite. 7. Kahi e noho hou ai keia Aha.

            Hapaiia ke kumuhana 3. Na kamadahki, Makalua, Kahinalua, Wahaola i ka lakou mau hoike Kahukula Sabati Apana.

            Kumuhana 6. Na A. Pali a me J. K. Hihio i ka laua mau hoike komite.

            Kumuhana 7. E noho hou keia Aha ma Halealoha, Lahaina, ma ka Poaono, Ianuari 7, 1893.

            Hoolaha mai o M. Makalua i ka wa hoike o na Kula Sabati, penei: Okatoba 9, Kaanapali; Okatoba 16, Wainee me Lahainaluna; Okatoba 24, Lanakila ma Olowalu.

            Heluheluia ka moolelo a aponoia. Hoopanee ka Kaha me ka himei a me ka pule.

S. K. KAMAKAHIKI,

Kakauolelo.

 

Anoai o ka Leookamanu.

            Ma ka la 21 o Sepatemaba, ua noho ka aha hookolokolo ma Pukoo e hoolohe i ka hoopii a mrs. Malaea kue ia Mahelona no kaek ahupuaa o Kamiloloa. Ma ka noonoo ana o ka Aha, ua kaa ka pono no Mahelona a haule ka mea hoopii.

            Ke kahea nei ua puuwai hamama ia i na poe a pau e makemake ana e hoi iluna o kona mau apana aina e noho ai.

            Ua paa ko Maea hapalua eka i ka pa ia e ku aku ana ka hale. Aole no i pau na kupa o Kaunakakai i ka haawi aina ia.

N. K. MAHOE.

 

NA LETA

            Aole mo makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka la malalo o keia poe e ko makou poe mea kakou.

 

Anoai o Ewa.

            O na Makai o ka apana o Ewa nei, i na la Sabati i hala aku nei, o ka hale hoolulu o Manana kahi e kuku ai, aole nae he ike ia mai o lakou i keia la pule iho nei. Ua lohe ia mai i kahi ka o ka Makai Nui kahi i ku kiai ai.

            I keia la Sabati iho nei, Sept. 8, ua hoea mai la o Kamika ma ke kaa ahi o ka hora 1:45 ahiahi, mai Honolulu mai, a hiki i ko laua hale ma Manana, oiai kana wahine mare ua hala i Kauai, a o ka makuahonowai hoi ua hele i ka halawai. Ua kii aku la oia i ka umeke poi me ka pa kamano, a hoi ae la ma ka puka o ka hale e paina ai me kona hoahele. Moe no lau ilalo a miki na manamana i ka ai, oiai ua ona lua ia wa; i ka hoi ana mai o ka makuahonowai ua pau ka ai i ka moa a e ahu mokaki ana ka lepo moa. Ma ka Poalua mai, ia Kamika e ona hele ana, ua kipa ae la oia ma kekahi hele kokoke me kona. Aia ilaila ka makuahine o ka omole gini, a  ole ka pe aku ka ka haole a na ia la e poe makai nei o Ewa? He kokoua paha i keia mau hana haihai kanawai? Alia a maoppo pono oe.

            Elua mau hui inu awa o Manana nei, aia ma kahi o Paele wahine a me ko ka Hope Makai Nui. O na kane me na wahine na hoa o keia puali anela.

            Ia Ani pake i hoopii ai imua o ko makou Aha Hoomalu no ka haalele o kana wahine iaia, ua ae mai ka wahine e hoi e noho pu, aka nae, e hele mau ana k apunua e hoohalua a huna malu. Ma ka po Poakahi, ua huli aku ka Pake a loaa, eia no ka i ka poli o ka Hope Makai Nui. Malumalu no ka noho ana a ka hahai kanawai.

KULOLOIA.

EWA, Sept. 23. 1892.

 

He Makahiki Eepa Loa Keia 1892.

MR. LUNAHOOPONOPONO:

            E olulolu kou ahonui e hookomo iho ma kahi kaawale o ke Kilohana o ka Lahui Hawaii. Ka nupepa Kuokoa i huiia, i kela poo manao i hoike ia. He makahiki eepa keia.

            Eepa ekahi. Ua ike ia ia ma ke Kilohana o ka nupepa Kuokoa i huiia. Ua hoolaha ae ko Kalawao poe i ka nui o ka ona maia Panalaau. Ona na luna aupuni, ona na mai lepera, a ona na kokoua mai a pela aku.

            Eepa elua. Eia ma Kona i Molokai nei. Ke ona nei kekahi poe makai, a me kekahi poe loio, a me kekahi poe o ka papa alanui, a me kekahi poe e ae. A aia ma Pukoo a hiki ma Kainalu ke koikoi o keia inu ona. O ke kumu nui o keia ona, no ke kokoke o na hale kuai pake, a malaila mai e loaa nui nei ka rama.

            Eepa ekolu.  Aole no he makaala ia o keia mau hale pake, oiai no na luna aupuni maia kulana like, a oia o na poo luna aupuni o Molokai nei, ua kaikai i ko lau inu ona a maka pali Koolau, a i keia wa he kamau wale no; a no ko lau hoolaha ia ma ke Kilohana o ka lahui, ua eueu anei kekahi poe makai a me kekahi poe loio a me kekahi poe makaainana e hoohalike me ko lakou mau luna aupuni.

            Eepa eha. Nawai e hopu i ka poe ona, a me na pake kuai waiona? Aole, olai ua hui ko Kona a me ko Koolau, hui aku hui mai, hui kalo i Kanawao. Aloha no ka aina.

            Eepa elima. Ua hoonoho hou mai ka Moiwahine i kekahi mau kuhina i kipaku ia e ka lahui ma o ka ahaolelo la, a ke ninau ia nei, heaha ka paa o ka apana lole kahiko me ka apna lole hou? E hoonuiia ka poino, oia e ikaika ana ka apanalole hou. A heaha ka ono o ka poi ke hui ia ke kalo eleao me ke kalo eleao ole! Aole.

            Eepa eono. Ua hookohu ia kekahi kaaka o ke aupuni naaupo i llo i Panalaau no kekahi aupuni mana o ke ao nei i luna kiekie no keia lahui a me ke aupuni. A o ka oi loa aku paha kei o ka eepa oikelakela loa. Aloha no ka aina kulaiwi.

            Eepa ehiku. He12 lunamakaainana Hawaii ponoi a me 2 alii e makemake ana e hoihoi hou i na pono o ka Moi e like me ke kumuknanawai o Kamehameha V a e Hoonele ana i ko ka lahui pono, no lakou na inoa S. Pua, J. Nawahi, S. K. PUa, T. S. Nahinu, Koahou Kaunamano, Kamauoha, Waipuilani, Kapahu, Wm. White, Kanealii; Akina, Hoapili, Aki. Ua makemake keia poe a ka lahui i koho ai e hoopau i ko ka lahui mana maluna o ka aina. Auwe ka poino e. Ma ke kumukanawai e ku nei i keia wa, ua loaa i ka Moi ka mana hookohu i na Kuhina, a ua loaa i ka lahui ka mana hoopau ia hookou ana a ka moi, aka, eia keia poe a ka lahui i koho ai, ke hoihoi kou nei i ka mana o ka lahui a no ka Moi, a i keia manawa ua lanakila ka hana a ka moi, oiai ua ae aku keia poe pili wale, a ke hoike aku nei au imua o ka lahui i koho ai, ke hoihoi hou nei i ka mana o ka lahui a no ka Moi, a i keia manawa ua lanakila ka hana a ka moi, oiai ua ae aku keia poe pili wale, a ke hoike aku nei au imua o ka lahui, ua lanakila oukou i keia poe hoopili wale, a ke olelo nei au. Ua hiki no i keia Moiwahine ke kukala mai, ke lawe nei au i na mana a pau ma ka poho o kou lima a nele oukou, oiai, hoopau mai oukou e kuu lahui i ka poe au i  makemake ai, hoonoho hou aku no au, a hopau mai no oukou, hoohoonoho aku no au oiai aole i pau kou makemake ia lakou, aia no a pau kou lealea ia lakou, alaila, ae au e pau. Aloha no ka aina.

            Eepa ewalu. Ua wanana ia ma ke au kahiko. E holo a pa ka ili i ke kai, n o ke kai ka hoi ka aina. Eia la ua kokoke, papapau kakou he aa ko ka hale. Papapau i ke aha? Papapau i keia poe hoopiliwale.

E.K. NAWAIEHA.

Molokai, Okatoba 5, 1892.

NANEA KAMAHAO

O KE

KEIKIALII

ROMEALA;

KA

Uikila Mageneti

O PARAMERI

            Ka Nani e haule ai ka Honua;

            Ka Mahina Meli O Salaredina;

            Ka La Alohi o Mulisedera:

            Na Kulu Koko Kamahao Ekolu.

 

Na Ui Hookelakela

 KE AO HOLOOKOA.

 

NA NANI

Puuwai Uahoa o ka Honua nei

A O KE

Kila Mageneti o ke Aloha "O Parameri no ia."

 

            Mamuli o keia naaueue ana o ka maka bipi bulu o Homelana i kela poka kila a ka Loea na ia mea i kono hou mai iaia e haawi aku i kana ai hoopau e weluwelu liilii ai ua ui la.

            Nolaila, me kek kulana hope ana o ua loea ala, aia hoi, oili aku la kana poka hope loa me he puahiohio ala a i ka wa i ku aku ai iluna o ka maka pipi bulu, ua walawala pahu aku la oia ilalo a weluwelu liilii, a ol ka mea i lohe ia aku i am au minute o ke auhee, oia no ka leo hooho a haule pio ma ka aoao o ke aupuni o Homelana. Ae, e ka mea heluhelu, ua weluwelu a nohaha liilii kela papa hoailona maka pipi bulu a ke aupuni o Homelana i manaolana kuhihew ai, aohe loea i ka wai paoo nana e hoomanuheu, aka nae, ia Romeala aku la holupono ka maka o ua pipi bulu nei e kohu ai keia i lihia

Kau kiina no ia

Cushiona ka loaa la e ka lima.

            I ka haule walawala pahu ana aku o ke kupaa o ka puuwai o ka ui La Alohi o Mulisedera, kunuihi malie ae la oia a hule pahu aku la i luna o ka moe me he mea ala ua ana ua luhi i ka makemake mahope iho o kela hakoko ana me ka ikaika, alaila me ka leo o ka mea i hele a maluhiluhi, kahea mai la oia ia Romeala.

E kuu haku i ka ua Haao

E lele ae la mauka o Auaulele

O ka lele a ka manao i ke aloha.

            O keia leo kahea a ka ui La Alohi oia no ke kono ana mai ia Rome ala e hoomaha i ko laua mau maluhiluhi mamua o ka huna na aku o ka malamalama i kona nani, a oia ka Romeala i homaoe aku ai me keia mau olelo.

            No ka wa mua, ua hoohioo aku au i ke kapu a me ka ihiihi o ke aupuni o Homelana nei, a no ka wa hope loa, eia au ke wawahi nei i kona paa iloko o na apana he tausani e hiki ole ai i ka mana o keia wa aole hoi i ko na la e hiki mai ai ke kukulu hou no ka hopena o ke ao. Ano, e hoomaha kaua i ko kaua mau luhi no na kihi eha o ka honua a me ka welelau poepoe o ke ao hoookoa.

            Me keia mau olelo a Romeala komo kau la laua iloko o ke keena hoikeike panorama nui o ke ao, haule iho la ka paku silika manoanoa o ka hale opera kaulana loa o ka honua, a nalowale aku la laua mai ka mana a me ka ikaika kau o ka makapeni a ka mea kakau. O na sekona a me na minute, aia lakou ke nee ala imua me ka awiwi nui, e hoike mai ana, ua hala ae la ka hora.

            No ka loihi a me ka uiha maoli, nolaila ua hooholo iho la ka mea kakau e hoohala oia ia mau minute o kona hoomaha ana i na nani luhiehi o ua keena ala o ka nani Liu-la a oia ka ka mea kakahu malalo oia misiona o ka hooko kauoha e au ana i o a ianei me na maka noii e hooaha ana i ka nai ua alako loa ia aku la kona mau noonoo iloko oka hoohihi me he la aia oia iloko ona hihio moeuhane, aia hoi lohe ia aku ia ka leo hooho o ke kukala e kahea ana me keia mau olelo. Ua haule! ua haule! ua haule o Homelana ke kulunakauhale i piha ka nani a me ka aloha.

            Na keia leo hooho o ke kukala, na ia mea i hoopuiwa ae i ka mea kakau mai na hoonipaa ae a ka hoohihi no ka nani o kela keena a ke ano Liu-la a ku ae la ia me ka makaukau m na minute o kana apana hana.

            Iaia e ku makaukau ana n o ka halawai ana me na minute o kana hana, aia hoi poha paapaaina ae la ka leo weliweli o ka hekili e hoike aku ana i ko Homelana apuni, ua haule kona kupaa a ua lanakila ka Loea o ke ao. Mahope iho o ka hala ana aku o kela mau hiohiona hokalakupua, ia wa i pii hou ae ai ka paku silika o ka hale opera, a ike ia aku la ua mau kamahele makaikai honua ala, ua hele a

He onaona ka nahele

Hoomahie i ka lehua

Ua hana maka-hia ia

I ka luna Waialeale.

            Puili hope ae la laua iloko o na honi ani a ka ipo i ka ipo, alaila, haalele iho la laua i ua keena ala o ke ano Liu-la ke keena hoi a laua i hakoko ai me ka hahana i na minute aku i hale a huli hoi aku i hala, a huli hoi aku la laua no kahi a ka Mahina Meli o Slaredina e kali mai la meka nuki nui no keia mau hana noonoo ole a kona kaikuaana iaia, aka, ua hoopau ia ia mau noonoo ana ona pela mamuli o ka hoea ana aku o kona kaikuaana me ka laua ipo.

Aole i pau.

 

Hoolaha Kumau

 

PAPA! PAPA!

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA),

Ma ke kahua hema o Alanui Papu

me Moi.

 

E LOAA NO NA:

PAPA NOUAIKI

O kela a mea keia ano,

Na Pani Puka, na Puka Aniani, na Olepelepe, na Pou, na Oa, na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui loa.

 

NA PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wale

            Ke hai ia kau nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka

 

Uku Haahaa Loa,

 

E like me ka mea e holo ana mawaena

o Laua a me ka Mea Kuai.

 

Hele Mai e Wae no oukou iho.

2396-q

 

KAUKA LEONG KENG TONG,

(L. AKINA.)

            E IKE AUANEI NA ANO LAHUI A PAU E  noho ana me ka Aupuni Hawaii, mai na kane, wahine  a me na keiki; i loaa i na mai o keia a me keia ano e naue mai i kou keena hana a nau e hoopau aku i na ehaeha a a ka mai maluna o oukou e na makamaka, he hiki iau ke lapaau i na nao mai a pau: mai iloko o ka opu hui ke kino, aki iloko o ka iwi, eha o ke poo, mai wahine, a pela aku. Mai hoololohe aku e ua hoa, a he hiki iau ke lapaau i ka mai hookaawale ohana. Hele mai hookahi, hlele mai elua, hele mai no a pau loa; he oluolu ka uahau, ke hui me ia ma ka kukai olelo ana, ua makaukau au e pulama mai i na kono ana mai mai na Mokupuni mai, me ka eleu me ka hikiwawe loa, he makamaka a he hoaloha maikai no oukou e na Hawaii oiaio.

DR. L. AKINA,

Helu 20, Huina o na Alanui kamika a me Hotele Honolulu     2406-15@

 

Hoolaha Kumau

KAKELA

ME KUK@

KA HALEKUAI N@

WAIWAI LIKE OLE

 

NA LAKO

HANA KAMANA A PA@

 

            Na Pahi, Na Upa, Na Pulupulu, Na Pena, a me n@

 

KAA PALALA

 

NA IPUKUKUI ME KA AILA

 

PALAU

 

A me na mea Mahiai

 

NA PAKEKE PO@

 

            Na Ipuhao, Na Iliwai, Na Makao, ame na Aho Lawaia.

 

Mikini Humuhumu

 

MIKINI A WILCOX ME GIBBS

 

Na Mikini a Remington

 

Kakela me Kuke

2396-q

 

KA AYER SASEPARILA

            Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi no ka me, o kona kahua i hookumuia ai o ka

 

Honodorusa Saseparila Oiaio.

 

            No ka mea, o ka LAU NAHELEHELE a me ka mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na lau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MAI o ke KOKO ua oi ka.

 

Ayer Saseparila

            ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka mai a me ka eha.

            Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka mai o ka waihona hoowai ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia mna lala a pau o ke kino. Ua hookuke ia mai ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na mai ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai i ka maikai o keia laau.

            Ke hoola nei ia ahi, a e hoola no hoi ia oe.

            No ke KUNU a me ke ANU o ka

Ayer Cherry Pectoral

            ka laau lapaau alakai o na ohana.

            No ka NALULU, LEPOPAA , ka LENA, a me kekahimau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka

AYER HUAALE CATHARTIC

            E makemakenui ia nei e ko ke ao  puni.

            Hoomakaukauia e Kauka J. AYER & CO. Lowell, Masekus@

 

HOLLISTER &CO.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

2396 q